Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CK 390/05
POSTANOWIENIE
Dnia 15 grudnia 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Bronisław Czech (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Tadeusz Żyznowski
w sprawie z wniosku dłużnika Przedsiębiorstwa B.(...) S.A. w B. przy uczestnictwie
wierzyciela "E.(...)" S.A. w K. o zatwierdzenie układu, po rozpoznaniu na posiedzeniu
niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 15 grudnia 2005 r., kasacji wierzyciela od
postanowienia Sądu Okręgowego w K. z dnia 30 kwietnia 2004 r., sygn. akt XIX Gz
(…),
oddala kasację.
Uzasadnienie
Przedsiębiorstwo B.(...) S.A. w B., jako dłużnik, w dniu 10 czerwca 2003 r.
złożyło podanie o otwarcie postępowania układowego.
W dniu 11 lipca 2003 r. wierzyciel – „E.(...)” S.A. w K. złożył wniosek o
ogłoszenie upadłości wymienionego dłużnika.
Sąd Rejonowy w K. postanowieniem z dnia 5 sierpnia 2003 r. otworzył
postępowanie układowe.
Układ zawarty przez dłużnika z wierzycielami w dniu 19 stycznia 2004 r. został
zatwierdzony postanowieniem Sądu Rejonowego w K. z dnia 30 stycznia 2004 r.
Postanowienie to zaskarżył zażaleniem wierzyciel – „E.(...)” S.A. w K.
2
Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2004 r. oddalił to
zażalenie. Przyjął, że wprawdzie faktycznie wbrew treści art. 15 § 1 Prawa o
postępowaniu układowym z 1934 r.). Sąd Rejonowy nie rozpoznał łącznie podania
dłużnika wniesionego 27 stycznia 2003 r. o otwarcie postępowania układowego oraz
wniosku skarżącego wierzyciela z dnia 11 lipca 2003 r. o ogłoszenie upadłości, ale
fakt ten nie może mieć wpływu na ważność postanowienia zatwierdzającego układ.
Niedopełnienie przez Sąd Rejonowy wymogu zawartego w art. 15 § 1 Prawa
o postępowaniu układowym, skutkuje w konsekwencji koniecznością oddalenia
wniosku o ogłoszenie upadłości, bowiem wniosek ten został zgłoszony przed
wydaniem zaskarżonego postanowienia.
Co do zarzutu pokrzywdzenia skarżącego uzgodnionymi warunkami układu, to
w ocenie Sądu Okręgowego nie zasługuje on na uwzględnienie. Podkreślenia
wymaga, iż skarżący nie kwestionuje prawidłowości przeprowadzenia postępowania
układowego, ani też jego zatwierdzenia. Ustawodawca nie wymaga jednogłośnego
zatwierdzenia układu, a jedynie większości osobowej i kapitałowej, a zatem
dopuszcza możliwość nieakceptowania warunków układu przez mniejszość
wierzycieli. Do takiej mniejszości głosującej przeciwko układowi należy skarżący
(art. 65 Prawa układowego). Przedmiotowy układ przesuwa terminy płatności
wszystkich wierzytelności, a z przyczyn oczywistych redukuje w części wierzytelności
większych i dużych wierzycieli, nie można zatem uznać, aby miał na celu
pokrzywdzenie skarżącego. Nadto postępowanie układowe ma na celu nie tylko
częściowe zaspokojenie wierzycieli, ale również przetrwanie dłużnika.
Postanowienie Sądu Okręgowego zaskarżył kasacją wierzyciel – „E.(...)” S.A.
w K., zarzucając naruszenie prawa procesowego:
- art. 378 § 1 k.p.c. „poprzez niewzięcie pod uwagę przez Sąd II instancji
z urzędu nieważności postępowania przed Sądem I instancji jako przesłanki
uchylenia zaskarżonego postanowienia”,
art. 15 § 1 Prawa o postępowaniu układowym w związku z art. 8 § 2 Prawa
upadłościowego „polegające na wydaniu przez Sąd I instancji postanowienia
o otwarciu postępowania układowego w jednoosobowym składzie orzekającym
podczas, gdy obligatoryjny był w tym przypadku skład trzech sędziów zawodowych,
skutkujące nieważnością postępowania w rozumieniu art. 379 pkt. 4 k.p.c. w tym
również nieważnością postanowienia o zatwierdzeniu układu, zawartego
w nieważnym postępowaniu, z dnia 30 stycznia 2004 r., w konsekwencji czego Sąd II
3
instancji naruszył również art. 378 § 1 k.p.c. w związku z faktem, iż Sąd był
zobowiązany z urzędu wziąć pod uwagę naruszenie prawa procesowego skutkujące
nieważnością postępowania, czego jednak nie uczynił.”
Przytaczając wymienioną podstawę kasacji skarżący wniósł o „uchylenie
zaskarżonego postanowienia Sądu II instancji, a w konsekwencji również
postanowienia Sądu I instancji o zatwierdzeniu układu, jak również postanowienia
o otwarciu postępowania układowego jako nieważnych i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w K. pozostawiając mu orzeczenie o
kosztach postępowania kasacyjnego.”
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Postanowienie o otwarciu postępowania układowego wydane zostało przed
wejściem w życie ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze
(Dz. U. Nr 60, poz. 535 ze zm.), dlatego (art. 538 ust. 2 tego Prawa) w sprawie mają
zastosowanie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia z dnia 24
października 1934 r. - Prawo o postępowaniu układowym (Dz. U. Nr 93, poz. 836 ze
zm., dalej jako: Pr.ukł.) oraz rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24
października 1934 r. - Prawo upadłościowe (jedn. tekst Dz. U. z 1991 r. Nr 118,
poz. 512 ze zm., dalej jako: „Pr.upadł.”
W sprawie złożone zostało podanie o otwarcie postępowania układowego oraz
wniosek o ogłoszenia upadłości. W związku z tym sąd powinien rozstrzygnąć jednym
postanowieniem wymienione podanie i wniosek (art. 15 ust. 1 Pr.ukł.), wydanym
przez trzech sędziów zawodowych (art. 8 ust. 2 Pr.upadł.; zob. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 31 marca 1995 r., II CRN 17/95, OSNC 1995, nr 7-8, poz. 118
oraz z dnia 31 stycznia 2003 r., IV CKN 476/01, niepubl.).
Tak jednak Sąd Rejonowy nie uczynił, bo postanowieniem z dnia 25 sierpnia
2003 r. jedynie otworzył postępowanie układowe, a nie rozstrzygnął wniosku
o ogłoszenie upadłości. Postanowienie to wydane zostało w składzie
jednoosobowym, przewidzianym w Prawie o postępowaniu układowym. W związku
z tym chybione są zarzuty, że postanowienie w Sądzie Rejonowym zapadło
w warunkach nieważności (art. 379 pkt. 4 k.p.c.) oraz, że Sąd Okręgowy naruszył
art. 378 § 1 k.p.c. przez to, że nie wziął z urzędu pod rozwagę nieważności
postępowania, której nie było.
Skoro podstawa kasacji okazała się nieusprawiedliwiona Sąd Najwyższy
orzekł jak w sentencji postanowienia (art. 39312
k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 3
4
ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania
cywilnego oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, Dz.U. z 2005 r.
Nr 13, poz. 98).
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13