IV CZ 11/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-06-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 11/15
POSTANOWIENIE
Dnia 21 maja 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Krzysztof Strzelczyk
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z powództwa M. S.
przeciwko Gminie Miasta G.
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 maja 2015 r.,
zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Okręgowego w G.
z dnia 28 listopada 2014 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 28 listopada 2014 r. Sąd Okręgowy
w G. odrzucił skargę kasacyjną powódki M. S. od wyroku tego Sądu z dnia 30
czerwca 2014 r. oddalającego jej apelację od wyroku Sądu Rejonowego w G.,
którym zostało oddalone powództwo o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia
umowy dzierżawy bliżej w pozwie określonej nieruchomości. Sąd odwoławczy,
uznając, że sprawa dotyczy prawa majątkowego, stwierdził, że w skardze nie
została oznaczona wartość przedmiotu zaskarżenia, a w pozwie jako wartość
przedmiotu sporu wskazano kwotę 106,59 zł. Skoro powódka zaskarżyła wyrok w
całości, kwotę tę należało uznać za wartość przedmiotu zaskarżenia apelacją i
konsekwentnie - skargą kasacyjną. Wobec tego, że wartość przedmiotu
zaskarżenia skargą nie osiągnęła 50.000 zł, a zatem progu przewidzianego w art.
3982
§ 1 k.p.c., skarga była niedopuszczalna.
W zażaleniu powódka, kwestionując majątkowy charakter sprawy, podniosła,
że „roszczenie z art. 189 k.p.c. jest roszczeniem niemajątkowym”, a Sąd odrzucając
skargę rażąco naruszył art. 3982
§ 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarżąca bezpodstawnie zarzuca zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie art.
3982
§ 1 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem, skarga kasacyjna jest niedopuszczalna
w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest
niższa niż 50.000 zł. Argumentacja powódki zmierzająca do zakwestionowania
możliwości przypisania sprawom o „ustalenie” majątkowego charakteru jest
chybiona, opierając się na oczywiście błędnym założeniu, że jedynie sprawy
o świadczenie mają taki charakter. O tym, czy sprawa ma charakter majątkowy czy
niemajątkowy nie rozstrzyga rodzaj powództwa (o świadczenie, ukształtowanie lub
o ustalenie), lecz charakter prawa, którego sprawa dotyczy. Wykładnia ta nie budzi
w orzecznictwie wątpliwości i jest jednolita (por. postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 25 kwietnia 2002 r., I CZ 21/02, niepubl. oraz z dnia 13 lutego 2004 r., IV CZ
169/03, niepubl.). O majątkowym lub niemajątkowym charakterze prawa, którego
dotyczy roszczenie, decyduje majątkowy lub niemajątkowy charakter dobra,
3
którego naruszenia powód upatruje i którego ochrony się domaga. Prawami
majątkowymi są wszelkie prawa wywodzące się bezpośrednio ze stosunków
obejmujących ekonomiczne interesy stron. Powództwa oparte na art. 189 k.p.c.
mogą dotyczyć zarówno praw o charakterze majątkowym, jak i niemajątkowym
(por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 2009 r., II PK 240/08,
niepubl.). Ponieważ powódka w pozwie żądała ustalenia bezskuteczności
wypowiedzenia umowy dzierżawy, a zatem umowy, z którą łączy się prawo
o charakterze niewątpliwie majątkowym, sprawę należało zakwalifikować jako
sprawę o prawo majątkowe w rozumieniu art. 3982
§ 2 k.p.c. (por. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2005 r., III CZ 90/05, niepubl.).
Bezprzedmiotowe są zawarte w zażaleniu wywody powódki odnoszące
się do pojęcia „ustalenia”, użytego w art. 189 k.p.c. oraz do pojęcia „interesu
prawnego”, o którym mowa w tym przepisie, jako niemające znaczenia dla oceny
charakteru sprawy z punktu widzenia art. 3982
§ 2 k.p.c.
Skarżąca, wnosząc skargę kasacyjną, nie oznaczyła wprawdzie wartości
przedmiotu zaskarżenia, zastępując to wskazaniem, że przedmiotem zaskarżenia
jest bezskuteczność czynności prawnej, a Sąd odwoławczy nie wezwał jej do
uzupełnienia tego braku formalnego, jednak ostatecznie nie wpłynęło to na wynik
sprawy, zważywszy, że nie ma żadnych wątpliwości co do tego, iż sprawa ma
charakter majątkowy, a wartość przedmiotu sporu stanowiąca podstawę określenia
wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji, a dalej w skardze kasacyjnej,
utrzymała się w toku postępowania na niezmienionym poziomie. Ponieważ wartość
ta pozostała poniżej poziomu 50.000 zł, przewidzianego w art. 3982
§ 2 k.p.c.,
Sąd Okręgowy prawidłowo uznał, że skarga jako niedopuszczalna podlegała
odrzuceniu.
W sprawie można było rozważać odrzucenie zażalenia z powodu
nieusunięcia braku formalnego tego środka odwoławczego, bowiem skarżąca,
trwając przy błędnym stanowisku, nie wykonała wezwania Sądu i odmówiła
wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia, lecz zażalenie merytorycznie
rozpoznano ze względu na to, iż ocena charakteru sprawy stanowiła istotę sporu
wymagającego rozstrzygnięcia.
4
Z tych przyczyn zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie art. 3941
§ 3
w zw. art. 39814
k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 21 maja 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Krzysztof Strzelczyk
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z powództwa M. S.
przeciwko Gminie Miasta G.
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 maja 2015 r.,
zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Okręgowego w G.
z dnia 28 listopada 2014 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 28 listopada 2014 r. Sąd Okręgowy
w G. odrzucił skargę kasacyjną powódki M. S. od wyroku tego Sądu z dnia 30
czerwca 2014 r. oddalającego jej apelację od wyroku Sądu Rejonowego w G.,
którym zostało oddalone powództwo o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia
umowy dzierżawy bliżej w pozwie określonej nieruchomości. Sąd odwoławczy,
uznając, że sprawa dotyczy prawa majątkowego, stwierdził, że w skardze nie
została oznaczona wartość przedmiotu zaskarżenia, a w pozwie jako wartość
przedmiotu sporu wskazano kwotę 106,59 zł. Skoro powódka zaskarżyła wyrok w
całości, kwotę tę należało uznać za wartość przedmiotu zaskarżenia apelacją i
konsekwentnie - skargą kasacyjną. Wobec tego, że wartość przedmiotu
zaskarżenia skargą nie osiągnęła 50.000 zł, a zatem progu przewidzianego w art.
3982
§ 1 k.p.c., skarga była niedopuszczalna.
W zażaleniu powódka, kwestionując majątkowy charakter sprawy, podniosła,
że „roszczenie z art. 189 k.p.c. jest roszczeniem niemajątkowym”, a Sąd odrzucając
skargę rażąco naruszył art. 3982
§ 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarżąca bezpodstawnie zarzuca zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie art.
3982
§ 1 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem, skarga kasacyjna jest niedopuszczalna
w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest
niższa niż 50.000 zł. Argumentacja powódki zmierzająca do zakwestionowania
możliwości przypisania sprawom o „ustalenie” majątkowego charakteru jest
chybiona, opierając się na oczywiście błędnym założeniu, że jedynie sprawy
o świadczenie mają taki charakter. O tym, czy sprawa ma charakter majątkowy czy
niemajątkowy nie rozstrzyga rodzaj powództwa (o świadczenie, ukształtowanie lub
o ustalenie), lecz charakter prawa, którego sprawa dotyczy. Wykładnia ta nie budzi
w orzecznictwie wątpliwości i jest jednolita (por. postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 25 kwietnia 2002 r., I CZ 21/02, niepubl. oraz z dnia 13 lutego 2004 r., IV CZ
169/03, niepubl.). O majątkowym lub niemajątkowym charakterze prawa, którego
dotyczy roszczenie, decyduje majątkowy lub niemajątkowy charakter dobra,
3
którego naruszenia powód upatruje i którego ochrony się domaga. Prawami
majątkowymi są wszelkie prawa wywodzące się bezpośrednio ze stosunków
obejmujących ekonomiczne interesy stron. Powództwa oparte na art. 189 k.p.c.
mogą dotyczyć zarówno praw o charakterze majątkowym, jak i niemajątkowym
(por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 2009 r., II PK 240/08,
niepubl.). Ponieważ powódka w pozwie żądała ustalenia bezskuteczności
wypowiedzenia umowy dzierżawy, a zatem umowy, z którą łączy się prawo
o charakterze niewątpliwie majątkowym, sprawę należało zakwalifikować jako
sprawę o prawo majątkowe w rozumieniu art. 3982
§ 2 k.p.c. (por. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2005 r., III CZ 90/05, niepubl.).
Bezprzedmiotowe są zawarte w zażaleniu wywody powódki odnoszące
się do pojęcia „ustalenia”, użytego w art. 189 k.p.c. oraz do pojęcia „interesu
prawnego”, o którym mowa w tym przepisie, jako niemające znaczenia dla oceny
charakteru sprawy z punktu widzenia art. 3982
§ 2 k.p.c.
Skarżąca, wnosząc skargę kasacyjną, nie oznaczyła wprawdzie wartości
przedmiotu zaskarżenia, zastępując to wskazaniem, że przedmiotem zaskarżenia
jest bezskuteczność czynności prawnej, a Sąd odwoławczy nie wezwał jej do
uzupełnienia tego braku formalnego, jednak ostatecznie nie wpłynęło to na wynik
sprawy, zważywszy, że nie ma żadnych wątpliwości co do tego, iż sprawa ma
charakter majątkowy, a wartość przedmiotu sporu stanowiąca podstawę określenia
wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji, a dalej w skardze kasacyjnej,
utrzymała się w toku postępowania na niezmienionym poziomie. Ponieważ wartość
ta pozostała poniżej poziomu 50.000 zł, przewidzianego w art. 3982
§ 2 k.p.c.,
Sąd Okręgowy prawidłowo uznał, że skarga jako niedopuszczalna podlegała
odrzuceniu.
W sprawie można było rozważać odrzucenie zażalenia z powodu
nieusunięcia braku formalnego tego środka odwoławczego, bowiem skarżąca,
trwając przy błędnym stanowisku, nie wykonała wezwania Sądu i odmówiła
wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia, lecz zażalenie merytorycznie
rozpoznano ze względu na to, iż ocena charakteru sprawy stanowiła istotę sporu
wymagającego rozstrzygnięcia.
4
Z tych przyczyn zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie art. 3941
§ 3
w zw. art. 39814
k.p.c.