Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 89/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 czerwca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jerzy Grubba
SSN Jacek Sobczak
Protokolant Anna Janczak
w sprawie L. I.
skazanego z art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 91 § k.k. i innych
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 25 czerwca 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w W.
z dnia 21 stycznia 2014 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej rozstrzygnięcia o
karze łącznej grzywny z pkt. 5 i sprawę w tym zakresie przekazuje
do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w W.
UZASADNIENIE
2
Prokurator Okręgowy w W. w skierowanym do Sądu Rejonowego w W. akcie
oskarżenia przeciwko m.in. L. I., zawarł wniosek o wydanie w trybie art. 335 k.p.k.
wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy i wymierzenie oskarżonemu
uzgodnionych z nim kar w wysokości:
- za czyny określone w pkt 1 – 96 po roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, kar
grzywny po 180 stawek dziennych po 40 zł każda, a także orzeczenie przepadku
korzyści majątkowych,
- za czyny określone w pkt 97 – 101 po 2 lata pozbawienia wolności, kar grzywny
po 200 stawek dziennych po 40 zł każda, a w następstwie:
wymierzenie kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem
jej wykonania na okres 5 lat próby, kary łącznej 500 stawek dziennych grzywny po
40 zł każda, orzeczenie przepadku korzyści majątkowych pochodzących z
przestępstw i rozstrzygnięcie w przedmiocie dowodów rzeczowych (k. 4214 – 4249
tom XXII).
W toku posiedzenia przed Sądem w dniu 16 stycznia 2014 r. prokurator
zmodyfikował opisany wyżej wniosek w ten sposób, że wniósł o uznanie, że czyny
zarzucane oskarżonemu w pkt I – XCVI wyczerpujące znamiona występków z art.
271 § 3 k.k. stanowią ciąg przestępstw z art. 91 § 1 k.k. i o wymierzenie za nie kary
roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz kary 180 stawek dziennych grzywny,
przy ustaleniu wysokości jednej stawki na 40 złotych oraz że czyny zarzucone w pkt
XCVII – CI, wyczerpujące znamiona występków z art. 229 § 3 k.k., stanowią ciąg
przestępstw z art. 91 § 1 k.k. i o wymierzenie za nie kary 2 lat pozbawienia
wolności oraz 180 stawek dziennych grzywny, przy ustaleniu wysokości jednej
stawki na 40 złotych. Oskarżyciel wniósł także o wymierzenie kary łącznej 2 lat
pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na 5 lat i kary
łącznej 500 stawek dziennych grzywny, przy ustaleniu wysokości jednej stawki na
40 złotych. Tak zmodyfikowany wniosek został zaakceptowany przez oskarżonego.
Sąd Rejonowy uwzględnił powyższy wniosek i wyrokiem z dnia 21 stycznia
2014 r., i uznał oskarżonego L. I. za winnego:
1. popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w punktach I – XCVI,
wyczerpujących ustawowe znamiona występków z art. 271 § 3 k.k., uznając, że
zostały one popełnione w krótkich odstępach czasu i stanowią one ciąg
3
przestępstw opisanych w art. 91 § 1 k.k. i za to na mocy art. 271 § 3 k.k. w zw. z
art. 91 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę roku i 6 miesięcy pozbawienia
wolności oraz 180 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na
kwotę 40 zł;
2. popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w punktach XCVII – CI,
wyczerpujących ustawowe znamiona występków z art. 229 § 3 k.k., uznając, że
zostały one popełnione w krótkich odstępach czasu i stanowią one ciąg
przestępstw opisanych w art. 91 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. i za to na mocy art. 229 §
3 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności oraz
karę 180 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na kwotę
40 zł;
5. na mocy art. 91 § 2 k.k. i art. 86 § 1 i 2 k.k. połączył kary pozbawienia wolności i
grzywny opisane w punktach 1 i 2 i wymierzył oskarżonemu karę łączną 2 lat
pozbawienia wolności oraz karę łączną 500 stawek dziennych grzywny ustalając
wysokość jednej stawki na kwotę 40 zł;
7. na mocy art. 69 § 1 i 2 i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary łącznej
pozbawienia wolności warunkowo zawiesił oskarżonemu na okres próby
wynoszący 5 lat;
8. na mocy art. 45 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci
przepadku na rzecz Skarbu Państwa korzyści majątkowych pochodzących z
przestępstwa w łącznej kwocie 7 400 zł;
10. na mocy art. 44 § 1 i 2 k.k. orzekł przepadek dowodów rzeczowych;
11. na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów
sądowych, obciążając nimi Skarb Państwa.
Wyrok ten nie został zaskarżony przez strony i uprawomocnił się w pierwszej
instancji w dniu 29 stycznia 2014 r. (k. 4306).
Orzeczenie to na korzyść skazanego L. I. w zakresie rozstrzygnięcia o karze
łącznej grzywny z pkt 5 zaskarżył kasacją Prokurator Generalny, który na zasadzie
art. 523 § 1 k.p.k., art. 526 § 1 k.p.k. oraz art. 537 § 1 i 2 k.p.k. zarzucił rażące i
mające istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie przepisów prawa
procesowego, a mianowicie art. 343 § 7 k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 k.p.k.,
polegające na uwzględnieniu zawartego w akcie oskarżenia wniosku prokuratora,
4
zmodyfikowanego następnie w sposób wadliwy przez prokuratora na posiedzeniu w
dniu 16 stycznia 2014 r. i zaakceptowanego przez oskarżonego w takim brzmieniu,
wskutek czego wymierzono w pkt 5 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku
oskarżonemu L. I. karę łączną grzywny z rażącym naruszeniem przepisu prawa
materialnego, tj. art. 86 § 1 k.k., poprzez orzeczenie jej w rozmiarze
przekraczającym sumę podlegających łączeniu kar jednostkowych orzeczonych za
poszczególne ciągi przestępstw. W konkluzji Prokurator wniósł o uchylenie
zaskarżonego wyroku w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze łącznej grzywny
orzeczonej w pkt 5 jego części dyspozytywnej i przekazanie sprawy w tym zakresie
do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w W.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja wniesiona w sprawie przez Prokuratora Generalnego okazała się
oczywiście zasadna, a sformułowany w niej wniosek zasługiwał na uwzględnienie.
Zawarte w art. 343 § 1 k.p.k. w zw. z art. 343 § 6 i 7 k.p.k. uregulowanie
oznacza dla orzekającego sądu obowiązek rozstrzygnięcia zgodnie z treścią
wniosku sporządzonego i wniesionego w trybie art. 335 § 1 k.p.k., a będącego
wynikiem porozumienia prokuratora z oskarżonym w zakresie kary lub środka
karnego. Akceptując zmodyfikowany wniosek prokuratora i wydając zaskarżone
kasacją orzeczenie Sąd nie dostrzegł, że wniosek ten w części dotyczącej
wymierzenia kary łącznej grzywny pozostaje w sprzeczności z obowiązującym
prawem materialnym. Zgodnie z art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 91§ 2 k.k., jeżeli
sprawca w warunkach art. 85 k.k. popełnia dwa lub więcej ciągów przestępstw z
art. 91 § 1 k.k., sąd orzeka karę łączną stosując przepisy Rozdziału IX Kodeksu
karnego, co oznacza, że kara łączna wymierzana jest w granicach od najwyższej z
kar jednostkowych do ich sumy, przy czym w przypadku kary grzywny nie może
przekroczyć 810 stawek dziennych. W realiach rozważanej sprawy kara łączna
grzywny mogła zostać wymierzona w granicach od 180 do 360 stawek dziennych.
Wymierzenie zaskarżonym wyrokiem w pkt 5 kary łącznej 500 stawek dziennych
grzywny stanowi zatem rażące i mające istotny wpływ na treść orzeczenia
naruszenie prawa materialnego oraz przywołanego w zarzucie prawa procesowego
(art. 343 § 7 w zw. z art. 335 § 1 k.p.k.), bowiem procedowanie w tym trybie w
5
przedmiocie wniosku naruszającego prawo materialne, poza dążeniem do jego
skorygowania, nie było dopuszczalne.
Z powyższych względów należało uchylić zaskarżony wyrok w części
dotyczącej rozstrzygnięcia o karze łącznej grzywny zawartego w pkt 5 i sprawę w
tym zakresie przekazać Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.
Z tych wszystkich względów orzeczono jak w wyroku.