Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 117/14
POSTANOWIENIE
Dnia 22 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
SSN Maria Szulc
w sprawie z powództwa B. M., M. B.,
E. K. i B. S.
przeciwko Powiatowi L.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 22 stycznia 2015 r.,
zażalenia powódek na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 8 października 2014 r.,
oddala zażalenie i przyznaje adwokatowi M. P.
od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego kwotę
2.700 (dwa tysiące siedemset) zł, powiększoną o należny
podatek od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej powódkom w postępowaniu
zażaleniowym.
2
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 8 października 2014 r. odrzucił skargę
kasacyjną powódek B. M., M. B., E. K. i B. S. od wyroku Sądu Apelacyjnego z 20 lutego
2014 r. W uzasadnieniu wskazał, że roszczenie z tytułu bezumownego korzystania z
cudzej nieruchomości ma charakter podzielny, co oznacza, że każdy z uprawnionych
może dochodzić oddzielnie przypadającej na niego części. Pomiędzy powódkami
zachodzi współuczestnictwo materialne, pozbawione jednak cechy jednolitości. Z tego
względu wartość przedmiotu zaskarżenia, istotną przy ocenie dopuszczalności skargi
kasacyjnej, należy określić osobno w odniesieniu do każdej ze skarżących, a nie
sumując te wartości. Tak ustalone wartości są niższe niż pięćdziesiąt tysięcy złotych
(art. 3982
§ 1 k.p.c.), co skutkować musi odrzuceniem skargi kasacyjnej (art. 3986
§ 2
k.p.c.).
W zażaleniu na powyższe postanowienie powódki wniosły o jego uchylenie,
zarzucając Sądowi Apelacyjnemu naruszenie art. 1035 w związku z art. 209 k.c.,
art. 3982
§ 1, art. 3986
§ 2 i art. 72 § 1 pkt 1 w zw. z art. 72 § 2 i art. 73 § 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W orzecznictwie Sądu Najwyższego zaprezentowany został pogląd, podzielany
przez skład orzekający, zgodnie z którym spadkobierca jest uprawniony do dochodzenia
od dłużnika udziału w wierzytelności z tytułu dziedziczenia, jeżeli przypadające od
dłużnika świadczenie jest podzielne; w takim przypadku świadczenie - stosownie do art.
379 § 1 k.c. - dzieli się na tyle części, jest spadkobierców będących wierzycielami
(zob. postanowienie z dnia 7 listopada 1967 r., OSN 1968, nr 8-9, poz. 145).
W piśmiennictwie pojawiły się wypowiedzi kwestionujące to zapatrywanie.
Zwrócono uwagę, że prowadzi ono do wyeliminowania wspólności majątku
spadkowego (art. 1035 k.c.) poza przewidzianym do tego celu postępowaniem o dział
spadku. Należy jednak zauważyć, że w rozpoznawanej sprawie z żądaniem należności
z tytuły wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości spadkowej wystąpili
zgodnie wszyscy spadkobiercy, wobec czego nie ma niebezpieczeństwa działania
któregokolwiek ze spadkobiercy wbrew woli pozostałych. Takie działanie powódek
odpowiada sytuacji, w której spadkobiercy dokonali umownie częściowego działu
3
spadku (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2013 r.
II CZ 177/12, nie publ.).
Wartość przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną określa się odrębnie
w stosunku do każdego ze współuczestników zarówno w przypadku
współuczestnictwa formalnego, jak i materialnego (zob. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 7 marca 2000 r., I CZ 48/00 - nie publ.). W konsekwencji Sąd
Apelacyjny prawidłowo uznał, że wartość przedmiotu zaskarżenia powinna zostać
określona odrębnie w stosunku do każdej ze skarżących.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.