Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CK 8/06
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 sierpnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
Protokolant Ewa Zawisza
w sprawie z powództwa "H." Sp. z o.o.
przeciwko Gminie Miasta C.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 20 lipca 2006 r.,
kasacji strony powodowej od wyroku Sądu Okręgowego w W.
z dnia 7 grudnia 2004 r., sygn. akt [...],
oddala kasację.
2
Uzasadnienie
Sąd Rejonowy w W. wyrokiem z dnia 18 maja 2004 r. zasądził od pozwanej
Gminy na rzecz powodowej Spółki kwotę 22 525,02 zł z ustawowymi odsetkami i
oddalił powództwo w stosunku do Skarbu Państwa – Wojewody […].
Sąd Okręgowy w W. po rozpoznaniu apelacji pozwanej Gminy zmienił ten
wyrok w ten sposób, że powództwo w stosunku do Gminy oddalił. Rozstrzygnięcie
powyższe oparte zostało na następujących ustaleniach:
W dniu 26 stycznia 1993 r. Wojewoda zawarł z Zarządem Miasta C.
porozumienie w sprawie wykonywania niektórych zadań z zakresu ochrony
zdrowia, objętych administracją rządową. Środki finansowe na realizację zadań
powierzonych porozumieniem miał zapewnić Wojewoda (§ 5 ust. 1 porozumienia),
natomiast według § 6 ust. 2 porozumienia w razie niezawarcia do dnia 31 grudnia
danego roku aneksu w sprawie dotacji na następny rok kalendarzowy,
porozumienie ulegało rozwiązaniu bez zachowania terminu wypowiedzenia. Aneks
dotyczący dotacji na rok 1998 został zawarty w dniu 10 marca 1998 r. Wojewoda
wykonał swoje zobowiązania wynikające z porozumienia.
Powód sprzedał Zakładowi Opieki Zdrowotnej w 1998 r. środki czystości na
łączna kwotę 22 525,02 zł, jednak nie uzyskał zapłaty. Zakład ten uzyskał
samodzielność i osobowość prawną w listopadzie 1998 r.
Sąd Okręgowy odmiennie niż Sąd Rejonowy uznał, że za zobowiązania
Zakładu Opieki Zdrowotnej do daty uzyskania przez ten Zakład osobowości
prawnej odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa, a nie pozwana Gmina. Podstawę
prawną wspomnianego porozumienia stanowił art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca
1990 r. o samorządzie gminnym, dalej jako: „ustawa z dnia 8 marca 1990 r.” (tekst
jedn. Dz. U z 1996 r., Nr 13, poz. 74), zgodnie z którym zadania z zakresu
administracji rządowej gmina mogła wykonywać na podstawie porozumienia z
organami tej administracji. Sąd Okręgowy uznał, że pozwana Gmina realizując
zadania objęte tym porozumieniem działała na rachunek i w imieniu Skarbu
Państwa. Mimo zawartego porozumienia Zakład Opieki Zdrowotnej nadal był
3
publicznym zakładem opieki zdrowotnej, działającym w formie jednostki budżetowej
podległej wojewodzie i za jego zobowiązania odpowiedzialność ponosi wyłącznie
Skarb Państwa. Sąd Okręgowy uznał, że dla rozstrzygnięcia sprawy bez znaczenia
jest okoliczność, że pozwana Gmina otrzymała dotacje na 1998 r. w pełnej
wysokości, ani też data podpisania aneksu w przedmiocie tych dotacji.
Kasacja strony powodowej oparta została na podstawie naruszenia art. 33
ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie,
dalej jako „ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r.” (tekst jedn. Dz. U. 2001 r., Nr 80, poz.
872) oraz art. 8 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. poprzez uznanie, że
odpowiedzialność za wykonanie porozumienia zawartego w dniu 26 stycznia
1993 r. ponosi Skarb Państwa - Wojewoda, zamiast uznania, że odpowiedzialność
tę ponosi pozwana Gmina, a także art.2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. przez
niezastosowanie art. 2 tej ustawy. Skarżąca zarzuciła także naruszenie przepisów
prawa procesowego – art. 328 § 2 w zw. z art. 391 k.p.c., art. 382 i 385 k.p.c.
Wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w stosunku do
pozwanej Gminy, ewentualnie uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi
Okręgowemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Bezzasadna jest podstawa kasacyjna naruszenia przepisów postępowania.
Uzasadnienie zaskarżonego wyroku – wbrew twierdzeniom strony powodowej
odpowiada wymaganiom określonym w art. 328 § 2 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.,
z kolei zarzut naruszenia art. 382 k.p.c., poza powołaniem kilku orzeczeń Sądu
Najwyższego, nie został uzasadniony w stopniu pozwalającym jego uwzględnienie.
W rozpoznawanej sprawie istotne znaczenie ma kwestia, kto odpowiada za
nie wykonanie zobowiązania, powstałego w wyniku zawarcia umów sprzedaży
środków czystości przez powodową Spółkę.
Odnosząc się do tej kwestii, należy zauważyć, że zarówno w obecnie
obowiązującej ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej
w województwie (jedn. tekst Dz.U. 2001, Nr 80, poz. 872 ze zm.), jak i poprzednio
w ustawie z dnia 22 marca 1990 r. o terenowych organach rządowej administracji
ogólnej (Dz.U. Nr 21, poz. 123 ze zm.), przewidziana została możliwość
4
powierzenia przez wojewodę prowadzenia, w jego imieniu, niektórych spraw
z zakresu swoich kompetencji, także wydawania decyzji administracyjnych
w pierwszej instancji, m.in. gminom położonym na terenie województwa (art. 33
ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. oraz art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca
1990 r.). Powierzenie to następowało w drodze porozumienia ogłaszanego
w wojewódzkim dzienniku urzędowym (art. 33 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca
1998 r. oraz art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 22 marca 1990 r.). W obu ustawach
jednoznacznie stwierdza się, że powierzone sprawy są prowadzone w imieniu
wojewody co oznacza, iż Skarb Państwa nie zostaje zastąpiony przez gminę,
a jedynie jego sprawy są przez tę gminę prowadzone.
Powszechnie przyjmuje się, że porozumienie, o którym mowa wyżej, ma
dwojaki charakter - zarówno administracyjno-prawny, jak i cywilno-prawny. Musi to
prowadzić do wniosku, że w płaszczyźnie stosunków cywilno-prawnych nie jest
wykluczone powstanie pomiędzy Skarbem Państwa reprezentowanym przez
wojewodę a gminą, której powierzono prowadzenie określonych spraw, stosunku
prawnego zbliżonego do stosunku kreowanego umową zlecenia. Do takich
stosunków prawnych stosuje się odpowiednio przepisy o umowie zlecenia (por. art.
750 k.c.). W okolicznościach rozpoznawanej sprawy zatem prawidłowa jest ocena,
zgodnie z którą umowy zawarte przez pozwaną Gminę z powodową Spółką, zostały
zawarte w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa - Wojewody. Odpowiednie
zastosowanie do porozumienia zawartego w niniejszej sprawie przepisów kodeksu
cywilnego normujących umowę zlecenia powoduje, że możliwe jest zastosowanie
także art. 734 § 2 k.c. (w związku z art. 33 ust. 1 ustawy o administracji rządowej
w województwie ewentualnie z art. 8 ust. 1 ustawy o terenowych organach
rządowej administracji ogólnej), gdy Gmina, wykonując powierzone zadania,
dokonuje czynności prawnych z innymi podmiotami. Trafne jest zatem stanowisko
Sądu Okręgowego, zgodnie z którym pozwana Gmina działała w imieniu i na rzecz
Skarbu Państwa - Wojewody. Zatem to Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność
kontraktową za nie wykonanie zobowiązań powstałych w wyniku czynności
prawnych dokonanych przez Gminę (por. wyrok SN z dnia 6 października 2004 r., II
CK 29/04, nie publikowany, wyrok SN z dnia 12 marca 2004 r., II CK 64/03, nie
publikowany).
5
Z tych względów kasacja powodowej Spółki podlegała oddaleniu, jako
pozbawiona usprawiedliwionych podstaw (art. 39312
k.p.c.).