I CSK 43/06
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:20-10-2014
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CSK 43/06
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 czerwca 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
Protokolant Ewa Krentzel
w sprawie z powództwa M. S.
przeciwko Miastu W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 21 czerwca 2006 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 16 czerwca 2005 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w części uwzględniającej powództwo
(pkt I ppkt 1) oraz pkt I ppkt 4, pkt III i w tym zakresie przekazuje
sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i
orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 16 czerwca 2005 r. zmienił wyrok Sądu
Okręgowego w W. w ten m. in. sposób, że zasądził od pozwanego Miasta
Stołecznego Warszawy na rzecz powódki M. S. kwotę 117450 zł z odsetkami. Sąd
Apelacyjny ustalił, że w dniu 25 października 1990 r. decyzją Urzędu Dzielnicy
Warszawa […] orzeczono o sprzedaży powódce lokalu mieszkalnego nr 7, w
budynku przy ulicy W. […], którego była najemcą, po czym powódka w dniu
16 lutego 1993 r. uiściła tytułem ustalonej jego ceny kwotę 8491181 st. zł. W ocenie
Sądu z przyczyn leżących po stronie pozwanego nie doszło do wykonania tej
decyzji przez zawarcie w formie aktu notarialnego umowy sprzedaży lokalu, przez
co powódka poniosła szkodę w wysokości zasądzonej kwoty.
Skarga kasacyjna pozwanego - oparta na obu podstawach z art. 3983
§ 1
k.p.c. – zawiera zarzut naruszenia art. 420 § 1, 361 k.c., art. 5 dekretu z dnia
26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st.
Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279, zwanego dalej dekretem), art. 30 ust. 1 ustawy
z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. Nr 16, poz. 95 ze zm.),
a także art. 233 § 1, 244 § 1 k.p.c. i zmierza do uchylenia powyższego wyroku oraz
przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skład Sądu Najwyższego orzekający w niniejszej sprawie nie podziela
poglądu skarżącego, że decyzja Urzędu Dzielnicy z dnia 25 października 1990 r. o
sprzedaży powódce lokalu mieszkalnego nie tworzyła po stronie skarżącego
obowiązku zawarcia odpowiedniej umowy jego sprzedaży. W przeciwnym razie
poprzedzanie czynności cywilnoprawnej decyzją administracyjną traciłoby sens,
prowadząc jednocześnie do zacierania różnić między tą formą działania
administracji a jej aktami wewnętrznymi. W konsekwencji przychyla się do poglądu
Sądu Apelacyjnego, że decyzja z dnia 25 października 1990 r. wywołała
bezpośrednio w sferze prawa cywilnego skutki prawne. W szczególności, że
decyzja ta stanowiła źródło roszczenia cywilnoprawnego wyrażającego się w
3
możności żądania zawarcia umowy sprzedaży zgodnie z jej treścią (art. 64 k.c. w
zw. z art. 1047 § k.p.c.).
Wychodząc z tych założeń Sad Apelacyjny jednak pominął, że zaniechanie
przez powódkę skorzystania ze wskazanej możności żądania zawarcia umowy
sprzedaży na drodze sądowej stanowi podstawę do przyjęcia po jej stronie
przyczynienia się do powstałej szkody.
Dla właściwej oceny zaniechania skarżącego sprzedaży powódce lokalu
mieszkalnego niezbędne będzie ustalenie treści uchwał Rady Gminy Warszawa C.,
na które powołuje się skarżący (z dnia 26 września 1994 r. w sprawie
zatwierdzania zasad ... oraz z dnia 20 kwietnia 1995 r. zmienionej uchwałą z dnia
29 czerwca 1995 r. w sprawie zasad dotyczących ...). Ponadto ustalenie, czy i jakie
kroki podejmowali byli właściciele (lub ich następcy prawni) nieruchomości przy
ulicy W. […] przed wszczęciem postępowania administracyjnego o stwierdzenie
nieważności decyzji administracyjnych, które powodowały przejście tytułu własności
budynku mieszkalnego na Skarb Państwa. Sąd Apelacyjny nie może bowiem
pominąć, że decyzja z dnia 25 października 1990 r. o sprzedaży powódce lokalu
mieszkalnego została wydana pomimo tego, iż Skarb Państwa, jak okazało się, nie
stał się jego właścicielem w świetle przepisów obowiązującego prawa. Stwierdzenie
nieważności decyzji administracyjnych, które powodowały przejście tytułu własności
budynku mieszkalnego na Skarb Państwa, wykazało bowiem, że nie było podstaw
do wyodrębnienia własności poszczególnych lokali mieszkalnych, ani też
wystawiania ich do sprzedaży najemcom przez Skarb Państwa. W rzeczy samej
było to rozporządzenie nieruchomością będącą stale cudzą własnością, co dla
organu administracji publicznej, który musi wykazać się podstawą prawną zawartą
w przepisach powszechnie obowiązującego do działania w formach prawnych
administracji o charakterze władczym oraz do działania w formach prawa
cywilnego, było i jest rażącym naruszeniem prawa.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w wyroku.
jz
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 czerwca 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
Protokolant Ewa Krentzel
w sprawie z powództwa M. S.
przeciwko Miastu W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 21 czerwca 2006 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 16 czerwca 2005 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w części uwzględniającej powództwo
(pkt I ppkt 1) oraz pkt I ppkt 4, pkt III i w tym zakresie przekazuje
sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i
orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 16 czerwca 2005 r. zmienił wyrok Sądu
Okręgowego w W. w ten m. in. sposób, że zasądził od pozwanego Miasta
Stołecznego Warszawy na rzecz powódki M. S. kwotę 117450 zł z odsetkami. Sąd
Apelacyjny ustalił, że w dniu 25 października 1990 r. decyzją Urzędu Dzielnicy
Warszawa […] orzeczono o sprzedaży powódce lokalu mieszkalnego nr 7, w
budynku przy ulicy W. […], którego była najemcą, po czym powódka w dniu
16 lutego 1993 r. uiściła tytułem ustalonej jego ceny kwotę 8491181 st. zł. W ocenie
Sądu z przyczyn leżących po stronie pozwanego nie doszło do wykonania tej
decyzji przez zawarcie w formie aktu notarialnego umowy sprzedaży lokalu, przez
co powódka poniosła szkodę w wysokości zasądzonej kwoty.
Skarga kasacyjna pozwanego - oparta na obu podstawach z art. 3983
§ 1
k.p.c. – zawiera zarzut naruszenia art. 420 § 1, 361 k.c., art. 5 dekretu z dnia
26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st.
Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279, zwanego dalej dekretem), art. 30 ust. 1 ustawy
z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. Nr 16, poz. 95 ze zm.),
a także art. 233 § 1, 244 § 1 k.p.c. i zmierza do uchylenia powyższego wyroku oraz
przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skład Sądu Najwyższego orzekający w niniejszej sprawie nie podziela
poglądu skarżącego, że decyzja Urzędu Dzielnicy z dnia 25 października 1990 r. o
sprzedaży powódce lokalu mieszkalnego nie tworzyła po stronie skarżącego
obowiązku zawarcia odpowiedniej umowy jego sprzedaży. W przeciwnym razie
poprzedzanie czynności cywilnoprawnej decyzją administracyjną traciłoby sens,
prowadząc jednocześnie do zacierania różnić między tą formą działania
administracji a jej aktami wewnętrznymi. W konsekwencji przychyla się do poglądu
Sądu Apelacyjnego, że decyzja z dnia 25 października 1990 r. wywołała
bezpośrednio w sferze prawa cywilnego skutki prawne. W szczególności, że
decyzja ta stanowiła źródło roszczenia cywilnoprawnego wyrażającego się w
3
możności żądania zawarcia umowy sprzedaży zgodnie z jej treścią (art. 64 k.c. w
zw. z art. 1047 § k.p.c.).
Wychodząc z tych założeń Sad Apelacyjny jednak pominął, że zaniechanie
przez powódkę skorzystania ze wskazanej możności żądania zawarcia umowy
sprzedaży na drodze sądowej stanowi podstawę do przyjęcia po jej stronie
przyczynienia się do powstałej szkody.
Dla właściwej oceny zaniechania skarżącego sprzedaży powódce lokalu
mieszkalnego niezbędne będzie ustalenie treści uchwał Rady Gminy Warszawa C.,
na które powołuje się skarżący (z dnia 26 września 1994 r. w sprawie
zatwierdzania zasad ... oraz z dnia 20 kwietnia 1995 r. zmienionej uchwałą z dnia
29 czerwca 1995 r. w sprawie zasad dotyczących ...). Ponadto ustalenie, czy i jakie
kroki podejmowali byli właściciele (lub ich następcy prawni) nieruchomości przy
ulicy W. […] przed wszczęciem postępowania administracyjnego o stwierdzenie
nieważności decyzji administracyjnych, które powodowały przejście tytułu własności
budynku mieszkalnego na Skarb Państwa. Sąd Apelacyjny nie może bowiem
pominąć, że decyzja z dnia 25 października 1990 r. o sprzedaży powódce lokalu
mieszkalnego została wydana pomimo tego, iż Skarb Państwa, jak okazało się, nie
stał się jego właścicielem w świetle przepisów obowiązującego prawa. Stwierdzenie
nieważności decyzji administracyjnych, które powodowały przejście tytułu własności
budynku mieszkalnego na Skarb Państwa, wykazało bowiem, że nie było podstaw
do wyodrębnienia własności poszczególnych lokali mieszkalnych, ani też
wystawiania ich do sprzedaży najemcom przez Skarb Państwa. W rzeczy samej
było to rozporządzenie nieruchomością będącą stale cudzą własnością, co dla
organu administracji publicznej, który musi wykazać się podstawą prawną zawartą
w przepisach powszechnie obowiązującego do działania w formach prawnych
administracji o charakterze władczym oraz do działania w formach prawa
cywilnego, było i jest rażącym naruszeniem prawa.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w wyroku.
jz