Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CSK 548/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 czerwca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca)
SSN Irena Gromska-Szuster
Protokolant Beata Rogalska
w sprawie z powództwa S. M.
przeciwko P. Bank S.A. w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 27 czerwca 2014 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 12 czerwca 2013 r.,
oddala skargę kasacyjną i zasądza od strony pozwanej
na rzecz powódki kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta) zł tytułem
zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Zaskarżonym przez pozwanego I. Bank S.A., obecnie P. Bank S.A.,
wyrokiem z dnia 12 czerwca 2013 r. Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony przez
powódkę – S. M. wyrok Sądu Okręgowego w W. z dnia 18 września 2012 r. w ten
sposób, że zasądził od l. Banku S.A. na rzecz S. M. kwotę 330 097 złotych z
ustawowymi odsetkami od dnia 30 kwietnia 2009 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 24
900,82 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. Ponadto Sąd ten oddalił apelację
powódki w pozostałej części oraz orzekł o kosztach postępowania.
W sprawie tej ustalono co następuje:
Powódka S. M. zawarła z Bankiem S. S.A. umowę wkładu
oszczędnościowego. W dniu 11 lutego 2000 r. została ogłoszona upadłość Banku S.
S.A. W tym dniu powódka posiadała we wspomnianym banku zdeponowaną na
czterech rachunkach kwotę 700 974 zł. Bankowy Fundusz Gwarancyjny wypłacił
powódce 40 780 zł.
Przedsiębiorstwo bankowe upadłego kupił I. - Bank Spółka Akcyjna. Nabycie
nastąpiło w stanie wolnym od wszelkich obciążeń, z wyjątkiem zobowiązań
stanowiących wierzytelności z tytułu środków zgromadzonych na rachunkach
bankowych umieszczonych na liście wierzytelności, z uwzględnieniem kwot
wynikających z oświadczeń wierzycieli o zrzeczeniu się dochodzenia części swoich
roszczeń.
Na ostatecznej liście wierzytelności widniała wierzytelność powódki, której
ta rzekomo zrzekła się - 330 097 zł oraz pozostała część wierzytelności - 330 097 zł.
Informacja o zmianie listy wierzytelności i wypłatach dokonywanych na jej
podstawie została publicznie obwieszczona w dniu 2 października 2008 r.
Na skutek zawiadomienia powódki Prokuratura Rejonowa w P. prowadziła śledztwo
w sprawie usiłowania doprowadzenia jej do niekorzystnego rozporządzenia
mieniem za pomocą oświadczenia o cofnięciu wierzytelności wraz z zrzeczeniem
się roszczenia. Śledztwo wykazało, że pismo i podpis pod oświadczeniem zostały
sfałszowane, jednakże wobec niewykrycia sprawcy postępowanie umorzono. Biegły
sądowy z zakresu badania pisma ręcznego również potwierdził, że pismo ręczne,
3
którym wypełniono oświadczenie o redukcji wierzytelności nie zostało nakreślone
przez powódkę ani też nie zostało przez nią podpisane. Kwota 330 097 zł została
wypłacona przez pozwany bank na żądanie powódki w listopadzie 2008 r.
Wyrokiem z dnia 18 września 2012 r. Sąd Okręgowy w W. oddalił
powództwo S. M. przeciwko I. Bank S.A. o zapłatę kwoty 330 097 zł z ustawowymi
odsetkami od dnia 16 listopada 2008 r. do dnia zapłaty i orzekł o kosztach
postępowania.
Uwzględniając apelację powódki Sąd II instancji zauważył, że w sprawie
domagano się zasądzenia kwoty odpowiadającej części wierzytelności z umowy
rachunku bankowego. Poza sporem pozostawał przy tym fakt zawarcia przez
powódkę umowy rachunku bankowego i zdeponowania na nim kwoty objętej
żądaniem. Z art. 725 k.c. i art. 726 k.c. wynika, że przez umowę rachunku
bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku do
przechowywania jego środków pieniężnych, z obowiązkiem ich zwrotu w całości lub
w części na każde żądanie. Na ograniczenia w tej mierze, wypływające z zawartej
umowy, strony nie powoływały się, toteż powódka była uprawniona do wystąpienia
o zwrot całości wpłaconych środków pieniężnych.
Obowiązek ten obciążał przede wszystkim Bank S. S.A., który był drugą
stroną stosunku obligacyjnego, wynikającego z umowy rachunku bankowego. Nie
może jednak budzić wątpliwości, że zobowiązanie to przejął pozwany - nabywca
przedsiębiorstwa bankowego upadłego Banku S., w zakresie w jakim wierzytelności
powódki nie zostały zaspokojone przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny.
Przesądza o tym wprost treść art. 165 ust. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
Prawo bankowe (Dz. U. nr 140, poz. 939 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do
dnia 1 października 2003 r. Zgodnie z art. 536 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r.
Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. nr 60, poz. 535 ze zm.) w tym dniu
przepis ten stracił moc a w jego miejsce pojawił się art. 438 ust.1 wspomnianej
ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, który reguluje tę kwestie podobnie.
Jak wynika z powołanego artykułu art. 165 ust. 3 ustawy, obowiązującej w chwili
nabycia przedsiębiorstwa bankowego upadłego Banku S., pozwany nabył to
przedsiębiorstwo w stanie wolnym od obciążeń, z wyjątkiem zobowiązań
4
z rachunku bankowego i służebności gruntowych. Zdaniem Sądu Apelacyjnego
to jest regulacja szczególna zarówno w stosunku do art. 113 § 2 rozporządzenia
Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 roku Prawo
upadłościowe (Dz. U. nr 93, poz. 834 ze zm.) jak i w odniesieniu do art. 554
k.c.
regulującego odpowiedzialność za długi w razie zbycia przedsiębiorstwa.
W związku z wyłączeniem przepisów ogólnych przyjąć należy,
że odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa bankowego nie ogranicza się
jedynie do wartości nabytego przedsiębiorstwa; będzie on zobligowany do
zaspokojenia wierzycieli upadłego z tytułu rachunków bankowych nawet wtedy, gdy
łączna wartość wierzytelności przekroczy wartość przedmiotu nabycia.
Podstawą do uwolnienia od odpowiedzialności nie mogą być również względy
podmiotowe wpisane w ramy art. 554
k.c. Oznacza to w konsekwencji obowiązek
spełnienia świadczenia niezależnie od stopnia staranności ukierunkowanej na
uzyskanie wiedzy o zobowiązaniach i ich zakresie w chwili nabycia
przedsiębiorstwa. Wobec bezwzględnie obowiązującego charakteru omawianych
regulacji, za niedopuszczalne uznać trzeba odmienne ukształtowanie - w umowie
pomiędzy zbywcą i nabywcą przedsiębiorstwa - zasad zaspokojenia wierzytelności
z rachunków bankowych w stosunku do posiadaczy tych rachunków.
Sąd Apelacyjny podkreślił, że w doktrynie dominuje pogląd, iż w przypadku
zbycia przedsiębiorstwa bankowego upadłego to wskazane przepisy szczególne
określają wyłączny sposób zaspokojenia wierzytelności z tytułu rachunków
bankowych i nie zachodzi potrzeba ani możliwość rozliczenia tych wierzytelności
w podziale masy upadłości. Zarówno bowiem art. 440 prawa upadłościowego
i naprawczego, jak i poprzednio obowiązujący art. 167 prawa bankowego, ustalając
kolejność zaspokojenia z funduszów masy upadłości, wyraźnie wskazują, że przy
zaspakajaniu należności przypadających od upadłego, nie bierze się pod uwagę
należności o których mowa w art. 438 ust. 1 prawa upadłościowego i naprawczego
albo art. 165 ust. 3 prawa bankowego.
Funkcja ochronna posiadaczy rachunków bankowych nie byłaby zatem
należycie realizowana w razie wyłączenia lub zawężenia odpowiedzialności
nabywcy przedsiębiorstwa bankowego. Funkcja ta nie doznaje jednak ograniczeń
5
gdy strony umowy rachunku bankowego same zdecydują się ograniczyć zakres
odpowiedzialności nabywcy przedsiębiorstwa bankowego. Przepis art. 165 prawa
bankowego nie wyklucza wiec dopuszczalności zmodyfikowania treści umowy
konkretnego rachunku bankowego w umowie zawartej pomiędzy posiadaczem
rachunku a nabywcą przedsiębiorstwa bankowego czy też przyszłym nabywcą
takiego przedsiębiorstwa. Takie indywidualne porozumienia pozostają w granicach
swobody umów wyznaczonych art. 3531
k.c.
W stanie faktycznym sprawy oświadczenie takie co do wierzytelności
powódki zostało złożone, niemniej badanie treści jego postanowień i w ich
kontekście skuteczności częściowego zwolnienia pozwanego z długu jest
bezprzedmiotowe. Nie były kwestionowane wyniki przeprowadzonych w niniejszym
postępowaniu i postępowaniu karnym analiz pisma, które kategorycznie wykluczyły
sporządzenie oraz podpisanie spornego dokumentu przez skarżącą. Trudno więc
przyjąć, by doszło do wyrażenia osobiście przez powódkę oświadczenia woli
o treści ujętej w dokumencie. Nie formułowano również w toku procesu
argumentów i nie zgłaszana dowodów, pozwalających na stwierdzenie
pochodzenia oświadczenia od przedstawiciela powódki, umocowanego przy tym
dostatecznie do dokonania tego rodzaju czynności. Należy wobec tego przyjąć,
że nie zostało złożone przez powódkę oświadczenie woli, które mogłoby prowadzić
do modyfikacji granic obowiązku upadłego banku i nabywcy jego przedsiębiorstwa.
Granice te wyznaczone są normami należącymi do sfery prawa materialnego.
To ono kształtuje prawa i obowiązki, prawo procesowe służy jedynie do
dochodzenia praw i korzystania z uprawnień wynikających z prawa materialnego.
Prawo procesowe nie określa zatem samodzielnie sytuacji prawnej stron. Fakt,
że wierzytelność powódki nie została ujęta w pełnym zakresie na liście
wierzytelności nie może być zatem rozstrzygający. Wymaga podkreślenia, że nawet
odmowa uznania wierzytelności w całości lub części w postępowaniu
upadłościowym nie ma skutku powagi rzeczy osądzonej i nie przesądza,
iż wierzytelność rzeczywiście nie istnieje. Znaczenie takiej odmowy nie wykracza
poza postępowanie upadłościowe. Wierzyciel, który nie uzyskał zaspokojenia swej
należności w postępowaniu upadłościowym, może jej dochodzić na zasadach
ogólnych. Ponieważ upadły bank od chwili nabycia jego przedsiębiorstwa przez
6
inny bank nie ponosi żądnej odpowiedzialności za zobowiązania wynikające
z rachunków bankowych, za zobowiązania te odpowiada odtąd bank będący
nabywcą przedsiębiorstwa i do niego mogą być kierowane stosowne żądania.
Pozwany w skardze kasacyjnej zarzucił naruszenie przepisów prawa
materialnego, tj.:
1) art. 2 w zw. z art. 8 ust. 2 Konstytucji RP, przez ich niezastosowanie
i w konsekwencji nieuwzględnienie przez Sąd Apelacyjny przy wydawaniu
zaskarżonego wyroku konstytucyjnego zasady demokratycznego państwa prawa,
z której wyprowadzić należało zasadę bezpieczeństwa i pewności obrotu
w stosunkach regulowanych prawem cywilnym, co w konsekwencji powinno
prowadzić do zawężającej - na korzyść pozwanego - wykładni przepisów,
regulujących odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa upadłego banku za
zobowiązania z tytułu rachunków bankowych; 2) art. 554
k.c. w związku z art. 165
ust. 3 i art. 168 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe w brzmieniu
obowiązującym w dniu ogłoszenia upadłości Banku S. S.A. poprzez jego
niewłaściwą wykładnię i w konsekwencji błędne zastosowanie polegające na tym,
że Sąd Apelacyjny błędnie przyjął, iż nabywca przedsiębiorstwa bankowego
upadłego Banku S. S.A. ma nieograniczony obowiązek zaspokojenia zobowiązań
(długów) upadłego wynikających z umów rachunku bankowego powódki, pomimo
nieujęcia odpowiadającej zobowiązaniu (długu) upadłego względem powódki
wierzytelności na prawomocnej liście wierzytelności w toku postępowania
upadłościowego Banku S. S.A.; 3) art. 170 § 1 rozporządzenia Prezydenta
Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe (tekst jedn.
Dz. U. z 1991 r. nr 118, poz. 512, ze zm.; dalej „Prawo upadłościowe") przez jego
niewłaściwą wykładnię i w konsekwencji błędne zastosowanie polegające na tym,
że Sąd Apelacyjny błędnie przyjął, iż ustalona w postępowaniu upadłościowym
prawomocna lista wierzytelności nie przesądza o istnieniu jej w wysokości
wyłącznie określonej na tej liście i w związku z tym pozwany odpowiada także za
długi z tytułu rachunków bankowych na podstawie art. 165 ust. 3 ustawy - Prawo
bankowe, które nie zostały ujęte na prawomocnej liście wierzytelności.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
7
Zarzuty podniesione w skardze kasacyjnej zostały oparte na, mającej
zapewnioną w Konstytucji ochronę, zasadzie bezpieczeństwa i pewności obrotu
w stosunkach regulowanych prawem cywilnym. Pozwany jako nabywca
przedsiębiorstwa bankowego upadłego chociaż co do zasady ponosi
odpowiedzialność za zobowiązania wynikające z umów rachunku bankowego,
zdaniem skarżącego nie może być obciążony odpowiedzialnością za takie
zobowiązania, o których w chwili nabycia nie wiedział, pomimo zachowania
należytej staranności. Nabywca nie może bowiem ponosić dodatkowego ryzyka
związanego z nabyciem przedsiębiorstwa upadłego. Jeżeli więc działa w zaufaniu
do listy wierzytelności sporządzonej pod kontrolą sędziego komisarza, to powinien
odpowiadać tylko za wierzytelności ujęte na takiej liście. Przepis art. 554
k.c.
stwarza dla każdego nabywcy przedsiębiorstwa, w tym przedsiębiorstwa
bankowego nabywanego w upadłości, minimalny standard ochrony, który zapewnia
nabywcy możliwość skalkulowania ryzyka związanego z przejęciem przez niego
przedsiębiorstwa bankowego od upadłego. Pogląd taki znajduje silne wsparcie
aksjologiczne w przepisach regulujących upadłość likwidacyjną, które kładą nacisk
na to, aby zachować przedsiębiorstwo upadłego. Minimalizowanie ryzyka
związanego z taką transakcją dla nabywcy przedsiębiorstwa upadłego powinno
więc być podstawą dla wykładni przepisów dotyczących odpowiedzialności
nabywcy przedsiębiorstwa bankowego. Taki pogląd co do zasady należy
akceptować. Wobec tego stosowanie art. 554
k.c., w części dotyczącej skutków
wiedzy nabywcy o zobowiązaniach nabywanego przedsiębiorstwa, także do oceny
odpowiedzialności nabywcy przedsiębiorstwa bankowego można uznać za zasadne.
Żaden przepis prawa nie wyłącza wprost możliwości powoływania się na art. 554
k.c. przez nabywcę przedsiębiorstwa bankowego. Z art. 165 ust. 3 prawa
bankowego z 1997 r. wynika jedynie, że nabywca przedsiębiorstwa bankowego
może odpowiadać wobec posiadaczy rachunku bankowego także ponad
wartość nabytego przedsiębiorstwa i że odpowiada osobiście a nie solidarnie ze
zbywcą. Przepis ten nie wyłącza możliwości zastosowania art. 554
k.c. do
nabywcy przedsiębiorstwa bankowego, co do możliwości ograniczenia jego
odpowiedzialności za wierzytelności, o których istnieniu nie wiedział w chwili
nabycia przedsiębiorstwa. Uznając, że dopuszczalne może być powoływanie się
8
nabywcy na brak jego wiedzy o zobowiązaniach z rachunku bankowego nie można
jednak stwierdzić, że brak takiej wiedzy zawsze powinien zwolnić nabywcę od
odpowiedzialności wobec posiadacza rachunku bankowego.
Ochrona nabywcy przedsiębiorstwa bankowego w postępowaniu
upadłościowym nie jest jedyną wartością, chronioną konstytucyjnie, która wchodzi
w grę, gdy rozważamy odpowiedzialność takiego nabywcy wobec uprawnionego
z tytułu umowy rachunku bankowego zawartej z upadłym bankiem. Posiadacz
rachunku bankowego, co wyraźnie wynika z art. 725 i 726 k.c., nie traci prawa do
środków przechowywanych na rachunku przez bank. Jego prawo do tych środków
także podlega konstytucyjnej ochronie (art. 21 i 64 Konstytucji). Przejawem tej
ochrony w szczególnej sytuacji jaką jest upadłość banku, w którym znajduje się
rachunek, na którym przechowywane są środki pieniężne jego posiadacza, są
przepisy art. 165 ust. 3 prawa bankowego z 1997 r. i obecnie art. 438 prawa
upadłościowego i naprawczego. Konsekwencją tej regulacji jest ograniczenie
stosowania art. 554
k.c., gdyż nabywca może odpowiadać także ponad wartość
nabytego przedsiębiorstwa i tylko on ponosi odpowiedzialność, a nie jak w art. 554
k.c. jest to odpowiedzialność solidarna ze zbywcą. Tylko zgoda posiadacza
rachunku bankowego może spowodować ograniczenie odpowiedzialności nabywcy
przedsiębiorstwa bankowego. Jeżeli wobec tego w trakcie upadłości banku
posiadacze rachunków bankowych w upadłym banku nie wyrażą zgody na
zmniejszenie ich roszczeń o wypłatę środków zgromadzonych na tych rachunkach,
nabywca przedsiębiorstwa bankowego powinien ponosić odpowiedzialność
za całość tych środków.
W rozpoznawanej sprawie mamy do czynienia ze stanem faktycznym, który
obu stronom procesu daje formalnie prawo do powoływanie się na to, że to ich
interes powinien być chroniony. Nabywca przedsiębiorstwa bankowego wskazuje,
że gdy chodzi o wysokość zobowiązań wobec posiadaczy rachunków bankowych
w upadłym banku, działa w zaufaniu do listy wierzytelności. Na liście tej roszczenie
powódki zostało umieszczone tylko w wysokości 50% zgromadzonych na rachunku
środków, gdyż powódka pisemnie wyraziła zgodę na redukcję jej należności. Z kolei
bezspornym okazało się, że podpis powódki został sfałszowany i nigdy nie wyraziła
9
ona zgody na redukcję swojej wierzytelności z tytułu zwrotu środków
zgromadzonych na rachunku bankowym.
Lista wierzytelności sporządzona w postępowaniu upadłościowym stwarza
silne domniemanie, że wierzycielom masy upadłości nie przysługują dalsze
roszczenia wobec masy. Nie jest jednak wykluczone, na co trafnie zwrócił
uwagę Sąd Apelacyjny, że wierzyciel, który nie uzyskał zaspokojenia swej
należności w postępowaniu upadłościowym, może jej dochodzić na zasadach
ogólnych. Niewątpliwie zaś powódka, która nie wyraziła zgody na redukcję swoje
wierzytelności z rachunku bankowego, ma roszczenie do nabywcy
przedsiębiorstwa bankowego o wypłatę tej wierzytelności w pełnej wysokości,
co wynika z art. 165 ust. 3 prawa bankowego z 1997 r. i obecnie z art. 438 prawa
upadłościowego i naprawczego. Powódka, podobnie jak pozwany bank może
oczekiwać, że zasada pewności i bezpieczeństwa obrotu przemawiają za tym aby
jej wierzytelność była chroniona.
Rozstrzygnięcie rozpoznawanego sporu sprowadza się więc w istocie do
odpowiedzi na pytanie, który z dwóch godnych ochrony, także na gruncie
Konstytucji, interesów zasługuje na ochronę.
Nabywca przedsiębiorstwa bankowego zasługiwał by na ochronę, gdyby
posiadacz rachunku bankowego, współdziałał z upadłym bankiem lub potencjalnym
nabywcą przedsiębiorstwa upadłego w tworzeniu listy wierzytelności,
a pomimo tego zgłosił roszczenie wobec nabywcy, przewyższające wierzytelność
ustaloną na liście. W takiej sytuacji nie zasługuje on na ochronę, gdyż jego żądanie
nie znajduje podstawy, skoro swoim zachowaniem doprowadził do tego,
że nabywca przedsiębiorstwa bankowego, nie mógł wiedzieć jakie zobowiązania
dodatkowe będzie musiał jeszcze zaspokoić. Natomiast, jeżeli tak jak
w rozpoznawanej sprawie, lista wierzytelności została sporządzona bez
współdziałania z posiadaczem rachunku a nawet bez jego wiedzy o tym, to
konieczność ochrony jego praw majątkowych wyklucza możliwość zwolnienia się
nabywcy przedsiębiorstwa bankowego z odpowiedzialności wobec posiadacza
rachunku bankowego. Bezpieczeństwo i pewność obrotu dla nabywcy
przedsiębiorstwa bankowego nie mogą być wartością wyżej stojąca niże ochrona
10
prawa majątkowych posiadacza rachunku. Każda z tych wartości jest chroniona
ustawą i ochrona ta ma swoje konstytucyjne podstawy. Nie można jednak
wywodzić potrzeby ochrony interesu nabywcy przedsiębiorstwa bankowego z faktu,
iż swoją wiedzę o nieistnieniu zobowiązania posiadacza rachunku opiera na liście
wierzytelności, która została ustalona bez zgody posiadacza rachunku, a nawet bez
jego wiedzy i jest dokumentem nieprawdziwym. Wniosku tego nie podważa to,
że posiadaczka rachunku bankowego miała formalnie możliwość zakwestionowania
listy wierzytelności. Mechanizm jej tworzenia w postępowaniu upadłościowym
i okoliczności rozpoznawanej sprawy wskazują, że taka możliwość była poza
wymogami staranności jakiej należy oczekiwać od posiadacza rachunku.
Zgodnie z art. 163 prawa bankowego z 1997 r., posiadacz rachunku nie był
zobowiązany do zgłoszenia swojej wierzytelności. Skora zaś powódka jako
posiadacz rachunku nie dokonywała żadnej czynności, której skutkiem byłoby
zmniejszenie przysługującej jej wierzytelności, ani nie wiedziała o takiej czynności,
to mogła zasadnie przypuszczać, że jej wierzytelność została na liście ujęta
w przysługującej jej wobec banku wysokości. W tej sytuacji zarzucanie jej, że nie
dokonała sprawdzenia ostatecznej listy wierzytelności jest nieuzasadnione,
gdyż nie można wymagać od niej, aby zakładała, iż ktoś bezprawnie w jej imieniu
dokona sfałszowania takiej listy.
Jeszcze raz należy więc powtórzyć, że chociaż co do zasady skarżący
trafnie wywodzi, iż nie jest wykluczone powoływanie się nabywcy przedsiębiorstwa
bankowego na art. 554
k.c., w zakresie braku wiedzy o zobowiązaniu z tytułu
rachunku bankowego, to w rozpoznawanej sprawie przepis ten nie może
być podstawą zwolnienia go z odpowiedzialności wobec posiadacza rachunku
bankowego. To, że działał on w zaufaniu do ustalonej listy wierzytelności nie
ma decydującego znaczenia w sytuacji gdy lista ta, bez wiedzy posiadacza
rachunku, zawiera nieprawdziwe dane. W takie sytuacji potrzeba ochrony
prawa własności środków pieniężnych posiadacza rachunku bankowego jest
zdecydowanie silniejsza niż koniczność zapewnienia bezpieczeństwa i pewności
obrotu dla nabywcy przedsiębiorstwa bankowego. Najlepszym sposobem
zapewnienia tego bezpieczeństwa jest podjęcie przez potencjalnego nabywcę
przedsiębiorstwa bankowego z posiadaczami rachunków negocjacji w sprawie
11
zmniejszenia ich wierzytelności wobec niego. W ten sposób potencjalny nabywca
uzyskuje bezpośrednią kontrolę nad oświadczeniami posiadaczy rachunków
w upadłym banku. Jeżeli zaś tak jak w rozpoznawanej sprawie takich negocjacji nie
było to skutki posługiwania się listą wierzytelności, sporządzoną na podstawie
nieprawdziwych danych dotyczących rzekomej zgody powódki na obniżenie
należnej jej wierzytelności, nie mogą wpływać na zmniejszenie ochrony posiadacza
rachunku, zaś nabywca przedsiębiorstwa bankowego w upadłości, który odpowiada
za wykonanie tych zobowiązań nie może się zwolnić z tej odpowiedzialności
powołując się na listę wierzytelności sporządzoną o nieprawdziwe dane.
Biorąc pod uwagę przytoczone wyżej argumenty brak podstaw do uznania
zarzutów podniesionych w skardze kasacyjnej za zasadne. Mając to na względzie
Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39814
k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.