Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 czerwca 2013 roku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Tadeusz Węglarek (spr.)

Sędziowie SA Stanisław Tomasik

p.o. SO Tomasz Ignaczak

Protokolant Agnieszka Olczyk

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Piotrkowie Trybunalskim J. O.

po rozpoznaniu w dniu 4 czerwca 2013 roku

sprawy Z. O.

oskarżonego z art.178a§1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku

z dnia 17 września 2012 roku sygn. akt VI K 571/12

na podstawie art. 437 § 1 kpk, art. 636 § 1 kpk, art. 11 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 49 poz. 223 z 1983 roku z późniejszymi zmianami) utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

zasądza od oskarżonego Z. O. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 30,00 (trzydzieści) złotych opłaty za drugą instancję oraz kwotę 20,00 (dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. akt IV Ka 316/13

UZASADNIENIE

Z. O. oskarżony został o to, że:

w dniu 16 lipca 2012 r. o godzinie 10:00 w miejscowości N. gm. W. będąc w stanie nietrzeźwości 1,32 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu w ruchu lądowym jechał jako kierujący samochodem osobowym marki P. (...) o nr rej. (...)

tj. o czyn z art.178a§1 kk

Sąd Rejonowy w Radomsku w VI Wydziale Karnym wyrokiem z dnia 17 września 2012 roku w sprawie o sygn. akt VI K 571/12

1.  oskarżonego Z. O. uznał za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu wyczerpującego znamiona przestępstwa z art.178a§1 kk i za to na podstawie art.178a§1 kk wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

2.  na podstawie art.69§1 i 2 kk, art.70§1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił oskarżonemu ustalając okres próby na 2 lata,

3.  na podstawie art.71§1 kk wymierzył oskarżonemu grzywnę w liczbie 60 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na 10 złotych,

4.  na podstawie art.42§2 kk orzekł zakaz prowadzenia przez oskarżonego wszelkich pojazdów mechanicznych w strefie ruchu lądowego za wyjątkiem pojazdów, do których uprawnia kategoria (...) prawa jazdy, na okres 2 lat,

5.  na podstawie art.43§3 kk zobowiązał oskarżonego do zwrotu prawa jazdy do Starostwa Powiatowego w R. w terminie 10 dnia od uprawomocnienia się wyroku,

6.  na podstawie art.63§1 kk na poczet orzeczonej kary grzywny zaliczył oskarżonemu okres zatrzymania od dnia 16 lipca 2012 r. do dnia 17 lipca 2012 roku przyjmując jeden dzień zatrzymania za równoważny dwóm dziennym stawkom grzywny,

7.  na podstawie art.49§2 kk orzekł od oskarżonego świadczenie pieniężne w kwocie 100 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;

8.  wymierzył oskarżonemu 180 złotych opłaty i zasądził od niego 238,25 złotych tytułem wydatków na rzecz Skarbu Państwa.

Powyższy wyrok zaskarżył osobiście oskarżony. Bez podstawy prawnej i nie formułując konkretnych zarzutów zakwestionował pkt 4 i 5 zaskarżonego wyroku. Z treści uzasadnienia wnosić należy, że skarżący z podstawy art.438 pkt 4 kpk zarzuca rażącą surowość rozstrzygnięcia w zakresie środka karnego orzeczonego na podstawie art.42§2 kk.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżonego jest bezzasadna i to w stopniu oczywistym.

O rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu kary można mówić jedynie wówczas, gdy suma zastosowanych kar i środków karnych za przypisane oskarżonemu przestępstwo nie uwzględnia należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celu kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa z jednoczesnym uwzględnieniem celów wychowawczych i zapobiegawczych, jakie kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego (por. na gruncie kodeksu karnego z 1969 – wyrok SN z dnia 10 lipca 1974 r. OSNKW 1974/11/213; zobacz też wyrok SN z dnia 14.XI.1986 r. OSNPG 1987/10/131 oraz z dnia 30 listopada 1990 r. OSNKW 1991, 7-9, poz. 39).

Z uwagi na znaczne przewartościowanie tzw. dyrektyw sądowego wymiaru kary w art.53 kk w porównaniu z art.50 kk z 1969 r., dodać należy, iż w każdym przypadku sąd powinien baczyć przede wszystkim na to, aby dolegliwość całokształtu represji nie przekraczała stopnia jego winy, albowiem każda kara niespełniająca tego ostatniego wymogu będzie za rażąco surową w rozumieniu tego przepisu tj. art.438 pkt 4 kpk.

Jak czytamy w wyroku SN z dnia 14 listopada 1973 r. (OSNPG 1974 3-4/51 ) rażąca niewspółmierność kary, o której mowa w art.387 pkt 4 (obecnie art.438 pkt 4) kpk zachodzić może tylko wówczas, gdyby na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można byłoby przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd I instancji, a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego.

Tak więc na gruncie art.438 pkt 4 kpk nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby, również w potocznym znaczeniu tego słowa „rażąco” niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się zaakceptować.

W ocenie sądu odwoławczego w realiach tej sprawy sytuacja taka nie zachodzi.

Oskarżony był w przeszłości karany. W sprawie, która jest obecnie przedmiotem rozpoznania, oskarżony kierował samochodem osobowym, w stanie rażącej nietrzeźwości (1,32 mg/l, co odpowiada wartości powyżej 2,60 ‰ stężenia alkoholu w organizmie k.2,14).

W takim stanie oskarżony wiózł pasażera, łamiąc nadto szereg przepisów ustawy prawo o ruchu drogowym. Oskarżony podjął próbę ucieczki, utrudniał czynności funkcjonariuszy mające na celu ustalenie jego stanu nietrzeźwości, wykazując, że jest on osobą wysoce nieodpowiedzialną. Sąd I instancji wymierzył oskarżonemu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawiesił na minimalny okres próby 2 lat. Realną dolegliwość mają realizować orzeczone w symbolicznych wręcz kwotach kara grzywny w wymiarze 60 (sześćdziesięciu) stawek dziennych po 10 (dziesięć) złotych każda oraz świadczenie pieniężne w kwocie 100 złotych oraz środek karny zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, o jeden próg wyższy od minimalnego, orzeczony na okres 2 (dwóch) lat. Uwzględniając fakt, że oskarżony prowadzi stosunkowo duże gospodarstwo rolne, sąd wyłączył z orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych pojazdy, do których uprawnia kategoria (...) prawa jazdy, aby umożliwić oskarżonemu kierowanie ciągnikiem rolniczym.

Tak więc wymierzonej oskarżonemu kary nie można uznać za rażąco niewspółmierną w sensie jej surowości. W ocenie sądu odwoławczego orzeczona wobec oskarżonego kara jest karą łagodną. Kwestionowana przez skarżącego wysokość wymiaru orzeczonego środka karnego, jak też zaprezentowana argumentacja o konieczności zdawania ponownie egzaminu przez oskarżonego, aby uzyskać uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi, których dotyczy orzeczony w wyroku zakaz, nie mogły odnieść oczekiwanego przez skarżącego skutku.

Zakres, a także czas trwania środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych zależy głównie od stopnia zagrożenia, jakie może stwarzać powrót sprawcy do ruchu, ten zaś oceniać należy na podstawie okoliczności rozpatrywanej sprawy, a zwłaszcza stworzonego niebezpieczeństwa dla ruchu drogowego oraz rodzaju i wagi naruszonych przepisów regulujących ruch na drogach, wskazujących na stosunek sprawcy do obowiązujących przepisów i reguł bezpieczeństwa.

R. legis środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, polega bowiem na tym, by osoby nie przestrzegające zasad bezpieczeństwa ruchu, czy to z braku wyobraźni, czy też z braku poczucia odpowiedzialności – z ruchu tego wyłączyć. Jest to bowiem najskuteczniejszy sposób wzmożenia bezpieczeństwa na drogach (zmuszenia naruszających zasady bezpieczeństwa do ich przestrzegania w przyszłości, a przede wszystkim przekonania wszystkich uczestników ruchu o potrzebie bezwzględnego podporządkowania się ustanowionym zasadom ruchu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 1982 roku – V KRN 106/82 –OSNPG 1982/8/108).

Dlatego też, w przekonaniu sądu odwoławczego, uwzględniając stopień winy oskarżonego oraz stopień społecznej szkodliwości popełnionego czynu, rozmiar potencjalnego zagrożenia dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym, waga i ilość naruszonych przepisów ustawy regulującej zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym przez oskarżonego, jak również wcześniejszą karalność, orzeczonej przez Sąd I instancji kary w żadnym elemencie nie można uznać za niewspółmiernie surową. Jakiekolwiek jej łagodzenie powodowałoby, że wymierzona kara nie realizowałaby w sposób dostateczny wychowawczych i zapobiegawczych celów kary.

Zgodnie z treścią art.43§3 kk orzekając zakaz określony w art.42 (w realiach tej sprawy orzeczenie środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych ma charakter obligatoryjny), sąd nakłada obowiązek zwrotu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu; do chwili wykonania obowiązku okres, na który orzeczono zakaz nie biegnie.

Tak więc orzekając środek karny w pkt 5 sąd meriti zrealizował nakaz płynący z treści przepisu art.43§3 kk. Z treści uzasadnienia środka odwoławczego trudno dociec, dlaczego skarżący kwestionuje prawidłowość rozstrzygnięcia zawartego w pkt 5 wyroku sądu I instancji.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji.

O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku.