Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt SNO 69/14
POSTANOWIENIE
Dnia 4 lutego 2015 r.
Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny ma posiedzeniu w składzie następującym:
Przewodniczący: SSN Wiesław Błuś (sprawozdawca)
Sędziowie: SN Jerzy Kuźniar
SN Tomasz Artymiuk
Protokolant Katarzyna Wojnicka
w sprawie sędziego Sądu Rejonowego H. W., po rozpoznaniu w dniu 4 lutego
2015 r. odwołania wniesionego przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego w
Sądzie Okręgowym w […] od postanowienia Sądu Apelacyjnego – Sądu
Dyscyplinarnego w […] z dnia 10 października 2014 r.,
p o s t a n o w i ł
utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 19 maja 2014 r. Zastępca Rzecznika
Dyscyplinarnego Sądu Okręgowego przedstawił sędziemu Sądu Rejonowego
H. W. zarzut, że:
„w nieustalonych datach, w okresie od 20.05.2011 roku do dnia
1.05.2014 roku, bez zawiadomienia Prezesa Sądu Okręgowego we właściwym
terminie, o zamiarze podjęcia dodatkowego zatrudnienia na stanowiskach
dydaktycznych, w trybie art. 86 § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku -Prawo
o ustroju sądów powszechnych, Dz. U. Nr 98 poz. 1070 z późn. zm., prowadził
zajęcia dydaktyczne na wyższych uczelniach oraz w ośrodkach szkoleniowych
2
dla samorządu terytorialnego i administracji rządowej w zakresie gospodarki
nieruchomościami, czym w sposób oczywisty i rażący obraził przepisy prawa
o ustroju sądów powszechnych oraz uchybił godności sprawowanego urzędu,
tj. przewinienia służbowego z art. 107 § 1 usp”.
Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny postanowieniem z dnia
10 października 2014 r. przekazał sprawę Zastępcy Rzecznika
Dyscyplinarnego Sądu Okręgowego w celu uzupełnienia istotnych braków
postępowania dyscyplinarnego w postaci:
1) ustalenia, w jakich konkretnie datach i miejscach obwiniony
przeprowadził zajęcia dydaktyczne, o których mowa we wniosku
o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej oraz jaka była ilość tych zajęć,
2) ustalenia, w jakich jednostkach obwiniony faktycznie przeprowadził
zajęcia dydaktyczne w zarzucanym okresie,
3) ustalenia, czy obwiniony był zatrudniony (w rozumieniu art. 86 § 1
u.s.p.) w jakichkolwiek jednostkach poza Sądem Rejonowym,
4) ustalenia, czy obwiniony prowadził zajęcia nie będąc zatrudniony,
a jeżeli tak, to w oparciu o jakie umowy,
5) ustalenia, czy obwiniony otrzymał wynagrodzenie z tytułu
prowadzenia zajęć dydaktycznych.
Odwołanie od powyższego postanowienia złożył Zastępca Rzecznika
Dyscyplinarnego w Sądzie Okręgowym. Zarzucił oczywistą bezzasadność
postanowienia, wobec braku przesłanek do jego wydania przewidzianych w
art. 345 § 1 k.p.k. w zw. z art. 128 u.s.p. W konkluzji wniósł
o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do rozpoznania
przez Sąd pierwszej instancji.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
3
Nie ulega wątpliwości, że zgodnie z art. 128 u.s.p. w postępowaniu
dyscyplinarnym znajduje odpowiednie zastosowanie art. 345 § 1 k.p.k.
Przekazanie sprawy rzecznikowi dyscyplinarnemu w celu uzupełnienia
postępowania jest zatem dopuszczalne, jeżeli akta sprawy wskazują na istotne
braki tego postępowania, zwłaszcza na potrzebę poszukiwania dowodów,
a dokonanie niezbędnych czynności przez sąd dyscyplinarny powodowałaby
znaczne trudności.
Należy pamiętać, że zadaniem rzecznika jest tylko wyjaśnienie
okoliczności i utrwalenie dla sądu dowodów wyłącznie w niezbędnym
zakresie. Inną kwestią jest jednak zakres przedmiotowy czynności
dowodowych jakie rzecznik powinien przeprowadzać w ramach swego
postępowania wyjaśniającego. Artykuł 114 § 1 u.s.p. zakłada, że zadaniem
rzecznika jest jedynie „wstępne” wyjaśnienie okoliczności koniecznych do
ustalenia znamion przewinienia, a tym samym także okoliczności samego
zdarzenia i sprawstwa określonego sędziego. W orzecznictwie trafnie wskazuje
się, iż pod rządem k.p.k. z 1997 r. nie istnieje już obowiązek, aby
postępowanie przygotowawcze,
a więc i postępowanie wyjaśniające w postępowaniu dyscyplinarnym
prowadzonym przeciwko określonemu sędziemu, wszechstronnie wyjaśniało
okoliczności sprawy i zabezpieczało dowody dla sądu (zob. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2003 r., SNO 1/03, LEX nr 471876). Nie
chodzi tu jednak o całkowite - jak w niniejszej sprawie - pomijanie czynności
dowodowych w tym etapie postępowania.
Rację miał Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny, twierdząc, że w
przedmiotowej sprawie zachodzą istotne braki postępowania dyscyplinarnego,
których uzupełnienie przez Sąd Dyscyplinarny powodowałoby trudności i
przedłużenie postępowania. Zgodzić się należy ze stwierdzeniem, że w
zgromadzonym materiale dowodowym brak jest niezbędnych do rozpoznania
4
sprawy danych. Analiza akt sprawy prowadzi jedynie do ustalenia, iż
obwiniony mógł prowadzić zajęcia dydaktyczne w szeregu jednostkach. Fakt
ten, w żaden sposób nie został jednak odpowiednio potwierdzony. Wprawdzie,
do wniosku
o ukaranie zostały dołączone wydruki ze stron internetowych zapowiadające,
z datą przyszłą: rodzaj, tematykę i miejsce prowadzenia zajęć przez
obwinionego, to jednak nie zostało ustalone czy ostatecznie w zakresie, przede
wszystkim podmiotowym, doszło do ich realizacji.
Przeprowadzeniu prawidłowych ustaleń faktycznych nie czynią w pełni
zadość znajdujące się w aktach sprawy, ani kopie oświadczeń majątkowych
obwinionego, w których obwiniony ogólnie oświadczył, iż w latach 2011-2013
uzyskiwał dochody z praw autorskich oraz przeprowadzanych zajęć w
szkołach wyższych i innych ośrodkach dydaktycznych, ani pisemne
oświadczenia obwinionego, w których ogólnie podał, iż od ponad 20 lat jako
współpracownik uczelni wyższych i jednostek szkoleniowych prowadzi zajęcia
dydaktyczne, ani statystyka dotycząca pracy obwinionego za okres od dnia 1
stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., ani też odpis nieprawomocnego
wyroku Sądu Dyscyplinarnego z dnia 19 maja 2014 r., dotyczącego
obwinionego, lecz w zakresie całkowicie odmiennych zarzutów.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny podziela zdanie Sądu
Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego, że w przedmiotowej sprawie
obowiązkiem Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego w Sądzie Okręgowym
w […] było od samego początku prawidłowe przeprowadzenie odpowiednich
dowodów, umożliwiających dokładne określenie okoliczności czynu
zarzucanego obwinionemu, takich jak: czas i miejsce wykonywania
obowiązków dydaktycznych, sposób zatrudnienia, rodzaj i nazwa jednostki
dydaktycznej, wysokość wynagrodzenia w związku z możliwym
prowadzeniem przez H. W. zajęć dydaktycznych, bez zawiadomienia Prezesa
5
Sądu Okręgowego we właściwym terminie o zamiarze podjęcia dodatkowego
zatrudnienia na stanowiskach dydaktycznych, w trybie art. 86 § 4 u.s.p.
Konsekwencją powyższych braków jest także nieprawidłowa
konstrukcja zarzutu sformułowanego przez Zastępcę Rzecznika
Dyscyplinarnego Sądu Okręgowego wobec sędziego Sądu Rejonowego H. W.
Zarzut przedstawiony we wniosku o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej
z dnia 7 lipca 2014 r., nie odpowiada bowiem wymogom stawianym przez
prawo, gdyż nie zawiera dokładnego określenia zarzucanego obwinionemu
czynu. Treść art. 114 § 4 in fine u.s.p. wyraźnie formułuje nakaz zawarcia tego
elementu. Proponowany przez autora odwołania sposób podejścia do
omawianego zagadnienia ignoruje jasno zredagowany wymóg.
Mając powyższe na uwadze należało orzec, jak na wstępie.