Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CK 302/05
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 listopada 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
SSN Marek Sychowicz
w sprawie z powództwa "W.(...)" sp. z o.o. w L. przeciwko "H.(...)" sp. z o.o. w W. o
zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 29 listopada 2005 r.,
kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 2 lutego 2005 r., sygn. akt
I ACa (...),
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu do
ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w L. wyrokiem z dnia 15 czerwca 2004 r. zasądził od pozwanej
„H.(...)” sp. z o.o. w W. na rzecz powódki 165 344,67 zł z ustawowymi odsetkami,
umorzył postępowanie w części objętej cofnięciem powództwa (15 000 zł) i orzekł o
kosztach procesu.
Sąd ustalił, że dnia 5 sierpnia 2002 r. powodowa spółka i „P.(...)” sp. z o. o. w W.
zawarły umowę, w której powódka zobowiązała się do kompleksowego wykonania robót
2
wykończeniowych na budowie budynku mieszkalnego w W. przy ul. G. Roboty zostały
wykonane zgodnie z umową i odebrane dnia 21 maja 2003 r. Po protokolarnym odbiorze
robót powódka wystawiła faktury i wezwała do zapłaty wynagrodzenia. Jednakże
należność została zapłacona częściowo.
Dnia 28 października 2003 r. strony zawarły porozumienie, w którym ustaliły, że w
celu ostatecznego rozliczenia wszystkich prac wykonanych na podstawie umowy z dnia
5 sierpnia 2002 r. pozwana zapłaci powódce 100 000 zł według zasad określonych w
porozumieniu.
Sąd Okręgowy uznał, że dochodzone roszczenie – w świetle umowy z dnia
5 sierpnia 2002 r. – jest uzasadnione. Powódka wykazała bowiem, że roboty, za które
domaga się wynagrodzenia, wykonała zgodnie z umową. Potwierdzeniem istnienia
zobowiązania jest także porozumienie z dnia 28 października 2003 r. Sąd podkreślił, że
pozwany w toku procesu ani nie podniósł zarzutów, ani nie przedstawił dowodów
podważających zasadność dochodzonego roszczenia.
Sąd Apelacyjny zaskarżonym wyrokiem oddalił apelację pozwanej, podzielając
ustalenia faktyczne i ocenę prawną Sądu pierwszej instancji.
W kasacji pełnomocnik pozwanej zarzucił naruszenie art. 519 § 2 pkt 2 w zw. z
art. 522 i art. 6 k.c. oraz naruszenie – na wypadek nie uwzględnienia pierwszego
zarzutu – art. 47914
§ 2 k.p.c. oraz art. 917 k.c. i wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd Apelacyjny uznał, że pozwana jest zobowiązania wobec powódki do zapłaty
dochodzonej należności, mimo że nie była stroną umowy z dnia 5 sierpnia 2002 r.
stanowiącej podstawę prawną roszczenia powódki, ponieważ przejęła – o czym
świadczy porozumienie z dnia 28 października 2003 r. – dług spółki „P.(...)” z tytułu
umowy z dnia 5 sierpnia 2005 r.
Według kodeksu cywilnego przejęcie długu jest umową, która polega na tym, że
osoba trzecia wstępuje w miejsce dłużnika, a dłużnik zostaje z długu zwolniony (art. 519
§ 1). Do przejęcia długu może dojść w dwojaki sposób: albo na podstawie umowy
między wierzycielem a osobą trzecią (za zgodą dłużnika – art. 519 § 2 pkt 1 k.c.), albo w
drodze w umowy między dłużnikiem a osobą trzecia (za zgodą wierzyciela – art. 519 § 2
pkt 2 k.c.). Umowa przejęcia długu – bez względu na to, w jakiej formie została zawarta
umowa stanowiąca podstawę (źródło) długu – wymaga zachowania formy pisemnej pod
3
rygorem nieważności. To samo dotyczy zgody wierzyciela na przejęcie długu (art. 522
k.c.).
Przepis art. 522 k.c. nie przewiduje formy dla wyrażenia zgody dłużnika na
przejęcie długu. W związku z tym – wobec stanowiska części piśmiennictwa
wymagającego, z powołaniem się na art. 63 § 2 k.c. w zw. z art. 522 k.c., dla zgody
dłużnika formy pisemnej dla celów dowodowych (art. 74 k.c.) – należy przypomnieć, że
w judykaturze Sądu Najwyższego przyjmuje się, iż zgoda dłużnika na przejęcie długu
przez osobę trzecią na podstawie umowy z wierzycielem może być wyrażona w dowolny
sposób (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 października 1979 r.,
III CZP 68/79, OSNC 1980, nr 4, poz. 67 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26
czerwca 1998 r., II CKN 825/97, OSNC 1999, nr 1, poz. 6).
W świetle powyższego nie można odmówić racji skarżącej, że Sąd nie miał
podstaw do uznania, iż przejęła ona dług spółki „P.(...)” z tytułu umowy z dnia 5 sierpnia
2002 r. Z ustaleń faktycznych nie wynika bowiem, aby istniała umowa, która odpowiada
przedstawionym wymaganiom umowy przejęcia długu. Zawarta przez strony umowa
porozumienia z dnia 28 października nie czyni im zadość chociażby dlatego, że nie
zawiera zgody dłużnika. Nie ulega też wątpliwości, że obowiązek wykazania, że doszło
do zawarcia umowy przejęcia długu spoczywa – zgodnie z art. 6 k.c. – na powódce,
albowiem ona wywodzi z tego faktu skutki prawne. W tej sytuacji zarzut naruszenia art.
519 § 2 pkt 2 w zw. z art. 522 i art. 6 k.c. należało uznać za uzasadniony.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy – na podstawie art. 39313
§ 1 k.p.c..
w zw. z art. 3 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98) – orzekł,
jak w sentencji wyroku.

III CK 302/05

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia