Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SK 13/14
POSTANOWIENIE
Dnia 22 października 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Staryk
w sprawie z powództwa D. Biura Usług Inwestycyjnych Sp. z o.o. w S.
przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki
z udziałem zainteresowanej E.-O. S.A. w G.
o zawarcie umowy o przyłączenie do sieci,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 22 października 2014 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 8 października 2013 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2. zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 180 (sto
osiemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z 8 października 2013 r., oddalił apelację D. Biura
Usług Inwestycyjnych Sp. z o.o. w S. (powód) od wyroku Sądu Okręgowego w W. z
20 grudnia 2012 r., w sprawie o zawarcie umowy o przyłączenie do sieci.
W ocenie Sądu Apelacyjnego obowiązek przyłączania do sieci nie ma
charakteru bezwzględnego. Obowiązek ten istnieje, gdy spełnione są łącznie
następujące warunki: 1) istnienie warunków technicznych i ekonomicznych;
2) spełnienie przez podmiot żądający zawarcia umowy warunków przyłączenia do
sieci; 3) dysponowanie tytułem prawnym do korzystania z nieruchomości, do której
2
paliwo ma być dostarczane (odbierane). Z kolei obowiązek dbałości o stan sieci
przesyłowej i dystrybucyjnej nie rozciąga się na inwestycje konieczne do
przyłączania kolejnych podmiotów. Obowiązek rozbudowy sieci zainteresowanego
w niniejszej sprawie, w związku z przyłączeniem do niej inwestycji powoda, mógłby
wynikać z art. 4 ust. 1 i art. 9c ust. 3 pkt 3 i 4 Prawa energetycznego, gdyby
spełnione były przesłanki z art. 7 ust. 1 Prawa energetycznego, a wskazywana
przez zainteresowanego konieczność rozbudowy sieci była podyktowana
koniecznością realizacji obowiązków ciążących na zainteresowanym na podstawie
art. 4 ust. 1 i art. 9c ust. 3 pkt 3 i 4 Prawa energetycznego. Odnosząc się do pojęcia
technicznych warunków przyłączenia, Sąd drugiej instancji uznał, że mogą być one
spełnione, gdy po stronie zainteresowanego jest już możliwość przyłączenia
nowego podmiotu do sieci, albo gdy po stronie zainteresowanego istnieje
obowiązek sfinansowania takiej modernizacji sieci, aby możliwe było przyłączenie
farmy wiatrowej. Opracowany przez zainteresowanego projekt warunków
przyłączenia nie stanowił zobowiązania do przyłączenia urządzeń powoda do sieci,
gdyż z projektu wynikało jasno, że to przyłączenie do sieci będzie możliwe dopiero
po przeprowadzeniu określonych prac modernizacyjnych. Prace te nie były
przewidziane w Planie rozwoju na lata 2008-2011. Ze zgromadzonych zaś w
sprawie dowodów wynikało, że przyłączenie urządzeń powoda do sieci
zainteresowanego wymagało przeprowadzenia modernizacji sieci dystrybucyjnej,
ponieważ w przeciwnym razie zainteresowany nie byłby w stanie zapewnić
ciągłości dostaw dotychczasowym odbiorom z uwagi na istniejące już przeciążenia
sieci dystrybucyjnej 110 kv.
Powód zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego skargą kasacyjną w całości.
Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie art. 7 ust. 1 w związku z art. 16 ust. 1
Prawa energetycznego; art. 9c ust. 3 pkt 11 w związku z art. 7 ust. 1 Prawa
energetycznego oraz art. 7 ust. 1 Prawa energetycznego w związku z § 8 ust. 4, 5 i
6 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie
szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz.U.
Nr 93, poz. 623, ze zm.).
Wnosząc o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania powód powołał się na
potrzebę rozstrzygnięcia istotnego zagadnienia prawnego „czy w sytuacji gdy
3
przyłączenie do sieci wytwórcy energii elektrycznej wymaga modernizacji tej sieci,
ale po jej dokonaniu przyłączenie będzie możliwe, można mówić o istnieniu
technicznych warunków przyłączenia w rozumieniu art. 7 ust. 1 Prawa
energetycznego, a co za tym idzie, czy w takiej sytuacji istnieje publicznoprawny
obowiązek przyłączenia, o którym mowa w tym przepisie, czy też przepis ten należy
rozumieć w ten sposób, że o technicznych warunkach przyłączenia można mówić
wtedy tylko, gdy albo przyłączenie nie wymaga żadnych remontów ani
modernizacji, albo też modernizacja lub remonty, wymagane dla umożliwienia
przyłączenia, jest przewidziana w planie rozwoju sieci, opracowanym przez
operatora sieci dystrybucyjnej na podstawie art. 12 ust. 1 Prawa energetycznego?”
Prezes Urzędu w odpowiedzi na skargę kasacyjną powoda wniósł o wydanie
postanowienia odmawiające przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania oraz
zasądzenie od powoda kosztów zastępstwa procesowego.
Zdaniem Prezesa Urzędu wykładnia przepisów powołanych we wniosku o
przyjęcie do rozpoznania skargi kasacyjnej powoda nie budzi wątpliwości z uwagi
na ugruntowane już orzecznictwo sądowe. Formułowane w skardze kasacyjnej
wątpliwości wynikają z odmiennej interpretacji przepisów prawa znajdujących
zastosowanie w niniejszej sprawie. Powód w niewłaściwy sposób rozumie pojęcie
warunków technicznych przyłączenia. Warunki techniczne istnieją nie tylko
wówczas, gdy przyłączenie możliwe jest bez modernizacji sieci, ale również wtedy,
gdy do jego realizacji konieczna jest jej wcześniejsza modernizacja. Wówczas
jednak konieczne jest zaistnienie po stronie zainteresowanego możliwości
sfinansowania takiej modernizacji sieci, aby możliwe było przyłączenie farmy
wiatrowej. Zainteresowany nie jest jednak zobowiązany do przeprowadzania
modernizacji sieci na potrzeby nowo przyłączanych podmiotów na podstawie art. 9c
ust. 3 pkt 11 w związku z art. 7 ust. 1 Prawa energetycznego w każdej sytuacji.
Obowiązek modernizacji sieci na potrzeby przyłączania nowych podmiotów
uregulowano w art. 7 ust. 5 Prawa energetycznego. Przepisy powołane przez
powoda dotyczą zaś obowiązku modernizacji sieci i utrzymania jej w stanie
zapewniającym niezawodną pracę na potrzeby podmiotów już przyłączonych.
Powód nie udowodnił również, by inwestycje niezbędne do przyłączenia farmy
4
wiatrowej K. przewidziane były w planach lub założeniach do planów, o których
mowa w art. 19 i 20 Prawa energetycznego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna powoda nie kwalifikowała się do przyjęcia celem jej
merytorycznego rozpoznania, gdyż w odniesieniu do problemów prawnych
dotyczących sformułowanego w niej zagadnienia prawnego Sąd Najwyższy
wypowiedział się już w swoim dotychczasowym orzecznictwie. W ocenie Sądu
Najwyższego w obecnym składzie nie zachodzi zaś publicznoprawna potrzeba
doprecyzowania tego orzecznictwa w wyniku rozpoznania skargi powoda.
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego, w szczególności zaś z wyroków z 11
kwietnia 2012 r., III SK 33/11 (OSNP 2013 nr 9-10, poz. 120) oraz z 22 maja
2014 r., III SK 51/13 wynika, że aktualizacja obowiązku przyłączenia do sieci
uzależniona jest od spełnienia dwóch przesłanek w postaci istnienia technicznych i
ekonomicznych warunków przyłączenia. Techniczne i ekonomiczne warunki
przyłączenia należy zawsze odnosić do konkretnego obiektu, jaki ma być
przyłączany z uwzględnieniem treści składanych w toku procesu ubiegania się o
przyłączenia oświadczeń woli jego stron, a także całego kontekstu funkcjonowania
przedsiębiorstw sieciowych, zasad i mechanizmów rozbudowy infrastruktury
sieciowej (w szczególności zaś jej finansowania) oraz inwestycji w nowe moce
przyłączeniowe. Nie ulega wątpliwości, że samodzielnie postrzegana przesłanka
technicznych warunków przyłączenia odnosi się do istniejącej już w dacie
wydawania warunków przyłączenia możliwości przyłączenia nowo budowanej
instalacji wytwórczej do sieci przedsiębiorstwa obciążonego obowiązkiem zawarcia
umowy przyłączeniowej. Można także przyjąć, że przesłanka technicznych
warunków przyłączenia jest spełniona, gdy warunki takie zaistnieją w planowanej
dacie zawarcia umowy przyłączeniowej w związku z prowadzonymi przez
przedsiębiorstwo sieciowe pracami modernizacyjnymi. W przypadku, gdy prace
takie nie są prowadzone (ewentualnie planowane z terminem realizacji
pozwalającym na przyłączenie nowej instalacji w terminie określonym w warunkach
przyłączenia), przesłanka technicznych warunków przyłączenia traci samoistny
5
charakter, gdyż o tym czy i kiedy takie warunki zaistnieją decydować będzie
przesłanka ekonomicznych warunków przyłączenia, która rzutuje na zakres
obowiązku sfinansowania przez przedsiębiorstwo sieciowe prac niezbędnych do
przyłączenia nowych instalacji wytwórczych. Z powyższego wynika, że nie ma
potrzeby rozstrzygania problemu prawnego przedstawionego w skardze kasacyjnej
powoda, gdyż zapatrywania Sądu drugiej instancji wyrażone w zaskarżonym
wyroku, uwzględniające ustalenia faktyczne sprawy, odpowiadają powyższemu
stanowisku Sądu Najwyższego.
Stwierdzając, że nie zachodzą przyczyny przyjęcia skargi, określone w
art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy postanowił zgodnie z art. 3989
§ 2 k.p.c.
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego ma swoją podstawę w
art. 98 k.p.c. w związku z § 12 ust. 4 pkt 2 w zw. z § 14 ust. 3 pkt 3 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 r.,
poz. 490).