I PK 221/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-08-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I PK 221/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 marca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Iwulski (przewodniczący)
SSN Maciej Pacuda (sprawozdawca)
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z powództwa R. K.
przeciwko Zespołowi Szkół Ogólnokształcących […]
o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 6 marca 2014 r.,
skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w O.
z dnia 28 maja 2013 r.,
1) oddala skargę kasacyjną,
2) zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 120 (sto
dwadzieścia) złotych tytułem kosztów zastępstwa prawnego w
postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Powód R. K. wniósł pierwotnie o uznanie za bezskuteczne rozwiązania
stosunku pracy dokonanego wobec niego przez pozwany Zespół Szkół
2
Ogólnokształcących, a także o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu według
norm przepisanych. Ostatecznie zmodyfikował jednak powództwo i wniósł o
zasądzenie od pozwanego na jego rzecz odszkodowania w wysokości
trzymiesięcznego wynagrodzenia.
Sąd Rejonowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w O. wyrokiem z
dnia 3 stycznia 2013 r. oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz
pozwanego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Rozstrzygnięcie to Sąd
pierwszej instancji poprzedził następującymi ustaleniami faktycznymi i ich oceną
prawną.
Powód ukończył wyższe studia zawodowe (licencjat) w 1999 roku oraz
wyższe studia magisterskie na kierunku matematyka w 2001 roku w zakresie
nauczania matematyki, studia podyplomowe w zakresie informatyki w 2003 roku, a
także studia podyplomowe w zakresie pedagogiki specjalnej w edukacji
integracyjnej w 2011 roku.
W skład Zespołu Szkół Ogólnokształcących wchodzą: Szkoła Podstawowa
nr […] z Oddziałami Integracyjnymi, Gimnazjum nr […] z Oddziałami Integracyjnymi
oraz Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Integracyjnymi w O.
Powód był zatrudniony w pozwanym na stanowisku nauczyciela matematyki,
technologii informacyjnej i informatyki od dnia 1 września 2002 r. Od dnia 1
września 2006 r. stosunek pracy nawiązany przez powoda z pozwanym
przekształcił się w stosunek pracy na podstawie mianowania. W 2010 roku powód
osiągnął stopień awansu zawodowego - nauczyciela dyplomowanego. Miejscem
wykonywania pracy przez powoda od dnia 1 września 2005 r. było Liceum
Ogólnokształcące z Oddziałami Integracyjnymi.
W dniu 22 lutego 2012 r. ogłoszono w Dzienniku Ustaw rozporządzenie
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów
nauczania w szkołach publicznych, zmniejszające w liceach liczbę godzin
matematyki z 360 do 300 w zakresie podstawowym.
Liczba uczniów w liceum spadła z 256 (2011 rok) do 191 osób (2012 rok).
Od dnia 1 września 2012 r. nie utworzono tam jednej z klas pierwszych. W liceum
nie powstała też żadna klasa z rozszerzeniem z matematyki. Na dzień 1 września
2012 r. w Liceum Ogólnokształcącym powstało do prowadzenia 11 oddziałów, w
3
których realizowane było łącznie 46 godzin matematyki (42 godziny etatu
przeliczeniowego) i 14 godzin informatyki i technologii informacyjnej tygodniowo
(13,16 godzin etatu przeliczeniowego).
Jako kryteria typowania do zwolnienia w związku ze zmianami
organizacyjnymi pozwany przyjął: strukturę szkoły, kwalifikacje zawodowe oraz
dodatkowe kwalifikacje, osiągnięcia uczniów, okres zatrudnienia na stanowisku
nauczyciela danego przedmiotu, aktywność w doskonaleniu zawodowym,
zaangażowanie zawodowe, pełnienie dodatkowych funkcji w szkole, dyscyplinę
pracy, dyspozycyjność i nabycie uprawnień emerytalnych. Pierwszeństwo w
zatrudnieniu mieli mieć nauczyciele pracujący w zespole w danym typie szkoły.
Kryteria te zostały przedstawione na radzie pedagogicznej w dniu 23 kwietnia
2012 r.
Po rozpoczęciu roku szkolnego 2012/2013, A. B. otrzymała do prowadzenia
20,11 godzin etatu przeliczeniowego (plus 1 godzina wychowawcza), A. L. 17,89
godzin etatu przeliczeniowego (plus 0,79 godziny wychowawczej) oraz T. J. 13,16
godzin etatu przeliczeniowego (plus 6 godzin rewalidacji). Cztery godziny etatu
przeliczeniowego wakatu matematyki otrzymała do prowadzenia M. S., zatrudniona
w Gimnazjum.
W Liceum Ogólnokształcącym wobec niektórych uczniów prowadzone jest
również nauczanie indywidualne. W roku szkolnym 2011/2012 objętych nim było
piętnastu uczniów, w różnych okresach czasu. W roku szkolnym 2012/2013 było
nim natomiast objętych dziesięciu uczniów.
W dniu 14 maja 2012 r. pozwany pisemnie wypowiedział powodowi stosunek
pracy z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął 31
sierpnia 2012 r. Jako przyczynę wypowiedzenia pozwany wskazał zmiany planu
nauczania uniemożliwiające dalsze zatrudnienie powoda na zajmowanym
stanowisku.
W świetle powyższych ustaleń Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo nie jest
zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd ten stwierdził, że spór między
stronami w sprawie sprowadzał się do wyjaśnienia kwestii, czy zmiana planu
nauczania uniemożliwiała dalsze zatrudnienie powoda oraz w dalszej kolejności do
4
oceny prawidłowości przyjętych przesłanek typowania osób do zwolnienia i
prawidłowości zastosowania przyjętych przesłanek.
Sąd pierwszej instancji przywołał art. 20 ust. 1 pkt 2 i art. 22 ust. 2 ustawy-
Karta Nauczyciela oraz przyjął, że fakt zmniejszenia liczby oddziałów w pozwanym
spowodowany spadkiem liczby uczniów jest niewątpliwy. Zauważył ponadto, iż w
roku szkolnym 2011/2012 w liceum realizowano w trzynastu oddziałach 58 godzin
matematyki i 24 godziny informatyki i techniki informacyjnej, co łącznie dawało 82
godziny zajęć. Zatrudnionych było wówczas wraz z powodem czterech nauczycieli
matematyki i jeden nauczyciel informatyki. Od września 2012 roku 11 oddziałach
realizowane było 46 godzin matematyki i 14 godzin informatyki i technologii
informacyjnej, tj. łącznie 60 godzin zajęć. W ocenie Sądu, uzasadnione było zatem
przyjęcie przez pozwanego w dniu 30 kwietnia 2012 r., że dalsze zatrudnienie
powoda, choćby na 1/2 etatu, jest niemożliwe.
Sąd pierwszej instancji uznał, że kryteria wyboru powoda jako osoby
wybranej do zwolnienia były obiektywne i uzasadnione, nie wystąpiły bowiem
poważne dysproporcje - co do kwalifikacji zawodowych, wykształcenia,
przydatności na danym stanowisku, sposobu wykonywania obowiązków
pracowniczych. Doszedł też do przekonania, że jeżeli między pracownikami,
których dotyczy przesłanka rozwiązania stosunku pracy, nie występują istotne
różnice (co do kwalifikacji, stażu pracy, sposobu wykonywania obowiązków,
szczególnej sytuacji osobistej), to pracodawca ma swobodę wyboru pracownika do
rozwiązania stosunku pracy, a sąd pracy w takiej sytuacji nie może wkraczać w tę
ocenę. W ocenie Sądu, pozwany przyjął prawidłowe kryteria przy doborze
pracowników zakwalifikowanych do zwolnienia i nie można wśród nich dopatrzyć
się pozamerytorycznych przesłanek rozwiązania umowy o pracę.
Sąd Rejonowy zaznaczył też, że nie był zasadny argument pozwanego, iż
możliwe było przyznanie mu nadgodzin posiadanych przez innych nauczycieli
matematyki lub informatyki. Liczba tych godzin w liceum jest bowiem nieznaczna.
Wskazane jest zaś, aby jeden przedmiot w tej samej klasie prowadził jeden
nauczyciel. Niemożliwe jest zatem, aby stworzyć powodowi odpowiednią liczbę
godzin wskutek przydzielenia mu kilku godzin od każdego z pozostałych
5
nauczycieli. Oznaczałoby to, że uczniowie w ramach tego samego cyklu zajęć
odbywaliby lekcje częściowo z powodem, częściowo zaś z innym nauczycielem.
Zdaniem Sądu Rejonowego, również godziny nauczania indywidualnego nie
mogły być samodzielną podstawą zatrudnienia nauczyciela. Nie wynikają one
bowiem ze szkolnego planu nauczania lub arkusza organizacyjnego. Faktem jest
przy tym, że w pozwanym liceum zawsze istnieje pewna liczba godzin nauczania
indywidualnego do wyznaczenia. Jest ona jednak zmienna z uwagi na
zróżnicowany charakter zdarzeń, które powodują objęcie ucznia indywidualnym
nauczaniem, a zajęcia te z istoty są tymczasowe i niemożliwe do precyzyjnego
zaplanowania na dzień 30 kwietnia 2012 r. Uniemożliwia to szkole zapewnienie
nauczycielowi odpowiedniej liczby godzin. Na marginesie Sąd pierwszej instancji
zauważył przy tym, że z perspektywy pracodawcy uzasadnione jest również
założenie, aby zajęcia indywidualne prowadził nauczyciel zajęć prowadzący daną
klasę. Pozwala to bowiem na ujednolicenie przekazywanej uczniom treści zajęć
oraz zapewnia lepszą organizację pracy.
Sąd Rejonowy przypomniał, że zgodnie art. 45 § 1 k.p. w razie ustalenia, że
wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione
lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy stosownie do
żądania pracownika orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa
uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu do pracy na poprzednich warunkach albo o
odszkodowaniu. Mając jednak na uwadze przytoczone okoliczności, Sąd ten uznał,
iż wobec braku podstaw w myśl przepisu art. 45 § 1 k.p. do zasądzenia
odszkodowania powództwo należało oddalić.
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w O. wyrokiem z
dnia 28 maja 2013 r. oddalił apelację wniesioną przez powoda od wyżej opisanego
wyroku Sądu pierwszej instancji, uznając, że nie zasługuje ona na uwzględnienie.
Sąd Okręgowy w całości podzielił ustalenia i rozważania Sądu pierwszej
instancji. Przypomniał, że przedmiotem rozpoznania i oceny w niniejszej sprawie
była kwestia, czy w momencie wypowiadania powodowi stosunku pracy zachodziły
takie zmiany organizacyjne przewidziane w art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela,
powodujące zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmianę planu nauczania,
które uniemożliwiały dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć.
6
Kwestia ta, zdaniem Sądu drugiej instancji, była bardzo szczegółowo badana
przez Sąd Rejonowy, który przedstawił w uzasadnieniu stan organizacyjny szkoły,
liczbę nauczycieli oraz wymiar godzin matematyki i planowanych godzin w nowym
roku nauczania 2012/2013.
Dodał, że bezspornie na podstawie rozporządzenia MEN z dnia 7 lutego
2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych,
zmniejszeniu uległa liczba godzin nauczania matematyki i informatyki w liceum i w
gimnazjum. Bezsporne było także, iż w roku szkolnym 2011/2012 w liceum
ogólnokształcącym było 13 oddziałów, w tym 3 oddziały matematyczno-
informatyczne. W oddziałach realizowano łącznie 58 godzin matematyki i 24
godziny informatyki, co dawało łącznie 82 godziny i co przekładało się na 4,5 etatu.
W kwietniu 2012 r. planowane było z kolei 12 oddziałów integracyjnych, w
których liczba matematyki wynosiła 49 oraz 16 godzin informatyki, co dawało 65
godzin. We wrześniu 2012 r. liczba oddziałów zmniejszyła się jednak do 11 i tym
samym liczba godzin matematyki spadła do 46, a liczba godzin informatyki – do 14.
Razem dało to 60 godzin.
Zgodnie z arkuszem organizacyjnym na rok szkolny 2012/2013
sporządzonym w kwietniu 2012 r. w stosunku do roku szkolnego 2011/2012 liczba
godzin matematyki i informatyki zmniejszyła się więc o 17, a o 22 w aneksie
organizacyjnym z września 2012 r.
Stan ten wymusił zmianę w szkolnym planie nauczania, co w konsekwencji
znalazło swoje odbicie w arkuszu organizacyjnym szkoły. W ocenie Sądu
Okręgowego, trafnie Sąd pierwszej instancji ustalił zatem, iż na dzień 30 kwietnia
2012 r. nie istniała wystarczająca liczba godzin, aby zapewnić powodowi
zatrudnienie w pełnym wymiarze godzin dydaktycznych.
Sąd drugiej instancji zauważył także, iż wyliczenie zaprezentowane przez
powoda było o tyle nieprecyzyjne, iż obejmowało automatyczne dzielenie ogólnej
liczby godzin matematyki, informatyki, a także godzin wychowawczych,
wychowania w rodzinie i zajęć rewalidacyjnych przez liczbę nauczycieli. Natomiast
zajęcia rewalidacyjne stanowią uzupełnianie pensum nauczycielskiego z danego
przedmiotu.
7
Dlatego trafne było twierdzenie pozwanego i ustalenia Sądu Rejonowego, że
zajęcia z danego przedmiotu, w tej samej klasie, w danym cyklu edukacyjnym
powinien prowadzić ten sam nauczyciel, a nie dwóch nauczycieli.
W opinii Sądu Okręgowego, nie był więc zasadny zarzut naruszenia prawa
materialnego - art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela przez błędne przyjęcie, iż
pojęcie „plan nauczania” jest tożsame z pojęciem „arkusz organizacyjny szkoły”.
Sąd Rejonowy analizował możliwość zatrudnienia powoda w ramach
sporządzonego planu nauczania. Przyczyną rozwiązania stosunku pracy nie było
samo zmniejszenie oddziałów szkolnych lecz zmniejszenie liczby godzin
matematyki uniemożliwiające dalsze zatrudnianie 4 nauczycieli tego przedmiotu. Z
wyjaśnień pozwanego wynikało, iż nie było możliwości zatrudnienia powoda jako
nauczyciela matematyki bez dzielenia zajęć dydaktycznych w konkretnej klasie
pomiędzy dwóch nauczycieli. Takie postępowanie i tak nie zapewniłoby zresztą
powodowi pełnego pensum z matematyki.
Zdaniem Sądu Okręgowego, nie był również trafny zarzut błędnej wykładni i
niewłaściwego zastosowania przez Sąd Rejonowy art. 20 ust. 1 Kary Nauczyciela
przez przyjęcie, że do planu organizacyjnego szkoły nie są wliczane godziny
nauczania indywidualnego. Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie
ramowych planów nauczania w § 4 ust. 1 enumeratywnie wymienia, co powinien
zawierać ustalony przez dyrektora szkolny plan nauczania. W wyliczeniu tym nie
ma godzin nauczania indywidualnego. Godziny nauczania indywidualnego nie
mogły więc być podstawą nawiązania stosunku pracy i w planie nauczania nie mógł
być przyznany powodowi pełny wymiar godzin dydaktycznych w tym zakresie
nauczania. Dlatego nie znalazł potwierdzenia zarzut, iż mimo zmniejszenie godzin
matematyki i informatyki oraz zmniejszenia liczby oddziałów, istniała nadal
możliwość zatrudnienia powoda w pełnym wymiarze godzin dydaktycznych.
Zdaniem Sądu drugiej instancji, również zajęcia rewalidacyjne stanowią
uzupełnienie pensum nauczycielskiego z danego przedmiotu. Z zestawienia
przedstawionego przez pozwanego w piśmie z dnia 17 grudnia 2012 r. wynikało
zaś, że na dzień 30 kwietnia 2012 r., mając na uwadze wymóg zachowanie
ciągłości nauczania w klasach, liczba godzin matematyki wystarczała dla dwóch
nauczycieli. Ostatecznie faktyczne zmniejszenie godzin matematyki spowodowało
8
brak możliwości zatrudnienia nawet dla dwóch nauczycieli tego przedmiotu i
świadczyło o tym, że decyzja dyrektora szkoły podjęta w kwietniu 2012 r. była
uzasadniona.
W całym Zespole Szkół według planu nauczania było 19 godzin
ponadwymiarowych matematyki. Bez dzielenia nauczania tego przedmiotu w
poszczególnej klasie i w różnych szkołach nie było więc możliwości zapewnienia
powodowi całego etatu w liceum. Takie postępowanie nie było wskazane ze
względów dydaktycznych. Przepis art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela zezwala na
rozwiązanie stosunku pracy, gdy w planie nauczania nie ma możliwości pełnego
zatrudnienia w ramach danego przedmiotu i nie wymaga do dyrektora szkoły
tworzenia łamigłówek organizacyjnych, polegających na łączeniu zajęć z różnych
przedmiotów, zmniejszania wymiaru zajęć innym nauczycielom w celu zapewnienia
pensum dydaktycznego zwalnianemu nauczycielowi.
Powód R. K. wniósł do Sądu Najwyższego skargę kasacyjną od wyroku
Sądu Okręgowego z dnia 28 maja 2013 r., zaskarżając ten wyrok w całości i
zarzucając mu naruszenie prawa materialnego, to jest art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty
Nauczyciela przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na:
a) błędnym przyjęciu, iż pojęcie „planu nauczania” jest tożsame z pojęciem
„arkusza organizacyjnego szkoły”; b) przyjęciu, iż plan nauczania szkoły nie
obejmuje godzin nauczania indywidualnego; c) przyjęciu, że u pozwanego wystąpiły
zmiany w planie nauczania, skutkujące brakiem możliwości zatrudnienia powoda w
pełnym wymiarze godzin dydaktycznych; d) przyjęciu, że pracodawca przy ocenie
możliwości dalszego zatrudniania powoda nie powinien wziąć pod uwagę
możliwości prowadzenia przez powoda zajęć jako nauczyciela wspomagającego
(rewalidatora).
Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu, ewentualnie o uchylenie
zaskarżonego wyroku w całości i orzeczenie co do istoty sprawy przez zasądzenie
od pozwanego na rzecz powoda kwoty 14.098 zł tytułem odszkodowania za
niezgodne z prawem i nieuzasadnione wypowiedzenie stosunku pracy.
Zdaniem skarżącego, z ustalonego stanu faktycznego nie ulega wątpliwości,
że gdyby przyjąć, iż do tzw. „pensum” dydaktycznego nauczyciela należy wliczyć
9
godziny nauczania indywidualnego, wówczas możliwe byłoby zatrudnienie powoda
w pełnym wymiarze czasu pracy. Kilkadziesiąt godzin (28,5) z tego tytułu umożliwia
zatrudnienie powoda w pełnym wymiarze zajęć. Jednakże Sąd Okręgowy podzielił
twierdzenia pozwanego pracodawcy, jakoby godziny nauczania indywidualnego nie
były uwzględniane w arkuszu organizacyjnym szkoły i tym samym zostały spełnione
przesłanki do rozwiązania z powodem stosunku pracy. Takie stanowisko, zdaniem
wnoszącego skargę, jest błędne. Arkusz organizacyjny nie jest tożsamy z planem
organizacyjnym szkoły, co wynika jednoznacznie z treści § 10 rozporządzenia
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów
publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. z 2001 r. Nr 61, poz. 624 ze
zm.).
Skarżący stwierdził ponadto, że wskutek wadliwej wykładni art. 21 ust. 1 pkt
2 Karty Nauczyciela dokonanej przez Sąd Okręgowy (należy przypuszczać, że w
istocie chodzi o art. 20 ust. 1 pkt 2, chociaż skarżący wielokrotnie zamiennie
powołuje art. 20 ust. 1 pkt 2 lub w rzeczywistości nieistniejący art. 21 ust. 1 pkt 2
Karty Nauczyciela) doszło do sytuacji wydania wadliwego orzeczenia. Sąd bowiem
nie rozważył możliwości uwzględnienia nauczania indywidualnego w „pensum”
powoda, co ma niezwykle istotne znaczenie w placówce, która jest szkołą
specyficzną - szkołą integracyjną, w której nauczanie indywidualne jest
standardem.
Zdaniem skarżącego, drugim błędem zaskarżonego orzeczenia, jest
nieuwzględnienie możliwości wykonywania przez powoda pracy jako nauczyciela
wspomagającego (rewalidatora). Sąd w sposób wadliwy przyjął bowiem, że
pracodawca, przed dokonaniem wypowiedzenia, nie miał obowiązku sprawdzenia,
czy istnieje możliwość zatrudnienia powoda jako nauczyciela wspomagającego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest nieusprawiedliwiona, w związku z czym podlega
oddaleniu.
Podstawę prawną rozwiązania stosunku pracy z powodem stanowił art. 20
ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela, zgodnie z którym
dyrektor szkoły w razie częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian
10
organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian
planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym
wymiarze zajęć rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela,
przenosi go w stan nieczynny. Nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania
może wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia w trybie określonym w art. 22
ust. 2.
W zarzutach skargi kasacyjnej jej autor wskazał przede wszystkim, że Sąd
Okręgowy naruszył art. 20 ust. 1 pkt 2 przez błędne przyjęcie, że plan nauczania
jest tożsamy z pojęciem „arkusza organizacyjnego szkoły” (pkt a), jak również, że
plan nauczania nie obejmuje godzin nauczania indywidualnego (pkt b).
Odnosząc się do tych zarzutów należy przypomnieć, że jak stwierdził Sąd
Najwyższy w wyroku z dnia 3 czerwca 1998 r., I PKN 165/98, „plan nauczania” w
rozumieniu art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela jest dokumentem opracowanym przez
dyrektora szkoły, zawierającym podział na poszczególne przedmioty nauczania i
zajęcia, organizację pracy szkoły, tygodniowy minimalny wymiar godzin lekcyjnych
pozostających do dyspozycji dyrektora i wychowawców oraz wykaz godzin
lekcyjnych pozostających do rozdysponowania i podziału pomiędzy nauczycieli
wraz z godzinami ponadwymiarowymi. Na tej podstawie ustala się, czy zmiana
planu w stosunku do poprzednio realizowanego uniemożliwia dalsze zatrudnianie
nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć z uwzględnieniem kwalifikacji i specjalizacji
wykształcenia nauczyciela oraz czy istnieje konieczność rozwiązania z
nauczycielem stosunku pracy lub przeniesienia w stan nieczynny.
Konieczne elementy planu nauczania zostały szczegółowo wymienione w §
4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w
sprawie ramowych planów nauczania (Dz.U. z 2012 r., poz. 204). Zgodnie z § 4
tego rozporządzenia plan nauczania określa dla poszczególnych klas na danym
etapie edukacyjnym tygodniowy (semestralny) wymiar godzin odpowiednio:
(1) poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia
ogólnego oraz zajęć z wychowawcą; (2) poszczególnych obowiązkowych zajęć
edukacyjnych z zakresu kształcenia zawodowego; (3) zajęć rewalidacyjnych dla
uczniów niepełnosprawnych; (4) dodatkowych zajęć edukacyjnych, jeżeli takie
zajęcia są prowadzone. W szkolnym planie nauczania uwzględnia się również
11
wymiar godzin: zajęć religii lub etyki, zajęć wychowania do życia w rodzinie, zajęć
języka mniejszości narodowej, etnicznej lub języka regionalnego oraz nauki własnej
historii i kultury, zajęć sportowych w oddziałach i szkołach sportowych. W
wyliczeniu tym nie ma godzin nauczania indywidualnego. Uprawnione było więc
przyjęcie na tej podstawie przez Sąd Okręgowy, że godziny nauczania
indywidualnego nie mogą być podstawą nawiązania stosunku pracy i w planie
nauczania nie mógł być przyznany powodowi pełny wymiar godzin dydaktycznych
tego nauczania.
Skarżący zdaje się prezentować stanowisko, że plan nauczania, w
przeciwieństwie do arkusza organizacyjnego, powinien obejmować również godziny
nauczania indywidualnego, co prostą drogą powinno prowadzić do wniosku, że w
przedmiotowej sprawie w związku z występowaniem liczby godzin nauczania
indywidualnego wystarczających do zapewnienia nauczycielowi pensum, nie został
spełniony warunek „zmiany planu nauczania” skutkujący niemożnością dalszego
zatrudniania nauczyciela w rozumieniu art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela. Należy
jednak zauważyć, że powód sam nie jest konsekwentny w różnicowaniu obu tych
dokumentów (planu nauczania i arkusza organizacyjnego), gdyż na stronie 6 skargi
wspomina, że „Sąd Okręgowy podzielił twierdzenia pozwanego pracodawcy, jakoby
godziny nauczania indywidualnego nie były uwzględniane w arkuszu
organizacyjnym szkoły i tym samym spełnione zostały przesłanki do rozwiązania z
powodem stosunku pracy. Takie stanowisko jest błędne”.
Arkusz organizacji szkoły, opracowany przez dyrektora szkoły, zgodnie z §
10 załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja
2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych
szkół, określa szczegółową organizację nauczania, wychowania i opieki w danym
roku szkolnym, z uwzględnieniem szkolnego planu nauczania, o którym mowa w
przepisach w sprawie ramowych planów nauczania - do dnia 30 kwietnia każdego
roku. Arkusz organizacji szkoły zatwierdza organ prowadzący szkołę do dnia 30
maja danego roku (ust. 1). W arkuszu organizacji szkoły zamieszcza się w
szczególności: liczbę pracowników szkoły, w tym pracowników zajmujących
stanowiska kierownicze, ogólną liczbę godzin zajęć edukacyjnych finansowanych
ze środków przydzielonych przez organ prowadzący szkołę (ust. 2). Na podstawie
12
zatwierdzonego arkusza organizacji szkoły dyrektor szkoły, z uwzględnieniem
zasad ochrony zdrowia i higieny pracy, ustala tygodniowy rozkład zajęć określający
organizację zajęć edukacyjnych (ust. 3).
W ocenie Sądu Najwyższego, arkusz organizacyjny jako dokument
sporządzany na podstawie planu nauczania, ma w dużej mierze charakter
techniczny wobec planu, jest jakby planem nauczania przeniesionym na konkretne
zajęcia w konkretnym roku szkolnym, co oznacza, że nie tylko można mówić o
pewnej tożsamości obu tych dokumentów, ale że podstawowe znaczenie dla
organizacji zajęć w szkole i liczby zatrudnionych nauczycieli ma właśnie arkusz
organizacyjny szkoły. Można z tego wyprowadzić wniosek, że ma on również
decydujące znaczenie w kwestii zaistnienia zmian organizacyjnych w szkole w
danym roku szkolnym. Odpowiedzialność za jego sporządzenie ponosi dyrektor
szkoły, który jest zobligowany do dostosowania liczby nauczycieli do ilości uczniów
w szkole, do racjonalnego wykorzystania kompetencji nauczycieli oraz do
uwzględnienia sytuacji finansowej gminy.
Zwrócić należy uwagę, że arkusz organizacyjny pozwanego zespołu szkół na
rok szkolny 2012/2013 oraz sporządzony do niego aneks organizacyjny (znajdujące
się w aktach sprawy) przewidują zmiany organizacyjne, które uzasadniały
zastosowanie art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela. W szczególności z arkusza
organizacyjnego uzupełnionego aneksem wynika, że liczba godzin matematyki i
informatyki we wrześniu 2012 roku w Liceum Ogólnokształcącym uległa
ostatecznie zmniejszeniu o 22 w stosunku do roku szkolnego 2011/2012. Należy
zauważyć, że zmniejszeniu uległa również liczba oddziałów (z 13 do 11), o których
również, jako pierwszej przesłance skutkującej rozwiązaniu stosunku pracy, mówi
art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela.
Co do nauczania indywidualnego, to należy z kolei stwierdzić, że ten rodzaj
nauczania regulują, wydane na podstawie art. 71b ust. 8 ustawy z dnia 7 września
1991 r. o systemie oświaty (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze
zm.), przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września
2008 r. w sprawie sposobu i trybu organizowania indywidualnego obowiązkowego
rocznego przygotowania przedszkolnego i indywidualnego nauczania dzieci i
młodzieży (Dz.U. Nr 175, poz. 1086). Zgodnie z § 1 rozporządzenia, indywidualne
13
nauczanie organizuje się na czas określony, nie krótszy niż 30 dni, w orzeczeniu o
potrzebie indywidualnego obowiązkowego przygotowania przedszkolnego lub
indywidualnego nauczania, wydanym przez zespół orzekający działający w
publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej. Rozporządzenie nie wyznacza
przy tym terminu, w którym opisane w nim orzeczenie powinno być przedstawione
w szkole. Jest zatem oczywiste, że może być ono wydane zarówno przed
rozpoczęciem roku szkolnego, jak i w trakcie jego trwania, co będzie przecież
zależało od czasu, w którym wystąpiły przyczyny jego wydania. Może natomiast
zostać przedstawione szkole dopiero po jego wydaniu. W zależności od przyczyn
wydania takiego orzeczenia może też określać krótszy niż rok szkolny czas, w
którym w odniesieniu do uzyskującego je ucznia będzie zachodzić potrzeba
indywidualnego nauczania. Wynika z tego, że okres, w którym występuje
konieczność prowadzenia nauczania indywidualnego ulega częstym zmianom, a
oczywistym priorytetem i celem systemu edukacji, co notabene wynika również ze
omawianego obecnie rozporządzenia, jest zapewnienie dzieciom i młodzieży
pełnego osobowego rozwoju przez integrację ze środowiskiem i możliwość
normalnego uczęszczania do szkoły. Ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji,
które Sąd Okręgowy w pełni podzielił, wskazują z kolei jednoznacznie, że spośród
10 uczniów objętych w pozwanym nauczaniem indywidualnym w roku szkolnym
2012/2013 aż 8 objęto takim nauczaniem już po rozpoczęciu tego roku szkolnego
(od 11 września, 24 września, 1 października, a nawet 10 października), przy czym
w odniesieniu do 6 z nich okres ten kończył się przed zakończeniem roku
szkolnego (26 kwietnia, 18 marca, a nawet 18 stycznia). Uzupełniając zatem
wcześniejszy wywód wypada podkreślić, że przedstawione wyżej okoliczności
dodatkowo uzasadniają pominięcie przez prawodawcę (Ministra Edukacji
Narodowej) indywidualnego nauczania w szkolnym planie nauczania, skoro z istoty
swej plan ten określa organizację pracy szkoły w dłuższym okresie. Jak trafnie
przyjął zaś Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 września 2006 r., II PK 4/06 (OSNP
2007 nr 17-18, poz. 2), z natury rzeczy ocena, czy istnieją warunki do zatrudnienia
nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, w rozumieniu art. 10
ust. 5 pkt 6 Karty Nauczyciela, powinna uwzględniać dłuższą czasową perspektywę
trwania takiej umowy. Z tego względu warunki te nie występują, jeżeli z oceny
14
konkretnej sytuacji wynika, że możliwość zapewnienia takiego zatrudnienia
występuje tylko w danym roku szkolnym. Z założenia takiego wychodzi również
prawodawca, nie nakazując zamieszczania ani w planie nauczania, ani w arkuszu
organizacyjnym godzin nauczania indywidualnego.
Co do zarzutów naruszenia art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela będących
konsekwencją przyjęcia przez Sąd Okręgowy, że u pozwanego wystąpiły zmiany w
planie nauczania skutkujące brakiem możliwości zatrudnienia powoda w pełnym
wymiarze godzin (pkt c), to z wywodów powołanych wyżej należy wyprowadzić
wniosek, iż słusznie przyjął Sąd Okręgowy, że działania dyrektora pozwanego -
dotyczące racjonalizacji zatrudnienia - były jak najbardziej celowe. Należy również
nadmienić, że okoliczność, iż w pozwanym zespole szkół nie ma możliwości
zatrudnienia powoda w pełnym wymiarze zajęć należy do sfery ustaleń
faktycznych, którymi Sąd Najwyższy jest w postępowaniu kasacyjnym związany
(art. 39813
§ 2 k.p.c.). Oznacza to konieczność przyjęcia, iż dyrektor szkoły mógł
zastosować art. 20 ust. 1 Karty.
Ostatni zarzut powoda, oparty na założeniu niewzięcia pod uwagę
możliwości dalszego zatrudniania powoda jako nauczyciela wspomagającego,
rewalidatora, jest również nieusprawiedliwiony. Sąd drugiej instancji ustosunkował
się do tej kwestii w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, wskazując, iż trafne jest
twierdzenie pozwanego i ustalenia Sądu Rejonowego, że zajęcia z danego
przedmiotu, w tej samej klasie, w danym cyklu edukacyjnym powinien prowadzić
ten sam nauczyciel, a nie dwóch nauczycieli. Zajęcia rewalidacyjne stanowią zaś
uzupełnienie pensum nauczycielskiego z danego przedmiotu. Z zestawienia
dostarczonego przez pozwanego wynika z kolei, że na dzień 30 kwietnia 2012 r.
liczba godzin matematyki wystarczała dla dwóch nauczycieli. W roku 2012/13
uległa natomiast dalszemu zmniejszeniu w stosunku do roku poprzedniego do 33
godzin przeliczeniowych, a w roku szkolnym 2013/2014 do 27,5 takich godzin.
Kierując się przedstawionymi motywami oraz opierając się na treści
art. 39814
k.p.c., a w odniesieniu do kosztów postępowania kasacyjnego na
podstawie art. 99 k.p.c. w związku z art. 98 § 3 k.p.c. oraz § 11 ust. 1 pkt 1 w
związku z § 12 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
15
2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych …, Sąd Najwyższy orzekł
jak w sentencji.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 marca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Iwulski (przewodniczący)
SSN Maciej Pacuda (sprawozdawca)
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z powództwa R. K.
przeciwko Zespołowi Szkół Ogólnokształcących […]
o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 6 marca 2014 r.,
skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w O.
z dnia 28 maja 2013 r.,
1) oddala skargę kasacyjną,
2) zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 120 (sto
dwadzieścia) złotych tytułem kosztów zastępstwa prawnego w
postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Powód R. K. wniósł pierwotnie o uznanie za bezskuteczne rozwiązania
stosunku pracy dokonanego wobec niego przez pozwany Zespół Szkół
2
Ogólnokształcących, a także o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu według
norm przepisanych. Ostatecznie zmodyfikował jednak powództwo i wniósł o
zasądzenie od pozwanego na jego rzecz odszkodowania w wysokości
trzymiesięcznego wynagrodzenia.
Sąd Rejonowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w O. wyrokiem z
dnia 3 stycznia 2013 r. oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz
pozwanego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Rozstrzygnięcie to Sąd
pierwszej instancji poprzedził następującymi ustaleniami faktycznymi i ich oceną
prawną.
Powód ukończył wyższe studia zawodowe (licencjat) w 1999 roku oraz
wyższe studia magisterskie na kierunku matematyka w 2001 roku w zakresie
nauczania matematyki, studia podyplomowe w zakresie informatyki w 2003 roku, a
także studia podyplomowe w zakresie pedagogiki specjalnej w edukacji
integracyjnej w 2011 roku.
W skład Zespołu Szkół Ogólnokształcących wchodzą: Szkoła Podstawowa
nr […] z Oddziałami Integracyjnymi, Gimnazjum nr […] z Oddziałami Integracyjnymi
oraz Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Integracyjnymi w O.
Powód był zatrudniony w pozwanym na stanowisku nauczyciela matematyki,
technologii informacyjnej i informatyki od dnia 1 września 2002 r. Od dnia 1
września 2006 r. stosunek pracy nawiązany przez powoda z pozwanym
przekształcił się w stosunek pracy na podstawie mianowania. W 2010 roku powód
osiągnął stopień awansu zawodowego - nauczyciela dyplomowanego. Miejscem
wykonywania pracy przez powoda od dnia 1 września 2005 r. było Liceum
Ogólnokształcące z Oddziałami Integracyjnymi.
W dniu 22 lutego 2012 r. ogłoszono w Dzienniku Ustaw rozporządzenie
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów
nauczania w szkołach publicznych, zmniejszające w liceach liczbę godzin
matematyki z 360 do 300 w zakresie podstawowym.
Liczba uczniów w liceum spadła z 256 (2011 rok) do 191 osób (2012 rok).
Od dnia 1 września 2012 r. nie utworzono tam jednej z klas pierwszych. W liceum
nie powstała też żadna klasa z rozszerzeniem z matematyki. Na dzień 1 września
2012 r. w Liceum Ogólnokształcącym powstało do prowadzenia 11 oddziałów, w
3
których realizowane było łącznie 46 godzin matematyki (42 godziny etatu
przeliczeniowego) i 14 godzin informatyki i technologii informacyjnej tygodniowo
(13,16 godzin etatu przeliczeniowego).
Jako kryteria typowania do zwolnienia w związku ze zmianami
organizacyjnymi pozwany przyjął: strukturę szkoły, kwalifikacje zawodowe oraz
dodatkowe kwalifikacje, osiągnięcia uczniów, okres zatrudnienia na stanowisku
nauczyciela danego przedmiotu, aktywność w doskonaleniu zawodowym,
zaangażowanie zawodowe, pełnienie dodatkowych funkcji w szkole, dyscyplinę
pracy, dyspozycyjność i nabycie uprawnień emerytalnych. Pierwszeństwo w
zatrudnieniu mieli mieć nauczyciele pracujący w zespole w danym typie szkoły.
Kryteria te zostały przedstawione na radzie pedagogicznej w dniu 23 kwietnia
2012 r.
Po rozpoczęciu roku szkolnego 2012/2013, A. B. otrzymała do prowadzenia
20,11 godzin etatu przeliczeniowego (plus 1 godzina wychowawcza), A. L. 17,89
godzin etatu przeliczeniowego (plus 0,79 godziny wychowawczej) oraz T. J. 13,16
godzin etatu przeliczeniowego (plus 6 godzin rewalidacji). Cztery godziny etatu
przeliczeniowego wakatu matematyki otrzymała do prowadzenia M. S., zatrudniona
w Gimnazjum.
W Liceum Ogólnokształcącym wobec niektórych uczniów prowadzone jest
również nauczanie indywidualne. W roku szkolnym 2011/2012 objętych nim było
piętnastu uczniów, w różnych okresach czasu. W roku szkolnym 2012/2013 było
nim natomiast objętych dziesięciu uczniów.
W dniu 14 maja 2012 r. pozwany pisemnie wypowiedział powodowi stosunek
pracy z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął 31
sierpnia 2012 r. Jako przyczynę wypowiedzenia pozwany wskazał zmiany planu
nauczania uniemożliwiające dalsze zatrudnienie powoda na zajmowanym
stanowisku.
W świetle powyższych ustaleń Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo nie jest
zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd ten stwierdził, że spór między
stronami w sprawie sprowadzał się do wyjaśnienia kwestii, czy zmiana planu
nauczania uniemożliwiała dalsze zatrudnienie powoda oraz w dalszej kolejności do
4
oceny prawidłowości przyjętych przesłanek typowania osób do zwolnienia i
prawidłowości zastosowania przyjętych przesłanek.
Sąd pierwszej instancji przywołał art. 20 ust. 1 pkt 2 i art. 22 ust. 2 ustawy-
Karta Nauczyciela oraz przyjął, że fakt zmniejszenia liczby oddziałów w pozwanym
spowodowany spadkiem liczby uczniów jest niewątpliwy. Zauważył ponadto, iż w
roku szkolnym 2011/2012 w liceum realizowano w trzynastu oddziałach 58 godzin
matematyki i 24 godziny informatyki i techniki informacyjnej, co łącznie dawało 82
godziny zajęć. Zatrudnionych było wówczas wraz z powodem czterech nauczycieli
matematyki i jeden nauczyciel informatyki. Od września 2012 roku 11 oddziałach
realizowane było 46 godzin matematyki i 14 godzin informatyki i technologii
informacyjnej, tj. łącznie 60 godzin zajęć. W ocenie Sądu, uzasadnione było zatem
przyjęcie przez pozwanego w dniu 30 kwietnia 2012 r., że dalsze zatrudnienie
powoda, choćby na 1/2 etatu, jest niemożliwe.
Sąd pierwszej instancji uznał, że kryteria wyboru powoda jako osoby
wybranej do zwolnienia były obiektywne i uzasadnione, nie wystąpiły bowiem
poważne dysproporcje - co do kwalifikacji zawodowych, wykształcenia,
przydatności na danym stanowisku, sposobu wykonywania obowiązków
pracowniczych. Doszedł też do przekonania, że jeżeli między pracownikami,
których dotyczy przesłanka rozwiązania stosunku pracy, nie występują istotne
różnice (co do kwalifikacji, stażu pracy, sposobu wykonywania obowiązków,
szczególnej sytuacji osobistej), to pracodawca ma swobodę wyboru pracownika do
rozwiązania stosunku pracy, a sąd pracy w takiej sytuacji nie może wkraczać w tę
ocenę. W ocenie Sądu, pozwany przyjął prawidłowe kryteria przy doborze
pracowników zakwalifikowanych do zwolnienia i nie można wśród nich dopatrzyć
się pozamerytorycznych przesłanek rozwiązania umowy o pracę.
Sąd Rejonowy zaznaczył też, że nie był zasadny argument pozwanego, iż
możliwe było przyznanie mu nadgodzin posiadanych przez innych nauczycieli
matematyki lub informatyki. Liczba tych godzin w liceum jest bowiem nieznaczna.
Wskazane jest zaś, aby jeden przedmiot w tej samej klasie prowadził jeden
nauczyciel. Niemożliwe jest zatem, aby stworzyć powodowi odpowiednią liczbę
godzin wskutek przydzielenia mu kilku godzin od każdego z pozostałych
5
nauczycieli. Oznaczałoby to, że uczniowie w ramach tego samego cyklu zajęć
odbywaliby lekcje częściowo z powodem, częściowo zaś z innym nauczycielem.
Zdaniem Sądu Rejonowego, również godziny nauczania indywidualnego nie
mogły być samodzielną podstawą zatrudnienia nauczyciela. Nie wynikają one
bowiem ze szkolnego planu nauczania lub arkusza organizacyjnego. Faktem jest
przy tym, że w pozwanym liceum zawsze istnieje pewna liczba godzin nauczania
indywidualnego do wyznaczenia. Jest ona jednak zmienna z uwagi na
zróżnicowany charakter zdarzeń, które powodują objęcie ucznia indywidualnym
nauczaniem, a zajęcia te z istoty są tymczasowe i niemożliwe do precyzyjnego
zaplanowania na dzień 30 kwietnia 2012 r. Uniemożliwia to szkole zapewnienie
nauczycielowi odpowiedniej liczby godzin. Na marginesie Sąd pierwszej instancji
zauważył przy tym, że z perspektywy pracodawcy uzasadnione jest również
założenie, aby zajęcia indywidualne prowadził nauczyciel zajęć prowadzący daną
klasę. Pozwala to bowiem na ujednolicenie przekazywanej uczniom treści zajęć
oraz zapewnia lepszą organizację pracy.
Sąd Rejonowy przypomniał, że zgodnie art. 45 § 1 k.p. w razie ustalenia, że
wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione
lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy stosownie do
żądania pracownika orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa
uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu do pracy na poprzednich warunkach albo o
odszkodowaniu. Mając jednak na uwadze przytoczone okoliczności, Sąd ten uznał,
iż wobec braku podstaw w myśl przepisu art. 45 § 1 k.p. do zasądzenia
odszkodowania powództwo należało oddalić.
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w O. wyrokiem z
dnia 28 maja 2013 r. oddalił apelację wniesioną przez powoda od wyżej opisanego
wyroku Sądu pierwszej instancji, uznając, że nie zasługuje ona na uwzględnienie.
Sąd Okręgowy w całości podzielił ustalenia i rozważania Sądu pierwszej
instancji. Przypomniał, że przedmiotem rozpoznania i oceny w niniejszej sprawie
była kwestia, czy w momencie wypowiadania powodowi stosunku pracy zachodziły
takie zmiany organizacyjne przewidziane w art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela,
powodujące zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmianę planu nauczania,
które uniemożliwiały dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć.
6
Kwestia ta, zdaniem Sądu drugiej instancji, była bardzo szczegółowo badana
przez Sąd Rejonowy, który przedstawił w uzasadnieniu stan organizacyjny szkoły,
liczbę nauczycieli oraz wymiar godzin matematyki i planowanych godzin w nowym
roku nauczania 2012/2013.
Dodał, że bezspornie na podstawie rozporządzenia MEN z dnia 7 lutego
2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych,
zmniejszeniu uległa liczba godzin nauczania matematyki i informatyki w liceum i w
gimnazjum. Bezsporne było także, iż w roku szkolnym 2011/2012 w liceum
ogólnokształcącym było 13 oddziałów, w tym 3 oddziały matematyczno-
informatyczne. W oddziałach realizowano łącznie 58 godzin matematyki i 24
godziny informatyki, co dawało łącznie 82 godziny i co przekładało się na 4,5 etatu.
W kwietniu 2012 r. planowane było z kolei 12 oddziałów integracyjnych, w
których liczba matematyki wynosiła 49 oraz 16 godzin informatyki, co dawało 65
godzin. We wrześniu 2012 r. liczba oddziałów zmniejszyła się jednak do 11 i tym
samym liczba godzin matematyki spadła do 46, a liczba godzin informatyki – do 14.
Razem dało to 60 godzin.
Zgodnie z arkuszem organizacyjnym na rok szkolny 2012/2013
sporządzonym w kwietniu 2012 r. w stosunku do roku szkolnego 2011/2012 liczba
godzin matematyki i informatyki zmniejszyła się więc o 17, a o 22 w aneksie
organizacyjnym z września 2012 r.
Stan ten wymusił zmianę w szkolnym planie nauczania, co w konsekwencji
znalazło swoje odbicie w arkuszu organizacyjnym szkoły. W ocenie Sądu
Okręgowego, trafnie Sąd pierwszej instancji ustalił zatem, iż na dzień 30 kwietnia
2012 r. nie istniała wystarczająca liczba godzin, aby zapewnić powodowi
zatrudnienie w pełnym wymiarze godzin dydaktycznych.
Sąd drugiej instancji zauważył także, iż wyliczenie zaprezentowane przez
powoda było o tyle nieprecyzyjne, iż obejmowało automatyczne dzielenie ogólnej
liczby godzin matematyki, informatyki, a także godzin wychowawczych,
wychowania w rodzinie i zajęć rewalidacyjnych przez liczbę nauczycieli. Natomiast
zajęcia rewalidacyjne stanowią uzupełnianie pensum nauczycielskiego z danego
przedmiotu.
7
Dlatego trafne było twierdzenie pozwanego i ustalenia Sądu Rejonowego, że
zajęcia z danego przedmiotu, w tej samej klasie, w danym cyklu edukacyjnym
powinien prowadzić ten sam nauczyciel, a nie dwóch nauczycieli.
W opinii Sądu Okręgowego, nie był więc zasadny zarzut naruszenia prawa
materialnego - art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela przez błędne przyjęcie, iż
pojęcie „plan nauczania” jest tożsame z pojęciem „arkusz organizacyjny szkoły”.
Sąd Rejonowy analizował możliwość zatrudnienia powoda w ramach
sporządzonego planu nauczania. Przyczyną rozwiązania stosunku pracy nie było
samo zmniejszenie oddziałów szkolnych lecz zmniejszenie liczby godzin
matematyki uniemożliwiające dalsze zatrudnianie 4 nauczycieli tego przedmiotu. Z
wyjaśnień pozwanego wynikało, iż nie było możliwości zatrudnienia powoda jako
nauczyciela matematyki bez dzielenia zajęć dydaktycznych w konkretnej klasie
pomiędzy dwóch nauczycieli. Takie postępowanie i tak nie zapewniłoby zresztą
powodowi pełnego pensum z matematyki.
Zdaniem Sądu Okręgowego, nie był również trafny zarzut błędnej wykładni i
niewłaściwego zastosowania przez Sąd Rejonowy art. 20 ust. 1 Kary Nauczyciela
przez przyjęcie, że do planu organizacyjnego szkoły nie są wliczane godziny
nauczania indywidualnego. Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie
ramowych planów nauczania w § 4 ust. 1 enumeratywnie wymienia, co powinien
zawierać ustalony przez dyrektora szkolny plan nauczania. W wyliczeniu tym nie
ma godzin nauczania indywidualnego. Godziny nauczania indywidualnego nie
mogły więc być podstawą nawiązania stosunku pracy i w planie nauczania nie mógł
być przyznany powodowi pełny wymiar godzin dydaktycznych w tym zakresie
nauczania. Dlatego nie znalazł potwierdzenia zarzut, iż mimo zmniejszenie godzin
matematyki i informatyki oraz zmniejszenia liczby oddziałów, istniała nadal
możliwość zatrudnienia powoda w pełnym wymiarze godzin dydaktycznych.
Zdaniem Sądu drugiej instancji, również zajęcia rewalidacyjne stanowią
uzupełnienie pensum nauczycielskiego z danego przedmiotu. Z zestawienia
przedstawionego przez pozwanego w piśmie z dnia 17 grudnia 2012 r. wynikało
zaś, że na dzień 30 kwietnia 2012 r., mając na uwadze wymóg zachowanie
ciągłości nauczania w klasach, liczba godzin matematyki wystarczała dla dwóch
nauczycieli. Ostatecznie faktyczne zmniejszenie godzin matematyki spowodowało
8
brak możliwości zatrudnienia nawet dla dwóch nauczycieli tego przedmiotu i
świadczyło o tym, że decyzja dyrektora szkoły podjęta w kwietniu 2012 r. była
uzasadniona.
W całym Zespole Szkół według planu nauczania było 19 godzin
ponadwymiarowych matematyki. Bez dzielenia nauczania tego przedmiotu w
poszczególnej klasie i w różnych szkołach nie było więc możliwości zapewnienia
powodowi całego etatu w liceum. Takie postępowanie nie było wskazane ze
względów dydaktycznych. Przepis art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela zezwala na
rozwiązanie stosunku pracy, gdy w planie nauczania nie ma możliwości pełnego
zatrudnienia w ramach danego przedmiotu i nie wymaga do dyrektora szkoły
tworzenia łamigłówek organizacyjnych, polegających na łączeniu zajęć z różnych
przedmiotów, zmniejszania wymiaru zajęć innym nauczycielom w celu zapewnienia
pensum dydaktycznego zwalnianemu nauczycielowi.
Powód R. K. wniósł do Sądu Najwyższego skargę kasacyjną od wyroku
Sądu Okręgowego z dnia 28 maja 2013 r., zaskarżając ten wyrok w całości i
zarzucając mu naruszenie prawa materialnego, to jest art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty
Nauczyciela przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na:
a) błędnym przyjęciu, iż pojęcie „planu nauczania” jest tożsame z pojęciem
„arkusza organizacyjnego szkoły”; b) przyjęciu, iż plan nauczania szkoły nie
obejmuje godzin nauczania indywidualnego; c) przyjęciu, że u pozwanego wystąpiły
zmiany w planie nauczania, skutkujące brakiem możliwości zatrudnienia powoda w
pełnym wymiarze godzin dydaktycznych; d) przyjęciu, że pracodawca przy ocenie
możliwości dalszego zatrudniania powoda nie powinien wziąć pod uwagę
możliwości prowadzenia przez powoda zajęć jako nauczyciela wspomagającego
(rewalidatora).
Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu, ewentualnie o uchylenie
zaskarżonego wyroku w całości i orzeczenie co do istoty sprawy przez zasądzenie
od pozwanego na rzecz powoda kwoty 14.098 zł tytułem odszkodowania za
niezgodne z prawem i nieuzasadnione wypowiedzenie stosunku pracy.
Zdaniem skarżącego, z ustalonego stanu faktycznego nie ulega wątpliwości,
że gdyby przyjąć, iż do tzw. „pensum” dydaktycznego nauczyciela należy wliczyć
9
godziny nauczania indywidualnego, wówczas możliwe byłoby zatrudnienie powoda
w pełnym wymiarze czasu pracy. Kilkadziesiąt godzin (28,5) z tego tytułu umożliwia
zatrudnienie powoda w pełnym wymiarze zajęć. Jednakże Sąd Okręgowy podzielił
twierdzenia pozwanego pracodawcy, jakoby godziny nauczania indywidualnego nie
były uwzględniane w arkuszu organizacyjnym szkoły i tym samym zostały spełnione
przesłanki do rozwiązania z powodem stosunku pracy. Takie stanowisko, zdaniem
wnoszącego skargę, jest błędne. Arkusz organizacyjny nie jest tożsamy z planem
organizacyjnym szkoły, co wynika jednoznacznie z treści § 10 rozporządzenia
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów
publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. z 2001 r. Nr 61, poz. 624 ze
zm.).
Skarżący stwierdził ponadto, że wskutek wadliwej wykładni art. 21 ust. 1 pkt
2 Karty Nauczyciela dokonanej przez Sąd Okręgowy (należy przypuszczać, że w
istocie chodzi o art. 20 ust. 1 pkt 2, chociaż skarżący wielokrotnie zamiennie
powołuje art. 20 ust. 1 pkt 2 lub w rzeczywistości nieistniejący art. 21 ust. 1 pkt 2
Karty Nauczyciela) doszło do sytuacji wydania wadliwego orzeczenia. Sąd bowiem
nie rozważył możliwości uwzględnienia nauczania indywidualnego w „pensum”
powoda, co ma niezwykle istotne znaczenie w placówce, która jest szkołą
specyficzną - szkołą integracyjną, w której nauczanie indywidualne jest
standardem.
Zdaniem skarżącego, drugim błędem zaskarżonego orzeczenia, jest
nieuwzględnienie możliwości wykonywania przez powoda pracy jako nauczyciela
wspomagającego (rewalidatora). Sąd w sposób wadliwy przyjął bowiem, że
pracodawca, przed dokonaniem wypowiedzenia, nie miał obowiązku sprawdzenia,
czy istnieje możliwość zatrudnienia powoda jako nauczyciela wspomagającego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest nieusprawiedliwiona, w związku z czym podlega
oddaleniu.
Podstawę prawną rozwiązania stosunku pracy z powodem stanowił art. 20
ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela, zgodnie z którym
dyrektor szkoły w razie częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian
10
organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian
planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym
wymiarze zajęć rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela,
przenosi go w stan nieczynny. Nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania
może wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia w trybie określonym w art. 22
ust. 2.
W zarzutach skargi kasacyjnej jej autor wskazał przede wszystkim, że Sąd
Okręgowy naruszył art. 20 ust. 1 pkt 2 przez błędne przyjęcie, że plan nauczania
jest tożsamy z pojęciem „arkusza organizacyjnego szkoły” (pkt a), jak również, że
plan nauczania nie obejmuje godzin nauczania indywidualnego (pkt b).
Odnosząc się do tych zarzutów należy przypomnieć, że jak stwierdził Sąd
Najwyższy w wyroku z dnia 3 czerwca 1998 r., I PKN 165/98, „plan nauczania” w
rozumieniu art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela jest dokumentem opracowanym przez
dyrektora szkoły, zawierającym podział na poszczególne przedmioty nauczania i
zajęcia, organizację pracy szkoły, tygodniowy minimalny wymiar godzin lekcyjnych
pozostających do dyspozycji dyrektora i wychowawców oraz wykaz godzin
lekcyjnych pozostających do rozdysponowania i podziału pomiędzy nauczycieli
wraz z godzinami ponadwymiarowymi. Na tej podstawie ustala się, czy zmiana
planu w stosunku do poprzednio realizowanego uniemożliwia dalsze zatrudnianie
nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć z uwzględnieniem kwalifikacji i specjalizacji
wykształcenia nauczyciela oraz czy istnieje konieczność rozwiązania z
nauczycielem stosunku pracy lub przeniesienia w stan nieczynny.
Konieczne elementy planu nauczania zostały szczegółowo wymienione w §
4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w
sprawie ramowych planów nauczania (Dz.U. z 2012 r., poz. 204). Zgodnie z § 4
tego rozporządzenia plan nauczania określa dla poszczególnych klas na danym
etapie edukacyjnym tygodniowy (semestralny) wymiar godzin odpowiednio:
(1) poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia
ogólnego oraz zajęć z wychowawcą; (2) poszczególnych obowiązkowych zajęć
edukacyjnych z zakresu kształcenia zawodowego; (3) zajęć rewalidacyjnych dla
uczniów niepełnosprawnych; (4) dodatkowych zajęć edukacyjnych, jeżeli takie
zajęcia są prowadzone. W szkolnym planie nauczania uwzględnia się również
11
wymiar godzin: zajęć religii lub etyki, zajęć wychowania do życia w rodzinie, zajęć
języka mniejszości narodowej, etnicznej lub języka regionalnego oraz nauki własnej
historii i kultury, zajęć sportowych w oddziałach i szkołach sportowych. W
wyliczeniu tym nie ma godzin nauczania indywidualnego. Uprawnione było więc
przyjęcie na tej podstawie przez Sąd Okręgowy, że godziny nauczania
indywidualnego nie mogą być podstawą nawiązania stosunku pracy i w planie
nauczania nie mógł być przyznany powodowi pełny wymiar godzin dydaktycznych
tego nauczania.
Skarżący zdaje się prezentować stanowisko, że plan nauczania, w
przeciwieństwie do arkusza organizacyjnego, powinien obejmować również godziny
nauczania indywidualnego, co prostą drogą powinno prowadzić do wniosku, że w
przedmiotowej sprawie w związku z występowaniem liczby godzin nauczania
indywidualnego wystarczających do zapewnienia nauczycielowi pensum, nie został
spełniony warunek „zmiany planu nauczania” skutkujący niemożnością dalszego
zatrudniania nauczyciela w rozumieniu art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela. Należy
jednak zauważyć, że powód sam nie jest konsekwentny w różnicowaniu obu tych
dokumentów (planu nauczania i arkusza organizacyjnego), gdyż na stronie 6 skargi
wspomina, że „Sąd Okręgowy podzielił twierdzenia pozwanego pracodawcy, jakoby
godziny nauczania indywidualnego nie były uwzględniane w arkuszu
organizacyjnym szkoły i tym samym spełnione zostały przesłanki do rozwiązania z
powodem stosunku pracy. Takie stanowisko jest błędne”.
Arkusz organizacji szkoły, opracowany przez dyrektora szkoły, zgodnie z §
10 załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja
2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych
szkół, określa szczegółową organizację nauczania, wychowania i opieki w danym
roku szkolnym, z uwzględnieniem szkolnego planu nauczania, o którym mowa w
przepisach w sprawie ramowych planów nauczania - do dnia 30 kwietnia każdego
roku. Arkusz organizacji szkoły zatwierdza organ prowadzący szkołę do dnia 30
maja danego roku (ust. 1). W arkuszu organizacji szkoły zamieszcza się w
szczególności: liczbę pracowników szkoły, w tym pracowników zajmujących
stanowiska kierownicze, ogólną liczbę godzin zajęć edukacyjnych finansowanych
ze środków przydzielonych przez organ prowadzący szkołę (ust. 2). Na podstawie
12
zatwierdzonego arkusza organizacji szkoły dyrektor szkoły, z uwzględnieniem
zasad ochrony zdrowia i higieny pracy, ustala tygodniowy rozkład zajęć określający
organizację zajęć edukacyjnych (ust. 3).
W ocenie Sądu Najwyższego, arkusz organizacyjny jako dokument
sporządzany na podstawie planu nauczania, ma w dużej mierze charakter
techniczny wobec planu, jest jakby planem nauczania przeniesionym na konkretne
zajęcia w konkretnym roku szkolnym, co oznacza, że nie tylko można mówić o
pewnej tożsamości obu tych dokumentów, ale że podstawowe znaczenie dla
organizacji zajęć w szkole i liczby zatrudnionych nauczycieli ma właśnie arkusz
organizacyjny szkoły. Można z tego wyprowadzić wniosek, że ma on również
decydujące znaczenie w kwestii zaistnienia zmian organizacyjnych w szkole w
danym roku szkolnym. Odpowiedzialność za jego sporządzenie ponosi dyrektor
szkoły, który jest zobligowany do dostosowania liczby nauczycieli do ilości uczniów
w szkole, do racjonalnego wykorzystania kompetencji nauczycieli oraz do
uwzględnienia sytuacji finansowej gminy.
Zwrócić należy uwagę, że arkusz organizacyjny pozwanego zespołu szkół na
rok szkolny 2012/2013 oraz sporządzony do niego aneks organizacyjny (znajdujące
się w aktach sprawy) przewidują zmiany organizacyjne, które uzasadniały
zastosowanie art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela. W szczególności z arkusza
organizacyjnego uzupełnionego aneksem wynika, że liczba godzin matematyki i
informatyki we wrześniu 2012 roku w Liceum Ogólnokształcącym uległa
ostatecznie zmniejszeniu o 22 w stosunku do roku szkolnego 2011/2012. Należy
zauważyć, że zmniejszeniu uległa również liczba oddziałów (z 13 do 11), o których
również, jako pierwszej przesłance skutkującej rozwiązaniu stosunku pracy, mówi
art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela.
Co do nauczania indywidualnego, to należy z kolei stwierdzić, że ten rodzaj
nauczania regulują, wydane na podstawie art. 71b ust. 8 ustawy z dnia 7 września
1991 r. o systemie oświaty (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze
zm.), przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września
2008 r. w sprawie sposobu i trybu organizowania indywidualnego obowiązkowego
rocznego przygotowania przedszkolnego i indywidualnego nauczania dzieci i
młodzieży (Dz.U. Nr 175, poz. 1086). Zgodnie z § 1 rozporządzenia, indywidualne
13
nauczanie organizuje się na czas określony, nie krótszy niż 30 dni, w orzeczeniu o
potrzebie indywidualnego obowiązkowego przygotowania przedszkolnego lub
indywidualnego nauczania, wydanym przez zespół orzekający działający w
publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej. Rozporządzenie nie wyznacza
przy tym terminu, w którym opisane w nim orzeczenie powinno być przedstawione
w szkole. Jest zatem oczywiste, że może być ono wydane zarówno przed
rozpoczęciem roku szkolnego, jak i w trakcie jego trwania, co będzie przecież
zależało od czasu, w którym wystąpiły przyczyny jego wydania. Może natomiast
zostać przedstawione szkole dopiero po jego wydaniu. W zależności od przyczyn
wydania takiego orzeczenia może też określać krótszy niż rok szkolny czas, w
którym w odniesieniu do uzyskującego je ucznia będzie zachodzić potrzeba
indywidualnego nauczania. Wynika z tego, że okres, w którym występuje
konieczność prowadzenia nauczania indywidualnego ulega częstym zmianom, a
oczywistym priorytetem i celem systemu edukacji, co notabene wynika również ze
omawianego obecnie rozporządzenia, jest zapewnienie dzieciom i młodzieży
pełnego osobowego rozwoju przez integrację ze środowiskiem i możliwość
normalnego uczęszczania do szkoły. Ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji,
które Sąd Okręgowy w pełni podzielił, wskazują z kolei jednoznacznie, że spośród
10 uczniów objętych w pozwanym nauczaniem indywidualnym w roku szkolnym
2012/2013 aż 8 objęto takim nauczaniem już po rozpoczęciu tego roku szkolnego
(od 11 września, 24 września, 1 października, a nawet 10 października), przy czym
w odniesieniu do 6 z nich okres ten kończył się przed zakończeniem roku
szkolnego (26 kwietnia, 18 marca, a nawet 18 stycznia). Uzupełniając zatem
wcześniejszy wywód wypada podkreślić, że przedstawione wyżej okoliczności
dodatkowo uzasadniają pominięcie przez prawodawcę (Ministra Edukacji
Narodowej) indywidualnego nauczania w szkolnym planie nauczania, skoro z istoty
swej plan ten określa organizację pracy szkoły w dłuższym okresie. Jak trafnie
przyjął zaś Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 września 2006 r., II PK 4/06 (OSNP
2007 nr 17-18, poz. 2), z natury rzeczy ocena, czy istnieją warunki do zatrudnienia
nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, w rozumieniu art. 10
ust. 5 pkt 6 Karty Nauczyciela, powinna uwzględniać dłuższą czasową perspektywę
trwania takiej umowy. Z tego względu warunki te nie występują, jeżeli z oceny
14
konkretnej sytuacji wynika, że możliwość zapewnienia takiego zatrudnienia
występuje tylko w danym roku szkolnym. Z założenia takiego wychodzi również
prawodawca, nie nakazując zamieszczania ani w planie nauczania, ani w arkuszu
organizacyjnym godzin nauczania indywidualnego.
Co do zarzutów naruszenia art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela będących
konsekwencją przyjęcia przez Sąd Okręgowy, że u pozwanego wystąpiły zmiany w
planie nauczania skutkujące brakiem możliwości zatrudnienia powoda w pełnym
wymiarze godzin (pkt c), to z wywodów powołanych wyżej należy wyprowadzić
wniosek, iż słusznie przyjął Sąd Okręgowy, że działania dyrektora pozwanego -
dotyczące racjonalizacji zatrudnienia - były jak najbardziej celowe. Należy również
nadmienić, że okoliczność, iż w pozwanym zespole szkół nie ma możliwości
zatrudnienia powoda w pełnym wymiarze zajęć należy do sfery ustaleń
faktycznych, którymi Sąd Najwyższy jest w postępowaniu kasacyjnym związany
(art. 39813
§ 2 k.p.c.). Oznacza to konieczność przyjęcia, iż dyrektor szkoły mógł
zastosować art. 20 ust. 1 Karty.
Ostatni zarzut powoda, oparty na założeniu niewzięcia pod uwagę
możliwości dalszego zatrudniania powoda jako nauczyciela wspomagającego,
rewalidatora, jest również nieusprawiedliwiony. Sąd drugiej instancji ustosunkował
się do tej kwestii w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, wskazując, iż trafne jest
twierdzenie pozwanego i ustalenia Sądu Rejonowego, że zajęcia z danego
przedmiotu, w tej samej klasie, w danym cyklu edukacyjnym powinien prowadzić
ten sam nauczyciel, a nie dwóch nauczycieli. Zajęcia rewalidacyjne stanowią zaś
uzupełnienie pensum nauczycielskiego z danego przedmiotu. Z zestawienia
dostarczonego przez pozwanego wynika z kolei, że na dzień 30 kwietnia 2012 r.
liczba godzin matematyki wystarczała dla dwóch nauczycieli. W roku 2012/13
uległa natomiast dalszemu zmniejszeniu w stosunku do roku poprzedniego do 33
godzin przeliczeniowych, a w roku szkolnym 2013/2014 do 27,5 takich godzin.
Kierując się przedstawionymi motywami oraz opierając się na treści
art. 39814
k.p.c., a w odniesieniu do kosztów postępowania kasacyjnego na
podstawie art. 99 k.p.c. w związku z art. 98 § 3 k.p.c. oraz § 11 ust. 1 pkt 1 w
związku z § 12 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
15
2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych …, Sąd Najwyższy orzekł
jak w sentencji.