Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lipca 2015 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze V Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2015 r. w Jeleniej Górze

na rozprawie

sprawy z powództwa J. K.

przeciwko P. P.

o zapłatę kwoty 20 812,92 zł

na skutek sprzeciwu pozwanego od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 14.01.2015r. sygn. akt V GNc 1169/14, który utracił moc w całości

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 15 017,92 zł (piętnaście tysięcy siedemnaście złotych dziewięćdziesiąt dwa grosze) wraz z ustawowymi odsetkami od kwot:

-

12.760 zł od dnia 18.01.2013r. do dnia zapłaty,

-

2 257,92 zł od dnia 12.02.2015r. do dnia zapłaty,

II.  w pozostałej części powództwo oddala,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 750 zł tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt V GC 95/15

UZASADNIENIE

Powód J. K. wystąpił z powództwem przeciwko P. P. domagając się zasądzenia kwoty 20.812,92 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwot po 1.845 zł od dat 21.05.2012r., 21.06.2012r., 21.07.2012r., 21.08.2012r., 21.09.2012r., 21.10.2012r., 21.11.2012r., 21.12.2012r., 21.01.2013r., 21.02.2013r.,21.03.2013r. oraz od kwoty 517,92 zł od dnia 31.03.2013r. do dnia zapłaty a także zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że w ramach działalności gospodarczej zawarł z pozwanym w dniu 27.07.2011r. umowę najmu lokalu użytkowego położonego w W.. W związku z nieopuszczeniem lokalu pomimo skutecznego wypowiedzenia umowy pozwany zobowiązany był do uiszczenia czynszu za okres od miesiąca maja 2012r.do marca 2013r. włącznie, którego łączna wysokość wynosi 20.295,00 zł. Zgodnie z §3 ust. 1 umowy pozwany zobowiązany był do zapłaty czynszu najmu do maja 2012r. w wysokości 1.500 zł plus podatek vat 23%, tj. 345 zł, miesięcznie do dnia 20 każdego miesiąca. Pozwany nie płacił czynszu począwszy od stycznia 2012r. Za okres od stycznia do kwietnia 2012r. powód uzyska prawomocny nakaz zapłaty. Pomimo wielokrotnych wezwań, w tym pisemnego z dnia 27.12.2012r., pozwany nie uregulował należnej kwoty. Pozwany opuścił lokal w marcu 2013r.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 14.01.2015r. w sprawie sygn. akt VGNc 1169/14 Sąd uwzględnił w całości żądanie powoda.

Pozwany złożył sprzeciw zaskarżając nakaz zapłaty w całości.

W uzasadnieniu wskazał, że do kwietnia 2012r. płacił czynsz na bieżąco a po zapłaceniu otrzymywał faktury vat. Pomimo tego powód powtórnie żądał od niego zapłaty i zakładał pozwanemu sprawy sądowe dotyczące zapłaconego już czynszu. Nadpłata pozwanego z tego tytułu wyniosła kwotę 6.765 zł (sprawa VGNc 799/12). Kontynuacją dalszego żądania zapłaty czynszu była sprawa I Co 373/13 z egzekucji komorniczej, w tym 9.000 zł dla powoda i dokonanie zajęcia ze świadczenia rentowego pozwanego. Dodatkowo powód zażądał od pozwanego kaucji w wysokości 2.000 zł, którą otrzymał, ale nie zwrócił po rozwiązaniu umowy. Wg pozwanego faktyczna kwota do zapłaty powodowi wynosi 3.047,92 zł (20.812,92 – 6.765 – 9.000 – 2.000). Ponadto pozwany wskazał, że powód od początku trwania umowy nie wywiązywał się z jej ustaleń przewidzianych w §4 pkt 1 i 2. Powód również nie dopuszczał do zawarcia bezpośrednio przez pozwanego umowy o dostawę wody i odbiór ścieków z ZGK. Brak wody uniemożliwił pozwanemu prowadzenie działalności i narażał go na utratę dochodów oraz zapłatę kary w wysokości 3.000 zł nałożonej przez Sanepid. To pozwany wypowiedział umowę najmu pismem z dnia 09.03.2013r., ponieważ nie mógł już udźwignąć szykan ze strony powoda.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27.07.2011r. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej powód wynajął pozwanemu w celu prowadzenia działalności gospodarczej lokalu użytkowy o pow. 45 m ² położony w W. 37a, stanowiący jego własność.

Zgodnie z § 3 ust. 2 umowy pozwany zobowiązany był do zapłaty czynszu, który od lutego 2012r. wynosił 1.500 zł, powiększonego na należny podatek vat.

W myśl §4 ust. 1 i 2 umowy powód zobowiązany był do zapewnienia pozwanemu dostarczania energii elektrycznej, wody, odprowadzania ścieków i śmieci, zaś pozwany do zapłaty należności za wymienione media po przedstawieniu rachunku wg stanu liczników od dnia wynajmu.

W §6 umowy strony przewidziały, że zostaje ona „zawarta na czas nieokreślony minimum 2 lata”. Każdej ze stron przysługiwało prawo rozwiązania umowy za trzymiesięcznym wypowiedzeniem w formie pisemnej lub za porozumieniem stron. Z upływem okresu najmu umowa ulegała automatycznemu przedłużeni, jeżeli żadna ze stron jej nie wypowiedziała w czasie trwania okresu najmu.

Zgodnie zaś z §7 umowy wynajmujący miał prawo do jednostronnego rozwiązania umowy, jeśli najemca zaległaby z czynszem przez kolejne dwa miesiące bądź naruszałby istotne postanowienia umowy.

okoliczności niesporne

a nadto

dowód: - umowa z dnia 27.07.2011r. – k. 18-19 akt

Z tytułu zawarcia powyższej umowy pozwany wpłacił powodowi kaucję w wysokości 2.000 zł na poczet wyposażenia baru. Strony postanowiły jednocześnie, że kaucja zostanie zwrócona pozwanemu po rozwiązaniu umowy najmu.

okoliczności niesporne

a nadto

dowód: - pokwitowanie wpłaty kaucji – k. 40 akt

Pismem z dnia 16.04.2012r. powód wypowiedział umowę najmu z uwagi na zaległość pozwanego w zapłacie czynszu w wysokości 6.765 zł za okres od stycznia do kwietnia 2012r. włącznie oraz nierozliczenie się ze zużycia wody oraz wezwał pozwanego do wydania lokalu.

dowód: - pismo powoda z dnia 16.04.2012r. wraz z dowodem

nadania – k. 8 -10 akt VGNc 799/12 – w załączeniu

Prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 29.05.2012r. w sprawie VGNc upr 799/12 Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydział V Gospodarczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6.765 zł tytułem czynszu najmu w/w lokalu użytkowego za okres od stycznia do kwietnia 2012r. włącznie.

dowód: - nakaz zapłaty z dnia 29.05.2012r. – k. 23 akt

VGNc 799/12 – w załączeniu

Pozwany opuścił lokal w marcu 2013r.

Co najmniej od maja 2012r. pozwany nie płacił powodowi za możliwość korzystania z lokalu.

Do marca 2013r. pozwany korzystał z wody w lokalu.

okoliczności niesporne

Postanowieniem z dnia 09.04.2013r. w sprawie sygn. akt I Co 373/13 Sąd Rejonowy w Bolesławcu rozstrzygnął zbieg egzekucji prowadzonych w stosunku do P. P. przez (...) Oddział w L. oraz przez komornika sądowego z wniosku J. K. odnośnie należności w wysokości około 9.000 zł.

dowód: - postanowienie SR w Bolesławcu z dnia 09.04.2013r. –

k. 39 akt

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jedynie częściowo zasługiwało na uwzględnienie.

Żądanie powoda dochodzone w niniejszej sprawie obejmowało w pierwszej kolejności wynagrodzenie za bezumowne korzystanie przez pozwanego z lokalu będącego uprzednio przedmiotem najmu w wysokości 20.295,00 zł. Wbrew treści żądania pozwu nie był to czynsz najmu, skoro powód podnosił, iż łącząca strony umowa najmu rozwiązana została na skutek wypowiedzenia w miesiącu kwietniu 2012r., zaś należności dochodził za okres począwszy od maja 2012r. Powód dochodził także zwrot kosztów za zużytą przez pozwanego wodę w wysokości 517,92 zł.

W przedmiotowej sprawie niespornym było, iż pozwany korzystał ze spornego lokalu w okresie objętym żądaniem pozwu, nie płacąc powodowi z tego tytułu, jak również korzystał z mediów w postaci wody do marca 2013r. włącznie. Okoliczności te zostały bowiem wprost przyznane przez pozwanego na posiedzeniu w dniu 24.06.2015r.

Obowiązek zapłaty za korzystanie z wody w spornym lokalu wynikał z § 4 ust. 2 umowy z dnia 27.07.2011r. Pozwany nie kwestionował go przy tym co do zasady, przyznając, jak już wyżej wskazano, że z wody tej korzystał aż do marca 2013r. Pozwany nie kwestionował również wysokości należności z tego tytułu w kwocie 517,92 zł, co wynika z treści jego sprzeciwu (por. wyliczenie pozwanego z k. 30 akt).

Odnośnie zaś wynagrodzenia za korzystanie z lokalu, to przysługiwało ono powodowi zgodnie z treścią norm wynikających z art. 224 § 1 i art. 225 k.c. w zw. z art. 230 kc. Stanowią one, że właścicielowi przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z jego rzeczy przez posiadacza zależnego, który włada nią bez tytułu prawnego. Posiadacz jest przy tym zobowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z cudzej rzeczy bez względu na to, czy właściciel rzeczy, nie korzystając z niej, poniósł jakąkolwiek stratę i niezależnie od tego, czy posiadacz faktycznie korzystał z rzeczy odnosząc wymierną korzyść (por. E. Gniewek, Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe, Zakamycze 2001).

Pozwany począwszy od maja 2012r. zajmował sporny lokal użytkowy bez tytułu prawnego. Łącząca strony umowa uległa bowiem rozwiązaniu z uwagi na wypowiedzenie jej przez powoda pismem z dnia 16.04.2012r. na podstawie § 7 umowy najmu. Otrzymania tego pisma pozwany nie kwestionował. Abstrahując od dosyć niejasnego sformułowania zawartego w umowie odnośnie czasu jej trwania, nawet w przypadku uznania, iż umowa ta zawarta była na czas określony, dopuszczalne było jej wypowiedzenie w wypadkach określonych w tej umowie, na podstawie art. 673 § 3 kc. Powodem wypowiedzenia umowy było zaleganie z zapłatą czynszu przez pozwanego przez kolejne dwa miesiące. Pozwany fakt ten kwestionował podnosząc, iż czynsz zapłacił, jednak okoliczności tej w żaden sposób nie udowodnił, pomimo że to na nim spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie (art. 6 kc). Za dowód zapłaty czynszu nie mogły być bowiem uznane faktury vat przedłożone przez pozwanego. Brak było bowiem w ich treści pokwitowania spełnienia świadczenia. O opłaceniu tych faktur przez pozwanego nie może bowiem, wbrew jego twierdzeniem, świadczyć zapis „sposób zapłaty - gotówka”. Za dowód zapłaty czynszu nie mogą być również uznane pisma pozwanego wzywające powoda do zwrotu kwot zapłaconych tytułem czynszu.

Nie ulega również wątpliwości, iż pozwany był posiadaczem zależnym w złej wierze skoro uprzednio zajmował sporny lokal jako jego najemca i miał pełną świadomość tego, że umowa została mu wypowiedziana, co sam przyznał na rozprawie w dniu 24.06.2015r.

W kwestii wysokości należnego powodowi wynagrodzenia, to w przypadkach przewidzianych w przepisach art. 224 § 1 i art. 225 k.c. w zw. z art. 230 kc wynagrodzenie to ustalane jest w oparciu o kwotę, którą posiadacz musiałby zapłacić właścicielowi, gdyby jego posiadanie opierało się na prawie. Innymi słowy wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy obejmuje to wszystko, co uzyskałby właściciel, gdyby ją wynajął, wydzierżawił lub oddał do odpłatnego korzystania na podstawie innego stosunku prawnego (por. E. Gniewek, Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe, Zakamycze 2001).

W przedmiotowej sprawie powód dochodził tego wynagrodzenia w wysokości czynszu określonego w umowie najmu, tj. 1.500 zł netto uznać zatem należało, iż była to stawka rynkowa.

Powód bezzasadnie powiększył ją jednak o podatek vat w wysokości 230 zł (23 % z 1.500 zł). W przypadku bowiem gdy właściciel dochodzi wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z jego własności nie można mówić o świadczeniu usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Stąd w tych przypadkach nie będziemy mieć do czynienia z opodatkowaniem podatkiem VAT i należność z tytułu tego podatku powód naliczył bezzasadnie.

Iloczyn okresu posiadania – 11 m-cy dni i wysokości stawki - 1.500 zł dał więc kwotę 16.500 zł stanowiącą wysokość należnego powodowi wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z jego lokalu w spornym okresie.

Po zsumowaniu z niekwestionowaną należnością z tytułu zużycia wody wysokość roszczenia powoda powinna wynieść kwotę 17.017,92 zł.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany przeciwstawił należności dochodzonej przez powoda własne wierzytelności w wysokości: 6.765 zł, 9.000 zł i 2.000 zł (por. k. 30 akt). Powyższe uznać należało za zgłoszenie przez pozwanego zarzutu potrącenia, choć pozwany sformułowaniem tym się nie posłużył. Pozwany określił jednak swoje wierzytelności, a poprzez wyliczenie zawarte na stronie 2 sprzeciwu (k. 30 akt) w kategoryczny sposób wyraził wolę potrącenia w celu wzajemnego umorzenia skonkretyzowanych wierzytelności (zob. uzasadnienia wyroków Sądu Najwyższego: z dnia 25 czerwca 1997 r., III CKN 116/97, OSNC 1997, nr 11, poz. 184, z dnia 18 kwietnia 2000 r., III CKN 720/98, z dnia 7 maja 2004 r., I CK 666/03, OSNC 2005, nr 5, poz. 86).

Podniesiony w sprzeciwie zarzut potrącenia był tym samym równoznaczny ze złożeniem materialnoprawnego oświadczenia o potrąceniu, o którym mowa w art. 499 kc , albowiem oświadczenie takie nie zostało złożone przez pozwanego na etapie przedprocesowym.

W ocenie Sądu powód nie wykazał jednak istnienia wierzytelności przedstawionych do potrącenia w wysokości 6.765 zł i 9.000 zł.

Z uzasadnienia sprzeciwu wynikało, iż kwota 6.765 zł jest to nadpłata pozwanego z tytułu czynszu najmu. Pozwany twierdził bowiem, że pomimo, iż dokonał zapłaty należności czynszowych na w/w kwotę, powód wytoczył o nie powództwo i uzyskał nakaz zapłaty wydany w sprawie o sygn. akt VGNc 799/12. Dla wykazania istnienia nadpłaty pozwany musiałby jednak nie tylko udowodnić fakt zapłaty czynszu ale również fakt wyegzekwowania od niego kwoty objętej nakazem zapłaty, czyli, innymi słowy, fakt dwukrotnego spełnienia świadczenia z tego samego tytułu. Jak już zaś wyżej wskazano, przedstawione przez pozwanego dowody w postaci faktur vat w żaden sposób nie świadczyły o fakcie uiszczenia czynszu, na który opiewały te faktury. Ponadto pozwany nie wykazał, aby powód wyegzekwował od niego jakiekolwiek kwoty w oparciu o tytuł egzekucyjny w postaci w/w nakazu zapłaty.

Odnośnie kwoty 9.000 zł, to pozwany istnienie własnej wierzytelności w tej kwocie wywodził jedynie ze sformułowania zawartego w treści uzasadnienia postanowienia SR w Bolesławcu z dnia 09.04.2013r. w sprawie sygn. akt I Co 373/13 dotyczącego rozstrzygnięcia zbiegu egzekucji prowadzonych w stosunku do pozwanegoZ treści tego uzasadnienia wynika zaś jedynie, że J. K. prowadzi przeciwko pozwanemu egzekucję należności w wysokości około 9.000 zł (zapewne w oparciu o w/w nakaz zapłaty). Nie wynika jednak z treści tego postanowienia aby pozwanemu przysługiwała jakakolwiek wierzytelność w stosunku do J. K..

Za zasadny Sąd uznał natomiast zarzut potrącenia w zakresie kwoty 2.000 zł z tytułu zwrotu kaucji wpłaconej przez pozwanego w związku z zawarciem umowy najmu.

Faktu wpłaty tej kaucji oraz jej wysokości powód bowiem nie kwestionował a nadto znajdował on potwierdzenie w dowodzie z dokumentu w postaci oświadczenia obu stron dotyczącego wpłaty tejże kaucji (k. 40 akt). Wobec rozwiązania umowy najmu ziściła się zaś przesłanka zwrotu kaucji oraz upłynął już termin zwrotu kaucji, który określony został na dzień rozwiązania umowy. Powód w odpowiedzi na sprzeciw nie wykazał zaś aby zaistniały przesłanki uprawniające go do zatrzymania przedmiotowej kaucji (art. 6 kc).

Tym samym uznać należało, że wierzytelność powoda w wysokości 17.017,92 zł uległa umorzeniu o kwotę 2.000 zł na skutek skutecznego złożenia przez powoda oświadczenia o potrąceniu.

Pozostałe okoliczności podniesione przez pozwanego w sprzeciwie pozostawały irrelewantne dla wyniku niniejszego procesu. Fakt utrudniania pozwanemu przez powoda prowadzenia działalności w spornym lokalu, czy też nie wywiązywanie się przez powoda z bliżej nie określonych obowiązków wynajmującego, może stanowić podstawę do dochodzenia własnych roszczeń przez pozwanego po ich uprzednim skonkretyzowaniu.

Powyższe skutkowało zasądzeniem na rzecz powoda w punkcie I wyroku kwoty 15.017,92 zł i oddaleniem powództwa w pozostałej części (punkt II wyroku).

O odsetkach ustawowych orzeczono na podstawie art. 481§1 kc w zw. z art. 455 kc.

W piśmie z dnia 28.12.2012r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 12.760 zł (k.17 akt). Pismo nadane zostało w dniu 31.12.2012r. a pozwany nie kwestionował faktu jego otrzymania. Doliczając do daty nadania 3 dni na dojście korespondencji oraz 14 dni na dokonanie zapłaty, należało uznać, że roszczenie co do kwoty objętej wezwaniem stało się wymagalne z dniem 18.01.2013r. i dopiero od tej daty należne były powodowi odsetki za opóźnienie w jego zapłacie.

Odnośnie zaś pozostałej zasądzonej kwoty – 2.257,92 zł odsetki za opóźnienie należne były powodowi po upływie 14 dni od doręczenia pozwanemu odpisu pozwu, która to czynność była tożsama z wezwaniem pozwanego do zapłaty.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art.100 kpc.

Powód z żądanej kwoty 20.812,92 zł otrzymał kwotę 15.017,92 zł. Należało, zatem uznać, że wygrał sprawę w 72 % i w takiej też części pozwany powinien zwrócić mu poniesione przez niego koszty proces. Na koszty te składała się jedynie opłata od pozwu w wysokości 1.041 zł. 72 % z tej kwoty stanowiło 749,52 zł, zaś po zaokrągleniu kwotę 750 zł, którą zasądzono w punkcie III wyroku.