Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 78/05
POSTANOWIENIE
Dnia 15 września 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie ze skargi W. G.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 12 marca 2003 r., sygn. akt I ACa (…) z powództwa W. G.
przeciwko M. G., W. G. oraz Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa
Oddziałowi Terenowemu w P.
o zapłatę i ustalenie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu
15 września 2005 r., zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 9
maja 2005 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 9.05.2005 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę powoda o
wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem tego Sądu
Apelacyjnego z dnia 12.03.2003 r. wydanym w sprawie I ACa (…). W uzasadnieniu
wskazał, iż w okolicznościach sprawy nie zachodzi podstawa wznowienia w postaci
nieważności postępowania, bowiem ani udział pełnomocnika pozwanych M. i W. G. w
negocjacjach dotyczących umowy dzierżawy i sprzedaży, ani udział pełnomocnika
pozwanej Agencji Nieruchomości Rolnych w składzie sądu polubownego, nie wpływa na
ocenę prawidłowości reprezentacji stron w procesie i nie rzutuje na ważność
postępowania sądowego. Natomiast uzasadniając skargę o wznowienie z powodu
2
nieważności postępowania z powołaniem się na pozbawienie powoda możliwości
działania, Sąd Apelacyjny wskazał, że skarga ta została wniesiona z przekroczeniem
ustawowego terminu z art. 407 k.p.c. Odnośnie podstawy wznowienia z art. 403 § 2
k.p.c. Sąd Apelacyjny podniósł, iż powoływane dowody w postaci opinii
kryminalistycznej i postanowienia Prokuratora Rejonowego o umorzeniu śledztwa
zaistniały po uprawomocnieniu się wyroku wydanego w postępowaniu, którego
wznowienia żąda powód. Inne dowody powołane przez powoda w postaci decyzji SKO
w P. z dnia 21.09.2001 r. i wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek
Zamiejscowy w P. z dnia 25.10.2002 r. oraz umowy z dnia 30.08.1994 r. były powodowi
znane i mógł z nich skorzystać w poprzednim postępowaniu. Wreszcie Sąd Apelacyjny
wskazał, że dowód w postaci kserokopii postanowienia sądowego w przedmiocie wpisu
do rejestru handlowego nie był przydatny dla określenia przedmiotu działalności
podmiotu zarejestrowanego, a jedynie mógł służyć do ustalenia zadeklarowanego
zakresu działania tego podmiotu. Na tę okoliczność sąd orzekający dysponował zaś
dowodem w postaci wypisu z rejestru handlowego. Te okoliczności uzasadniały
odrzucenie skargi, skoro z jej uzasadnienia wynikało, że wskazana podstawa
wznowienia nie zachodzi.
Powód zaskarżył to postanowienie zażaleniem wnosząc o uchylenie
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W zażaleniu powód kwestionuje tylko jedną okoliczność powołaną przez Sąd
Apelacyjny w uzasadnieniu postanowienia o odrzuceniu skargi. Chodzi mianowicie o
stwierdzenie, że w świetle art. 403 § 2 k.p.c. nie mogą być podstawą wznowienia
okoliczności faktyczne lub środki dowodowe, które zaistniały po uprawomocnieniu się
wyroku wydanego w sprawie, w której wniesiono skargę wznowienie postępowania. Za
taki fakt Sąd Apelacyjny uznał powołanie się powoda na postanowienie Prokuratora
Rejonowego o umorzeniu śledztwa wydane w dniu 28.11.2003 r. Zdaniem powoda
wykrycie toczącego się postępowania karnego prowadzonego przez Prokuraturę
Rejonową w Węgrowcu, co nastąpiło w czerwcu 2004 r. jest wystarczającą podstawą do
wznowienia postępowania na podstawie art. 403 § 2 k.p.c.
Odnosząc się do tych twierdzeń należy wskazać, iż zgodnie z art. 403 § 2 k.p.c.
można żądać wznowienia postępowania w razie późniejszego wykrycia takich
okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik
sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.
3
Wyjaśniając ten przepis Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21.02.1969 r. III PZP 63/68
(OSNCP 1969, nr 12, poz. 208) stwierdził, że środek dowodowy, który powstał po
uprawomocnieniu się wyroku nie stanowi podstawy do wznowienia postępowania.
Odnosząc to do okoliczności niniejszej sprawy należy stwierdzić, iż jeżeli w/g
powoda tym środkiem dowodowym ma być postanowienie o umorzeniu śledztwa, to
rację ma Sąd Apelacyjny, iż środek ten powstał po uprawomocnieniu się wyroku. Wyrok
wydany w sprawie, w której żąda się wznowienia postępowania uprawomocnił się
bowiem 12.03.2003 r., zaś postanowienie o umorzeniu śledztwa zostało wydane
28.11.2003 r. Jeśli zaś okolicznością faktyczną w rozumieniu art. 403 § 2 k.p.c. ma być
wykrycie toczącego się postępowania karnego przewidzianego przez Prokuraturę
Rejonową, to zauważyć należy, iż postępowanie to wszczęto w dniu 22.11.2002 r., a
powód był w toku tego postępowania przesłuchiwany w dniu 20.01.2003 r. a więc przed
uprawomocnieniem się wyroku (12.03.2003 r.) wiedział o toczącym się postępowaniu
przygotowawczym w sprawie sfałszowania przez niego umowy i użycia jej jako
dokumentu autentycznego w postępowaniu rejestrowym. Nie jest więc tak, jak utrzymuje
powód, iż fakt prowadzenia postępowania karnego został przez niego ujawniony
w czerwcu 2004 r.
Reasumując, odrzucenie skargi o wznowieniu postępowania było w
okolicznościach sprawy uzasadnione. Zażalenie podlegało więc oddaleniu na podstawie
art. 3941
w związku z art. 39821
i art. 385 k.p.c.