Sygn. akt II K 828/14
Dnia 01 kwietnia 2015 r.
Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydział II Karny w składzie:
Przewodniczący: SSR Maria Migoń - Karwowska
Protokolant: Dagmara Nowicka
po rozpoznaniu w dniach: 11 września 2014 r., 13 listopada 2014 r., 22 grudnia 2014 r., 22 stycznia 2015 r., 25 lutego 2015 r., 4 marca 2015 r., 25 marca 2015 r.
s p r a w y :
S. A.
syna W. i I. zd. S.
urodzonego w dniu (...) we W.
oskarżonego o to, że:
1. w dniu 29 marca 2010 roku w D. woj. (...), prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą S. A. Agencja (...) będąc w sytuacji grożącej mu niewypłacalności, uszczuplił na kwotę 168.113,66 złotych, zaspokojenie swojego wierzyciela tj. (...) sp. zoo z/s we W. (obecnie (...) z/s w K.), któremu przysługiwała wierzytelność w kwocie nie mniejszej niż 178. 271,35 złotych wraz z odsetkami z tytułu umowy dzierżawy oraz opłat za energię elektryczną, w ten sposób że aktem notarialnym umowy sprzedaży Rep. (...)/2010 sporządzonym w Kancelarii Notarialnej w D. zbył nieruchomość zabudowaną stanowiącą działkę nr (...) o powierzchni 0,0956 ha położoną w K. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) za kwotę 415.000 złotych na rzecz M. D. (1), działającego na rzecz (...).M. D. sp. j. z/s w D.,
tj. o czyn z art. 300 § 1 k.k.
2. w okresie od miesiąca listopada 2013 roku do miesiąca kwietnia 2014 roku w K. woj. (...), wbrew orzeczonemu wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 17 września 2013 roku w sprawie sygn. II K 814/13 zakazowi prowadzenia działalności gospodarczej, prowadził działalność gospodarczą pod nazwą S. A. Agencja (...) z/s w K.,
to jest o czyn z art. 244 k.k.;
I. uznaje oskarżonego S. A. za winnego tego, że w dniu 29 marca 2010 roku w D., prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą S. A. Agencja (...) z/s w K. i znajdując się w sytuacji grożącej mu niewypłacalności, uszczuplił zaspokojenie swojego wierzyciela (...) sp. z o.o. z/s we W., obecnie (...) z/s w K., któremu przysługiwała wierzytelność w kwocie 178.021,35 złotych z tytułu umowy dzierżawy oraz opłat za energię elektryczną w ten sposób, że usunął kwotę 112.768,53 złotych, którą uzyskał dokonując zbycia aktem notarialnym Rep. A. (...) należącej do niego nieruchomości zabudowanej, składającej się z działki nr (...), o powierzchni 0,0956 ha, położonej w K. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), polecając nabywcy dokonanie wpłaty części pieniędzy stanowiącej zapłatę za nieruchomość na rachunek bankowy swojej żony E. A., tj. występku z art. 300 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 300 § 1 k.k. wymierza mu karę 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności;
II. uznaje oskarżonego S. A. za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu opisanego w pkt 2 części wstępnej wyroku, tj. występku z art. 244 k.k. i za to na podstawie art. 244 k.k. wymierza mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;
III. na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. orzeczone wobec oskarżonego w pkt. I i II części dyspozytywnej wyroku kary pozbawienia wolności łączy i wymierza karę łączną 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;
IV. na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesza wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 5 (pięć) lat;
V. na podstawie art. 72 § 1 pkt 8 k.k. zobowiązuje oskarżonego do wykonania prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 18 kwietnia 2011 r. sygn. akt VI GC 15/11, w terminie 3 lat od uprawomocnienia się wyroku;
VI. na podstawie art. 627 k.p.k. zasądza od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) z/s w K. kwotę 924 złote tytułem zwrotu wydatków wynikających z zastępstwa procesowego;
VII. na podstawie art. 29 ust. 1 Ustawy o prawo o adwokaturze zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. R. kwotę 1224 złote tytułem nieopłaconej obrony z urzędu oraz kwotę 281,52 złotych tytułem podatku VAT;
VIII. na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, w tym opłaty.
Od dnia 1 września 2002 roku S. A. prowadził działalność gospodarczą pod nazwą S. A. Agencja (...) w K.. Od 2007 roku S. A. dzierżawił od (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. (aktualnie (...) z siedzibą w K.) obiekty sztolni K.. W związku z dzierżawą sztolni S. A. był zobowiązany do uiszczania czynszu dzierżawnego oraz opłat za energię elektryczną na rzecz wydzierżawiającej obiekt spółki. W 2010 roku S. A. zrezygnował z dzierżawy sztolni nie podpisując kolejnej umowy dzierżawy ze spółką (...). W związku z rezygnacją z dzierżawy księgowa spółki (...) sporządziła rozliczenie sztolni za rok 2009, z którego wynikało, iż do zapłaty przez S. A. pozostała kwota za 2009 rok wynosząca 178.271,35 złotych. Na spotkaniu z prokurentem M. J. w lutym 2010 r. rozliczenie to zostało przedstawione S. A., który je zaakceptował i złożył na nim swój podpis. W dniu 12 lutego 2010 roku S. A. przekazał dzierżawione obiekty właścicielowi, a nadto potwierdził swoje zadłużenie wobec (...) w kwocie 194.664,38 zł, pomniejszonej o kwotę 16.028 zł, kwestionując opłaty za dzierżawę sztolni na miesiące styczeń i luty 2010 roku. S. A. został też wezwany przez wierzyciela (...) do zapłaty należnej kwoty, jednakże ciążącego na nim zobowiązania nie uregulował.
dowód: wyjaśnienia oskarżonego k. 581-582, zeznania świadka M. J. k.51-52, 602-603, zeznania świadka S. P. k.56-57,594v.-595, zeznania świadka B. S. k.59-60, 595-596, zaświadczenie o prowadzeniu działalności gospodarczej k.173, rozliczenie sztolni za 2009 r. k.174, protokół z przekazania majątku k. 175, potwierdzenie zobowiązania finansowego k. 176, wezwanie do zapłaty wraz z fakturami Vat i dokumentami dotyczącymi kompensacji należności k. 177-201,
S. A. w marcu 2010 roku posiadał również zadłużenie wobec Urzędu Skarbowego w J., banku (...) S.A., (...) sp. z o.o. w J.. W 2010 roku z prowadzonej działalności gospodarczej poniósł on stratę w wysokości 38.309,41 złotych.
dowód: deklaracja PIT-36 k.159,160, pisma Naczelnika US w J. k. 546, 612, 621, zaświadczenia banku (...) SA k.572, 573, akta komornicze KM 1803/09,
W dniu 3 marca 2010 roku w D. S. A. zawarł z M. D. (1), działającym w imieniu spółki (...).M. (...) spółka jawna w D., przedwstępną umowę sprzedaży należącej do niego nieruchomości zabudowanej, stanowiącej działkę nr (...), o powierzchni 0,0956 ha, położonej w K. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), zobowiązując się sprzedać spółce (...).M. D. nieruchomość w stanie wolnym od wszelkich obciążeń, zaś M. D. (1) zobowiązał się ją kupić. Nieruchomość obciążona była m.in. hipoteką umowną zwykłą w kwocie 62.000 franków szwajcarskich na rzecz (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. l Oddział w K., hipoteką umowną kaucyjną do kwoty 41.600,00 zł na rzecz (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. l Oddział w K., hipoteką umowną zwykłą w kwocie 100.000,00 zł na rzecz (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. l Oddział w K., hipoteką umowną kaucyjną do kwoty 29.000,00 zł na rzecz (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. l Oddział w K., hipoteką przymusową kaucyjną do kwoty 198.381zł na rzecz Skarbu Państwa - Urzędu Skarbowego w J.. Nadto z nieruchomości było wszczęte postępowanie egzekucyjne nr KM 1803/09, w celu wyegzekwowania od S. A. na rzecz Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. w J. wierzytelności w kwocie 1.727, 20 zł wraz z odsetkami, kosztami procesu oraz opłatami i kosztami egzekucji, zgodnie z tytułem wykonawczym - nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym przez Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze w dniu 28 stycznia 2009 roku sygn. akt VII Nc 237/09. Strony umowy ustaliły cenę sprzedaży na kwotę 425.000 złotych. Zgodnie z umową kwota 100.000 złotych stanowiąca zadatek została w dniu 03 marca 2010 r. uiszczona przez M. D. (1) przelewem bankowym na rachunek żony S. E. A.. Pozostała kwota miała zostać zapłacona po zawarciu umowy przyrzeczonej również na wskazany w umowie przez S. A. rachunek bankowy należący do żony oskarżonego.
dowód: wyjaśnienia oskarżonego k. 581-582, częściowo zeznania świadka M. D. (1) k.479-480, przedwstępna umowa sprzedaży k. 506-509, potwierdzenie wpłaty zadatku k. 510, nakaz zapłaty w aktach komorniczych Km 1803/09,
W dniu 09 marca 2010 r. S. A. wpłacił na rzecz wierzyciela Urzędu Skarbowego w J. kwotę 51.567 złotych, z tytułu podatku od towarów i usług na okres VII – VIII.2007 r., V-VIII. 2008 r. i IX.2009 r. W dniu 09 marca 2010 roku oskarżony uiścił kwotę 3.778,13 zł w postępowaniu egzekucyjnym sygn. Km 1803/09, prowadzonym przez komornika sądowego D. B..
dowód: wyjaśnienia oskarżonego k. 581-582, pismo Naczelnika US w J. k. 612, karta dłużnika w aktach komorniczych Km 1803/09
W dniu 29 marca 2010 roku w D. między S. A. a M. D. (1) doszło do zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży nieruchomości, przy czym ze względu na zły stan dachu budynku posadowionego na działce cena sprzedaży została obniżona z 425.000 zł na kwotę 415.000 zł. Cena sprzedaży, po odliczeniu przelanej uprzednio sumy 100.000 zł, została uiszczona zgodnie z treścią umowy sprzedaży w ten sposób, że: kwoty 153.325,20 zł i 93.161,14 zł, stanowiące zadłużenie wobec banku (...) S.A. Oddział w J. zostały przelane na rachunki wskazane przez tenże bank, kwota 400 zł została uiszczona tytułem opłaty od wniosku o wykreślenie hipotek, obciążającej oskarżonego, zaś pozostała kwota 68.113,66 zł została przelana na rachunek bankowy żony oskarżonego, E. A.. Z przelanych na konto E. A. pieniędzy, uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości, S. A. nie przekazał na rzecz wierzyciela (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. z tytułu zadłużenia związanego z dzierżawą sztolni żadnych kwot pieniężnych.
dowód: zeznania świadka M. D. (1) k.479-480, umowa sprzedaży k.85-88,
Ponieważ S. A. nie dokonał zapłaty na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. żadnych kwot wynikających z zadłużenia pokrzywdzona spółka wniosła do Sądu Okręgowego w Legnicy pozew o zapłatę przeciwko dłużnikowi. Sąd Okręgowy w Legnicy wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2011 r. sygn. akt VI GC 15/11, utrzymanym w mocy na podstawie wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 15 września 2011 r. sygn. akt I ACa 928/11, zasądził od S. A. na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. kwotę 178.021,35 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu. W dniu 4 października 2011 r. pokrzywdzona spółka złożyła wniosek o wszczęcie egzekucji komorniczej. W postępowaniu egzekucyjnym uzyskano i przekazano na rzecz wierzyciela kwotę 56 złotych tytułem zwrotu kosztów oraz kwotę 389,83 złote tytułem należności głównej. Postanowieniem z dnia 14 grudnia 2012 r. postępowanie egzekucyjne zostało umorzone wobec bezskuteczności egzekucji.
dowód: zeznania świadka M. J. k.51-52, 602-603, zeznania świadka S. P. k.56-57,594v.-595, zeznania świadka B. S. k.59-60, 595-596, odpis wyroku SA we Wrocławiu z dnia 15.09.2011 r. sygn. akt I ACa 928/11 k.22, odpis wyroku SO w Legnicy z dnia18.04.2011 r. sygn. akt VI GC 15/11 k. 34, pismo (...) k. 71, pozew o zapłatę k.167-172, nakaz zapłaty SO w Legnicy z dnia 7.12.2010 r. sygn. akt GNc 223/10 k. 202, sprzeciw od nakazu zapłaty k. 203-205, wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego k.432-433, postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego k.449,
W toku postępowania ustalono także, iż wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 17 września 2013 roku w sprawie o sygn. akt II K 814/13 S. A. został skazany za czyny z art. 286 § 1 k.k., art. 300 § 2 k.k., art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i inne na karę łączną 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 5 lat. Nadto wyrokiem tym Sąd orzekł wobec S. A. m.in. zakaz prowadzenia działalności gospodarczej oraz pełnienia członka rady nadzorczej, reprezentanta i pełnomocnika w spółce handlowej na okres 4 lat. Powyższy wyrok uprawomocnił się w dniu 10 listopada 2013 roku. W okresie od listopada 2013 roku do 30 kwietnia 2014 roku, mimo orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, S. A. prowadził w dalszym ciągu działalność gospodarczą pod nazwą S. A. Agencja (...) w K..
dowód: wyjaśnienia oskarżonego k. 581-582, wyrok SR w Jeleniej Górze z dnia 17.09.2013 r. sygn. akt II K 814/13 k.426-427, faktury k. 72, 75, zaświadczenie o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej k.465, dane o karalności k. 609-611, deklaracje VAT za miesiące I, II i III 2014 r. k.499-501,
S. A. był karany sądownie. Oskarżony ma 50 lat, jest żonaty i posiada 2 dzieci w wieku 23 i 7 lat. Posiada wykształcenie średnie, bez zawodu, nie pracuje i pozostaje na utrzymaniu żony.
Oskarżony jest zdrowy, nie był leczony psychiatrycznie i neurologicznie, leczony odwykowo. W czasie popełniania czynów miał zachowaną zdolność rozpoznania ich znaczenia i pokierowania swoim postępowaniem, mógł brać udział w prowadzonym postępowaniu.
dowód: dane osobopoznawcze k.472-473, opinia sądowo – psychiatryczna k.511-512, dane o karalności k.609-611,
Oskarżony S. A. w toku postępowania przygotowawczego nie przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień oraz odpowiedzi na pytania.
Słuchany w postępowaniu sądowym oskarżony również nie przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu i wyjaśnił, iż od 2002 roku prowadził działalność gospodarczą pod nazwą (...). Wygrał przetarg organizowany przez (...) na dzierżawę i usługę turystyczną - podziemną trasę w sztolniach w K.. W czasie prowadzenia działalności gospodarczej miał załamanie gospodarcze, ale wyszedł z tego i dalej prowadził działalność. Podobne załamanie zaczęło się w 2009 r., przy czym miał nadzieję, że da radę wypracować podobne rozwiązania jak wcześniej. Niestety właściciel sztolni stwierdził, że lepiej będzie, jak trasa turystyczna wejdzie bezpośrednio w strukturę (...). Ponieważ cała jego działalność gospodarcza opierała się na tym elemencie, to pozostał wraz z żoną bez źródeł utrzymania. W 2009 r. zapadła decyzja Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej związana z nieewidencjonowanymi dochodami i w związku z tym miał do zapłaty ponad 170.000 zł. Zwrócił się o rozłożenie tej należności na raty. Zabezpieczeniem tej należności był dom. Wraz z żoną doszedł do wniosku, że trzeba pospłacać długi, spłacić kredyt hipoteczny i dług w stosunku do Urzędu Skarbowego. To wpłynęło głównie na decyzję o sprzedaży nieruchomości. Próbował potem rozwinąć dalej działalność w oparciu o następne wyrobiska górnicze, ale ruch turystyczny nie był na tyle duży, aby uzyskać dochody pozwalające na spłatę zadłużenia i utrzymanie. Oskarżony wyjaśnił, iż sytuacja materialna zmusiła go, aby sprzedać nieruchomość. W dacie sprzedaży nieruchomości nie miał prawomocnego orzeczenia sądu nakazującego zapłatę określonej kwoty pieniężnej na rzecz (...). Przyznał, iż podpisał dokument, z którego wynikało, jakie może mieć zaległości w stosunku do (...). Ten dokument dotyczący jego zadłużenia wobec (...) podpisał w 2010 r., prawie w tym samym terminie, co sprzedaż domu. Ten dokument zawierał kwoty, które wpłacił (...) i te, które miał wpłacić. W trakcie prowadzenia sprawy cywilnej okazało się, że w dokumencie tym były nieścisłości ok. 10.000-15.000 zł. Oskarżony wyjaśnił też, iż na dzień sprzedaży domu nie toczyły się przeciwko niemu żadne postępowania egzekucyjne, oprócz tych zadłużeń, które posiadał w stosunku do Urzędu Skarbowego. Stwierdził, że nie uchylał się celowo od spełnienia świadczenia na rzecz pokrzywdzonego. Dom sprzedał za kwotę 415.000 zł. Większość pieniędzy została przeznaczona na spłatę zadłużenia w Urzędzie Skarbowym, tj. ok. 180.000 zł. oraz na spłatę kredytu hipotecznego. W marcu 2010 r. miał zadłużenie na ponad 53.000 franków szwajcarskich. W umowie kupna – sprzedaży były zawarte postanowienia dotyczące płatności. Nabywca przekazał mu wcześniej pieniądze, aby mógł uregulować zaległości. Nabywca przelał pieniądze na konto jego i żony, a on z tych pieniędzy spłacił wymagalne zadłużenia. Cała kwota 415.000 zł nie została przeznaczona na spłatę zadłużenia, część została na życie, tj. ok. 60.000 zł. Innych wierzycieli poza bankiem i Urzędem Skarbowym nie spłacał, bo nie miał wtedy jeszcze innych wierzycieli. Oskarżony podał, iż nie zapłacił żadnych kwot pieniężnych na rzecz (...), bo wierzytelność nie była jeszcze zasądzona.
Odnośnie drugiego z zarzutów oskarżony podał, iż przy tak długim czasie prowadzenia działalności gospodarczej ciężko mu było zamknąć działalność w tak krótkim okresie tj. w ciągu 2 miesięcy. Cały czas prowadził rozmowy z Lasami Państwowymi, aby trasa turystyczna działała pod jego zarządem, lecz w ramach innej spółki. Stwierdził, iż okres jesienno – zimowy w jego działalności turystycznej był sezonem martwym i prowadził tylko „czynności wygaszające”. Przyznał, iż wiedział, że ma zakaz prowadzenia działalności gospodarczej.
dowód: wyjaśnienia oskarżonego k. 474, 581-582, 603,
Sąd zważył, co następuje:
Zebrany w sprawie materiał dowodowy, poddany przez Sąd gruntownej i wszechstronnej analizie, stworzył niepodważalną podstawę do stwierdzenia sprawstwa, jak i winy oskarżonego S. A. w zakresie przypisanego mu czynu.
Dokonując oceny wyjaśnień złożonych przez oskarżonego Sąd uznał je za wiarygodne w części dotyczącej prowadzenia działalności gospodarczej, jego złej sytuacji finansowej, stopnia zadłużenia, w tym także wobec spółki (...), faktu zbycia nieruchomości i przeznaczenia części pieniędzy na spłatę długów. Takie wyjaśnienia oskarżonego znajdują bowiem potwierdzenie w zeznaniach świadków M. J., S. P., B. S., M. D. (1), E. A., a także w dowodach z dokumentów w postaci zaświadczenia o prowadzeniu działalności gospodarczej, rozliczenia sztolni za 2009 r., protokołu z przekazania majątku, potwierdzenia zobowiązania finansowego, deklaracji PIT-36 pism Naczelnika Urzędu Skarbowego w J., zaświadczeń banku (...) SA, umów sprzedaży - przedwstępnej i przyrzeczonej, potwierdzenia wpłaty zadatku, nakazów zapłaty, odpisów wyroków Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu i Sądu Okręgowego w Legnicy, wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, których wiarygodność nie budzi żadnych wątpliwości Sądu.
W świetle wskazanych wyżej dowodów bezsporne jest, iż oskarżony był dłużnikiem pokrzywdzonej spółki, co wynika przede wszystkim z dokumentów rozliczenia sztolni oraz potwierdzenia zobowiązania finansowego. Dokumenty te zostały przedstawione przez pokrzywdzoną spółkę oskarżonemu, a on je zaakceptował w znacznej części, kwestionując jedynie kwoty wynikające z czynszu dzierżawnego za 2010 rok. Ponadto fakt istnienia zobowiązania oskarżonego wobec spółki (...) został potwierdzony prawomocnymi orzeczeniami Sądu Okręgowego w Legnicy i Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, zasądzającymi od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonej firmy kwotę 178.021,35 złotych. Nadmienić należy, że należności te dotyczyły opłat za energię elektryczną i czynszu dzierżawnego za 2009 roku. Oskarżony był wzywany do zapłaty tych należności przez pokrzywdzoną spółkę, co potwierdzają także dokumenty w postaci wezwania do zapłaty wraz z fakturami i pismami dotyczącymi kompensacji należności, do rzetelności których także nie może być żadnych zastrzeżeń. Faktu tego zadłużenia nie kwestionował też sam oskarżony, stwierdzając jedynie, iż nie zapłacił należnych kwot, gdyż wierzytelność ta nie była jeszcze zasądzona. Takie tłumaczenie oskarżonego dotyczące nieregulowania swoich zobowiązań jest kuriozalne. To tak, jakby każdy odbiorca energii elektrycznej nie uiszczał należności zgodnie z wystawianym rachunkiem lecz żądał, aby dostawca energii wystąpił przeciwko niemu na drogę postępowania sądowego i dopiero po uzyskaniu wyroku te należności płacił. Fakt wymagalności świadczenia pieniężnego nie zależy przecież od tego czy roszczenie to zostało potwierdzone tytułem wykonawczym pochodzącym od sądu. Regułą, zarówno w obrocie gospodarczym, jak też między osobami nie prowadzącymi takiej działalności jest regulowanie swoich zobowiązań bez udziału organów sądowych. Dopiero spory na tle rozliczeń są oddawane pod osąd tych organów. Pokrzywdzona spółka wystąpiła przeciwko oskarżonemu na drogę postępowania sądowego z powództwem o zapłatę właśnie dlatego, że oskarżony swojego zobowiązania nie uregulował dobrowolnie. Wszystkie te okoliczności potwierdzili też świadkowie M. J., S. P. i B. S., a w ocenie Sądu relacje przedstawione przez te osoby nie budzą żadnych wątpliwości co do ich wiarygodności.
Nie budzi też wątpliwości, iż sytuacja finansowa S. A. była zła, co przyznał sam oskarżony, a nadto potwierdziła to w swoich zeznaniach jego żona E. A.. Oskarżony posiadał spore zadłużenie wobec Urzędu Skarbowego, banku (...) S.A., a także spółki (...). Nie był w stanie uiszczać rat kredytu zaciągniętego w banku (...), na co wskazała E. A.. Taką ocenę potwierdzają też dokumenty w postaci pism Naczelnika Urzędu Skarbowego w J., zaświadczeń banku (...) SA, a także wpisy dotyczące obciążeń (hipoteki i ostrzeżenie o wszczęciu egzekucji) na nieruchomości należącej do oskarżonego, położonej w K. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą KW nr (...). Okoliczności te świadczą, iż oskarżonemu istotnie groziła w tym czasie niewypłacalność.
W świetle dowodów z dokumentów w postaci umów sprzedaży – przedwstępnej i przyrzeczonej oczywistym jest również, iż oskarżony dokonał zbycia należącej do niego nieruchomości zabudowanej, stanowiącej działkę nr (...), o powierzchni 0,0956 ha, położonej w K. przy ul. (...) za kwotę 415.000 złotych. Sąd dał przy tym wiarę wyjaśnieniom oskarżonego, iż jego celem przy podejmowaniu tej decyzji nie była chęć pokrzywdzenia spółki (...), lecz zamiar uregulowania ciążących na nim zobowiązań z tytułu danin publicznoprawnych oraz spłata zadłużenia wobec banku. Taką wersję oskarżonego potwierdziła też jego żona, zeznając iż w ówczesnej sytuacji finansowej oskarżony nie był w stanie obsługiwać kredytu. Również świadek M. D. (1) zeznał, iż oskarżony potrzebował pieniędzy na spłatę zadłużenia wobec Urzędu Skarbowego, dlatego była zawarta umowa przedwstępna i wpłacił zadatek. Potwierdził też, iż oskarżony po zawarciu umowy przedwstępnej spłacił zaległości wobec Urzędu Skarbowego, bowiem do umowy przyrzeczonej przedłożył zaświadczenie o braku zaległości. Zeznania świadków M. D. (1) i E. A. w tym zakresie Sąd uznał za wiarygodne. Zauważyć przede wszystkim należy, iż z ceny sprzedaży, tj. kwoty 415.000 złotych na konto wskazane przez oskarżonego nabywca przelał mniej niż połowę tej ceny, a mianowicie 168.113,66 zł, przy czym z przelanej kwoty zadatku, w dniu 09 marca 2010 r. S. A. wpłacił na rzecz wierzyciela Urzędu Skarbowego w J. kwotę 51.567 złotych z tytułu zaległych podatków oraz kwotę 3.778,13 zł w postępowaniu egzekucyjnym sygn. Km 1803/09. Zatem w istocie S. A. z tytułu sprzedaży nieruchomości uzyskał kwotę 112.768,53 złotych. Porównanie tej kwoty do ceny nieruchomości dodatkowo utwierdza Sąd w przekonaniu, iż przy jej sprzedaży oskarżonemu nie towarzyszył zamiar uszczuplenia zaspokojenia pokrzywdzonego – (...). Z takim zamiarem natomiast oskarżony działał polecając M. D. (1) dokonanie przelewu najpierw 100.000 zł - przy zawarciu umowy przedwstępnej, a następnie kwoty 68.113,66 zł – przy zawarciu umowy przyrzeczonej - na konto swojej żony E. A.. Takie działanie oskarżonego zmierzało do usunięcia przed wierzycielem tego składnika majątkowego. Gdyby oskarżony takiego zamiaru nie miał to przecież nic nie stało na przeszkodzie, aby uzyskane ze sprzedaży pieniądze polecił wpłacić na swój rachunek bankowy. Oskarżony tymczasem nie uregulował swojego zobowiązania względem pokrzywdzonej spółki ani w całości, ani choćby w części, zaś uzyskane ze sprzedaży pieniądze zużytkował na własne potrzeby. Przyznał to zresztą sam, w swoich wyjaśnieniach, przy czym wskazał, iż pozostała mu kwota około 60.000 zł. Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego w zakresie tej sumy, bowiem z dowodów z pisma Naczelnika Urzędu Skarbowego w J. (k. 612) oraz z karty dłużnika znajdującej się w aktach Km 1803/09 ewidentnie wynika, jakie sumy wpłacił oskarżony z tytułu istniejącego zadłużenia. Ponadto z w/w pisma Naczelnika Urzędu Skarbowego w J. wynika, że oskarżony na dzień 29 marca 2010 roku nie posiadał już żadnego zadłużenia, bowiem wszystkie należności podatkowe zostały przez niego spłacone. Z tych samych przyczyn Sąd odmówił też przyznania przymiotu wiarygodności zeznaniom E. A., w zakresie, w jakim twierdziła, iż wszystkie pieniądze uzyskane ze sprzedaży nieruchomości zostały przeznaczone na spłatę długów.
Zachowanie oskarżonego niewątpliwie wywołało skutek w postaci uszczuplenia zaspokojenia pokrzywdzonej spółki, bowiem (...) nie wyegzekwowała od oskarżonego przysługującej jej wierzytelności, zaś postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika sądowego podlegało umorzeniu wobec bezskuteczności egzekucji, co potwierdza postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, którego wiarygodności nie sposób kwestionować.
Odnośnie drugiego z zarzuconych oskarżonemu czynów wyjaśnieniom oskarżonego, w których przyznał, iż wiedział o zapadłym wobec niego wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze, w którym orzeczono zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, a mimo to prowadził taką działalność Sąd dał wiarę. Wyjaśnienia oskarżonego znajdują bowiem potwierdzenie w dowodach z dokumentów w postaci odpisu wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 17.09.2013 r. sygn. akt II K 814/13 i danych o karalności, z których wynika, iż wobec oskarżonego zapadło orzeczenie o zakazie m.in. prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto z dokumentów w postaci faktur, zaświadczenia o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej i deklaracji VAT za miesiące I, II i III 2014 r. wynika niezbicie, iż oskarżony w okresie objętym zakazem prowadził działalność gospodarczą i zakończył ja w dniu 30 kwietnia 2014 r. Treści wskazanych dokumentów nie sposób kwestionować, albowiem nie budzą one wątpliwości co do swojej wiarygodności.
Konkludując należy stwierdzić, iż kompleksowa ocena całości materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie, dokonana w świetle zasad doświadczenia życiowego, w ocenie Sądu, pozwoliła na niewątpliwe stwierdzenie sprawstwa i winy oskarżonego S. A. w zakresie obu przypisanych mu czynów.
Wobec powyższego Sąd uznał oskarżonego S. A. za winnego tego, że w dniu 29 marca 2010 roku w D., prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą S. A. Agencja (...) i znajdując się w sytuacji grożącej mu niewypłacalności, uszczuplił zaspokojenie swojego wierzyciela (...) sp. z o.o. z/s we W., obecnie (...) z/s w K., któremu przysługiwała wierzytelność w kwocie 178.021,35 złotych z tytułu umowy dzierżawy oraz opłat za energię elektryczną w ten sposób, że usunął kwotę 112.768,53 złotych, którą uzyskał dokonując zbycia aktem notarialnym Rep. A. (...) należącej do niego nieruchomości zabudowanej, składającej się z działki nr (...), o powierzchni 0,0956 ha, położonej w K. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), polecając nabywcy dokonanie wpłaty pieniędzy na rachunek bankowy swojej żony E. A., tj. występku z art. 300 § 1 k.k.
Ponadto Sąd uznał oskarżonego S. A. za winnego tego, że w okresie od miesiąca listopada 2013 roku do miesiąca kwietnia 2014 roku w K. woj. (...), wbrew orzeczonemu wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 17 września 2013 roku w sprawie sygn. II K 814/13 zakazowi prowadzenia działalności gospodarczej, prowadził działalność gospodarczą pod nazwą S. A. Agencja (...) z/s w K., tj. występku z art. 244 k.k.
Sąd zmienił opis pierwszego z zarzuconych oskarżonemu czynów, w odniesieniu do zarzutu wskazanego przez oskarżyciela publicznego, uznając, iż działanie oskarżonego nie polegało na sprzedaży nieruchomości, lecz na usunięciu pieniędzy uzyskanych z tej transakcji. Nadto Sąd zmienił opis tego czynu w zakresie przypisanej oskarżonemu kwoty uszczuplonych pieniędzy, pomniejszając ją o wpłaty, jakich oskarżony dokonał na rzecz Urzędu Skarbowego w J. oraz wierzyciela Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. w J., albowiem wierzytelności tych podmiotów niewątpliwie miały pierwszeństwo w zaspokojeniu.
Odpowiedzialności za przestępstwo z art. 300 § 1 k.k. podlega ten, kto w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku. Przepis ten chroni roszczenia uprawnionych wierzycieli i ich bezpieczeństwo przed nieuczciwymi zachowaniami dłużników, zmierzającymi do uniemożliwienia im zaspokojenia roszczeń. Typowym przykładem usunięcia składników majątku jest wykonanie przelewu na inny rachunek bankowy (por. Grzegorz Łabuda: Komentarz do art. 300 kodeksu karnego). Przestępstwo stypizowane w art. 300 § 1 k.k. należy do kategorii przestępstw skutkowych, polegających na udaremnieniu lub uszczupleniu zaspokojenia wierzyciela. Uszczuplenie jest spowodowaniem uszczerbku w majątku dłużnika powodującym uniemożliwienie zaspokojenia wierzyciela w jakiejkolwiek części (por. wyrok SN z dnia 3 lipca 2007 r., II KK 336/06, LEX nr 299185). |
Z kolei znamię grożącej niewypłacalności lub upadłości dłużnika obejmuje wszelkie sytuacje, w których istnieje obiektywnie konkretne, realne niebezpieczeństwo nadejścia upadłości lub niewypłacalności dłużnika, niebezpieczeństwo, z którym należy się liczyć. Realizacja owego znamienia nie musi się łączyć z nieuchronnością nadejścia któregoś z rzeczonych zdarzeń ani bardzo wysokim prawdopodobieństwem tegoż. Wystarczy, jeśli istnieje znaczące prawdopodobieństwo zaistnienia upadłości lub niewypłacalności, przy czym upadłość lub niewypłacalność niekoniecznie muszą grozić rychłym nadejściem (por. Jarosław Majewski: Komentarz do art. 300 kodeksu karnego). Wszystkie poczynione wyżej uwagi odnoszą się do zachowania oskarżonego S. A.. |
W ocenie Sądu oskarżony czynu tego dopuścił się umyślnie i z zamiarem bezpośrednim. S. A., co Sąd już wcześniej podkreślał, wiedział o swoim zobowiązaniu wobec pokrzywdzonej spółki, bowiem został zapoznany z treścią rozliczenia sztolni i rozliczenie to zaakceptował. (...) tej zresztą oskarżony nie kwestionował. Zdaniem Sądu orzekającego, oskarżony wykazał się złą wolą, gdyż nie chciał uregulować swoich zobowiązań wobec pokrzywdzonego, a nadto pieniądze, jakie posiadał ze sprzedaży nieruchomości usunął, wydając dyspozycję ich przelewu na konto swojej żony, tak aby niemożliwie stało się zaspokojenie wierzyciela z tych pieniędzy. W ocenie Sądu fakt ten świadczy o tym, iż zachowanie oskarżonego miało na celu usunięcie tego składnika majątkowego przed wierzycielem, ukierunkowane na uszczuplenie jego zaspokojenia. Oczywistym jest przy tym, zarówno z punktu widzenia prawa karnego, prawa cywilnego, jak też najprostszych zasad współżycia społecznego, iż swoje długi należy spłacać, zaś tzw. „ucieczka z majątkiem” w celu uszczuplenia zaspokojenia wierzyciela jest czynem zabronionym.
Z kolei zgodnie z brzmieniem art. 244 k.k. sprawcą przestępstwa stypizowanego w tym przepisie jest osoba, która m. in. nie stosuje się do orzeczonego przez sąd zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, co miało miejsce w przypadku działania oskarżonego. Oskarżony S. A. miał wiedzę, iż prowadzenie w dalszym ciągu działalności gospodarczej, pomimo orzeczonego zakazu, stanowiło naruszenie przepisów prawa. Oskarżony mogąc zachować się zgodnie z prawem, naruszył je. Czynu zabronionego oskarżony dokonał umyślnie, w zamiarze bezpośrednim. Oskarżony działał przy tym w normalnej sytuacji motywacyjnej, zdając sobie sprawę zarówno z bezprawności, jak i karygodności swego postępowania. Sąd nie uznał przy tym za wiarygodne twierdzenia oskarżonego, iż nie mógł tak szybko zakończyć działalności i w istocie wykonywał tylko czynności zmierzające do jej zamknięcia. W świetle zebranego materiału dowodowego wynika bowiem, że oskarżony przyjmował nowe zlecenia, co potwierdzają faktury oraz składane deklaracje.
Za pierwszy z przypisanych oskarżonemu czynów Sąd wymierzył mu karę roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności oraz za drugi - karę 6 miesięcy pozbawienia wolności. W oparciu o przepisy art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. Sąd połączył orzeczone wobec oskarżonego jednostkowe kary pozbawienia wolności i wymierzył mu karę łączną roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności. Wymierzając te kary Sąd uwzględnił całokształt okoliczności podmiotowych i przedmiotowych popełnionych przez niego przestępstw, a zwłaszcza charakter tych występków. Sąd miał przy tym na uwadze zarówno okoliczności łagodzące, jak i okoliczności obciążające sprawcę. Sąd baczył też, aby wymierzona oskarżonemu kara była dostosowana do stopnia społecznej szkodliwości jego czynów, stopnia zawinienia oskarżonego, a także, aby wszechstronnie uwzględniała te cele, które stawiane są karze.
W ocenie Sądu stopień winy oskarżonego w zakresie obu przypisanych mu czynów był wysoki. Niewątpliwie każdorazowo oskarżony działał w zamiarze bezpośrednim, a towarzysząca mu motywacja w obu przypadkach świadczy o działaniu przemyślanym, zaplanowanym, o działaniu z premedytacją. Opinia wydana przez biegłych sądowych psychiatrów i wnioski w niej zawarte, jednoznacznie wskazują na to, że oskarżony w chwili czynów był poczytalny, a jego poczytalność nie budzi wątpliwości. Brak jest przy tym podstaw do zakwestionowania treści opinii, która w ocenie Sądu jest pełna, jasna, rzetelna i nie zawiera żadnych sprzeczności.
Znaczny jest też, w ocenie Sądu stopień społecznej szkodliwości czynów, których popełnienia dopuścił się oskarżony. Oskarżony S. A. w jawnie lekceważący sposób odniósł się do obowiązujących w państwie norm porządku prawnego, związanych z ochroną obrotu gospodarczego. Jego działanie godziło również w interes finansowy wierzyciela tj. (...). Z uwagi na całokształt okoliczności sprawy (w tym wartość wierzytelności, której zaspokojenie uszczuplono) oraz rodzaj i charakter przestępstwa, jakim jest utrudnianie dochodzenia roszczeń, należy stwierdzić, że stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu jest wysoki. Bezspornie działanie oskarżonego zasługuje na negatywne oceny moralne, co oznacza konieczność jego szczególnego napiętnowania.
Znaczny jest, zdaniem Sądu, także stopień społecznej szkodliwości drugiego z popełnionych przez oskarżonego czynów, kwalifikowanego z art. 244 k.k. Oskarżony całkowicie zlekceważył orzeczony wobec niego zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. Okolicznością zdecydowanie obciążającą oskarżonego jest też fakt, iż mimo orzeczonego zakazu oskarżony przyjmował nowe zlecenia na wykonywanie usług turystycznych. Z drugiej jednak strony Sąd miał na względzie stosunkowo krótki okres kontynuowania działalności gospodarczej, wynoszący niespełna 5 miesięcy.
Jako okoliczność obciążającą przy wymiarze kar Sąd uwzględnił także uprzednią karalność S. A..
W ocenie Sądu uprzednia karalność oskarżonego nie prowadziła do orzeczenia wobec niego bezwzględnej kary pozbawienia wolności. Sąd uznał, iż biorąc pod uwagę całokształt okoliczności przedmiotowych i podmiotowych, oskarżony zasługuje na zastosowanie wobec niego instytucji warunkowego zawieszenia kary. W przekonaniu Sądu orzeczenie kary łącznej pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania jest wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary zarówno represyjnych, jak i prewencyjnych. Bezwzględne pozbawienie wolności traktować bowiem należy jako środek ostateczny. W wielu wypadkach wystarczy sam fakt skazania i groźba wykonania kary oraz poddanie sprawcy próbie. Sytuacja taka aktualizuje się w niniejszej sprawie. Z uwagi na niski stopień pewności prognozy kryminologicznej, zdaniem Sądu, jedynie najdłuższy, 5-letni okres próby, będzie adekwatny dla weryfikacji trafności pozytywnej prognozy postawionej w stosunku do oskarżonego.
Celom wychowawczym kary sprzyjać będzie nałożony na oskarżonego środek probacyjny w postaci zobowiązania go do wykonania prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 18 kwietnia 2011 r. sygn. akt VI GC 15/11, w terminie 3 lat od uprawomocnienia się wyroku. Takiemu orzeczeniu nie sprzeciwia się sformułowany w art. 415 § 5 k.p.k. zakaz orzekania obowiązku naprawienia szkody, w sytuacji gdy o roszczeniu wynikającym z przestępstwa rozstrzygnięto prawomocnie w innym postępowaniu. „Choć wykonanie obowiązku będzie stanowiło naprawienie szkody, to zastosowany środek probacyjny nie jest tożsamy ze zobowiązaniem do naprawienia szkody, o którym mowa w art. 72 § 2 k.k. W przeciwieństwie do obowiązku naprawienia szkody orzekanego na podstawie tego przepisu orzeczenie zawierające zobowiązanie z art. 72 § 1 pkt 8 k.k. nie jest uważane za orzeczenie co do roszczeń majątkowych w rozumieniu przepisu art. 107 § 2 k.p.k. i nie podlega wykonaniu w drodze egzekucji” (wyrok SA w Katowicach z dnia 8.04.2009 r. sygn. akt II AKa 63/09 LEX nr 534015). Podobny pogląd wyraził też Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 6 marca 2014 r. sygn. akt II AKa 30/14.
W ocenie Sądu kara w tych rozmiarach stanowić będzie dla oskarżonego wystarczającą dolegliwość, adekwatną do stopnia jego zawinienia i stopnia szkodliwości społecznej czynów. Orzeczona kara winna spełnić swoje cele zapobiegawcze i wychowawcze wobec oskarżonego, jak i potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.
Ponieważ pokrzywdzony działał w sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego, a nadto korzystał z pomocy pełnomocnika adw. J. S., na podstawie art. 627 k.p.k. Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego kwotę 924 złote tytułem zwrotu wydatków wynikających z zastępstwa procesowego.
Oskarżony S. A. korzystał z pomocy obrońcy z urzędu w postępowaniu przygotowawczym i sądowym, a koszty obrony nie zostały opłacone. Wobec powyższego, Sąd w oparciu o art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26.05.1982r. Prawo o adwokaturze zasądził na rzecz obrońcy kwotę 1224 zł oraz kwotę 281,52 zł tytułem podatku Vat.
Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych, z uwagi na trudną sytuację majątkową oskarżonego, nie osiągającego żadnych dochodów, Sąd zwolnił go od ponoszenia na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych oraz odstąpił od wymierzenia mu opłaty.