Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 290/14
POSTANOWIENIE
Dnia 21 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Kazimierz Klugiewicz
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 21 stycznia 2015 r.,
sprawy E. F.,
skazanego z art. 207 § 1 k.k. i in.,
z powodu kasacji, wniesionej przez obrońcę skazanego,
od wyroku Sądu Okręgowego w O.,
z dnia 23 kwietnia 2014 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w K.,
z dnia 16 października 2013 r.
p o s t a n o w i ł:
1. oddalić kasację, jako oczywiście bezzasadną;
2. zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. M. –
Kancelaria Adwokacka w K. kwotę 442,80 zł (czterysta
czterdzieści dwa złote i osiemdziesiąt groszy) – w tym 23 %
podatku VAT – tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu kasacyjnym;
3. zwolnić skazanego od kosztów sądowych postępowania
kasacyjnego i poniesionymi w jego toku wydatkami obciążyć
Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w K. z dnia 16 października 2013 r., E. F.
został uznany za winnego popełnienia przestępstw z art. 207 § 1 k.k. w zw. z art. 64
2
§ 1 k.k. oraz z art. 245 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., za które
wymierzono mu karę łączną roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności.
Sąd Okręgowy w O. wyrokiem z dnia 23 kwietnia 2014 roku, , po
rozpoznaniu apelacji wniesionych przez oskarżonego E. F. i jego obrońcę, utrzymał
w mocy zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w K., uznając obie apelacje za
oczywiście bezzasadne.
Kasację od prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w O. z dnia 23
kwietnia 2014 roku wniósł obrońca skazanego E. F., zarzucając zaskarżonemu
orzeczeniu „rażące naruszenie prawa procesowego w postaci art. 201 k.p.k.
polegające na dopuszczeniu w sprawie dowodu z opinii biegłego z zakresu
psychiatrii, rozstrzygającej o wiarygodności zeznań pokrzywdzonej K. F., która jest
opinią niepełną, albowiem nie została oparta o badanie pokrzywdzonej ani też o
ustalenia poczynione z pokrzywdzoną, w szczególności co do jej stanu zdrowia i
ewentualnych chorób przebytych”.
W konkluzji obrońca skazanego wniósł „o uchylenie przedmiotowego wyroku
w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w
K.”
Prokurator Prokuratury Okręgowej w O. w pisemnej odpowiedzi na kasację
obrońcy skazanego E. F. wniósł o jej oddalenie, jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja obrońcy skazanego E. F. jest bezzasadna i to w stopniu oczywistym,
uzasadniającym jej oddalenie w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
W pierwszej kolejności należy podkreślić, że w przedmiotowej sprawie
kasacja obrońcy skazanego w zasadniczej części stanowi powtórzenie zarzutu
apelacyjnego i została skierowana przeciwko wyrokowi Sądu I instancji, wbrew
przepisom art. 519 k.p.k. i art. 523 § 1 k.p.k., nakazującym skierowanie
nadzwyczajnego środka zaskarżenia w odniesieniu do orzeczenia sądu
odwoławczego i ograniczającym jego ramy do uchybień z art. 439 k.p.k. oraz
innych rażących naruszeń prawa. Skarga kasacyjna zmierzała zatem do kolejnego
zakwestionowania prawidłowości dokonanej przez Sąd I instancji i zaakceptowanej
przez Sąd odwoławczy oceny materiału dowodowego, w tym w szczególności opinii
biegłego psychologa A. J. Postępowanie kasacyjne nie może natomiast stanowić
3
powtórzenia postępowania apelacyjnego i nie jest swego rodzaju trzecią instancją,
mającą służyć kolejnemu weryfikowaniu poprawności zapadłych orzeczeń w
sądach pierwszej i drugiej instancji.
Odnosząc się bardziej szczegółowo do zarzutu skargi kasacyjnej wskazać
należy, że Sąd Okręgowy na kartach pisemnego uzasadnienia swojego orzeczenia
wskazał jednoznacznie, iż w postępowaniu przed Sądem I instancji nie doszło do
obrazy przepisu art. 201 k.p.k. Sąd odwoławczy nie zaakceptował bowiem
wyrażonych w apelacjach zastrzeżeń pod adresem kompetencji biegłego
psychologa A. J. oraz wartości merytorycznej jego wypowiedzi, jako opinii biegłego
w odniesieniu do osoby pokrzywdzonej K. F. i jej depozycji procesowych
składanych w sprawie; nie dostrzegł także uchybień w zakresie wprowadzenia do
materiału dowodowego opinii biegłego A. J., jej procesowego przeprowadzenia
oraz oceny i wykorzystania przy budowie podstawy dowodowej orzeczenia (k. 488).
Powyższe wywody należy uzupełnić o stwierdzenie, że zgodnie z art. 192 § 2 k.p.k.
to właśnie przesłuchanie świadka z udziałem biegłego psychologa jest podstawową
formą badania stanu psychiki świadka w zakresie, w jakim jest to niezbędne dla
oceny wiarygodności jego zeznań. Celem wskazanego unormowania jest
zweryfikowanie wartości dowodowej zeznań świadka, która może wydawać się
wątpliwa. Ocena wiarygodności zeznań świadka należy natomiast zawsze do sądu;
zadaniem biegłych jest zaś jedynie wypowiedzenie się w kwestiach, które sądowi
taką ocenę winny umożliwić, czy ułatwić (zob. np. wyrok SN z dnia 27 marca 2014
r., V KK 331/13, LEX nr 1463433). W tym stanie rzeczy Sąd Rejonowy – mając na
względzie wątpliwości co do stanu psychicznego pokrzywdzonej K. F. – zasadnie
skorzystał z przepisu art. 192 § 2 k.p.k., przesłuchując ją w obecności biegłego
psychologa. Wskazywanego w kasacji naruszenia przepisu art. 201 k.p.k. nie
można zaś dopatrywać się z tego tylko powodu, że opinię psychologiczną K. F.
oparto na obserwacji przesłuchania pokrzywdzonej, a nie na jej badaniu
psychologicznym, skoro ustawodawca uznał za wystarczającą dla wydania opinii
„co do stanu psychicznego świadka, jego stanu rozwoju umysłowego, zdolności
postrzegania i odtwarzania przez niego postrzeżeń” właśnie obserwację
przesłuchania, o której mowa w art. 192 § 2 k.p.k. Bez znaczenia pozostaje
natomiast w tym zakresie fakt, że pokrzywdzona K. F. nie wyraziła zgody na
4
szczegółowe badanie psychologiczne, o którym mowa w art. 192 § 4 k.p.k., gdyż
nie było to jej procesowym obowiązkiem. Powyższy przepis dopuszcza jedynie
możliwość badania psychologicznego świadka za jego zgodą (co należy dobitnie
podkreślić), a nieprzeprowadzenie tegoż dowodu w szczególności z powodu braku
zgody świadka nie może w żadnym razie świadczyć o rażącej obrazie prawa
procesowego, która mogła mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego kasacją
wyroku Sądu odwoławczego. W omawianym zakresie skarżący sam przyznaje, że
„nie zna metodologii badawczej, jaka jest niezbędna dla przeprowadzenia
prawidłowego sporządzenia opinii” i w tej mierze przedstawia jedynie swoje własne
sugestie.
Należy wręcz wskazać, że podniesiony w kasacji zarzut faktycznie w ogóle
nie jest zarzutem ściśle kasacyjnym, skoro nie dotyczy on bezpośrednio wyroku
Sądu odwoławczego, od którego przecież wnosi się ten nadzwyczajny środek
zaskarżenia, a dotyczy jedynie sposobu procedowania przed Sądem pierwszej
instancji. W tej zaś materii Sąd odwoławczy wypowiedział się rzeczowo i trafnie, a
skarżący w kasacji nie podniósł nawet zarzutu, że Sąd ten ze swoich obowiązków
kontrolnych nie wywiązał się w sposób należyty. Sąd Najwyższy zaś rozpoznaje
kasację w granicach zaskarżenia i podniesionych zarzutów, a w zakresie szerszym
tylko o tyle, o ile przewiduje to ustawa (zob. art. 536 k.p.k.).
W tym stanie rzeczy, Sąd Najwyższy uznał zarzut skarżącego za
bezzasadny w stopniu oczywistym, przy czym zwolnił skazanego od kosztów
sądowych postępowania kasacyjnego i poniesionymi w jego toku wydatkami
obciążył Skarb Państwa.
O wynagrodzeniu obrońcy z urzędu Sąd Najwyższy orzekł zgodnie z § 14 ust.
3 pkt 1 oraz § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów nieopłaconej pomocy sprawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn.
Dz.U. z 2013 r., poz. 461).