Sygn. akt III CZ 34/06
POSTANOWIENIE
Dnia 28 czerwca 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Zbigniew Strus (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi Z.W. i J.W. o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnymi wyrokami: Sądu Okręgowego w K.
z dnia 17 marca 2005 r., sygn. akt [...] i Sądu Apelacyjnego
z dnia 8 listopada 2005 r., sygn. akt [...],
w sprawie z powództwa M.G., R.Z. i B.J.
przeciwko Z.W. i J.W.
o ustalenie,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym
w dniu 28 czerwca 2006 r.,
zażalenia pozwanych na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 8 lutego 2006 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny zaskarżonym postanowieniem odrzucił skargę pozwanych
Z.W. i J.W. o wznowienie postępowania zakończonego wyrokiem tego sądu z 8
listopada 2005 r. sygn. [...]. W skardze wskazali jako podstawę, wykrycie
okoliczności faktycznych i dowodów mających wpływ na wynik sprawy. Nowości te
polegały na ujawnieniu się, że powodowie w dniu podpisywania umowy najmu
lokalu z 1 kwietnia 1998 r., na tle której doszło do sporu, nie byli wpisani jako
przedsiębiorcy w ewidencji działalności gospodarczej Urzędu Miasta, gdyż z
uzyskanego przez nich zaświadczenia wynika, że wspólnicy spółki cywilnej „A.”,
występujący po stronie powodowej M.G. i R.Z., rozpoczęli działalność gospodarczą
dopiero 5 maja 1998 r., a ponadto wynika, że występujący w charakterze powoda
B.J. nie był w ogóle wspólnikiem tej spółki.
Podstawą rozstrzygnięcia było ustalenie, że wskazana przez skarżących
podstawa nie istniała, ponieważ ewidencja działalności gospodarczej jest jawna,
a wpis dotyczący działalności gospodarczej dwóch wymienionych powodów, na
który powołują się pozwani, był dokonany 28 marca 2001 r., tj. przed zakończeniem
postępowania w sprawie [...].
W zażaleniu na wymienione postanowienie pozwani wnoszą o jego
uchylenie i zasądzenie kosztów procesu postępowania zażaleniowego, zarzucając
niewłaściwe zastosowanie art. 403 § 2 k.p.c. przez przyjęcie, że powołane
w skardze nowe fakty i dowody strona pozwana powinna znać a tym samym nie
mogą stanowić ustawowej podstawy wznowienia postępowania. Skarżący twierdzą,
że umowa spółki cywilnej „A.” była niedostępna, ponieważ urzędy odmówiły jej
wydania, dlatego pozwani nie mogli skorzystać z tego dowodu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Jawność ewidencji regulują przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r.
o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807), która weszła
w życie w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji zakończonego
prawomocnym wyrokiem (por. art. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. - Przepisy
wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2004 r.
nr 173 poz. 1808). Zgodnie z art. 24 ust. 1 i 2, art. 25 ust. 1 i 2 oraz 27 ust. 2 pkt 6
3
ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, ewidencja jest jawna i każdy ma
prawo dostępu do danych zawartych w ewidencji i do przeglądania akt
ewidencyjnych przedsiębiorcy wpisanego do ewidencji. Dla przedsiębiorcy
wpisanego do ewidencji prowadzi się akta obejmujące w szczególności dokumenty
stanowiące podstawę wpisu. Jeżeli przepis szczególny nakazuje zgłoszenie
określonych danych organowi ewidencyjnemu lub wpisanie ich do ewidencji, a dane
te nie podlegają według przepisów ustawy wpisowi, dokumenty zawierające te dane
składa się do akt ewidencyjnych. Wniosek o dokonanie wpisu do ewidencji zawiera
m. in. informacje o umowie spółki cywilnej, jeżeli taka została zawarta.
Przedstawiony stan prawny nie pozostawia wątpliwości co do istnienia
okoliczności i dowodów, do których pozwani przywiązują znaczenie w skardze
o wznowienie jeszcze w toku postępowania pierwszoinstancyjnego właściwego do
prowadzenia postępowania dowodowego. Skarżący prezentują stanowisko oparte
na rozszerzającej wykładni językowej art. 403 § 2 k.p.c. według której wykrycie
oznacza każde zapoznanie się z dowodem (jeżeli jest to dokument) bez względu
na obiektywne możliwości dokonania tego wcześniej. Wykładnia taka nie może być
akceptowana. Przepisy art. 3 k.p.c., art. 217 § 2 k.p.c. oraz art. 381 k.p.c. wskazują,
że stronę procesu obciążają skutki jej opieszałości. Jeżeli nowości zgłaszane
wskutek niedbalstwa mogą być pominięte przez sąd drugiej instancji, tym bardziej
niedopuszczalne byłoby uwzględnienie skargi o wznowienie postępowania
prawomocnie zakończonego, jeżeli skarżący składa dowód w postaci wypisu
z jawnego rejestru publicznego. Należy zauważyć, że przeszkodą w powołaniu się
na ten dowód miała być odmowa wydania odpisu umowy spółki cywilnej,
tymczasem zaświadczenia wydane w dniu 9 grudnia 2005 r. stwierdzają dzień
rozpoczęcia działalności gospodarczej przez powodów (pod nazwą „A.”) i dane te
stanowiły treść wpisu. Dlatego Sąd Apelacyjny trafnie i odrzucił skargę
o wznowienia postępowania, jako nie opartą na ustawowej podstawie (art. 410 § 1
k.p.c.).
W tym stanie zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie art. 3941
§ 2 i 3
k.p.c. w związku z art. 39814
k.p.c.