Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KZ 43/14
POSTANOWIENIE
Dnia 13 sierpnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Ryński
na posiedzeniu w sprawie E. R.
skazanego z art. 280 § 1 k.k. i innych
po rozpoznaniu w dniu 13 sierpnia 2014 r. na posiedzeniu
zażalenia obrońcy
na postanowienie Sądu Okręgowego w T.
z dnia 27 maja 2014 r.,
o nieuwzględnieniu wniosku o przywrócenie terminu do złożenia wniosku
o doręczenie orzeczenia wraz z uzasadnieniem
p o s t a n o w i ł:
uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać do
ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w T.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 27 maja 2014 r. Sąd Okręgowy w T. nie uwzględnił
wniosku obrońcy skazanego i odmówił przywrócenia terminu do złożenia wniosku
o sporządzenie i doręczenie wyroku Sądu Okręgowego w T. z dnia 27 maja 2014 r.
wraz z uzasadnieniem uznając, że skazany miał możliwość uczestniczenia w
ogłoszeniu wyroku sądu odwoławczego i uzyskania wszelkiego rodzaju pouczeń co
do możliwości otrzymania pisemnego uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego,
jednak z tych uprawnień nie skorzystał. Nadto Sąd ustalił, że obrońca skazanego
nie dopełnił warunku formalnego złożenia wniosku o przywrócenie terminu do
złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia w zawitym terminie 7
2
dni od daty ustania przeszkody, skoro został on ustanowiony w dniu 4 marca 2014
r., a wniosek nadał dopiero w dniu 21 marca 2014 r.
Na powyższe postanowienie zażalenie złożył obrońca skazanego, który
zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu:
1) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, że oskarżony nie dochował
terminu zawitego z własnej winy, podczas gdy z okoliczności sprawy wynika, że
ustanowił on obrońcę w osobie adw. A. T., którego obowiązkiem było działać na
korzyść oskarżonego, a zatem złożyć wniosek o sporządzenie i doręczenie
uzasadnienia wyroku Sądu II instancji;
2) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, że data wystawienia
upoważnienia do obrony adw. A. G. jest równoznaczna z datą ustania przeszkody
do wniesienia pisma procesowego, podczas gdy w chwili wystawienia
upoważnienia do obrony, oskarżony był w trakcie leczenia, przez co nie było
możliwe przeprowadzenie z nim konferencji.
Powołując się na powyższe, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego
postanowienia poprzez przywrócenie oskarżonemu terminu do złożenia wniosku o
sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w T.
ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi I instancji
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie obrońcy skazanego okazało się częściowo zasadne i
doprowadziło do uchylenia zaskarżonego postanowienia.
Obrońca skazanego swój wniosek o przywrócenie terminu do sporządzenia
uzasadnienia oparł na twierdzeniu, że skazany w okresie od około 24 stycznia 2014
r. popadł w głęboką depresję i z tego powodu nie mógł załatwiać swoich bieżących
spraw, w tym podjąć nawet tak prostej czynności procesowej, jaką jest złożenie
wniosku o sporządzenie i doręczenie orzeczenia sądu odwoławczego wraz z
uzasadnieniem. Na poparcie swojego stanowiska dołączył do wniosku
dokumentację psychiatrycznego leczenia szpitalnego E. R. w okresie od 12 marca
2014 r. do 21 marca 2014 r.
3
Sąd Okręgowy rozpoznając wniosek obrońcy skazanego, nawet jednym
słowem nie odniósł się do tych zagadnień, a w szczególności nie wypowiedział się
czy ewentualne defekty psychiki skazanego, które ujawniły się bezpośrednio po
wydaniu wyroku przez Sąd odwoławczy stanowiły niezależną od skazanego
przyczynę uniemożliwiającą mu terminowe złożenie wniosku o którym mowa w art.
457 § 2 k.p.k. w zw. z art. 422 § 1 k.p.k. lub w art. 524 § 1 k.p.k. oraz czy były dla
obrońcy E. R., także po jego ustanowieniu przez skazanego w dniu 4 marca 2014
r., przeszkodą do złożenia wniosku o przywrócenie terminu w trybie art. 126 § 1
k.p.k., która jak twierdzi obrońca w uzasadnieniu wywiedzionego zażalenia ustąpiła
dopiero w dniu 18 marca 2014 r. Poczynienie ustaleń w tym zakresie ma istotne
znaczenie dla prawidłowego rozpoznania wniosku obrońcy skazanego o
przywrócenie terminu zawitego zarówno w aspekcie formalnym jak i
merytorycznym, dlatego przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy
odniesie się do tych zagadnień.
Należy podkreślić, że samo zbadanie zasadności wniosku o przywrócenie
terminu do dokonania wskazanej czynności procesowej musi być poprzedzone
ustaleniem, że wniosek ten został złożony przez obrońcę z zachowaniem terminu
zawitego określonego w art. 126 § 1 k.p.k., tj. przed upływem 7 dni od ustania
przeszkody uniemożliwiającej jego zgłoszenie. Jest to warunek formalny, którego
niezachowanie powoduje, że wniosek taki stanowi czynność prawnie bezskuteczną
w rozumieniu art. 122 § 1 k.p.k. i nie podlega merytorycznemu rozpoznaniu.
Marginalnie należy zauważyć, że skoro termin do złożenia wniosku o przywrócenie
terminu zawitego jest terminem zawitym, to możliwe jest wystąpienie z wnioskiem
o jego przywrócenie (zob. postanowienia SN z dnia 16 marca 2005 r., II KZ 6/05,
OSNwSK 2005/1/579, z dnia 26 stycznia 2005 r., III KZ 38/04, LEX nr 146252, z
dnia 22 marca 2007 r., IV KZ 20/07, OSNwSK 2007/1/686 oraz postanowienie SA
we Wrocławiu z dnia 22 kwietnia 2010 r., II AKz 222/10, OSAW 2010/3/185).
Natomiast gdy Sąd ustali, że wniosek o przywrócenie terminu do
sporządzenia i doręczenia uzasadnienia Sądu odwoławczego został złożony w
terminie wskazanym w art. 126 § 1 k.p.k., winien wypowiedzieć się czy – jak to
sugeruje skarżący - na uchybienie terminu do złożenia tego wniosku nałożyły się
dwie przyczyny – wynikający z dokumentacji medycznej stan zdrowia skazanego
4
oraz ewentualne zaniedbania jego poprzedniego obrońcy – np. gdyby uzgodnił on z
E. R., że ma złożyć przedmiotowy wniosek i zaniechał dokonania tej czynności, czy
też niedotrzymanie terminu stanowiło wyłącznie wynik niedbalstwa lub
lekkomyślności skazanego (zob. postanowienie SN z dnia 10 stycznia 2000 r., IV
KKN 32/99, Prok. i Pr.-wkł. 2000/5/5). Jak się wydaje dla ustalenia ewentualnych
zaniedbań obrońcy Sąd Okręgowy powinien co najmniej odebrać oświadczenie od
skazanego, a o ile zajdzie taka potrzeba także od adw. A. T.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy orzekł jak na wstępie.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13