V CZ 102/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:04-08-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II CK 184/02 II CK 421/03 III CK 536/02 IV CK 188/03 IV CZ 241/05 V CKN 1456/00 V CKN 1493/00 V CKN 1811/00
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 102/07
POSTANOWIENIE
Dnia 28 listopada 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca)
SSA Michał Kłos
w sprawie ze skargi T.K. i "S." Spółki z o.o.
o wznowienie postępowania
w sprawie z powództwa T.K. i "S." Spółki z o.o.
przeciwko Skarbowi Państwa - Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w W.
i Dyrektorowi Izby Skarbowej w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 28 listopada 2007 r.,
zażalenia powodów na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 30 marca 2007 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 30 marca 2007 r. Sąd Apelacyjny
odrzucił skargę T.K. i „S.” spółki z o.o. o wznowienie postępowania odwoławczego
w sprawie z powództwa T.K. i „S.” spółki z o.o. przeciwko Skarbowi Państwa,
zakończonej prawomocnym odrzuceniem pozwu na podstawie art. 199 § 1 pkt 1
k.p.c. Sąd Apelacyjny stwierdził, że zgodnie z art. 399 § 1 k.p.c. skarga
o wznowienie postępowania przysługuje tylko w sprawach zakończonych
w procesie prawomocnym wyrokiem, z jedynym wyjątkiem przewidzianym w art.
399 § 2 k.p.c., który w rozpoznawanej sprawie nie występuje. Skarga o wznowienie
postępowania nie przysługuje zatem w sprawie zakończonej prawomocnym
postanowieniem o odrzuceniu pozwu.
W zażaleniu na powyższe postanowienie pełnomocnik powodów wnosząc
o jego uchylenie i zasądzenie na rzecz powodów kosztów postępowania
zażaleniowego, zarzucił naruszenie art. 399 § 2 k.p.c. przez błędną wykładnię
polegającą na uznaniu, że tylko w sytuacjach przewidzianych w art. 4011
k.p.c.
dopuszczalne jest wznowienie postępowania w sprawie zakończonej
prawomocnym postanowieniem. Zarzucił niezgodność art. 399 k.p.c. ze
wskazanymi w zażaleniu przepisami Konstytucji przez ograniczenie
dopuszczalności wznowienia postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym
postanowieniem tylko do sytuacji wskazanych w art. 4011
k.p.c. i wnosił by Sąd
Najwyższy stwierdził tę niezgodność i uznał dopuszczalność przedmiotowej skargi
o wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 399 k.p.c. skarga o wznowienie postępowania przysługuje
tylko w sprawach, w których postępowanie zostało zakończone prawomocnym
wyrokiem, a więc rozstrzygnięte merytorycznie, chyba że zachodzi wyjątek
wprowadzony w paragrafie drugim omawianego przepisu przez ustawę z dnia
22 grudnia 2004 r. nowelizującą kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2005 r.,
Nr 13, poz. 98). Zgodnie z powszechnie przyjętymi zasadami wykładni przepisów
prawa, norma prawna zawierająca wyjątek od zasady nie może być wykładana
w sposób rozszerzający, ani stosowana w drodze analogii do innych sytuacji, niż
3
w niej przewidziane. Z tych względów niedopuszczalna jest wykładnia art. 399
k.p.c. proponowana w zażaleniu, dopuszczająca możliwość wznowienia
postępowania w każdej sprawie, także zakończonej prawomocnym
postanowieniem nie rozstrzygającym jej merytorycznie. Zamieszczonego w art. 399
§ 2 k.p.c. wyjątku od zasady określonej w art. 399 § 1 k.p.c., przewidzianego tylko
dla sytuacji, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego
z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą, na podstawie
którego zostało wydane orzeczenie, nie można stosować w drodze analogii do
wznowienia postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym postanowieniem
o odrzuceniu pozwu, jeżeli Trybunał Konstytucyjny nie orzekł o niezgodności
z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą przepisu, na
podstawie którego odrzucono pozew.
Wbrew twierdzeniom zażalenia, niedopuszczalne jest także badanie przez
sądy powszechne i Sąd Najwyższy zgodności określonego przepisu prawa
z Konstytucją. Wyklucza to art. 188 i art. 193 Konstytucji, z których wynika
wyłączna kompetencja Trybunału Konstytucyjnego do badania zgodności przepisu
ustawy z Konstytucją (porównaj między innymi orzeczenia Sądu Najwyższego
z dnia 2 VII 2004 r. II CK 421/03, z dnia 7 XI 2002 r. V CKN 1493/00, z dnia 30 X
2002 r. V CKN 1456/00, z dnia 24 VI 2004 r. III CK 536/02, z dnia 6 XI 2003 r. II CK
184/02, z dnia 26 II 2004 r. IV CK 188/03, z dnia 13 IV 2005 r. IV CZ 241/05 i z dnia
23 III 2003 r. V CKN 1811/00, nie publ.).
W rozpoznawanej sprawie nie zachodzi także sugerowana w zażaleniu
możliwość zastosowania wprost przepisu Konstytucji, wynikająca, zdaniem
skarżącego, z art. 8 § 2 Konstytucji. Pomijając bowiem, budzącą spory w doktrynie
i orzecznictwie, dopuszczalność takiego stosowania Konstytucji przez sądy, przede
wszystkim trzeba stwierdzić, że skarżący nie wskazał, który przepis Konstytucji
stosowany wprost, miałby stanowić podstawę stwierdzenia dopuszczalności
wznowienia postępowania w rozpoznawanej sprawie.
Biorąc wszystko to pod uwagę Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako nieuzasadnione.
POSTANOWIENIE
Dnia 28 listopada 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca)
SSA Michał Kłos
w sprawie ze skargi T.K. i "S." Spółki z o.o.
o wznowienie postępowania
w sprawie z powództwa T.K. i "S." Spółki z o.o.
przeciwko Skarbowi Państwa - Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w W.
i Dyrektorowi Izby Skarbowej w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 28 listopada 2007 r.,
zażalenia powodów na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 30 marca 2007 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 30 marca 2007 r. Sąd Apelacyjny
odrzucił skargę T.K. i „S.” spółki z o.o. o wznowienie postępowania odwoławczego
w sprawie z powództwa T.K. i „S.” spółki z o.o. przeciwko Skarbowi Państwa,
zakończonej prawomocnym odrzuceniem pozwu na podstawie art. 199 § 1 pkt 1
k.p.c. Sąd Apelacyjny stwierdził, że zgodnie z art. 399 § 1 k.p.c. skarga
o wznowienie postępowania przysługuje tylko w sprawach zakończonych
w procesie prawomocnym wyrokiem, z jedynym wyjątkiem przewidzianym w art.
399 § 2 k.p.c., który w rozpoznawanej sprawie nie występuje. Skarga o wznowienie
postępowania nie przysługuje zatem w sprawie zakończonej prawomocnym
postanowieniem o odrzuceniu pozwu.
W zażaleniu na powyższe postanowienie pełnomocnik powodów wnosząc
o jego uchylenie i zasądzenie na rzecz powodów kosztów postępowania
zażaleniowego, zarzucił naruszenie art. 399 § 2 k.p.c. przez błędną wykładnię
polegającą na uznaniu, że tylko w sytuacjach przewidzianych w art. 4011
k.p.c.
dopuszczalne jest wznowienie postępowania w sprawie zakończonej
prawomocnym postanowieniem. Zarzucił niezgodność art. 399 k.p.c. ze
wskazanymi w zażaleniu przepisami Konstytucji przez ograniczenie
dopuszczalności wznowienia postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym
postanowieniem tylko do sytuacji wskazanych w art. 4011
k.p.c. i wnosił by Sąd
Najwyższy stwierdził tę niezgodność i uznał dopuszczalność przedmiotowej skargi
o wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 399 k.p.c. skarga o wznowienie postępowania przysługuje
tylko w sprawach, w których postępowanie zostało zakończone prawomocnym
wyrokiem, a więc rozstrzygnięte merytorycznie, chyba że zachodzi wyjątek
wprowadzony w paragrafie drugim omawianego przepisu przez ustawę z dnia
22 grudnia 2004 r. nowelizującą kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2005 r.,
Nr 13, poz. 98). Zgodnie z powszechnie przyjętymi zasadami wykładni przepisów
prawa, norma prawna zawierająca wyjątek od zasady nie może być wykładana
w sposób rozszerzający, ani stosowana w drodze analogii do innych sytuacji, niż
3
w niej przewidziane. Z tych względów niedopuszczalna jest wykładnia art. 399
k.p.c. proponowana w zażaleniu, dopuszczająca możliwość wznowienia
postępowania w każdej sprawie, także zakończonej prawomocnym
postanowieniem nie rozstrzygającym jej merytorycznie. Zamieszczonego w art. 399
§ 2 k.p.c. wyjątku od zasady określonej w art. 399 § 1 k.p.c., przewidzianego tylko
dla sytuacji, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego
z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą, na podstawie
którego zostało wydane orzeczenie, nie można stosować w drodze analogii do
wznowienia postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym postanowieniem
o odrzuceniu pozwu, jeżeli Trybunał Konstytucyjny nie orzekł o niezgodności
z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą przepisu, na
podstawie którego odrzucono pozew.
Wbrew twierdzeniom zażalenia, niedopuszczalne jest także badanie przez
sądy powszechne i Sąd Najwyższy zgodności określonego przepisu prawa
z Konstytucją. Wyklucza to art. 188 i art. 193 Konstytucji, z których wynika
wyłączna kompetencja Trybunału Konstytucyjnego do badania zgodności przepisu
ustawy z Konstytucją (porównaj między innymi orzeczenia Sądu Najwyższego
z dnia 2 VII 2004 r. II CK 421/03, z dnia 7 XI 2002 r. V CKN 1493/00, z dnia 30 X
2002 r. V CKN 1456/00, z dnia 24 VI 2004 r. III CK 536/02, z dnia 6 XI 2003 r. II CK
184/02, z dnia 26 II 2004 r. IV CK 188/03, z dnia 13 IV 2005 r. IV CZ 241/05 i z dnia
23 III 2003 r. V CKN 1811/00, nie publ.).
W rozpoznawanej sprawie nie zachodzi także sugerowana w zażaleniu
możliwość zastosowania wprost przepisu Konstytucji, wynikająca, zdaniem
skarżącego, z art. 8 § 2 Konstytucji. Pomijając bowiem, budzącą spory w doktrynie
i orzecznictwie, dopuszczalność takiego stosowania Konstytucji przez sądy, przede
wszystkim trzeba stwierdzić, że skarżący nie wskazał, który przepis Konstytucji
stosowany wprost, miałby stanowić podstawę stwierdzenia dopuszczalności
wznowienia postępowania w rozpoznawanej sprawie.
Biorąc wszystko to pod uwagę Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako nieuzasadnione.