Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 czerwca 2015 r.

Sąd Rejonowy w Białymstoku II Wydział Cywilny w składzie następującym :

Przewodniczący : SSR Marta Radziwon

Protokolant : Katarzyna Puhacz

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2015 r. w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z wniosku H. L.

z udziałem H. N.

o sprostowanie aktu stanu cywilnego

postanawia :

I. Sprostować akt urodzenia sporządzony w Urzędzie Stanu Cywilnego w B. z dnia 09 marca 1953 r. za numerem (...), w ten sposób, że :

a) w miejsce błędnego brzmienia nazwiska matki dziecka (...) wpisać prawidłowe brzmienie (...),

b) w miejsce błędnego brzmienia nazwiska rodowego matki dziecka (...) wpisać prawidłowe brzmienie (...),

c) w miejsce wpisu miejsca urodzenia dziecka dopisać „ZSRR”;

II.  Stwierdzić, że zainteresowani ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni H. L. wniosła o sprostowanie swojego aktu USC urodzenia poprzez wpisanie prawidłowego nazwiska jej matki (...) w tym jej nazwiska rodowego (...) a także obok miejsca jej urodzenia dopisanie ZSRR (k.2 i 70) .

Uczestnik postępowania H. N. pierwotnie wniósł o oddalenie wniosku, ostatecznie zaś pozostawił decyzję do uznania Sądu.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Obecnie od 01.03.2015 r. obowiązuje ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego ( Dz.U.2014 nr 1741 ze zmn.), która w art. 148 stanowi, iż traci moc ustawa z dnia 29 września 1986 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego, która obowiązywała w dacie wszczęcia niniejszego postępowania. Jednakże art. 134 ust. 1 pkt.5nowej ustawy wskazuje jednoznacznie, że postępowania sądowe o sprostowanie aktu stanu cywilnego wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy są prowadzone na podstawie przepisów dotychczasowych. Zatem w sprawie Sąd orzekał mając na uwadze przepisy uchylonej ustawy z dnia 29 września 1986 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego:

„art. 31. Akt stanu cywilnego podlega sprostowaniu w razie błędnego lub nieścisłego jego zredagowania.”

„art. 33. W sprawach określonych w art. 30-32 orzeka sąd w postępowaniu nieprocesowym, na wniosek osoby zainteresowanej, prokuratora lub kierownika urzędu stanu cywilnego.”

Z błędem w akcie stanu cywilnego mamy do czynienia jedynie wówczas, gdy w dacie jego sporządzenia pewien element jego treści wpisany został nieprawidłowo, tj. niezgodnie z prawdą obiektywną istniejącą w tej dacie. Z nieścisłością zaś - gdy istniejący w akcie zapis nie oddaje w pełni obiektywnego stanu rzeczy, który istniał w chwili jego sporządzenia i podlegał wpisowi. Akty USC stanowią rejestrację zdarzeń, które prawo nakazuje rejestrować, mają przy tym charakter wpisów deklaratoryjnych, a nie konstytutywnych. Sprostować w opisanym trybie można więc jedynie to, co było błędne od samego początku, tj. w dacie sporządzenia aktu. Późniejsze zmiany poszczególnych elementów stanu cywilnego lub innych danych wynikających ze zdarzeń późniejszych ze skutkiem ex nunc są jedynie rejestrowane w formie wzmianek marginesowych, nie mają jednak nic wspólnego ze sprostowaniem przewidzianym w art. 31 ustawy, nigdy nie mają znaczenia konstytutywnego i w szczególności nie wywierają skutków ex tunc. Warto też na wstępie uzasadnienia przytoczyć cytat z glosy do uchwały SN z dnia 22 czerwca 1989 r., III CZP 37/89 „ W związku z deklaratoryjnym charakterem aktu stanu cywilnego należy [...] pamiętać, że w trybie jego sprostowania nie można stworzyć nowego stanu prawnego, który przedtem nie istniał i to ani ze skutkiem ex nunc, ani tym bardziej ex tunc, sprostowanie jest bowiem jedynie stwierdzeniem obiektywnie istniejącego pierwotnie stanu faktycznego, nie zaś kreowaniem nowego”.

W niniejszym postępowaniu wnioskodawczyni złożyła odpis zupełny swojego aktu urodzenia USC (k.6) i wniosła o sprostowanie w nim dwóch wpisów błędnych i jednej nieścisłości tj. nazwiska matki, nazwiska rodowego matki i doprecyzowania miejsca urodzenia. Należy przy tym wskazać, iż akt urodzenia wnioskodawczyni został sporządzony na wniosek E. N. na podstawie wyciągu metrycznego z ksiąg metrykalnych USC w B. nr (...) za rok 1936 – wpis w pkt. IV aktu USC w uwagach.

Zgodnie z wersją wnioskodawczyni jej matka N. S. (1) w 1918 r. wyszła za mąż za W. S. z tego związku małżeńskiego nie miała dzieci. W 1929 r. jej matka bierze rozwód nadal zachowując nazwisko S.. Po rozwodzie jej matka pozostawała w nieformalnym związku z J. S., z którym nigdy ślubu nie wzięła i to z tego związku pochodzi wnioskodawczyni. Na podstawie złożonych do akt oryginalnych dokumentów wnioskodawczyni wniosła zatem, aby sprostować błędne wpisy w jej akcie urodzenia bowiem jej matka N. nosiła nazwisko (...) a nie jak wpisano (...) ( to nazwisko biologicznego ojca wnioskodawczyni ) a także jej nazwisko rodowe to (...) a nie jak wpisano (...) (to bowiem nazwisko po jej mężu). Wnioskodawczyni przy tym wskazała, iż błędne zapisy wynikają ze złego przetłumaczenia przez urzędnika oryginalnych dokumentów sporządzonych w języku rosyjskim. Ponieważ oryginalne dokumenty zostały złożone do akt (k.32) a nie budzi wątpliwości, iż to na ich podstawie został sporządzony pierwotny akt urodzenia USC bowiem w uwagach w tym dokumencie powołano numer rosyjskiego dokumentu, który jest tożsamy z tym złożonym do akt. W tym stanie rzeczy można bez wątpliwości zweryfikować wersje wnioskodawczyni czy w istocie nastąpiło błędne przetłumaczenie dokumentu przez urzędnika sporządzającego pierwotny dokument w 1953 r. Sąd zatem dopuścił dowód z opinii biegłej – tłumacza języka rosyjskiego, aby dokonać przetłumaczenia oryginalnych dokumentów. Biegła złożyła opinię ustną podczas rozprawy 31.10.2014 r. (k. 37). Biegłej A. K. został okazane oryginalne dokumenty z k. 32.

Pierwszy dokument analizowany przez biegłą to oryginalny akt urodzenia wnioskodawczyni – dokument jednokartkowy (k.32). Biegła po przetłumaczeniu zapisów podała, iż jest to akt urodzenia dziecka w polskiej wersji brzmienia imion - H. S. urodzonej (...) w miejscowości B. obwód smoleński. Matka dziecka wpisana w dokumencie to N. S. (2) a imię jej ojca to (...) a ojciec dziecka to J. S.. Biegła nie miała wątpliwości, iż są to właśnie takie wpisy w których nazwisko matki i ojca dziecka nie są jednakowe. Drugi z analizowanych dokumentów to mniejsza z książeczek (k.32). Biegła po obejrzeniu dokumentu wskazała, iż jest to paszport osoby, która nazywa się N. S. (2) imię jej ojca (...). Data urodzenia to 29.05.1896 w mieście B., guberni (...). Biegła dodała, iż nie ma wątpliwości, że chodzi o dzisiejsze miasto B.. Dalej widnieje zapis, że N. S. (2) była urzędnikiem, zamieszkała w mieście B. obwód smoleński. W ocenie biegłej zachodził związek między okazanymi jej dokumentami bowiem w obu były wpisane tożsame dane N. S. (2). Następnie biegłej okazano drugą książeczkę większą z k. 32. Biegła po przeanalizowaniu wpisów podała, iż jest to paszport osoby, która nazywa się N. S. (1) córka K. urodzona (...) zamieszkała w B.. Następnie w tym dokumencie na kolejnych stronach pojawił się zapis przetłumaczony przez biegłą jako potwierdzenie, że (...) 07.01.1918 r. wzięła ślub z I. S.. Na kolejnych stronach biegła przetłumaczyła zapis, iż N. córka K. S. pracowała jako nauczycielka. Kolejny wpis przetłumaczony przez biegłą w tym paszporcie dotyczył zapisu tekstu „małżeństwo obywatelki tego dokumentu zostało rozwiązane” dalej jest data 06.04.1929 r. i kolejny wpis „pozostając przy nazwisku S.”. Podczas rozprawy został także biegłej okazany dodatkowy dokument (k.40) książeczka o mniejszym formacie. Biegła po przeanalizowaniu zapisu stwierdziła, iż dokument dotyczy N. córki K. S. i jest to książeczka – zaświadczenie o ubezpieczeniu. Dalsze zapisy wskazują, iż w/w jest ubezpieczona od 31.01.1940 r. i w razie jej śmierci świadczenie należy wypłacić córce G. (H.) córce J.o nazwisku S.. Biegła nie miała wątpliwości, iż nazwisko matki i córki jest inne – matka to S. córka to S..

W ocenie Sądu opinia biegłej była jednoznaczna i jej wypowiedzi nie budziły wątpliwości. Strony także nie wniosły zastrzeżeń do opinii biegłej. Zatem w ocenie Sądu wszystkie okazane dokumenty dotyczyły tej samej osoby. Był niewątpliwy związek między nimi co do brzmienia imion, nazwisk, dat urodzenia. Przetłumaczone przez biegłą oryginalne dokumenty potwierdziły wersje wnioskodawczyni a więc przede wszystkim, że jej matka N. nosiła mimo rozwodu nazwisko S. a jej nazwisko rodowe to S.. Skoro zatem tłumaczony przez biegłą oryginalny akt urodzenia wnioskodawczyni był podstawą sporządzenia aktu jej aktu urodzenia USC w B. ( został powołany w dokumentach) to niewątpliwie został źle przetłumaczony i w konsekwencji wpisano błędne brzmienie nazwiska matki wnioskodawczyni i jej nazwiska rodowego. Dodatkowo należy wskazać iż pełne dane N. S. (2) z domu S. zostały określone w prawomocnym postanowienia Sądu Rejonowego w Białymstoku z 15.10.2014 r. w sprawie II Ns 1948/14 ( dołączone akta) w sprawie o stwierdzenie zgonu.

Powyższe zatem jednoznacznie uzasadnia, aby na podstawie w/w przepisów dokonać sprostowania aktu USC urodzenia wnioskodawczyni poprzez wpisane prawidłowego brzmienia nazwiska jej matki (...) i jej nazwiska rodowego (...). Miały miejsce bowiem błędy podlegające sprostowaniu. Wniosek H. L. o dodatkowe dopisane przy miejscu jej urodzenia ”ZSRR” to niewątpliwie nieścisłość. Brak tego określenia nie oddaje w pełni obiektywnego stanu rzeczy, a istniał on w chwili jego sporządzenia. W tym zatem zakresie sprostowanie także było uzasadnione, aby nie było wątpliwości o jaką miejscowość i gdzie położona chodzi. Raz jeszcze należy wskazać, iż art. 31 w/w ustawy pozwala sprostować błędy ale także nieścisłości. Analiza map (dokument powszechnie dostępny) obrazujących miejsce położenia miejscowości B. (obwód smoleński) w dacie urodzenia wnioskodawczyni bez wątpliwości pozwala stwierdzić, iż był to teren dawnego ZSRR.

Dodatkowo należy wskazać, iż w niniejszym postępowaniu uczestnik sam wniosek o sprostowanie aktu urodzenia wnioskodawczyni pozostawił do uznania Sądu to bardzo aktywnie wywodził, iż wnioskodawczyni nie jest jego krewną a więc nie jest siostrą jego wstępnej O. N.. W ocenie Sądu ten wątek sprawy w niniejszym postępowaniu, wobec zgromadzonych dowodów, jest poza zakresem zainteresowania Sądu. Zgromadzone dowody – oryginały dokumentów w wystarczający sposób wykazały błędy i nieścisłości w akcie urodzenia wnioskodawczyni, które należało sprostować. Przy okazji prowadzenie postępowania dowodowego i ustalanie oraz badanie kto jest lub nie jest członkiem rodziny wnioskodawczyni nie mieści się w ramach zainicjowanego przez nią postępowania o sprostowanie aktu USC.

Koszty postępowania, w tym koszty zastępstwa procesowego, w myśl art. 520 § 1 k.p.c. zainteresowani ponoszą we własnym zakresie.