Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SW 36/14
POSTANOWIENIE
Dnia 17 czerwca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący)
SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca)
SSN Romualda Spyt
w sprawie z protestu wyborczego Z. K.
przeciwko ważności wyborów do Parlamentu Europejskiego ,
przy udziale:
1) Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej,
2) Prokuratora Generalnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 17 czerwca 2014 r.,
postanawia:
pozostawić protest bez dalszego biegu.
UZASADNIENIE
Z. K. wniósł protest przeciwko ważności wyborów do Parlamentu
Europejskiego z 25 maja 2014 r. Zdaniem protestującego uniemożliwiono mu
wzięcie udziału w głosowaniu.
W proteście stwierdzono, że „20 maja w Urzędzie Miejskim w K. pobrałem
zaświadczenie do głosowania poza miejscem zamieszkania w wyborach do
Parlamentu Europejskiego w dniu 25 maja 2014 r. W dniu 25 maja o godzinie 13-tej
udałem się wraz z grupą Polaków przebywających na wycieczce turystycznej do
Konsulatu Rzeczpospolitej Polskiej we Lwowie celem wzięcia udziału w
głosowaniu. Ku naszemu zdziwieniu, okazało się, że Konsulat jest zamknięty. Po
2
dłuższym oczekiwaniu w drzwiach ukazał się arogancki mężczyzna, który
oświadczył, że żadnego głosowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego
konsulat nie przygotował. Bez żadnych dalszych wyjaśnień z siłą szarpnął drzwiami
i zatrzasnął je przed nami. Tak nasz patriotyczny obowiązek do głosowania został
w dniu 25 maja 2014 r. zakończony. Następna grupa koleżanek i kolegów
pozostała przed zamkniętymi drzwiami, próbując porozmawiać przez domofon. Po
drodze mijaliśmy kolejnych Polaków, którym przedstawiciele Rządu Polskiego we
Lwowie uniemożliwili głosowanie. W dniu 25 maja 2014 r. w Konsulacie
Rzeczpospolitej Polskiej we Lwowie naruszono Ustawę Kodeksu Wyborczego art.
10 § 1. Traktuję tą sprawę jako celowe utrudnianie, a nawet uniemożliwienie
wzięcia udziału w wyborach do Parlamentu Europejskiego. W związku z
powyższym wnoszę o unieważnienie wyborów i powtórzenie głosowania w terminie
ustawowym”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zasady wnoszenia protestów wyborczych określa ustawa z dnia 5 stycznia
2011 r. Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2011 r. Nr 21, poz. 112 ze zm.). Zgodnie z art. 82
§ 1 tej ustawy przeciwko ważności wyborów, ważności wyborów w okręgu lub
wyborowi określonej osoby może być wniesiony protest z powodu: 1) dopuszczenia
się przestępstwa przeciwko wyborom, określonego w rozdziale XXXI Kodeksu
karnego, mającego wpływ na przebieg głosowania, ustalenie wyników głosowania
lub wyników wyborów lub 2) naruszenia przepisów kodeksu dotyczących
głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów, mającego wpływ
na wynik wyborów.
Zgodnie z art. 14 § 2 Kodeksu wyborczego obwody głosowania dla obywateli
polskich przebywających za granicą tworzy, w drodze rozporządzenia, minister
właściwy do spraw zagranicznych, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji
Wyborczej, określając ich liczbę oraz siedziby obwodowych komisji wyborczych.
Państwowa Komisja Wyborcza wyjaśniła w piśmie z 6 czerwca 2014 r.
(ZPOW-970-53/14), że w trakcie prac nad projektem rozporządzenia Ministra
Spraw Zagranicznych w sprawie utworzenia obwodów głosowania w wyborach do
3
Parlamentu Europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej dla obywateli polskich
przebywających za granicą zwróciła się do Ministra Spraw Zagranicznych o
szczegółowe wyjaśnienia dotyczące zmniejszenia liczby obwodów głosowaniu za
granicą. Zmniejszenie liczby obwodów na Ukrainie - z 7 do 1 (tylko w Kijowie)
wynikało z bardzo napiętej sytuacji i obawy o bezpieczeństwo głosujących i komisji
wyborczych. Podkreślono, iż na Ukrainie jest dużo broni, mogą być akty przemocy,
różne prowokacje; lokale wyborcze są oznakowane, widoczne i choćby z tego
powodu są łatwe do atakowania. Przedstawiciele Państwowej Komisji Wyborczej
zwracali uwagę na nieutworzenie żadnego obwodu we Lwowie, gdzie przebywa
duża liczba obywateli polskich. Państwowa Komisja Wyborcza przyjęła jednak do
wiadomości wyjaśnienia złożone przez przedstawicieli Ministra Spraw
Zagranicznych dotyczące ograniczenia do jednego liczby obwodów głosowania
tworzonych na Ukrainie, ze względu na brak możliwości zapewnienia
bezpieczeństwa głosującym i komisjom wyborczym.
Państwowa Komisja Wyborcza zwróciła się jednocześnie do Ministra Spraw
Zagranicznych o przeprowadzenie przez polskie placówki dyplomatyczne i
konsularne szerokiej akcji informacyjnej wśród wyborców przebywających za
granicą, dotyczącej głosowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego, w tym o
możliwości głosowania korespondencyjnego, oraz o tworzenie dodatkowych
obwodów głosowania w przypadku uzyskania informacji o zwiększonym
zainteresowaniu wyborców głosowaniem osobistym w lokalu wyborczym.
Rozporządzenie Ministra Spraw Zagranicznych z 16 kwietnia 2014 r. w
sprawie utworzenia obwodów głosowania w wyborach do Parlamentu
Europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej dla obywateli polskich przebywających
za granicą zostało ogłoszone w Dzienniku Ustaw z 22 kwietnia 2014 r. poz. 509, a
zatem na ponad miesiąc przed wyborami. Rozporządzenie to, w tym także
informacja o utworzeniu tylko jednego obwodu głosowania na Ukrainie (w Kijowie),
było dostępne na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz na
stronie internetowej Państwowej Komisji Wyborczej.
W ocenie Sądu Najwyższego, ewentualny brak możliwości wzięcia udziału w
głosowaniu wynikał z braku wiedzy wyborcy na temat obwodów głosowania
utworzonych za granicą.
4
Na podstawie art. 243 § 1 w związku z art. 336 oraz art. 82 § 1 ustawy z dnia
5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy pozostawiono protest bez dalszego biegu.