Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział V Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2013 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo - akcyjnej we W.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w (...)

z dnia 15 listopada 2012 r. sygn. akt VI GC 160/12

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Na oryginale właściwe podpisy

UZASADNIENIE

Powód (...) sp. z o.o. S.K.A we W. w pozwie przeciwko pozwanemu (...) sp. z o.o. w W. wniósł o zapłatę kwoty 111.869,73 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 14 lipca 2012 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Nakazem zapłaty z dnia 12 września 2012 r. w sprawie akt VI (...) Sąd Okręgowy w (...) uwzględnił w całości żądanie pozwu.

W sprzeciwie od powyższego nakazu zapłaty pozwany zaskarżając go w całości wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Po rozpoznaniu sprzeciwu Sąd Okręgowy wyrokiem z 15.11.2013 r. oddalił powództwo w całości oraz orzekł o kosztach postępowania w sprawie.

Swoje ustalenie oparł na następujących okolicznościach.

W dniu 29 września 2010 r. strony zawarły umowę o realizację inwestycji nr (...), której przedmiotem było wykonanie przez powoda parku handlowego składającego się z dwóch odrębnych budynków tj. budynku A o powierzchni użytkowej około 1.450 m ² oraz budynku B o powierzchni użytkowej około 1.930 m ² wraz z miejscami parkingowymi w ilości 50 oraz towarzyszącą infrastrukturą komunikacyjną i techniczną, w tym instalacją gazową i przyłączami mediów oraz komunikacyjnymi w terminie do dnia 30 czerwca 2011 r. Za wykonanie przedmiotu umowy strony ustaliły wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości 9.600.000 zł netto; przy czym odrębnie uregulowano kwestie wynagrodzenia z tytułu zwiększonej powierzchni realizowanych obiektów. Mianowicie zgodnie z § 13 ust. 4 tej umowy strony ustaliły, że „jeżeli całkowita wynajmowana powierzchnia budynków wchodzących w skład (...) inwestycyjnego liczona zgodnie z umowami najmu będzie wyższa od zakładanej, wskazanej w załączniku nr 11 do niniejszej umowy i zgodnie z umowami najmu doprowadzi do zwiększenia przychodów z umów najmu w stosunku do kalkulacji stanowiącej załącznik nr 11 do niniejszej umowy więcej niż 1% ogólnej zakładanej kwoty przychodu z tych umów najmu, co zostanie potwierdzone w protokole odbioru końcowego lub oddzielnym protokole po odbiorze lokali przez najemców, wówczas (...) zapłaci na rzecz B. wynagrodzenie dodatkowe stanowiące iloczyn nadwyżki powierzchni wynajmowanej budynków wchodzących w skład (...) inwestycyjnego, liczonej zgodnie z postanowieniami umów najmu powyżej 1% zakładanej powierzchni najmu wskazanej w załączniku nr 11 do niniejszej umowy i kwoty 4.270 zł/m ² netto + VAT, jednakże nie więcej niż 150.000 zł + VAT. Jeżeli kwota dodatkowego wynagrodzenia B. miałaby być większa niż 150.000 zł – strony podejmą w dobrej wierze negocjacje w celu ustalenia dodatkowego wynagrodzenia B.”.

W załączniku nr 11 do powyższej umowy powierzchnia wszystkich lokali objętych umowami najmu przewidywana była na około 3.350 m ².

W dniu 27 maja 2011 r. został sporządzony protokół odbioru końcowego i przekazania obiektu, w którym w pkt 3 ustalono powierzchnię efektywną 3.445,48 m ² od jakiej najemcy mieli płacić czynsz oraz ustalono związaną z tym dopłatę w kwocie netto 264.483,80 zł. Ustalenia powyższe zostały potwierdzone w załączniku nr 1 do tego protokołu.

Ze strony pozwanego powyższy protokół i załącznik podpisali M. W. jako dyrektor, Ł. H. jako dyrektor działu rozwoju i J. S. pełniący funkcję inspektora nadzoru.

Następnie w dniu 30 maja 2011 r. powód wystawił pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę netto 264.483,80 zł, która z podatkiem VAT wyniosła 325.315,07 zł brutto z tytułu robót budowlanych dodatkowych – dopłaty do kontraktu zgodnie z załącznikiem nr 1 do protokołu końcowego.

Pismem z dnia 29 czerwca 2011 r. pozwany m.in. poinformował powoda, że w protokole odbioru końcowego i w załączniku nr 1 do tego protokołu została niewłaściwie obliczona dopłata wynikająca z dodatkowych powierzchni i przychodów, a prawidłowa dodatkowa kwota do zapłaty to 173.532,80 zł. Wyliczenie tej kwoty zawierał załącznik do powyższego pisma.

Powód w piśmie z dnia 30 czerwca 2011 r. nie zgodził się z powyższym wyliczeniem dokonanym przez pozwanego; z kolei pozwany w piśmie z dnia 6 lipca 2011r. podtrzymał swoje stanowisko w sprawie.

W dniu 20 lipca 2011 r. pozwany przelał na konto powoda kwotę 213.445,34 zł tj. wyliczone przez siebie dodatkowe wynagrodzenie powoda w kwocie netto 173.532,80 zł powiększone o podatek VAT.

Pismem z dnia 19 września 2011 r. powód wezwał pozwanego m.in. do zapłaty pozostałej kwoty 111.869,73 zł z faktury VAT nr (...) z dnia 30 maja 2011 r.

Stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów prywatnych przedłożonych przez strony, których autentyczność nie była przez nie kwestionowana. Oddalił wnioski dowodowe powoda z zeznań świadków T. D., B. L., M. M., M. W. i J. S. oraz z przesłuchania stron na okoliczności wskazane w pkt 4 petitum pozwu oraz wnioski dowodowe pozwanego z zeznań świadków M. W., J. S. i Ł. H. oraz z przesłuchania w charakterze strony prezesa pozwanej spółki (...) na okoliczności wskazane w pkt 3-6 petitum sprzeciwu od nakazu zapłaty (k. protokół rozprawy z dnia 15 listopada 2012 r. – k. 206-207) bowiem w ocenie Sądu Okręgowego wnioskowane dowody nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

W ocenie Sądu I instancji w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego roszczenie powoda o zasądzenie kwoty 111.869,73 zł tytułem pozostałej części dodatkowego wynagrodzenia z tytułu zwiększonej powierzchni zrealizowanych obiektów nie zasługuje na uwzględnienie. Stosownie bowiem do postanowień § 13 ust. 4 łączącej strony umowy nr (...) z dnia 29 września 2010 r. pozwany zobowiązał się do zapłaty na rzecz powoda z tytułu zwiększonej powierzchni zrealizowanych obiektów wynagrodzenie dodatkowe w kwocie nie większej niż 150.000 zł + VAT. Strony ustaliły też, iż w przypadku jeżeli kwota tego dodatkowego wynagrodzenia należnego powodowi będzie wyższa 150.000 zł to wówczas podejmą w dobrej wierze negocjacje w celu ustalenia dodatkowego wynagrodzenia powoda.

Dodatkowe wynagrodzenie przekroczyło zastrzeżoną w umowie kwotę 150.000 zł + VAT. Jak wynika z pkt 3 protokołu odbioru końcowego i przekazania obiektu z dnia 27 maja 2011 r. oraz z treści załącznika nr 1 do tego protokołu łączna powierzchnia efektywna obiektów zwiększyła się w stosunku do wielkości umownej tj. 3.350 m ² o 61,94 m ², wskutek zwiększenia tej powierzchni dodatkowe wynagrodzenie powoda zostało wyliczone na kwotę 264.483,80 zł netto. Pozwany uiścił na rzecz powoda dodatkowe wynagrodzenie w kwocie netto 173.532,80 zł powiększone o podatek VAT (tj. łącznie w kwocie 213.445,34 zł), a więc wyższej niż zastrzeżona w umowie. W ocenie Sądu Okręgowego okoliczność ta nie świadczy jednak, iż powodowi należy się również pozostała część ustalonego w protokole odbioru końcowego dodatkowego wynagrodzenia z tytułu zwiększonej kubatury zrealizowanych obiektów. Wyższe, ponad kwotę 150.000 zł netto, dodatkowe wynagrodzenie należałoby się powodowi jedynie wtedy, gdyby zgodnie z § 13 ust. 4 przedmiotowej umowy strony w drodze negocjacji podjętych w dobrej wierze uzgodniły wypłatę powodowi tego wyższego, ponad kwotę 150.000 zł netto, dodatkowego wynagrodzenia. Tymczasem powód nawet nie twierdził w procesie, że strony takie negocjacje podjęły i w ich następstwie zgodziły się na wypłatę powodowi ustalonego dodatkowego wynagrodzenia w kwocie netto 264.483,80 zł. Sąd Okręgowy podkreślił, iż pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty wyraźnie zarzucił, że powód nie skorzystał z jego zaproszenia do rozmów i nigdy nie zaproponował terminu spotkania. Powód nie odniósł się do tego zarzutu; stosownie zatem do art. 230 k.p.c. okoliczność tą Sąd Okręgowy uznał za przyznaną przez powoda. W ocenie Sądu I instancji uzgodnienia nie stanowi ani protokół odbioru końcowego ani załącznik nr 1 do tego protokołu; dokumenty te co najwyżej stanowiły podstawę do podjęcia negocjacji w celu ustalenia dodatkowego wynagrodzenia powoda. Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, iż pozwana spółka skutecznie zarzuciła, iż jej pracownicy, którzy podpisali protokół odbioru nie byli umocowani do zaciągania zobowiązań finansowych w jej imieniu. W świetle treści odpisu z rejestru przedsiębiorców KRS pozwanej spółki z dnia 1 października 2012 r. organem uprawnionym do jej reprezentacji jest prezes zarządu B. Ż.. Ponadto ani z protokołu odbioru końcowego, ani z załącznika nr 1 do tego protokołu nie wynika, że pozwany reprezentowany przy odbiorze zrealizowanego przedmiotu umowy przez M. W., Ł. H. i J. S., wyraził zgodę na wypłatę powodowi dodatkowego wynagrodzenia w kwocie netto 264.483,80 zł.

W ocenie Sądu Okręgowego w okolicznościach sporu bez znaczenia pozostawała też podnoszona przez strony kwestia nadmetrażu powierzchni lokalu wynajmowanego przez C. i wysokości czynszu płaconego przez tego najemcę. W świetle § 13 ust. 4 przedmiotowej umowy kwestię dodatkowego wynagrodzenia z tytułu zwiększonej powierzchni zrealizowanych obiektów, ponad kwotę 150.000 zł + VAT, została poddana wyłącznej woli stron, które w drodze podjętych w dobrej wierze negocjacji mogli uzgodnić to wyższe dodatkowe wynagrodzenie.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.

Apelację od powyższego orzeczenia złożył powód zaskarżając wyrok w całości.

Zarzucił:

1.  Obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść zaskarżonego wyroku tj. art. 217 § 2 k.p.c. przez oddalenie wniosków dowodowych powódki mimo, iż w świetle ustaleń Sądu I instancji i argumentacji powołanej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie zachodziła żadna z przesłanek uzasadniających takie rozstrzygnięcia, co w konsekwencji doprowadziło to do wydania wyroku o treści odmiennej od wydanego uprzednio nakazu zapłaty i to mimo nie zmienionych okoliczności faktycznych istniejących zarówno w chwili wydania zaskarżonego wyroku jak i wcześniej, w chwili wydawania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym a ostatecznie również do oddalenia żądania pozwu mimo braku ku temu podstaw faktycznych i prawnych.

2.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego przez przyjęcie, że:

a)  powód nie twierdził w procesie (ani w uzasadnieniu pozwu ani do protokołu rozprawy), że strony podjęły negocjacje przewidziane w § 13 ust. 4 Umowy, w następstwie których strony wyraziłyby zgodę na wypłatę powodowi ustalonego dodatkowego wynagrodzenia w kwocie 264.483,80 zł jak również i to, że powód nie skorzystał z zaproszenia pozwanego do rozmów i nigdy nie zaproponował terminu spotkania, które to ustalenie oparto wyłącznie na przyjęciu, że powód przyznał te okoliczności.

3.  Uchybienia procesowe, które miały wpływ na treść

zaskarżonego wyroku a w szczególności

a)  art. 230 k.p.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie.

b)  art. 233 § 1 k.p.c. przez nie uwzględnienie i nieroważenie wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, poczynienie zupełnie dowolnych ustaleń chociażby w odniesieniu do przypisania najistotniejszego znaczenia negocjacjom, które powinny doprowadzić do ustalenia wysokości dodatkowego wynagrodzenia na rzecz powódki,

c)  art. 328 § 2 k.p.c. przez nie wskazanie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku czy i jakie znaczenie miały powyższe dokumenty dla przyjęcia stanowiska Sądu, że strony nie podjęły negocjacji,

4.  naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 65 k.c. i pozostanie przy literalnym brzmieniu § 13 ust. 4 Umowy z dnia 29 września 2010 roku o realizacje inwestycji nr (...).

W oparciu o powyższe zarzuty wniósł o:

1.  zmianę wyroku w zaskarżonej części, odmienne orzeczenie co do istoty sprawy i uwzględnienie w całości żądania pozwu z równoczesnym zasądzeniem na rzecz powódki od pozwanego kosztów procesu za I i II instancję

2.  na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. o uchylenie wyroku Sądu pierwszej instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, pozostawiając temuż sądowi orzeczenie o kosztach procesu.

Pozwany w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji oraz wywiedzione na tej podstawie konsekwencje prawne i przyjmuje je za własne.

Wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd Apelacyjny nie podziela zarzutu naruszenia prawa materialnego art. 65 kc. Sąd I instancji prawidłowo zinterpretował treść umowy oraz zasady ustalania wynagrodzenia dodatkowego powyżej maksymalnego limitu 150.000,00 zł plus VAT. W realiach sprawy jest zupełnie bezsporne, że powódka nie wynegocjowała wynagrodzenia powyżej tej kwoty. Jedynie wynik obopólnych negocjacji mógł stanowić podstawę roszczenia powoda. W ocenie Sądu II instancji bez znaczenia jest okoliczność, iż pozwany wypłacił powodowi kwotę wyższą niż 150.000 zł + VAT ustalona jako górny limit wynagrodzenia dodatkowego, mimo, że pomiędzy stronami nie doszło do negocjacji. Świadczy to jedynie o dobrej woli strony, zobowiązanej do świadczenia pieniężnego, która to nie daje podstaw do rozszerzającej interpretacji umowy. Z § 13 pkt 4 jednoznacznie wynika, że gdyby kwota dodatkowego wynagrodzenia B. miałaby być wyższa niż 150.000 zł strony podejmą w dobrej wierze negocjacje w celu ustalenia dodatkowego wynagrodzenia.

Sąd Okręgowy prawidłowo w ocenie Sądu Apelacyjnego przyjął, że negocjacje takie nie miały miejsca. W szczególności za skuteczne sfinalizowanie negocjacji nie można uznać fragmentu odbioru technicznego podpisanego przez technicznych współpracowników stron. Żaden z nich nie miał umocowania do podejmowania wiążących zobowiązań w imieniu którejkolwiek ze stron, co istotne powód nie wykazał tych umocowań żadnymi dokumentami, a na nim to w myśl art. 6 kc ciążył obowiązek dowodowy na powyższe okoliczności. O tym, iż nie doszło do wynegocjowania wspólnego stanowiska świadczy również okoliczność, iż prowadzona między stronami korespondencja również nie doprowadziła do wspólnego konsensusu, co wprost zostało przyznane przez powoda w toku procesu.

Nie zasługują w ocenie Sądu Apelacyjnego na uwzględnienie pozostałe zarzuty apelacji – naruszenie prawa procesowego art. 217 § 2, 230, 328 § 2, 380 kpc. Skarżący bardzo ogólnie wskazuje argumentacje zmierzającą do wykazania błędnego działania Sądu I instancji polegającego na oddaleniu wszystkich zgłoszonych wniosków dowodowych. Nie dokonuje jednak rzeczowej analizy, które z dowodów mogły mieć wpływ na ewentualne odmienne rozstrzygnięcie. W ocenie Sądu nie jest istotne czy powód przedstawił jakiekolwiek zaproszenie do negocjacji skoro powód nie był w stanie skutecznie poza protokołem odbioru technicznego przedstawić jakiegokolwiek wiarygodnego dowodu świadczącego o tym, że posiada skuteczne roszczenie o przyznanie wyższego niż wypłacone wynagrodzenie, które zostało ustalone w drodze negocjacji.

Zdaniem Sądu II instancji tylko wymierny efekt negocjacji mógł stanowić podstawę wydania przez Sąd Okręgowy odmiennego orzeczenia.

Zatem zarzuty pozwanego dotyczące naruszenia postępowania w ocenie Sądu Apelacyjnego stanowią jedynie gołosłowną polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu Okręgowego i nie mają żadnego wpływu na treść ostatecznego rozstrzygnięcia.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako niezasadna.

O kosztach orzeczono na mocy art. 98 k.p.c.