Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 415/14
POSTANOWIENIE
Dnia 6 lutego 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Barbara Skoczkowska
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2015 r.
sprawy A. J.,
uniewinnionej od zarzutu popełnienia przestępstw z art. 278 § 1 k.k. i innych,
z powodu kasacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej,
od wyroku Sądu Okręgowego w S.,
z dnia 16 maja 2014 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w S.,
z dnia 19 listopada 2013 r.
postanowił
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2. obciążyć oskarżycielkę posiłkową K. N. kosztami sądowymi
postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w S., wyrokiem z dnia 19 listopada 2013 r. uniewinnił A. J. od
zarzutu popełnienia trzech przestępstw z art. 278 § 1 k.k. (pkt I wyroku) oraz
umorzył na podstawie art. 45 §1 k.w. postępowanie o czyn z art. 119 § 1 k.w. (pkt II
wyroku). Oskarżycielka subsydiarna K. N. oraz jej pełnomocnik, zaskarżając wyrok
w całości na niekorzyść oskarżonej, zarzucili w apelacjach naruszenie prawa
procesowego, w tym art. 2, 4, 7, 92, 410 i 424 k.p.k. oraz błąd w ustaleniach
faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i wnieśli o uchylenie wyroku i
przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Okręgowy
2
w S., po rozpoznaniu obu apelacji, wyrokiem z dnia 16 maja 2014 r. utrzymał
zaskarżony wyrok w mocy uznając apelacje za oczywiście bezzasadne.
oskarżycielki subsydiarnej. Zaskarżyła ona wyrok w pkt. I w zakresie
utrzymującym w mocy pkt I wyroku Sądu I instancji, którym oskarżona A. J.
uniewinniona została od popełnienia czynów opisanych w pkt. 1, 2 i 3 zarzutu oraz
w zakresie utrzymującym w mocy pkt II wyroku Sądu Rejonowego, w części w
której z opisu czynu zarzuconego oskarżonej wyeliminowano zachowanie
polegające na przywłaszczeniu laptopa oraz w pkt. II i III.
Kasację od wyroku Sądu Okręgowego w S. wniosła pełnomocnik zarzucając
naruszenie prawa, które mogło mieć wpływ na treść wyroku, a polegające na
naruszeniu norm:
1) art. 410 k.p.k. poprzez zaniechanie wszechstronnego rozważenia całokształtu
zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności:
■ faktu zwrotu przez A. J. pobranej z konta P.N. kwoty 33.200 zł, co
wskazuje, że zdawała sobie sprawę z tego, że nie jest upoważniona do
dysponowania środkami zgromadzonymi na jego koncie,
■ uznania sprawstwa popełnienia przez A. J. czynu z art. 119 § 1 k.w. co
przemawia za brakiem legalności wszystkich podejmowanych przez nią działań,
■ faktu pozostawania zmarłego we wspólności majątkowej z żoną U. N.,
2) art. 7 k.p.k. poprzez ocenę całokształtu zgromadzonego w sprawie
materiału dowodowego w sposób dowolny z rażącym naruszeniem zasad
prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego
polegającą między innymi na daniu wiary wyjaśnieniom oskarżonej oraz zeznaniom
świadków: […], a odmówienie tego przymiotu zeznaniom oskarżycielki posiłkowej
oraz U. N. i prezentowanej przez nie wersji,
3) art. 433 § 2 k.p.k. poprzez faktyczny brak rozważenia przez sąd
odwoławczy wszystkich wniosków i zarzutów wskazanych w środku odwoławczym,
a w konsekwencji naruszenie art. 7 k.p.k., art. 92 k.p.k. i art. 410 k.p.k. poprzez
zaaprobowanie przez Sąd II instancji ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd
meriti w wyniku rażącego naruszenia wskazanych wyżej zasad procesowania
określających sposób dochodzenia do ustaleń i pomimo wytknięcia tego uchybienia
w apelacji,
3
wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie
sprawy właściwemu sądowi do ponownego rozpoznania.
W pisemnej odpowiedzi na kasację prokurator Prokuratury Okręgowej wniósł
o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja pełnomocnika oskarżycielki subsydiarnej K. N. jest oczywiście
bezzasadna w rozumieniu art. 535 § 3 k.p.k. Brak jest bowiem uzasadnionych
podstaw do przyjęcia, że Sąd Okręgowy wydając zaskarżony wyrok dopuścił się
rażącego naruszenia przepisów prawa procesowego tj. art. 410 k.p.k., art. 7 k.p.k. i
art. 433 § 2 k.p.k. i to w takim stopniu, który mógł mieć istotny wpływ na treść
wydanego orzeczenia.
Przede wszystkim należy wskazać, że tak skonstruowane przez wnoszącą
kasację zarzuty w pkt. 1 i 2 (obraza art. 410 k.p.k. i art. 7 k.p.k.) dotyczą tylko i
wyłącznie orzeczenia Sądu I instancji i są całkowicie niezgodne z wymogami
określonymi w treści art. 519 k.p.k., który stanowi, iż przedmiotem zaskarżenia
może być jedynie wyrok Sądu odwoławczego. Nie mogło dojść przy orzekaniu w
Sądzie odwoławczym do naruszenia art. 410 k.p.k., gdyż obraza tego przepisu
polega na oparciu wyroku na okolicznościach nieujawnionych w toku rozprawy
głównej albo pominięciu przy wyrokowaniu okoliczności wynikających z
przeprowadzonych dowodów. Taka sytuacja w niniejszej sprawie nie miała miejsca,
gdyż Sąd odwoławczy nie przeprowadzał w niniejszej sprawie żadnych nowych
dowodów, a więc nie mógł dokonywać ich oceny, co w konsekwencji prowadzi do
wniosku, że nie mógł również naruszyć normy art. 7 k.p.k. Zarzuty 1 i 2
podniesione w kasacji w istocie sprowadzają się do powielenia zarzutów
apelacyjnych i zmierzają do poddania ponownej ocenie orzeczenia Sądu I instancji i
zasadności przyjętych ustaleń faktycznych. Kasacja nie jest natomiast kolejnym
środkiem zaskarżenia przysługującym od każdego rozstrzygnięcia Sądu II instancji.
Wyrok Sądu I instancji może być jednak w postępowaniu kasacyjnym
zaskarżony skutecznie, ale jedynie w sposób pośredni, poprzez wykazanie
uchybień, które nastąpiły w trakcie prowadzonej zwyczajnej kontroli odwoławczej.
Pełnomocnik oskarżycielki subsydiarnej wprawdzie podnosi w ostatnim – trzecim
zarzucie, że Sąd odwoławczy nie rozważył wszystkich wniosków i zarzutów
4
wskazanych w środku odwoławczym, jednakże uzasadnienie kasacji w tym
zakresie jest niezwykle lakoniczne i w zasadzie wynika z niego, że skarżąca
kwestionuje wynik dokonanej przez Sąd II instancji kontroli wyroku Sądu I instancji,
a nie brak w ogóle tej kontroli. Nie można więc podzielić jej stanowiska, że Sąd
odwoławczy rozpoznając apelację rażąco naruszył przepisy art. 433 § 2 k.p.k.
Uzasadnienie zaskarżonego wyroku wskazuje bowiem, że zostały w sposób
prawidłowy rozpoznane wszystkie zarzuty podniesione w apelacji i Sąd Okręgowy,
postępując zgodnie z zasadami określonymi w art. 433 § 2 k.p.k. i art. 457 § 3
k.p.k., w sposób wyczerpujący ustosunkował się do wszystkich zarzutów i
wniosków podniesionych w apelacjach oskarżycielki subsydiarnej oraz jej
pełnomocnika, w tym naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa
procesowego oraz zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na
przyjęciu, że pomiędzy A. J. i P. N. istniał konkubinat. Wbrew twierdzeniu autorki
kasacji Sąd odwoławczy podał czym się kierował wydając wyrok oraz dlaczego
zarzuty i wnioski apelacji uznał za niezasadne i to w taki sposób, że możliwa jest
obecnie kontrola kasacyjna orzeczenia tego Sądu. Skarżąca nie wskazuje
natomiast w kasacji na nietrafność czy też nielogiczność w rozumowaniu Sądu II
instancji, który wykazuje, że brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania, że
ustalenia faktyczne przyjęte za podstawę uniewinnienia A. J. od popełnienia
zarzucanych jej czynów, zostały dokonane z rażącym naruszeniem zasad prawa
procesowego. Sąd I instancji dokonał wszechstronnej analizy i oceny
zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zgodnie z zasadami wiedzy,
logiki i doświadczenia życiowego i na jego podstawie poczynił ustalenia faktyczne
co do wzajemnych relacji łączących oskarżoną z P. N. oraz okoliczności pobierania
przez A. J. pieniędzy z jego konta. W szczególności Sąd Rejonowy szczegółowo
odniósł się do zeznań K. N. oraz jej matki U. N., uzasadniając dlaczego nie
zasługują one na danie im wiary, wskazując między innymi na brak ich kontaktów z
P. N., szczególnie w ostatnim okresie jego życia, w czasie ciężkiej choroby. Sąd
odwoławczy podzielając te wnioski Sądu I instancji, słusznie zauważył, że
wyjaśnienia oskarżonej uznane za wiarygodne, zgodne są z zeznaniami A. i R. N.-
braci P. N. oraz jego bliskich znajomych, którzy jednoznacznie wskazywali na
konkubinat łączący oskarżoną z P. N. oraz fakt, że zezwolił on jej na wejście w
5
posiadanie środków pieniężnych objętych niniejszym postępowaniem mimo, że
formalnie nie rozwiązał łączącego go małżeństwa z matką oskarżycielki
subsydiarnej. Rozpoznając zarzuty apelacyjne Sąd Okręgowy odniósł się również
do twierdzeń skarżących jakoby oskarżona przywłaszczyła sobie laptopa,
wskazując, że nie zostały przedstawione jakiekolwiek dowody na to, aby P. N. w
chwili śmierci dysponował należącym wyłącznie do niego laptopem. Analiza treści
uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazuje, że brak jest podstaw do twierdzenia,
że Sądu Okręgowego nie wskazał przyczyn uznania za prawidłową oceny zeznań
skarżącej i jej matki oraz wyjaśnień oskarżonej dokonanej przez Sąd I instancji.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy orzekł jak w części
dyspozytywnej postanowienia, obciążając oskarżycielkę posiłkową K. N. kosztami
sądowymi postępowania kasacyjnego w oparciu o art. 636 § 1 i 3 k.p.k. w zw. z art.
640 k.p.k