Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 86/08
POSTANOWIENIE
Dnia 12 grudnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z powództwa L. L.
przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Okręgowemu w S. i Zakładowi Ubezpieczeń
Społecznych (…) Oddział w Z.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 12 grudnia 2008 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 1 września 2008 r.,
sygn. akt I ACa (…), [WSC (…)],
1. oddala zażalenie;
2. nie obciąża powoda kosztami postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 1 września 2008 r. Sąd Apelacyjny odrzucił
skargę kasacyjną powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 6 maja 2008 r. W
uzasadnieniu Sąd Apelacyjny podkreślił, że skarga kasacyjna podlega odrzuceniu z
powodu jej nieopłacenia na podstawie art. 1302
§ 3 k.p.c. Powód został wprawdzie
zwolniony od kosztów sądowych, ale, zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 5
czerwca 2008 r., III CZP 142/07, nie obejmuje to postępowania kasacyjnego.
W zażaleniu na postanowienie Sądu Apelacyjnego pełnomocnik reprezentujący
powoda z urzędu wniósł o uchylenie postanowienia, przywrócenie terminu do wniesienia
wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych i zwolnienie powoda od kosztów sądowych.
2
W uzasadnieniu podkreślił, że zaskarżone postanowienie stoi w oczywistej sprzeczności
z pismem z skierowanym do Okręgowej Rady Adwokackiej, w którym Sąd ten zwrócił
się o wyznaczenie adwokata z urzędu dla korzystającego ze zwolnienia od kosztów
sądowych powoda. Wobec takiej informacji zamieszczonej we wspomnianym piśmie
pełnomocnik przyjął, że powód został już zwolniony z kosztów w postępowaniu
kasacyjnym. Jeżeli zatem Sąd „przyznał” adwokata z urzędu do wniesienia skargi
kasacyjnej stronie niezwolnionej od kosztów sądowych, to wprowadził w błąd
ustanowionego pełnomocnika. Brak formalny skargi kasacyjnej jest zatem konsekwencją
błędu Sądu Apelacyjnego. Pełnomocnik powoda „z ostrożności procesowej” wniósł o
przywrócenie terminu do złożenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych w
postępowaniu kasacyjnym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Żądania zgłoszone w zażaleniu przez pełnomocnika powoda wzajemnie się
wykluczają. Albo bowiem kwestionuje się zasadność postanowienia o odrzuceniu skargi
kasacyjnej, albo wnosi się o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej,
czego pełnomocnik powoda nie uczynił.
Sąd Apelacyjny zasadnie powołał się na uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 5 czerwca 2008 r., III CZP 142/07 (BSN 2008, nr 6, poz. 7), zgodnie
z którą zwolnienie strony od kosztów sądowych w sprawie, przyznane w postępowaniu
przed sądem powszechnym, nie obejmuje postępowania kasacyjnego. Należy ponadto
podkreślić, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 16 czerwca 2008 r., P 37/07
(OTK 2008, nr 5A, poz. 80) orzekł, iż art. 117 § 1 k.p.c., w części obejmującej zwrot
„zwolniona przez sąd od kosztów sądowych w całości lub części”, jest niezgodny z art.
45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Jest to wyrok zakresowy
(częściowy), który sprawia, że strona ma prawo zgłosić, na piśmie lub ustnie do
protokołu, wniosek o ustanowienie dla niej adwokata lub radcy prawnego niezależnie od
tego, czy została zwolniona przez sąd od kosztów sądowych w całości lub części.
Z przedstawionych powodów orzeczono jak w sentencji (art. 39814
w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c.).

II CZ 86/08

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia