Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 139/05
POSTANOWIENIE
Dnia 23 lutego 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z powództwa Syndyka Masy Upadłości Przedsiębiorstwa […]
przeciwko Gminie T.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 23 lutego 2006 r.,
zażalenia strony pozwanej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 8 listopada 2005 r.,
1. oddala zażalenie,
2. zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 3600 zł
(trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów
postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 8 listopada 2005 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
kasacyjną pozwanej Gminy T. od wyroku tego Sądu z dnia 23 czerwca 2005 r.,
stwierdzając, że pozwana pomimo wezwania nie uiściła opłaty należnej od
wniesionej skargi (art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych, jedn. tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88 ze zm.
– dalej: „u.k.s.c.”). Pozwana podnosiła wprawdzie, że ze względu na treść art. 8 ust.
2 u.k.s.c. nie miała obowiązku uiszczania opłat sądowych, jednak zapatrywanie to –
stwierdził Sąd Apelacyjny – nie może być uznane za trafne. W myśl powołanego
przepisu, gmina nie ma obowiązku uiszczania opłat sądowych, z wyjątkiem spraw
dotyczących prowadzonej przez nią działalności gospodarczej oraz spraw w
postępowaniu wieczystoksięgowym. W niniejszej sprawie spór zrodził się na tle
zawartej przez strony umowy o wykonanie kanalizacji deszczowej. Wykonanie
takiej kanalizacji, choć należy do zadań własnych gminy i ma charakter
przedsięwzięcia jednorazowego, jest – zdaniem Sądu Apelacyjnego – przejawem
działalności gospodarczej w rozumieniu powoływanego przez pozwaną art. 8 ust. 2
u.k.s.c.
W zażaleniu pozwana zarzuciła Sądowi Apelacyjnemu dokonanie
niedopuszczalnej, rozszerzającej wykładni pojęcia prowadzenia działalności
gospodarczej. Podkreśliła, że nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie
budownictwa, że spór między stronami zrodził się w związku z udzieleniem przez
nią zamówienia publicznego, i wreszcie, że nie można mylić występowania
w charakterze inwestora z prowadzeniem działalności gospodarczej. Udzielając
zamówienia na wykonanie instalacji deszczowej, pozwana wykonywała bowiem
obowiązki wynikające z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym (jedn. tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 ze zm.;
następnie: Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm. – dalej: „ustawa o samorządzie
gminnym”). W konkluzji żaląca wnosiła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 8 ust. 2 u.k.s.c., gmina, związek międzygminny, powiat,
związek powiatów oraz samorząd województwa nie mają obowiązku uiszczania
opłat sądowych, z wyjątkiem spraw dotyczących prowadzonej przez nie działalności
gospodarczej oraz spraw w postępowaniu wieczystoksięgowym.
3
Jak wyjaśniał już Sąd Najwyższy, przy wykładni pojęcia „działalność
gospodarcza”, użytego w art. 8 ust. 2 u.k.s.c. w kontekście działalności gminy,
trzeba mieć na uwadze całokształt regulacji dotyczącej gminy jako jednostki
samorządu terytorialnego, do której należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb
wspólnoty (art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym), i która w celu realizacji
zadań o charakterze użyteczności publicznej może prowadzić działalność
gospodarczą (art. 9 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym). Zadaniami
użyteczności publicznej są natomiast zadania własne gminy określone w art. 7 ust.
1 , których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb
ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych (art. 9 ust. 4 ustawy
o samorządzie gminnym). Uznania, że sprawa dotyczy działalności gospodarczej
prowadzonej przez gminę w rozumieniu art. 8 ust. 2 u.k.s.c. nie wyklucza zatem
okoliczność, że działalność, której dotyczy sprawa, wynika z zadań własnych
gminy, a jej celem jest zaspokojenie zbiorowych zadań wspólnoty w zakresie zadań
wymienionych w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Zadania własne
gminy mogą być bowiem realizowane przez podejmowanie zarówno działalności
„niegospodarczej”, jak i działalności mającej charakter gospodarczej. Ograniczenie
co do prowadzenia przez gminę działalności gospodarczej przewidziane w art. 9
ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym dotyczy bowiem tylko prowadzenia takiej
działalności w zakresie wykraczającym poza zadania o charakterze użyteczności
publicznej (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 11 października 1996 r.,
III CZP 110/96, OSNC 1997, nr 2, poz. 17, postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 22 sierpnia 2001 r., V CKN 756/00, niepubl.).
Skład orzekający Sądu Najwyższego w pełni podziela to stanowisko oraz
argumentację przytaczaną dla jego uzasadnienia. Podnoszona przez żalącą
okoliczność, że spór powstał na tle umowy zawartej przez nią w celu wykonania
zadań własnych, polegających na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty
w zakresie zaopatrzenia w wodę i kanalizacji, nie przesadza zatem
o „niegospodarczym” charakterze prowadzonej działalności. O tym, czy sprawa
dotyczy działalności gospodarczej w rozumieniu art. 8 ust. 2 u.k.s.c. decyduje
bowiem jedynie przedmiot tej działalności. Na gruncie przepisów ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych o „niegospodarczej” działalności gminy można
4
natomiast mówić w zasadzie tylko w kategoriach, jakie zostały wymienione
w przepisie art. 9 ust. 1 u.k.s.c., upoważniającym Ministra Sprawiedliwości
do zwolnienia organizacji społecznych od obowiązku uiszczania opłat sądowych.
W przepisie tym chodzi natomiast o działalność społeczną, naukową, oświatową,
kulturalną, dobroczynną, z zakresu opieki społecznej oraz samopomocową
(zob. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 11 października 1996 r., III CZP 110/96,
OSNC 1997, nr 2, poz. 17, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 sierpnia
2001 r., V CKN 756/00, niepubl.).
Konkludując trzeba stwierdzić, iż Sąd Apelacyjny trafnie przyjął,
że w niniejszej sprawie żaląca nie była zwolniona na podstawie art. 8 ust. 2
u.k.s.c. z obowiązku uiszczenia opłat sądowych.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c.
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione uzasadnionych
podstaw, postanawiając o kosztach postępowania zażaleniowego po myśli art. 98
§ 1 i 3 oraz art. 99 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 i art. 39921
k.p.c.
jz

II CZ 139/05

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia