III CZ 57/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-02-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:III CSK 173/13 III CZP 49/07
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 57/14
POSTANOWIENIE
Dnia 22 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marta Romańska
SSN Karol Weitz
w sprawie z powództwa "M. G." sp. z o.o. z siedzibą w K.
przeciwko Skarbowi Państwa - Prokuratorowi Okręgowemu w K. i Skarbowi
Państwa - Dyrektorowi Izby Celnej w K.
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 22 stycznia 2015 r.,
zażalenia strony pozwanej na wyrok Sądu Okręgowego w K.
z dnia 3 października 2014 r.,
uchyla zaskarżony wyrok, pozostawiając orzeczenie
o kosztach postępowania zażaleniowego orzeczeniu kończącemu
postępowanie w sprawie.
2
UZASADNIENIE
Strona powodowa- „M. G.” spółka z o.o. w K. domagała się zasądzenia od
Skarbu Państwa - Prokuratury Rejonowej w K. i Naczelnika Urzędu Celnego w K.
kwoty 50.960 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty
tytułem naprawienia szkody powstałej w wyniku zatrzymania na okres 112 dni
przez pozwany Urząd Celny automatów do gier o niskich wygranych stanowiących
własność powoda. Sąd Rejonowy w K. ustalił, że powód prowadzi działalność
gospodarczą polegającą między innymi na organizowaniu gier na automatach o
niskich wygranych. W dniu 17 grudnia 2009 r. funkcjonariusze Urzędu Celnego w
K. na skutek podejrzeń co do zgodności działania automatów z przepisami ustawy
o grach losowych i zakładach wzajemnych dokonali zatrzymania tych urządzeń, co
zostało zatwierdzone postanowieniem Prokuratury Rejonowej w K. z dnia 21
grudnia 2009 roku, uchylonym następnie postanowieniem Sądu Rejonowego w K.
z dnia 2 marca 2010 roku na skutek zażalenia Spółki z uwagi na uchybienia
formalne postanowienia Prokuratora. Zatrzymane automaty zwrócono powodowej
Spółce. W lipcu 2010 roku Prokuratura Apelacyjna zażądała wydania przez
powoda opisanych wyżej automatów do gier w związku z podejrzeniem popełnienia
przez Spółkę przestępstwa z art. 107 § 1 k.k.s. i prowadzonym w tej sprawie
postępowaniem karnym, które nadal się toczy. W tej sytuacji powód nie wykazał,
zdaniem Sądu Rejonowego, przesłanek deliktowej odpowiedzialności
odszkodowawczej strony pozwanej za szkodę wynikającą z niemożności
eksploatowania przez powoda automatów przez okres 112 dni, co skutkowało
oddaleniem powództwa wyrokiem z dnia 26 marca 2012 r. Sąd Okręgowy w K.
podzielając to stanowisko oddalił apelację powoda. Orzeczenie to zostało uchylone
wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2014 r. (III CSK 173/13)
uwzględniającym skargę kasacyjną powoda.
Po ponownym rozpoznaniu apelacji powoda Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z
dnia 3 października 2014 roku uchylił zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w K. i
przekazał sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach
postępowania apelacyjnego i kasacyjnego motywując to rozstrzygnięcie
koniecznością przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.
3
W zażaleniu wniesionym na podstawie art. 3941
§ 11
k.p.c. strona pozwana
zarzuciła naruszenie 386 § 4 k.p.c. i wniosła o uchylenie opisanego wyżej wyroku.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
W świetle art. 3941
§ 11
k.p.c. obowiązującego od dnia 3 maja 2012 r. na
podstawie ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 233, poz. 1381),
w razie uchylenia przez sąd drugiej instancji wyroku sądu pierwszej instancji
i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przysługuje zażalenie do Sądu
Najwyższego. Przewidziane w art. 3941
§11
k.p.c. zażalenie jest środkiem prawnym
umożliwiającym zakwestionowanie prawidłowości uchylenia przez Sąd Odwoławczy
wyroku Sądu pierwszej instancji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Ocenie Sądu Najwyższego może być więc poddany jedynie ewentualny błąd tego
Sądu przy kwalifikowaniu określonej sytuacji procesowej jako odpowiadającej
powołanej podstawie orzeczenia kasatoryjnego. Ustawowe przesłanki uchylenia
orzeczenia Sądu pierwszej instancji zostały w art. 386 § 4 k.p.c. zakreślone wąsko,
stąd w przypadku wniesienia zażalenia kognicja Sądu Najwyższego ogranicza się
do skontrolowania, czy istotnie doszło do nierozpoznania istoty sprawy lub też czy
faktycznie wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego
w całości. Sąd Okręgowy powołał się na istnienie tej ostatniej przesłanki, podzielić
jednak należy zarzut żalącego, że w niniejszej sprawie przesłanka ta nie wystąpiła.
Nie wynika to nawet z treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku, gdzie mowa jest
o ewentualnej potrzebie przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego sądowego,
stąd brak było w istocie podstaw do uchylenia przez Sąd Odwoławczy wyroku Sądu
pierwszej instancji i przekazania sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania.
Przypomnieć trzeba, że w aktualnie obowiązującym modelu postępowania
apelacyjnego sąd drugiej instancji, wskutek zaskarżenia apelacją wyroku sądu
pierwszej instancji, rozpoznaje sprawę na nowo, merytorycznie w granicach
zaskarżenia, dokonuje własnych ustaleń faktycznych oraz samodzielnie stosuje
prawo materialne (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r. III CZP 49/07- zasady prawnej, OSNC
2008, nr 6, poz. 55). Wobec zamieszczenia w § 4 art. 386 k.p.c. określenia „tylko
w razie”, wniesienie apelacji ma przede wszystkim doprowadzić do wydania -
4
typowego dla systemu apelacji - orzeczenia reformatoryjnego, wyjątkowo natomiast
do orzeczenia uchylającego zaskarżony wyrok (orzeczenia o charakterze
kasatoryjnym). Zredukowana do minimum funkcja kasacyjna sądu drugiej instancji
jest wykładnikiem rozpoznawczego charakteru apelacji jako środka odwoławczego
od wyroków sądów pierwszej instancji.
W tym stanie rzeczy na podstawie art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39815
§ 1 zdanie
pierwsze k.p.c. orzeczono jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 22 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marta Romańska
SSN Karol Weitz
w sprawie z powództwa "M. G." sp. z o.o. z siedzibą w K.
przeciwko Skarbowi Państwa - Prokuratorowi Okręgowemu w K. i Skarbowi
Państwa - Dyrektorowi Izby Celnej w K.
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 22 stycznia 2015 r.,
zażalenia strony pozwanej na wyrok Sądu Okręgowego w K.
z dnia 3 października 2014 r.,
uchyla zaskarżony wyrok, pozostawiając orzeczenie
o kosztach postępowania zażaleniowego orzeczeniu kończącemu
postępowanie w sprawie.
2
UZASADNIENIE
Strona powodowa- „M. G.” spółka z o.o. w K. domagała się zasądzenia od
Skarbu Państwa - Prokuratury Rejonowej w K. i Naczelnika Urzędu Celnego w K.
kwoty 50.960 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty
tytułem naprawienia szkody powstałej w wyniku zatrzymania na okres 112 dni
przez pozwany Urząd Celny automatów do gier o niskich wygranych stanowiących
własność powoda. Sąd Rejonowy w K. ustalił, że powód prowadzi działalność
gospodarczą polegającą między innymi na organizowaniu gier na automatach o
niskich wygranych. W dniu 17 grudnia 2009 r. funkcjonariusze Urzędu Celnego w
K. na skutek podejrzeń co do zgodności działania automatów z przepisami ustawy
o grach losowych i zakładach wzajemnych dokonali zatrzymania tych urządzeń, co
zostało zatwierdzone postanowieniem Prokuratury Rejonowej w K. z dnia 21
grudnia 2009 roku, uchylonym następnie postanowieniem Sądu Rejonowego w K.
z dnia 2 marca 2010 roku na skutek zażalenia Spółki z uwagi na uchybienia
formalne postanowienia Prokuratora. Zatrzymane automaty zwrócono powodowej
Spółce. W lipcu 2010 roku Prokuratura Apelacyjna zażądała wydania przez
powoda opisanych wyżej automatów do gier w związku z podejrzeniem popełnienia
przez Spółkę przestępstwa z art. 107 § 1 k.k.s. i prowadzonym w tej sprawie
postępowaniem karnym, które nadal się toczy. W tej sytuacji powód nie wykazał,
zdaniem Sądu Rejonowego, przesłanek deliktowej odpowiedzialności
odszkodowawczej strony pozwanej za szkodę wynikającą z niemożności
eksploatowania przez powoda automatów przez okres 112 dni, co skutkowało
oddaleniem powództwa wyrokiem z dnia 26 marca 2012 r. Sąd Okręgowy w K.
podzielając to stanowisko oddalił apelację powoda. Orzeczenie to zostało uchylone
wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2014 r. (III CSK 173/13)
uwzględniającym skargę kasacyjną powoda.
Po ponownym rozpoznaniu apelacji powoda Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z
dnia 3 października 2014 roku uchylił zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w K. i
przekazał sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach
postępowania apelacyjnego i kasacyjnego motywując to rozstrzygnięcie
koniecznością przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.
3
W zażaleniu wniesionym na podstawie art. 3941
§ 11
k.p.c. strona pozwana
zarzuciła naruszenie 386 § 4 k.p.c. i wniosła o uchylenie opisanego wyżej wyroku.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
W świetle art. 3941
§ 11
k.p.c. obowiązującego od dnia 3 maja 2012 r. na
podstawie ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 233, poz. 1381),
w razie uchylenia przez sąd drugiej instancji wyroku sądu pierwszej instancji
i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przysługuje zażalenie do Sądu
Najwyższego. Przewidziane w art. 3941
§11
k.p.c. zażalenie jest środkiem prawnym
umożliwiającym zakwestionowanie prawidłowości uchylenia przez Sąd Odwoławczy
wyroku Sądu pierwszej instancji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Ocenie Sądu Najwyższego może być więc poddany jedynie ewentualny błąd tego
Sądu przy kwalifikowaniu określonej sytuacji procesowej jako odpowiadającej
powołanej podstawie orzeczenia kasatoryjnego. Ustawowe przesłanki uchylenia
orzeczenia Sądu pierwszej instancji zostały w art. 386 § 4 k.p.c. zakreślone wąsko,
stąd w przypadku wniesienia zażalenia kognicja Sądu Najwyższego ogranicza się
do skontrolowania, czy istotnie doszło do nierozpoznania istoty sprawy lub też czy
faktycznie wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego
w całości. Sąd Okręgowy powołał się na istnienie tej ostatniej przesłanki, podzielić
jednak należy zarzut żalącego, że w niniejszej sprawie przesłanka ta nie wystąpiła.
Nie wynika to nawet z treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku, gdzie mowa jest
o ewentualnej potrzebie przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego sądowego,
stąd brak było w istocie podstaw do uchylenia przez Sąd Odwoławczy wyroku Sądu
pierwszej instancji i przekazania sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania.
Przypomnieć trzeba, że w aktualnie obowiązującym modelu postępowania
apelacyjnego sąd drugiej instancji, wskutek zaskarżenia apelacją wyroku sądu
pierwszej instancji, rozpoznaje sprawę na nowo, merytorycznie w granicach
zaskarżenia, dokonuje własnych ustaleń faktycznych oraz samodzielnie stosuje
prawo materialne (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r. III CZP 49/07- zasady prawnej, OSNC
2008, nr 6, poz. 55). Wobec zamieszczenia w § 4 art. 386 k.p.c. określenia „tylko
w razie”, wniesienie apelacji ma przede wszystkim doprowadzić do wydania -
4
typowego dla systemu apelacji - orzeczenia reformatoryjnego, wyjątkowo natomiast
do orzeczenia uchylającego zaskarżony wyrok (orzeczenia o charakterze
kasatoryjnym). Zredukowana do minimum funkcja kasacyjna sądu drugiej instancji
jest wykładnikiem rozpoznawczego charakteru apelacji jako środka odwoławczego
od wyroków sądów pierwszej instancji.
W tym stanie rzeczy na podstawie art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39815
§ 1 zdanie
pierwsze k.p.c. orzeczono jak w sentencji.