Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Luby Fiłoc

po rozpoznaniu w dniu 30 czerwca 2015 r.

sprawy D. M.

oskarżonego o przestępstwo z art. 62 ust. 1 Ustawy z 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii

na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim

z dnia 8 kwietnia 2015 r. sygn. akt II K 855/14

I.  zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że:

1.  okres próby, na który warunkowo umorzono postępowanie podwyższa do lat 2 (dwóch);

2.  na podstawie art. 67 §3 kk orzeka od D. M. świadczenie pieniężne w wysokości 1500 zł (tysiąc pięćset złotych) na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;

II.  w pozostałej części wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia oskarżonego od opłaty i wydatków postępowania odwoławczego, stwierdzając że te ostatnie ponosi Skarb Państwa.

Sygn. akt II Ka 288/15

UZASADNIENIE

D. M. został oskarżony o to, że w dniu 22 sierpnia 2014 r. w M., pow. (...), woj. (...), działając wbrew przepisom ustawy posiadał w miejscu zamieszkania, środek odurzający w postaci amfetaminy o wadze 3,59 grama netto

tj. o czyn z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii

Wyrokiem z dnia 8 kwietnia 2015 r., sygn. akt II K 855/14 Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim:

I.  Uznając, że D. M. dopuścił się zarzucanego mu czynu, stanowiącego występek z art. 62 ust. 1 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r., Nr 124, z późn. zm.), na podstawie art. 66 § 1 k.k. i art. 67 § 1 k.k. postępowanie wobec niego warunkowo umorzył na okres próby 1 (jednego) roku;

II.  Na podstawie art. 70 ust. 2 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii orzekł wobec oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa przepadek substancji psychotropowej wraz z opakowaniem – szczegółowo opisanych w wykazie dowodów rzeczowych nr I /227 / 14, na k. 14 akt sprawy, przechowywanych w Centralnym Magazynie Dowodów Rzeczowych w S. – poprzez ich zniszczenie;

III.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa tytułem zwrotu wydatków postępowania kwotę 110 (sto dziesięć) złotych oraz tytułem opłaty kwotę 90 (dziewięćdziesiąt) złotych;

Apelację od przedstawionego wyżej wyroku wywiódł prokurator Prokuratury Rejonowej w Mińsku Mazowieckim zaskarżając powyższy wyrok na niekorzyść oskarżonego D. M. w całości. Powołując się na art. 427 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 438 pkt 2 i 4 k.p.k. wyrokowi temu zarzucił:

1.  niesłuszne zastosowanie wobec oskarżonego D. M. środka probacyjnego w postaci warunkowego umorzenia postepowania karnego w sytuacji, gdy okoliczności leżące po stronie oskarżonego, w szczególności stopień jego winy, jak również stopień społecznej szkodliwości czynu nie uzasadniają przypuszczenia, iż pomimo warunkowego umorzenia postępowania będzie on przestrzegał porządku prawnego;

2.  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia w postaci art. 424 § 2 k.p.k. przejawiającą się w braku należytego wskazania w uzasadnieniu wyroku, jakie okoliczności świadczą o nieznacznej winie oskarżonego oraz społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu, jak również braku należytego wskazania okoliczności, które przesądziły o uznaniu, iż postawa oskarżonego, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie on przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

W następstwie tak sformułowanych zarzutów odwołujący się wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Mińsku Mazowieckim.

W toku rozprawy odwoławczej prokurator poparł apelację i wniosek w niej zawarty. Oskarżony oświadczył jedynie, iż od września rozpoczyna pracę jako masażysta w Ośrodku (...) w M., wnosząc o nieuwzględnienie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora okazała się bezzasadna, doprowadziła jednakże do zmiany zaskarżonego orzeczenia w zakresie wskazanym w wyroku Sądu Okręgowego.

Na wstępie zaznaczyć należy, iż w sprawie D. M. doszło do materializacji wszystkich przesłanek posłużenia się dobrodziejstwem warunkowego umorzenia postępowania karnego. Prokurator niesłusznie podważa poczynioną przez Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim ocenę stopnia winy i stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego D. M., a także bezzasadnie wskazuje na nietrafność pozytywnej prognozy kryminologicznej.

Niewątpliwym jest, że przedmiotem ochrony art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu jest życie i zdrowie publiczne, jak również - w przypadku posiadania środków odurzających lub substancji psychotropowych - życie i zdrowie konkretnej osoby. Trafne jest stanowisko Sądu Apelacyjnego w Katowicach wyrażone w wyroku z dnia 24 kwietnia 2008 r., sygn. II AKa 102/08, z którego wynika, iż „rodzajowym i bezpośrednim przedmiotem ochrony przepisów art. 58, art. 62 , art. 64 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii jest zdrowie publiczne (społeczne). Zachowanie polegające na posiadaniu śladowej ilości środka odurzającego w postaci marihuany (nikłych resztek, ilości trudnej do określenia) nie stwarza niebezpieczeństwa dla tego dobra prawnego”. Odnosząc się do substancji odurzającej, tj. amfetaminy, jaką posiadał D. M. w miejscu zamieszkania wskazać należy także stanowisko Sądu Apelacyjnego w Katowicach wyrażone w postanowieniu z dnia 8 października 2014 r., sygn. akt II AKZ 373/14 zgodnie z którym „w orzekaniu co do znacznej ilości narkotyku istotne jest tylko kryterium ilościowe, a nie rodzaj środka odurzającego”.

Kierując się przedstawionym wyżej zapatrywaniem i odnosząc się do argumentów przytoczonych w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku uznać należy, iż wina i społeczna szkodliwość przypisanego oskarżonemu czynu nie są znaczne. Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, rodzaj i charakter naruszonego przez D. M. dobra nie są szczególnie drastyczne. Oskarżony zakupił i posiadał narkotyki jedynie na własny użytek. Ich ilość była niewielka, pozwalała mu na kilkukrotne odurzenie się. D. M. nie utrudniał w żaden sposób postępowania, wskazał funkcjonariuszom Policji miejsce ukrycia środków odurzających, wyraził swoją skruchę, złożył także obszerne wyjaśnienia, które zostały potwierdzone zebranym w niniejszej sprawie materiałem dowodowym. Dlatego też, Sąd Okręgowy w pełni podziela argumentację Sądu I instancji w tym zakresie.

Nie bez znaczenia jest również fakt, iż przedmiotowe zdarzenie miało w życiu oskarżonego incydentalny charakter. Oskarżony jest młodym człowiekiem, który wkracza w dorosłe życie, uczy się, wkrótce podejmie pracę związaną z kierunkiem wykształcenia. Nadto, za zastosowaniem instytucji warunkowego umorzenia postępowania przemawiają także warunki i właściwości osobiste oskarżonego, który nie był karany za przestępstwo umyślne.

Powyższe okoliczności uzasadniają przypuszczenie, iż oskarżony będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie wejdzie po raz kolejny w konflikt z prawem. Zdaniem Sądu Okręgowego, warunkowe umorzenie postępowania karnego wobec oskarżonego czyni zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości, dowodząc braku bezkarności dla tego typu zachowań. Jest przy tym wystarczające do tego, by podziałało na niego powstrzymująco i uświadomiło mu nieuchronność poniesienia odpowiedzialności za naruszenie porządku prawnego w przypadku kolejnego wejścia w konflikt z prawem.

Za bezzasadny uznano także podniesiony przez oskarżyciela publicznego zarzut obrazy przepisów postępowania, a mianowicie art. 424 § 2 k.p.k. Wątpliwości Sądu Okręgowego nie budzi bowiem uzasadnienie zaskarżonego wyroku, które zostało sporządzone z zachowaniem wszelkich wymogów określonych w art. 424 k.p.k. i na tyle szczegółowo, że pozwala na kontrolę odwoławczą prawidłowości zaskarżonego rozstrzygnięcia. Nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem prokuratora, który w złożonej apelacji podniósł, iż Sąd Rejonowy w pisemnych motywach wyroku nie wykazał w należyty sposób jakie okoliczności świadczą o nieznacznej winie oraz społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu. Uzasadnienie to bowiem zawiera wszelkie faktory przemawiające za uznaniem winy i społecznej szkodliwości czynu za „nie znaczne”. Oba te warunki w realiach niniejszej sprawy zostały spełnione kumulatywnie. W zaskarżonym uzasadnieniu zważono elementy strony podmiotowej czynu, pobudki jakie kierowały oskarżonym, postać zamiaru, okoliczności popełnienia czynu, niewielką ilość posiadanego środka odurzającego, zamiar wykorzystania tegoż środka jedynie w celu kilkukrotnego odurzenia się. Zważono także dojrzałość wiekową sprawcy – młodego, wkraczającego w dorosłe życie człowieka, jego zdolność do rozpoznania bezprawności czynu oraz działanie w normalnej sytuacji motywacyjnej. Ocena stopnia społecznej szkodliwości dokonana przez Sąd I instancji także została dokonana w sposób prawidłowy. Uważna lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku pozwala na stwierdzenie, iż została ona oparta na przesłankach podmiotowych i przedmiotowych z art. 115 § 2 k.k., tworzących ściśle określony katalog. Stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonego czynu został uznany za wyższy niż „znikomy: ale niższy niż „znaczny”. Dokonana przez Sąd I instancji całościowa ocena winy i stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu pozwala na wysnucie wniosku, iż w istocie D. M. zasługuje na dobrodziejstwo warunkowego umorzenia postępowania, a uzasadnienie pierwszoinstancyjne w tym zakresie zostało sporządzone zgodnie w sposób wyczerpujący, zgodnie z wymogami art. 424 § 2 k.p.k.

Jednocześnie w celu weryfikacji pozytywnej prognozy kryminologicznej jaką postawił Sąd Rejonowy dokonując wobec oskarżonego warunkowego umorzenia postępowania karnego, Sąd II instancji zaskarżony wyrok zmienił w ten sposób, że okres próby, na który warunkowo umorzono postępowanie podwyższył do lat 2 (dwóch). Tylko okres próby orzeczony w tym wymiarze, pozwoli na pełną, pozbawioną wątpliwości weryfikację pozytywnej prognozy kryminologicznej. Zdyscyplinuje także oskarżonego oraz będzie działać wychowawczo i zapobiegawczo. To od jego wyniku zostanie uzależnione to, czy umorzone postępowanie karne zostanie podjęte, czy też nie.

Na podstawie art. 67 § 3 k.k. orzeczono od D. M. świadczenie pieniężne w wysokości 1500 zł (jednego tysiąca pięciuset złotych) na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Podstawową funkcją tego obowiązku okresu próby jest potrzeba kształtowania informacyjnej polityki karania w ten sposób, aby przy zastosowaniu warunkowego umorzenia postępowania w świadomości społecznej nie powstało błędne przekonanie o bezkarności sprawcy popełnionego przestępstwa (uchw. Sądu Najwyższego z 21 czerwca 1995 r., I KZP 18/95, OSNKW 1995, Nr 9-10, poz. 55). Należy zwrócić uwagę także na wychowawczy charakter tego środka. Ponadto, w ocenie Sądu Okręgowego kwota 1.500 zł nie przekracza możliwości majątkowych i zarobkowych oskarżonego.

W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymano w mocy.

W przedmiocie kosztów sądowych Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 635 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k.

Z tych względów, Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.