Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 41/13

POSTANOWIENIE

Dnia 16 stycznia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący : SSO Anatol Gul

Sędziowie : SO Aleksandra Żurawska

SO Piotr Rajczakowski

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2013 r. w Świdnicy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Skarbu Państwa-Dyrektora Izby Celnej w R.

przy udziale M. K. (1), M. K. (2), M. K. (3) i Z. K.

o wpis hipoteki przymusowej

na skutek apelacji uczestników postępowania M. K. (3)

i Z. K.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Świdnicy

z dnia 7 listopada 2012 r. sygn. akt Dz. Kw 8774/12

postanawia :

oddalić apelację.

Sygn. akt II Ca 41/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem utrzymano w mocy dokonany przez referendarza sądowego w dziale IV księgi wieczystej (...) wpis hipoteki przymusowej celem zabezpieczenia należności celno-podatkowych, na podstawie nieostatecznej decyzji wnioskodawcy

z dnia 21 kwietnia 2008 r. Do wniosku dołączono ponadto wyrok sądu o uznaniu za bezskuteczą wobec wnioskodawcy umowę darowizny nieruchomości z dnia 14 kwietnia 2008 r. zawartą przez M. K. (2) i M. K. (1).

Jak wynikało z dokumentów, decyzja została wydana przeciwko M. K. (1) , a w chwili złożenia wniosku, w dziale II księgi wieczystej ujawnieni byli M. K. (3) i Z. K. na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej. Po wydaniu wyroku przez sąd pierwszej instancji, w dniu 16 kwietnia 2012 r., strony rozwiązały umowę darowizny, co skutkowało przeniesieniem wlasności nieruchomości przez M. K. (2) na rzecz M. K. (1). Z kolei w dniu 18 kwietnia 2012 r., M. K. (1) przeniósł własność nieruchomości na rzecz swoich rodziców M. K. (3) i Z. K., a zatem w konsekwencji wyrok o uznaniu czynności darowizny za bezskuteczną nie został wydany przeciwko obecnym właścicielom, lecz ich poprzednikowi prawnemu. Jednak w ocenie sądu, wszelkie czynności związane z rozporządzeniem nieruchomością przez M. K. (2) po doręczeniu jej odpisu pozwu w sprawie ze skargi pauliańskiej, nie odniosły skutku wobec wnioskodawcy / powoda w sprawie ze skargi pauliańskiej /, który w tej sytuacji może realizować swoje prawo do zaspokojenia się z nieruchomości, bez względu na to, czyją własnością stała się ta nieruchomość, w tym także uzyskać wpis hipoteki przymusowej.

W apelacji skarżący zarzucili naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię przepisu art. 109 ust. 1 u.k.w.h. przez dokonanie wpisu hipoteki przymusowej na nieruchomości, która w dniu rozpoznania wniosku nie stanowiła już własności dłużnika.

Przytoczyli ponadto liczne orzeczenia Sądu Najwyższego oraz poglądy komentatorów odnośnie wpisu hipoteki, skargi pauliańskiej, darowizny oraz przepisu art. 192 pkt. 3 kpc, który nie wywołuje żadnych skutków rzeczowych, lecz wyłącznie procesowe. W ocenie skarżących istota problemu polegała na tym, że skarga pauliańska na dzień wyrokowania powinna zostać oddalona, skarżący nabyli własność nieruchomości nie od strony procesu, lecz od dłużnika, który ponadto w chwili dokonywania wpisu hipoteki nie był właścicielem tej nieruchomości, wobec czego tylko zbycie nieruchomości po złożeniu wniosku o wpis hipoteki i uczynienie o tym wzmianki, nie ma wpływu na dalszy tok sprawy.

Wskazując na powyższe wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia przez uchylenie zaskarżonego wpisu oraz oddalenie wniosku w całości.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Uregulowana w art. 626(8) § 2 kpc kognicja sądu jest zawężona, ogranicza się bowiem do badania jedynie treści i formy wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treści księgi wieczystej.

Ten zakres kognicji dotyczy sądów obu instancji: pierwszej- przy wpisie, drugiej- przy rozpoznawaniu apelacji od wpisu, z wyjątkiem dowodu z dokumentu. Oznacza to, że wniosek o wpis hipoteki przymusowej może nastapić tylko przeciwko takiemu właścicielowi nieruchomości, który jest dłużnikiem wnioskodawcy, stąd też obowiązkiem sądu jest jedynie ustalenie, czy obciążenie, które ma być wpisane, zostało ważnie ustanowione, co odnośnie uczestnika M. K. (1) nie budziło wątpliwości, skoro jedną z podstaw wniosku o wpis hipoteki stanowiła decyzja wobec tego uczestnika wydana przez wnioskodawcę, gdy ponadto uczestnik ten okoliczności tej nie kwestionował.

Bezspornym było, że w chwili złożenia wniosku o wpis hipoteki, jak

i w chwili dokonania tego wpisu, jako właściciele przedmiotowej nieruchomości w dziale II księgi wieczystej wpisani byli skarżący, którzy nigdy nie byli dłużnikami wnioskodawcy. Z kolei w chwili wszczęcia postepowania sądowego w sprawie I C 720/11 Sądu Rejonowego w Wałbrzychu o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną ,właścicelem tej nieruchomości na podstawie umowy darowizny z dnia 14 kwietnia

2008 r. była uczestniczka M. K. (2) , która własność tej nieruchomości uzyskała w drodze umowy darowizny od uczestnika M. K. (1) . przy czym ostatecznie umowa ta została uznana za bezskuteczną wobec wnioskodawcy, a zatem wnioskodawca mógł skutecznie realizować swoje prawa wobec M. K. (1), kierując żądania także wobec przedmiotowej nieruchomości, traktowanej tak, jakby nigdy nie wyszła z majątku uczestnika M. K. (1).

W konsekwencji- wszelkie dalsze czynności prawne dokonywane przez uczestników w drodze kolejnych umów z dnia 16 kwietnia 2012 r. oraz

23 kwietnia 2012 r. - które były dokonane oczywiście po doręczeniu odpisu pozwu pozwanej uczestniczce M. K. (2)- nie miały znaczenia dla treści orzeczenia w sprawie I C 720/11 , skoro z chwilą doręczenia pozwu zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy / art. 192 pkt. 3 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc /, a zatem orzeczenie takie jest również skuteczne wobec kolejnych nabywców nieruchomości od uczestniczki M. K. (2).

Nie można podzielić licznych uwag apelacji odnośnie trafności orzeczeń sądowych w sprawie ze skargi pauliańskiej, skoro prawomocne orzeczenie sądu jest wiążące dla sądu wieczystoksięgowego / art. 365 § 1 kpc w zw.

z art. 13 § 2 kpc /.

Także pozostałe uwagi apelacji, które sprowadzają się do przedstawienia różnorakich poglądów na temat wpisu hipoteki, skargi pauliańskiej i darowizny, nie podważają w najmniejszym stopniu prawidłowości zapadłego rozstrzygnięcia.

Z tych przyczyn apelacja jako pozbawiona uzasadnionych podstaw została oddalona / art. 385 kpc w zw. z art. 626(1) § 1 kpc i art. 13 § 2 kpc /.

II Ca 41/13

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE