II PZ 23/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-02-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II PZ 23/14
POSTANOWIENIE
Dnia 10 grudnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Korzeniowski (przewodniczący)
SSN Bogusław Cudowski
SSN Romualda Spyt (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa J. H.
przeciwko Przedsiębiorstwu Zbożowo-Młynarskiemu […]
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 10 grudnia 2014 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 31 marca 2014 r.,
1. oddala zażalenie,
2. zasądza od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego na rzecz
radcy prawnego R. Z. kwotę 2 025 zł (dwa tysiące dwadzieścia
pięć) powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług tytułem
zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
powodowi z urzędu w postępowaniu zażaleniowym.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 31 marca 2014 r., w sprawie z
powództwa J. H. przeciwko Przedsiębiorstwu Zbożowo-Młynarskiemu o
odszkodowanie, odrzucił skargę kasacyjną powoda na postanowienie Sądu
Apelacyjnego z dnia 30 lipca 2013 r. z uwagi na niezachowanie przymusu
adwokacko-radcowskiego, o którym mowa w art. 871
§ 1 k.p.c.
2
Na powyższe postanowienie zażalenie wniósł powód, wskazując, że, w jego
ocenie, „zaskarżone postanowienia narusza art. 130 § 5 k.p.c. w związku z art. 871
§ 1 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie. Sąd Apelacyjny wydając zaskarżone
postanowienie orzekł o odrzuceniu skargi kasacyjnej wniesionej (podpisanej)
osobiście przez powoda powołując się na art. 3986
§ 2 k.p.c. Tymczasem Sąd
Apelacyjny powinien orzec o zwrocie skargi kasacyjnej podpisanej osobiście przez
powoda na podstawie art. 130 § 5 k.p.c. w związku z art. 871
§ 1 k.p.c. Gdyby Sąd
Apelacyjny orzekł o zwrocie skargi kasacyjnej powoda z uwagi na naruszenie 871
§
1 k.p.c. i miało by to miejsce w czasie, kiedy prawidłowe wniesienie skargi
kasacyjnej przez powoda było jeszcze możliwe - wówczas powód miałby szansę na
złożenie wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu celem wywiedzenia przez
tego pełnomocnika skargi kasacyjnej sporządzonej w imieniu powoda przez
adwokata lub radcę prawnego”.
Żalący stwierdził, że Sąd Apelacyjny, wydając postanowienie o odrzuceniu
skargi kasacyjnej sporządzonej przez powoda osobiście (z naruszeniem 871
§ 1
k.p.c.), musiał mieć świadomość, że w ramach postępowania zażaleniowego od
postanowienia o odrzuceniu skargi kasacyjnej - nie da się (nie ma legalnych
podstaw) uzupełnić braków odrzuconej skargi. Powszechnie bowiem wiadomo, że
brak skargi kasacyjnej polegający na jej sporządzeniu z naruszeniem art. 871
§ 1
k.p.c. jest nieusuwalny. Jedynym sposobem usunięcia tego rodzaju wadliwości
skargi kasacyjnej jest ponowne złożenie skargi kasacyjnej sporządzonej w imieniu
powoda przez adwokata lub radcę prawnego zgodnie z art. 871
§ 1 k.p.c.- o ile ma
to miejsce w terminie wskazanym w art. 3985
§ 1 k.p.c. W ocenie powoda, wydanie
przez Sąd Apelacyjny postanowienia o odrzuceniu skargi kasacyjnej zamiast
zarządzenia o jej zwrocie stanowiło naruszenie przepisów postępowania, które
miało wpływ na wynik sprawy przez uniemożliwienie powodowi wystąpienia o
pełnomocnika z urzędu w zakresie wywiedzenia skargi kasacyjnej oraz jej
wniesienia do Sądu Najwyższego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest nieuzasadnione. Odrzucona przez Sąd drugiej instancji skarga
kasacyjna, została sporządzona z naruszeniem art. 871
§ 1 k.p.c. Stosownie do
3
powołanego przepisu, w postępowaniu przed Sądem Najwyższym obowiązuje
zastępstwo stron przez adwokatów i radców prawnych, co oznacza, iż skarga
kasacyjna czy też zażalenie powinny być sporządzone i podpisane przez
profesjonalnego pełnomocnika, chyba że strona jest osobą mającą kwalifikacje
wskazane w § 2 tegoż artykułu. Jeżeli zatem została ona wniesiona przez samą
stronę, nie zaś przez jedną z osób wyszczególnionych w przywołanym przepisie, to
sytuacji tej nie traktuje się w kategoriach braków formalnych (podlegających
uzupełnieniu przez jej podpisanie przez profesjonalnego pełnomocnika), lecz w
aspekcie dopuszczalności skargi kasacyjnej. Konsekwencją braku zdolności
postulacyjnej strony jest niedopuszczalność skargi kasacyjnej skierowanej przez
nią osobiście do Sądu Najwyższego, prowadząca do odrzucenia tego środka
odwoławczego bez wzywania o jego uzupełnienie (zob. np. postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 23 lutego 2012 r., V CZ 132/11, LEX nr 1164756; z dnia 21
września 2011 r., I CZ 59/11 LEX nr 964456; z dnia 5 października 2010 r., IV CZ
67/12, LEX nr 1232817), na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c.- gdy postanowienie w
tym przedmiocie wydaje sąd drugiej instancji.
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c. w
związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w sentencji. O kosztach nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej powodowi w postępowaniu zażaleniowym orzeczono
po myśli § 15 w związku z § 6 pkt 6 w związku z § 11 ust. 1 pkt 2 w związku z § 12
ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu (jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 490).
POSTANOWIENIE
Dnia 10 grudnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Korzeniowski (przewodniczący)
SSN Bogusław Cudowski
SSN Romualda Spyt (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa J. H.
przeciwko Przedsiębiorstwu Zbożowo-Młynarskiemu […]
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 10 grudnia 2014 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 31 marca 2014 r.,
1. oddala zażalenie,
2. zasądza od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego na rzecz
radcy prawnego R. Z. kwotę 2 025 zł (dwa tysiące dwadzieścia
pięć) powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług tytułem
zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
powodowi z urzędu w postępowaniu zażaleniowym.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 31 marca 2014 r., w sprawie z
powództwa J. H. przeciwko Przedsiębiorstwu Zbożowo-Młynarskiemu o
odszkodowanie, odrzucił skargę kasacyjną powoda na postanowienie Sądu
Apelacyjnego z dnia 30 lipca 2013 r. z uwagi na niezachowanie przymusu
adwokacko-radcowskiego, o którym mowa w art. 871
§ 1 k.p.c.
2
Na powyższe postanowienie zażalenie wniósł powód, wskazując, że, w jego
ocenie, „zaskarżone postanowienia narusza art. 130 § 5 k.p.c. w związku z art. 871
§ 1 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie. Sąd Apelacyjny wydając zaskarżone
postanowienie orzekł o odrzuceniu skargi kasacyjnej wniesionej (podpisanej)
osobiście przez powoda powołując się na art. 3986
§ 2 k.p.c. Tymczasem Sąd
Apelacyjny powinien orzec o zwrocie skargi kasacyjnej podpisanej osobiście przez
powoda na podstawie art. 130 § 5 k.p.c. w związku z art. 871
§ 1 k.p.c. Gdyby Sąd
Apelacyjny orzekł o zwrocie skargi kasacyjnej powoda z uwagi na naruszenie 871
§
1 k.p.c. i miało by to miejsce w czasie, kiedy prawidłowe wniesienie skargi
kasacyjnej przez powoda było jeszcze możliwe - wówczas powód miałby szansę na
złożenie wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu celem wywiedzenia przez
tego pełnomocnika skargi kasacyjnej sporządzonej w imieniu powoda przez
adwokata lub radcę prawnego”.
Żalący stwierdził, że Sąd Apelacyjny, wydając postanowienie o odrzuceniu
skargi kasacyjnej sporządzonej przez powoda osobiście (z naruszeniem 871
§ 1
k.p.c.), musiał mieć świadomość, że w ramach postępowania zażaleniowego od
postanowienia o odrzuceniu skargi kasacyjnej - nie da się (nie ma legalnych
podstaw) uzupełnić braków odrzuconej skargi. Powszechnie bowiem wiadomo, że
brak skargi kasacyjnej polegający na jej sporządzeniu z naruszeniem art. 871
§ 1
k.p.c. jest nieusuwalny. Jedynym sposobem usunięcia tego rodzaju wadliwości
skargi kasacyjnej jest ponowne złożenie skargi kasacyjnej sporządzonej w imieniu
powoda przez adwokata lub radcę prawnego zgodnie z art. 871
§ 1 k.p.c.- o ile ma
to miejsce w terminie wskazanym w art. 3985
§ 1 k.p.c. W ocenie powoda, wydanie
przez Sąd Apelacyjny postanowienia o odrzuceniu skargi kasacyjnej zamiast
zarządzenia o jej zwrocie stanowiło naruszenie przepisów postępowania, które
miało wpływ na wynik sprawy przez uniemożliwienie powodowi wystąpienia o
pełnomocnika z urzędu w zakresie wywiedzenia skargi kasacyjnej oraz jej
wniesienia do Sądu Najwyższego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest nieuzasadnione. Odrzucona przez Sąd drugiej instancji skarga
kasacyjna, została sporządzona z naruszeniem art. 871
§ 1 k.p.c. Stosownie do
3
powołanego przepisu, w postępowaniu przed Sądem Najwyższym obowiązuje
zastępstwo stron przez adwokatów i radców prawnych, co oznacza, iż skarga
kasacyjna czy też zażalenie powinny być sporządzone i podpisane przez
profesjonalnego pełnomocnika, chyba że strona jest osobą mającą kwalifikacje
wskazane w § 2 tegoż artykułu. Jeżeli zatem została ona wniesiona przez samą
stronę, nie zaś przez jedną z osób wyszczególnionych w przywołanym przepisie, to
sytuacji tej nie traktuje się w kategoriach braków formalnych (podlegających
uzupełnieniu przez jej podpisanie przez profesjonalnego pełnomocnika), lecz w
aspekcie dopuszczalności skargi kasacyjnej. Konsekwencją braku zdolności
postulacyjnej strony jest niedopuszczalność skargi kasacyjnej skierowanej przez
nią osobiście do Sądu Najwyższego, prowadząca do odrzucenia tego środka
odwoławczego bez wzywania o jego uzupełnienie (zob. np. postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 23 lutego 2012 r., V CZ 132/11, LEX nr 1164756; z dnia 21
września 2011 r., I CZ 59/11 LEX nr 964456; z dnia 5 października 2010 r., IV CZ
67/12, LEX nr 1232817), na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c.- gdy postanowienie w
tym przedmiocie wydaje sąd drugiej instancji.
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c. w
związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w sentencji. O kosztach nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej powodowi w postępowaniu zażaleniowym orzeczono
po myśli § 15 w związku z § 6 pkt 6 w związku z § 11 ust. 1 pkt 2 w związku z § 12
ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu (jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 490).