I CZ 62/06
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-11-2014
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 62/06
POSTANOWIENIE
Dnia 10 listopada 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca)
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
w sprawie z powództwa F. G.
przeciwko […]
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 10 listopada 2006 r.,
zażalenia pozwanych na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 26 czerwca 2006 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił skargę kasacyjną
pozwanych […] od wyroku tego Sądu z dnia 2 lutego 2006 r., w części dotyczącej
roszczenia pieniężnego. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, skoro pozwania w skardze
kasacyjnej skarżyli wyrok zarówno co do ochrony dóbr osobistych jak i roszczenia
pieniężnego powinni byli uiścić opłatę stałą w wysokości 600 zł przewidzianą od
pozwu o ochronę dóbr osobistych, jak i opłatę stosunkową od roszczenia
majątkowego. Ponieważ od złożonej skargi kasacyjnej pozwani wnieśli tylko opłatę
stałą, to w części dotyczącej roszczenia majątkowego, skargę kasacyjną należało
odrzucić, zgodnie z art. 1302
§ 3 k.p.c. W zażaleniu pozwani wnieśli o uchylenie
zaskarżonego postanowienia, gdyż zdaniem skarżących nie znajduje ono
uzasadnienia w przepisach art. 26 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 18 ust. 2 i w związku
z art. 12 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych (Dz. U. Nr 167, poz.
1398).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Przepis art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach
sądowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398) przewiduje, że opłatę stałą w wysokości
600 zł pobiera się od pozwu o ochronę dóbr osobistych. Ochrona dóbr osobistych,
zgodnie z art. 24 k.c. może polegać na roszczeniach o charakterze niemajątkowym
(żądanie stosowanego przeproszenia) jak i na roszczeniach majątkowych
(zadośćuczynienie za doznaną krzywdę lub żądanie zapłaty odpowiedniej sumy
pieniężnej na wskazany przez poszkodowanego cel społeczny). Z takiego
sformułowania powołanego przepisu wynika, że opłata stała pobierana jest od
każdego pozwu o ochronę dóbr osobistych niezależnie od tego, czy polega ona na
zgłoszeniu roszczeń niemajątkowych jak i majątkowych. Za takim rozumieniem
wspomnianego wyżej art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy o kosztach sądowych przemawia
również wykładnia systemowa. Ustawodawca w art. 26 ust. 1 pkt 4 i 5 wyraźnie
wskazał, że opłata stała dotyczy tylko pozwów o ochronę niemajątkowych praw
autorskich oraz ochronę niemajątkowych praw wynikających z opatentowania
wynalazków. W przypadku dóbr osobistych, których ochrona może wiązać się
z roszczeniami majątkowymi i niemajątkowymi ustawodawca nie wspomina
3
o żadnym rozróżnieniu opłaty od pozwu, natomiast gdy chodzi o prawa autorskie
i wynalazcze, to wyraźnie przewiduje, ze opłata stała dotyczy tylko pozwów
o roszczenia niemajątkowe. Z porównania powołanych przepisów wynika więc
jednoznacznie, że od pozwu o ochronę dóbr osobistych ustawodawca przewidział
tylko jedną opłatę stałą niezależnie od tego, czy dochodzi się w tym pozwie
roszczeń majątkowych, czy niemajątkowych. Taką możliwość dopuszcza art. 12
ustawy o kosztach sądowych, który stanowi, że opłatę stałą pobiera się w sprawach
o prawa niemajątkowe oraz we wskazanych w ustawie niektórych sprawach
o prawa majątkowe. Wykładnia językowa i systemowa art. 26 ustawy o kosztach
sądowych prowadzi do wniosku, że przepis art. 26 ust. 1 pkt 3 jest takim właśnie
przepisem, który ustala stałą opłatę w sprawach majątkowych związanych
z ochroną dóbr osobistych.
Takiego wniosku nie podważa to, że w art. 26 ust 1 pkt 6 ustawy o kosztach
przewiduje się, że opłatę stałą pobiera się także w sprawach o inne prawa
niemajątkowe, co może sugerować, że cały przepis art. 26 ust 1 ustawy o kosztach
sądowych, odnosi się tylko do praw niemajątkowych. Rozumowanie takie można by
uznać za poprawne tylko wtedy gdyby w przypadku spraw o inne prawa
niemajątkowe (autorskie i wynikające z patentu), z którymi wiążą się także
roszczenia majątkowe, ustawodawca wyraźnie nie ograniczył opłaty stałej tylko do
sprawa niemajątkowych. W tej sytuacji uznać trzeba, że gdyby wolą ustawodawcy
było ustalenie również w sprawach o ochronę dóbr osobistych opłaty stałej tylko
w odniesieniu do roszczeń niemajątkowych, to podobnie jak w przypadku spraw
o ochronę prawa autorski, czy ochronę praw wynikających z patentu, dałby temu
wyraz w treści przepisu.
Mając na uwadze, że skarżący uiścili opłatę stałą od skargi kasacyjnej
w kwocie 600 zł, a zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych jest ona
taka sama jak w przypadku opłaty od pozwu o ochronę dóbr osobistych, zarzuty
podniesione w zażaleniu uznać należy za zasadne. W tej sytuacji Sąd Najwyższy,
na podstawie art. 39815
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c., orzekł jak w sentencji.
jc
POSTANOWIENIE
Dnia 10 listopada 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca)
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
w sprawie z powództwa F. G.
przeciwko […]
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 10 listopada 2006 r.,
zażalenia pozwanych na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 26 czerwca 2006 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił skargę kasacyjną
pozwanych […] od wyroku tego Sądu z dnia 2 lutego 2006 r., w części dotyczącej
roszczenia pieniężnego. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, skoro pozwania w skardze
kasacyjnej skarżyli wyrok zarówno co do ochrony dóbr osobistych jak i roszczenia
pieniężnego powinni byli uiścić opłatę stałą w wysokości 600 zł przewidzianą od
pozwu o ochronę dóbr osobistych, jak i opłatę stosunkową od roszczenia
majątkowego. Ponieważ od złożonej skargi kasacyjnej pozwani wnieśli tylko opłatę
stałą, to w części dotyczącej roszczenia majątkowego, skargę kasacyjną należało
odrzucić, zgodnie z art. 1302
§ 3 k.p.c. W zażaleniu pozwani wnieśli o uchylenie
zaskarżonego postanowienia, gdyż zdaniem skarżących nie znajduje ono
uzasadnienia w przepisach art. 26 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 18 ust. 2 i w związku
z art. 12 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych (Dz. U. Nr 167, poz.
1398).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Przepis art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach
sądowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398) przewiduje, że opłatę stałą w wysokości
600 zł pobiera się od pozwu o ochronę dóbr osobistych. Ochrona dóbr osobistych,
zgodnie z art. 24 k.c. może polegać na roszczeniach o charakterze niemajątkowym
(żądanie stosowanego przeproszenia) jak i na roszczeniach majątkowych
(zadośćuczynienie za doznaną krzywdę lub żądanie zapłaty odpowiedniej sumy
pieniężnej na wskazany przez poszkodowanego cel społeczny). Z takiego
sformułowania powołanego przepisu wynika, że opłata stała pobierana jest od
każdego pozwu o ochronę dóbr osobistych niezależnie od tego, czy polega ona na
zgłoszeniu roszczeń niemajątkowych jak i majątkowych. Za takim rozumieniem
wspomnianego wyżej art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy o kosztach sądowych przemawia
również wykładnia systemowa. Ustawodawca w art. 26 ust. 1 pkt 4 i 5 wyraźnie
wskazał, że opłata stała dotyczy tylko pozwów o ochronę niemajątkowych praw
autorskich oraz ochronę niemajątkowych praw wynikających z opatentowania
wynalazków. W przypadku dóbr osobistych, których ochrona może wiązać się
z roszczeniami majątkowymi i niemajątkowymi ustawodawca nie wspomina
3
o żadnym rozróżnieniu opłaty od pozwu, natomiast gdy chodzi o prawa autorskie
i wynalazcze, to wyraźnie przewiduje, ze opłata stała dotyczy tylko pozwów
o roszczenia niemajątkowe. Z porównania powołanych przepisów wynika więc
jednoznacznie, że od pozwu o ochronę dóbr osobistych ustawodawca przewidział
tylko jedną opłatę stałą niezależnie od tego, czy dochodzi się w tym pozwie
roszczeń majątkowych, czy niemajątkowych. Taką możliwość dopuszcza art. 12
ustawy o kosztach sądowych, który stanowi, że opłatę stałą pobiera się w sprawach
o prawa niemajątkowe oraz we wskazanych w ustawie niektórych sprawach
o prawa majątkowe. Wykładnia językowa i systemowa art. 26 ustawy o kosztach
sądowych prowadzi do wniosku, że przepis art. 26 ust. 1 pkt 3 jest takim właśnie
przepisem, który ustala stałą opłatę w sprawach majątkowych związanych
z ochroną dóbr osobistych.
Takiego wniosku nie podważa to, że w art. 26 ust 1 pkt 6 ustawy o kosztach
przewiduje się, że opłatę stałą pobiera się także w sprawach o inne prawa
niemajątkowe, co może sugerować, że cały przepis art. 26 ust 1 ustawy o kosztach
sądowych, odnosi się tylko do praw niemajątkowych. Rozumowanie takie można by
uznać za poprawne tylko wtedy gdyby w przypadku spraw o inne prawa
niemajątkowe (autorskie i wynikające z patentu), z którymi wiążą się także
roszczenia majątkowe, ustawodawca wyraźnie nie ograniczył opłaty stałej tylko do
sprawa niemajątkowych. W tej sytuacji uznać trzeba, że gdyby wolą ustawodawcy
było ustalenie również w sprawach o ochronę dóbr osobistych opłaty stałej tylko
w odniesieniu do roszczeń niemajątkowych, to podobnie jak w przypadku spraw
o ochronę prawa autorski, czy ochronę praw wynikających z patentu, dałby temu
wyraz w treści przepisu.
Mając na uwadze, że skarżący uiścili opłatę stałą od skargi kasacyjnej
w kwocie 600 zł, a zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych jest ona
taka sama jak w przypadku opłaty od pozwu o ochronę dóbr osobistych, zarzuty
podniesione w zażaleniu uznać należy za zasadne. W tej sytuacji Sąd Najwyższy,
na podstawie art. 39815
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c., orzekł jak w sentencji.
jc