Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lipca 2013 roku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Tadeusz Węglarek

Sędziowie SO Sławomir Gosławski

del. SR Agnieszka Zielińska (spr.)

Protokolant Karol Depczyński

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Piotrkowie Trybunalskim S. K. (1)

po rozpoznaniu w dniu 09 lipca 2013 roku

sprawy M. C.

oskarżonego z art. 280 § 1 kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, art. 13 § 1 kk w zw. z art. 282 kk w zw. z art. 12 kk, art. 62 ust. 1 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005, nr 179, poz. 1485 z późn. zm.), art. 191 § 1 kk

Ł. C.

oskarżonego z art. 190 § 1 kk w zw. z art. 12 kk, art. 13 § 1 kk w zw. z art. 282 kk w zw. z art. 12 kk, art. 62 ust. 1 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005, nr 179, poz. 1485 z późn. zm.), art. 191 § 1 kk

B. C.

oskarżonej z art. 190 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i obrońcę oskarżonych M. C. i Ł. C.

od wyroku Sądu Rejonowego w Opocznie

z dnia 2 kwietnia 2012 roku sygn. akt II K 518/11

art. 437 § 1 i 2 kpk, art. 438 pkt 2, 3 i 4 kpk, art. 624 § 1 kpk, art. 636 § 1 kpk, art. 9 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 49 poz. 223 z 1983 roku z późniejszymi zmianami)

1)  zmienia zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego M. C. w ten sposób, że:

-

uchyla rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 3 wyroku w zakresie wymierzonych kar łącznych;

-

w miejsce czynów opisanych w punktach I i II aktu oskarżenia (przypisanych w punktach 1 i 2 wyroku) uznaje oskarżonego za winnego tego, że w okresie od września 2010 roku do dnia 19 marca 2011 roku w O. działając ze z góry powziętym zamiarem i w krótkich odstępach czasu wspólnie i w porozumieniu z Ł. C., a w okresie od 10 stycznia 2011 roku do 19 marca 2011 roku, także wspólnie i w porozumieniu z D. W. (1) w celu wymuszenia na S. B. (1) zwrotu wierzytelności w wysokości 1.350 złotych oraz na P. T. (1) w wysokości 1.050 złotych, stosował przemoc w postaci bicia oraz groził pozbawieniem życia i zdrowia oraz wywiezieniem do lasu, a nadto w dniu 18 marca 2011 roku w O. przy ul. (...) w tym samym celu uderzył S. B. (1) pięścią w twarz i spowodował jego przewrócenie na betonowe podłoże w garażu, a następnie kopiąc po całym ciele i uderzając metalową rurką po nogach i rękach spowodował u pokrzywdzonego obrażenia ciała w postaci stłuczeń w licznych okolicach ciała- stawu łokciowego prawego, stawu skokowego prawego, stawu nadgarstkowego prawego oraz otarć naskórka na plecach, które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów jego ciała na okres poniżej siedmiu dni i przyjmuje, że oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał dyspozycję art. 191§ 2 kk w zw. z art. 157§ 2 kk w zw. z art. 11§ 2 kk w zw.z art 12 kk i za to na podstawie art. 191§ 2 kk w zw. z art. 11§3 kk wymierza mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

-

w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy w stosunku do oskarżonego M. C.;

-

na podstawie art. 85 kk, art. 86 § 1 kk kary pozbawienia wolności wymierzone za poszczególne czyny łączy i wymierza oskarżonemu M. C. karę łączną 1(jednego) roku i 8(ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

2) zmienia zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego Ł. C. w ten sposób, że:

-

uchyla rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 7 wyroku w zakresie wymierzonych kar łącznych;

-

w miejsce czynu opisanego w punkcie IV aktu oskarżenia (przypisanego w punkcie 6 wyroku) uznaje go za winnego tego, że w okresie od września 2010 roku do 19 marca 2011 roku w O. woj. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z M. C., a w okresie od 10 stycznia 2011 roku do 19 marca 2011 roku, także wspólnie i w porozumieniu z D. W. (1) w stosunku do P. T. (1) w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności na S. B. (1) w wysokości 1.350 złotych oraz w wysokości 1.050 złotych na P. T. (1) w krótkich odstępach czasu, ze z góry powziętym zamiarem stosował przemoc w postaci bicia oraz groził pozbawieniem życia i zdrowia oraz wywiezieniem do lasu w/w osobom, a nadto w dniu 19 marca 2011 roku groził A. B. pozbawieniem życia w celu zwrotu wierzytelności jej syna S. B. (1) w wysokości 2.000 złotych i przyjmuje, że oskarżony wyczerpał swoim zachowaniem dyspozycję art. 191§ 2 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie art. 191§ 2 kk wymierza mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

-

uniewinnia oskarżonego od popełnia czynu opisanego w punkcie V aktu oskarżenia i w tej części wydatkami postępowania obciąża Skarb Państwa;

-

w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy w stosunku do oskarżonego Ł. C.;

-

na podstawie art. 85 kk, art. 86 § 1 kk kary pozbawienia wolności wymierzone za poszczególne czyny łączy i wymierza oskarżonemu Ł. C. karę łączną 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

3)  w stosunku do oskarżonej B. C. zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, uznając apelację prokuratora za oczywiście bezzasadną;

4)  zasądza od oskarżonych M. C. i Ł. C. na rzecz Skarbu Państwa kwoty po 300,00 (trzysta) złotych opłaty za obie instancje oraz kwoty po 6,00 (sześć) złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym, w pozostałym zakresie wydatki przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt IV Ka 274/13

UZASADNIENIE

M. C. został oskarżony o to, że:

2)  w dniu 18 marca 2011 roku w O. przy ul. (...), woj (...) dokonał rozboju na osobie S. B. (1) w ten sposób, że używając przemocy, uderzył pięścią w twarz pokrzywdzonego i spowodował jego przewrócenie się na betonową podłogę w garażu, a następnie kopiąc go po całym ciele i uderzając metalową rurką po nogach i rękach zabrał w celu przywłaszczenia buty marki (...) o wartości 250 zł, perzy czym spowodował u pokrzywdzonego obrażenia ciała w postaci stłuczeń w licznych okolicach ciała – stawu łokciowego prawego, stawu skokowego prawego, stawu nadgarstkowego prawego oraz otarcia naskórka na plecach które spowodowały naruszenie czynności narządów jego ciała na okres poniżej siedmiu dni

tj. o przestępstwo z art. 280§ 1 kk w zw. z art. 157 §2 kk w zw. z art. 11§ 2 kk

3)  w okresie od września 2010 roku do 19 marca 2011 roku w O., woj. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z Ł. C. a w okresie od 10 stycznia 2011 roku do 19 marca 2011 roku, także wspólnie i w porozumieniu z D. W. (1) w stosunku do P. T. (1), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, z góry powziętym zamiarem w krótkich odstępach czasu, za pomocą przemocy w postaci pobicia, połamania, wywiezienia do lasu i zabójstwa usiłował doprowadzić S. B. (1) oraz P. T. (1) do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w postaci pieniędzy w kwotach od 100 do 1300 złotych na swoją rzecz , lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na brak pieniędzy u pokrzywdzonych

tj. o przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art.282 kk w zw. z art. 12 kk

Ł. C. został oskarżony o to, że:

4)  w okresie od początku marca 2011 roku do dnia 26 kwietnia 2011 roku w O., przy ul. (...) woj. (...) w krótkich odstępach czasu z góry powziętym zamiarem groził S. B. (2) przestrzeleniem nogi oraz przy użyciu metalowego miecza i siekiery kilkakrotnie groził S. K. (2) i A. B. popełnieniem przestępstwa na ich szkodę oraz na szkodę osób najbliższych dla A. B. tj. jej synów S. B. (1) i S. B. (2) wypowiadając słowa, że ich zabije, pobije i spali mieszkanie, poderżnie im gardła, wywiezie do lasu i powiesi na drzewie, a nadto gestem pokazywał im poderżnięcie gardła, które to groźby wzbudziły w nich uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione

tj. o przestępstwo z art. 190 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

5)  w okresie od września 2010 roku do 19 marca 2011 roku w O., woj. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z M. C. a w okresie od 10 stycznia 2011 roku do 19 marca 2011 roku, także wspólnie i w porozumieniu z D. W. (1) w stosunku do P. T. (1), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, z góry powziętym zamiarem w krótkich odstępach czasu, za pomocą przemocy w postaci pobicia, połamania, wywiezienia do lasu i zabójstwa usiłował doprowadzić S. B. (1) oraz P. T. (1) do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w postaci pieniędzy w kwotach od 100 do 1300 złotych na jego rzecz, a nadto w dniu 19 marca 2011 roku usiłował doprowadzić A. B. za pomocą groźby zabójstwa jej rodziny do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 2000 złotych na swoją rzecz lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na brak pieniędzy u pokrzywdzonych

tj. o przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art.282 kk w zw. z art. 12 kk

a nadto M. C. i Ł. C. zostali oskarżeni o to, że:

6)  w okresie od sierpnia 2010 roku do dnia 21 marca 2011 roku w O., woj. (...) działając wspólnie i w porozumieniu wbrew przepisom ustawy posiadali substancje zwane dopalaczami zawierające środki odurzające z grupy I-N o nazwie J. (...), (...) 073, (...) 398, (...) 250, (...) o łącznej masie 27,982 grama

tj. o przestępstwo z art. 62 ust. 1 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005, nr 179, poz. 1485 z późn. zm.)

7)  na przełomie lutego i marca 2011 roku w O. przy ul. (...), woj. (...) działając wspólnie i w porozumieniu za pomocą groźby bezprawnej w postaci pobicia zmusił J. B. do określonego zachowania polegającego na przyjęciu i przechowywaniu we własnym mieszkaniu substancji zwanych dopalaczami

tj. o przestępstwo z art. 191 § 1 kk

B. C. została oskarżona o to, że:

w dniu 19 marca 2011 roku w O. przy ul. (...), woj. (...) groził S. K. (2) popełnieniem przestępstwa na jego szkodę mówiąc, że choćby ją to kosztowało 100.000 zł to go załatwi i wykończy co pokrzywdzony odebrał jako groźbę pobicia i zabójstwa, która wzbudziła w nim uzasadnioną obawę, że zostanie spełniona

tj. o przestępstwo z art. 190 § 1 kk

Sąd Rejonowy w Opocznie wyrokiem z dnia 2 kwietnia 2012 roku w sprawie o sygn. akt IIK 518/11

1. oskarżonego M. C. uznał za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt I aktu oskarżenia z tą zmianą, że przyjął, iż oskarżony zabrał w celu przywłaszczenia jednego buta i za to na podstawie art. 280§ 1 kk w zw. z art. 11 §3 kk w zw. z art. 33§ 2 kk wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych przy przyjęciu, że wysokość jednej stawki wynosi 10 złotych;

2. oskarżonego M. C. uznał za winnego popełnienia czynów zarzucanych mu w pkt II,V i VI aktu oskarżenia i za to:

- za czyn opisany w pkt II aktu oskarżenia na podstawie art. 282 kk w zw. z art. 14§ 1 kk i art. 33§ 2 kk wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych przy przyjęciu, że wysokość jednej stawki wynosi 10 złotych;

- za czyn opisany w pkt V aktu oskarżenia na podstawie art. 62 ust. 1 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005, nr 179, poz. 1485 z późn. zm.)wymierzył mu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

- za czyn opisany w pkt VI aktu oskarżenia na podstawie art. 191§ 1 kk wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

3. na podstawie art. 85, art. 86 §1 i 2 kk wymierzone kary połączył i wymierzył oskarżonemu M. C. karę łączną 2 lat pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w wysokości 60 stawek dziennych przy przyjęciu, że wysokość jednej stawki wynosi 10 złotych;

4. na podstawie art. 63 §1 kk na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu okres tymczasowego aresztowania od dnia 19 marca 2011 roku do dnia 2 kwietnia 2012 roku;

5. na podstawie art.46 §1 kk orzekł od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego S. B. (1) kwotę 200 złotych tytułem zadośćuczynienia;

6. oskarżonego Ł. C. uznał za winnego popełnienia czynów zarzucanych mu w pkt III,IV, V i VI aktu oskarżenia i za to:

- za czyn opisany w pkt III aktu oskarżenia na podstawie art. 190§ 1 kk wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności;

- za czyn opisany w pkt IV aktu oskarżenia na podstawie art. 282 kk w zw. z art. 14§ 1 kk i art. 33§ 2 kk karę 1 roku pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych przy przyjęciu, że wysokość jednej stawki wynosi 10 złotych;

-za czyn opisany w pkt V aktu oskarżenia na podstawie art. 62 ust. 1 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005, nr 179, poz. 1485 z późn. zm.)wymierzył mu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

- za czyn opisany w pkt VI aktu oskarżenia na podstawie art. 191§ 1 kk wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

7. na podstawie art. 85, art. 86 §1 i 2 kk wymierzone kary połączył i wymierzył oskarżonemu Ł. C. karę łączną 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w wysokości 60 stawek dziennych przy przyjęciu, że wysokość jednej stawki wynosi 10 złotych;

8. na podstawie art. 63 §1 kk na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu okres tymczasowego aresztowania od dnia 13 czerwca 2011 roku do dnia 2 kwietnia 2012 roku;

9. oskarżoną B. C. uznał za winną popełnienia zarzucanego jej czynu i za to na podstawie art. 190§ 1 kk wymierzył jej karę grzywny w wysokości 30 stawek dziennych przy przyjęciu, że wysokość jednej stawki wynosi 10 złotych;

10. na podstawie art. 70 ust. 2 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005, nr 179, poz. 1485 z późn. zm.) orzekł o przepadku dowodów rzeczowych opisanych w wykazie nr 00 pod pozycją 4 na karcie 52 akt oraz w wykazie dowodów rzeczowych nr 02 pod pozycjami 1-14 na karcie 284 akt poprzez zniszczenie;

11. na podstawie art. 44 § 2 kk orzekł o przepadku dowodów rzeczowych opisanych w wykazie dowodów rzeczowych nr 00 pod pozycją 1-3, 5-6 na karcie 52 akt poprzez zniszczenie;

12. na podstawie art. 230 § 2 kk nakazał zwrócić oskarżonemu M. C. dowód rzeczowy w postaci telefonu komórkowego opisany w wykazie dowodów rzeczowych nr 00 pod poz. 7 na karcie 52 akt;

13. na podstawie art. 230 § 2 kk nakazał zwrócić pokrzywdzonemu S. B. (1) dowód rzeczowy w postaci buta męskiego opisanego w wykazie dowodów rzeczowych nr 00 pod poz.8 na karcie 52 akt;

14. wymierzył oskarżonym opłaty od kar: M. C. i Ł. C. w wysokości po 300 złotych, a B. C. w wysokości 30 złotych oraz zasądził od każdego z nich po 327,70 złotych tytułem kosztów postępowania.

Powyższy wyrok zaskarżył w całości na korzyść oskarżonych M. C. i Ł. C. obrońca.

W zakresie orzeczonych kary na niekorzyść oskarżonych M. C., Ł. C. i B. C. wyrok zaskarżył także prokurator.

Obrońca zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

-

odnośnie oskarżonego M. C. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku w zakresie czynu opisanego w pkt I aktu oskarżenia poprzez przyjęcie, że oskarżony dopuścił się czynu z akt 280 § 1 kk i nie działał w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności gdy czyn ten winien być kwalifikowany z art. 191 § 2 kk bowiem gdy oskarżony prowadził sklep z dopalaczami pokrzywdzeni sprzedawali dla niego ten towar i nie rozliczyli się;

-

odnośnie oskarżonego Ł. C. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku w zakresie czynu opisanego w pkt III aktu oskarżenia poprzez przyjęcie, że wypowiadane groźby wzbudziły w pokrzywdzonych obawę, że zostaną spełnione gdy tymczasem ich zachowanie wskazuje na brak poczucia zagrożenia;

-

odnośnie obu oskarżonych błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku w zakresie czynu opisanego w pkt II i IV aktu oskarżenia poprzez przyjęcie, że oskarżeni usiłowali doprowadzić pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w sposób opisany w akcie oskarżenia gdy tymczasem żadne z opisanych zdarzeń nie miały miejsca.

W konkluzji obrońca w/w oskarżonych wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie ich od czynów opisanych w pkt II, III i IV aktu oskarżenia natomiast w stosunku do oskarżonego M. C. o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, że czyn zarzucany mu w pkt I aktu oskarżenia wyczerpuje znamiona art. 191 § 2 kk oraz o wymierzenie kar łącznych w zmniejszonej wysokości odpowiadającej okresowi pobytu oskarżonego w areszcie

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Prokurator zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

-

obrazę przepisów prawa karnego materialnego art. 85 kk oraz art. 86§ 1 kk poprzez orzeczenie na podstawie tych przepisów wobec oskarżonego Ł. C. kary łącznej grzywny w wysokości 60 stawek przy przyjęciu wysokości każdej stawki na kwotę 10 złotych w sytuacji gdy nie zachodziły przesłanki orzeczenia łącznej kary grzywny ponieważ nie była ona orzekana za poszczególne czyny, a jedynie w związku ze skazaniem za czyn opisany w pkt IV aktu oskarżenia;

-

rażącą niewspółmierność kar jednostkowych i kar łącznych wymierzonych oskarżonym M. C. i Ł. C. za przypisane im przestępstwa które nie uwzględniają wszystkich okoliczności ich obciążających w szczególności wysokiego stopnia społecznej szkodliwości czynów, ich ciężaru gatunkowego wysokiego stopnia zawinienia, a naruszenia jednym zachowaniem dyspozycji kilku przepisów kk skutków tychże czynów oraz uprzedniej karalności oskarżonego Ł. C.;

-

rażącą niewspółmierność kary grzywny wymierzonej oskarżonej B. C.;

W konkluzji prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

- wymierzenie oskarżonemu M. C. za czyn I – kary 2 lat pozbawienia wolności, za czyn II kary 1 roku pozbawienia wolności i kary grzywny w wysokości 50 stawek dziennych przy przyjęciu jednej stawki na kwotę 20 złotych, za czyn III kary 2 lat pozbawienia wolności i kary grzywny w wysokości 50 stawek dziennych przy przyjęciu jednej stawki na kwotę 20 złotych, za czyn IV kary 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz kary łącznej 3 lat pozbawienia wolności i karę łącznej grzywny 60 stawek dziennych przy przyjęciu jednej stawki na kwotę 20 złotych;

-wymierzenie oskarżonemu Ł. C. za czyn III – kary 1 roku pozbawienia wolności, za czyn IV kary 1 roku pozbawienia wolności, za czyn V kary 2 lat pozbawienia wolności i kary grzywny w wysokości 50 stawek dziennych przy przyjęciu jednej stawki na kwotę 20 złotych, za czyn VI kary 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz kary łącznej 3 lat pozbawienia wolności;

- wymierzenie oskarżonej B. C. kary grzywny w wysokości 40 stawek dziennych przy przyjęciu jednej stawki na kwotę 20 złotych,

a w pozostałym zakresie o utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku.

Na rozprawie apelacyjnej:

⚫

obrońca oskarżonych popierał swoją apelację i wnioski w niej zawarte wnosząc jednocześnie o nieuwzględnienie apelacji prokuratora;

⚫

prokurator popierał swoją apelację i wnioski w niej zawarte wnosząc jednocześnie o nieuwzględnienie apelacji obrońcy oskarżonych;

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonych M. C. i Ł. C. jest zasadna w takim stopniu, że na skutek jej wniesienia powstały podstawy do zmiany zaskarżonego wyroku.

Apelacja prokuratora jest natomiast zasadna w zakresie dotyczącym obrazy prawa karnego materialnego art. 85 kk oraz art. 86§ 1 kk poprzez orzeczenie na podstawie tychże przepisów wobec oskarżonego Ł. C. kary łącznej grzywny w sytuacji gdy nie zachodziły przesłanki orzeczenia takiej kary ponieważ była ona wymierzona jedynie za czyn opisany w pkt IV aktu oskarżenia.

Z uwagi na to, że apelacja obrońcy była dalej idąc należy na wstępie odnieść się do podniesionych w niej zarzutów.

Przede wszystkim należy podzielić zapatrywaniem, że w zakresie czynu zarzucanego w pkt I aktu oskarżenia doszło do naruszenia przepisów prawa karnego materialnego poprzez przyjęcie, że czyn ten wyczerpuje znamiona rozboju gdy tymczasem zgromadzony materiał dowody wskazuje, iż oskarżony M. C. swoim zachowaniem z dnia 18 marca 2011 roku wyczerpał dyspozycję art. 191 § 2 kk. Wskazuje na to przede wszystkim motyw jakim kierował się ten oskarżony. Z całą pewnością po pobiciu S. B. zabrał jednego buta ale nie w celu jego przywłaszczenia, co zresztą byłoby wręcz kuriozalne. W ujęciu art. 280 § 1 kk przestępstwo rozboju polega na kradzieży popełnionej przy użyciu przemocy wobec osoby lub groźby natychmiastowego jej użycia albo przez doprowadzenie człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności. W tym konkretnym przypadku motywem działania było wymuszenie zwrotu wierzytelności.

Jak ustalono gdy oskarżony prowadził na terenie miasta sklep z dopalaczami S. B. sprzedawał dla niego dopalacze i z tego tytułu powstała wierzytelność, której zwrotu domagał się oskarżony. Przemoc i krótkotrwały zabór stanowiły środek do wymuszenia na pokrzywdzonym zwrotu tejże wierzytelności w rozumieniu art. 191§ 2 kk. Właściwe odczytanie strony podmiotowej zachowania opisanego w dyspozycji art. 191 § 2 k.k. prowadzi do stwierdzenia, że dla przyjęcia odpowiedzialności na gruncie tego przepisu ważne jest ustalenie subiektywnego przekonania sprawcy stosującego przemoc wobec pokrzywdzonego, że wierzytelność faktycznie istnieje, a osobą, wobec której stosowana jest przemoc, jest osobą, która ma zdolność do zwrotu pieniędzy. Ustalenia dotyczące pojęcia wierzytelności muszą być zatem dokonywane przede wszystkim w płaszczyźnie okoliczności podmiotowych odnoszących się do stanu świadomości sprawcy co do istnienia zobowiązania po stronie innej osoby (wyrok SN z dnia 8 maja 2012 r. III KK 347/11 – OSNKW 2012/10/102. Jak wynika z zeznań złożonych przez S. B. na rozprawie w dniu 5 grudnia 2011 roku M. P. C. podczas zdarzenia w garażu powiedział do niego, że gdy odda mu pieniądze to on odda mu buta. Co za tym idzie już samo to wskazuje, że zabór obuwia nie został dokonany w celu jego przywłaszczenia. Z tego względu należało dokonać stosownej zmiany zaskarżonego wyroku.

Odnośnie czynów zarzucanych oskarżonym M. P. C. i Ł. C. odpowiednio w pkt II i IV to w tym zakresie również sąd rejonowy niezasadnie przyjął, że motywem działania sprawców była tu chęć doprowadzenia pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem gdy tymczasem oskarżeni stosując przemoc i grożąc jej użyciem działali w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności. Od S. B. (1) kwoty 1.350 złotych, a od P. T. (1) kwoty 1.050 złotych. W tym zakresie wyjaśniał oskarżony M. C. na rozprawie w dniu 5 grudnia 2011 roku. Przez pryzmat tego co powiedział należało uznać za szczere i prawdziwe zeznania pokrzywdzonych co do tego w jaki sposób byli oni zastraszani i w jakie metody stosowano by ich zmusić do zwrotu pieniędzy. Pokrzywdzeni nie zgłaszali tych zdarzeń organom ścigania bo po prostu ze strachu i obawy, że przemoc może za każdym razem coraz bardziej eskalować Oskarżeni wykazywali się nieustępliwością i uporem w swoich działaniach. Byli na tyle bezwzględni, że P. T. w desperacji dokonał kradzieży po to by mieć przynajmniej na jakiś czas spokój.

Sąd okręgowy doszedł do przekonania, iż odnośnie czynów opisanych w pkt I, II i IV aktu oskarżenia to przyjętą kwalifikację prawną należało zmienić i wszystkie te zachowania uznać za czyn art. 191 § 2 kk. W wypadku kiedy sprawca działa w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności, właściwą kwalifikacją jest art. 191 § 2kk. Strona podmiotowa, a w szczególności konieczność działania sprawcy przestępstwa określonego w art. 282 kk w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, odróżnia to przestępstwo od przestępstwa zmuszania z art. 191 kk, w którym brak jest tego elementu strony podmiotowej znamion. W przedmiotowej sprawie właśnie tak było co do czynów z pkt II i IV aktu oskarżenia. Motyw był tu taki sam jak co do czynu z pkt I aktu oskarżenia.

Należy stwierdzić, że przesłanki charakteryzujące stronę podmiotową przestępstwa przewidzianego w art. 191 § 2 k.k. spełnione będą zawsze wtedy, gdy zgromadzone w sprawie dowody dotyczące okoliczności faktycznych stanowiących podstawę określonych procesów na płaszczyźnie świadomości i woli sprawcy pozwalają przyjąć, że działał on ze świadomością istnienia wierzytelności oraz że celem jego działania jest wymuszenie jej zwrotu. Działając w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności sprawca dąży do uzyskania w sposób bezprawny świadczenia, które jest wedle jego świadomości świadczeniem wynikającym ze stosunku zobowiązaniowego powstałego na podstawie obowiązującego prawa, a tym samym jego celem jest osiągnięcie należnej korzyści. Subiektywnie sprawca godzi zatem wyłącznie w wolność osoby, wobec której stosuje wymienione w art. 191 § 2 k.k. sposoby oddziaływania (por. wyrok SN z 8 grudnia 2004 r., N KK 282/04, OSNKW 2005, nr 1, poz. 10).

Z uwagi na fakt, iż w zasadniczej części znamiona charakteryzujące sposób działania sprawcy przewidziane w art. 191 § 2 k.k. oraz w art. 282 k.k. pokrywają się, wskazać należy, że różnica między przewidzianymi we wskazanych przepisach typami czynu zabronionego występuje na płaszczyźnie strony podmiotowej. W przypadku przestępstwa zmuszania określonego w art. 191 § 2 k.k. ustawodawca wymaga, aby sprawca działał w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności, w przypadku wymuszenia rozbójniczego - działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, przy czym sposób charakterystyki elementów strony podmiotowej przestępstwa z art. 191 § 2 k.k. przesądza, że pojęcie "wierzytelność", której wymuszenie zwrotu stanowi cel działania sprawcy, odnosi się wyłącznie do opisu strony podmiotowej. W konsekwencji wierzytelność określa elementy objęte świadomością i wolą sprawcy, charakteryzujące jego stosunek psychiczny do rzeczywistości, nie odnosi się natomiast w żadnym zakresie do elementów strony przedmiotowej czynu zabronionego przewidzianego w art. 191 § 2 k.k. Pozwala to stwierdzić, że działanie w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności ma miejsce wówczas, gdy tak ukierunkowana wola sprawcy wypływa ze świadomości, że przysługuje mu roszczenie do konkretnej osoby, o świadczenie wynikające ze stosunku zobowiązaniowego powstałego na podstawie obowiązującego prawa (por. wyrok SN z 8 grudnia 2004 r., V KK 282/04, OSNKW 2005, nr 1, poz. 10, Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach karnych, rocznik 2004, poz. 2317).

Realizuje znamiona czynu zabronionego określonego w art. 191 § 2 k.k. takie działanie sprawcy, który stosując przemoc lub groźbę bezprawną, zmusza do zaspokojenia swoich roszczeń. Ta właściwość odróżnia przestępstwo określone w art. 191 § 2 k.k. od przestępstwa przeciwko mieniu. Dla rozpoznania strony podmiotowej przestępstwa określonego w art. 191 § 2 k.k. istotne jest to, czy sprawca wymuszający zwrot świadczenia działa w takim celu ze świadomością, że na podstawie obowiązującego prawa przysługuje mu lub osobie, na rzecz której działa wierzytelność, a więc, że dłużnik jest zobowiązany do świadczenia. W tym zakresie oskarżony M. P. C. podał, że w jego przekonaniu zarówno po stronie P. T. jak i S. B. istniał dług. Dotyczył on wcześniej nie rozliczonych transakcji oraz udzielanych pożyczek. Z uwagi na to, że oskarżeni działali w krótkich odstępach czasu z góry powziętym zamiarem należało przyjąć kwalifikację prawną z art. 12 kk, a dodatkowo z uwagi na stwierdzone u S. B. obrażenia także z art. 157 § 2 kk .

W zakresie zarzutu obrońcy dotyczącego niewiarygodności zeznań pokrzywdzonych to w tym zakresie nie można było go podzielić bowiem nie były to pomówienia, a szczere relacjonowanie zdarzeń z udziałem oskarżonych. Już sam fakt, że pokrzywdzeni bardzo bali się braci C. wskazuje na to, że z całą pewności nie uknuli intrygi tylko po to by ich pomówić i narazić się na kolejne ataki. Trudno oczekiwać by po upływie takiego czasu pokrzywdzeni pamiętali dokładnie daty przestępny zdarzeń.

Za chybiony należało uznać zarzut dotyczący braku obawy po stronie A. B. i pozostałych członków jej rodziny co do czynu opisanego w pkt III aktu oskarżenia. Sposób zachowania oskarżonego Ł. C., wielokrotność gróźb w różnych okolicznościach, już nawet po interwencjach policji dało sądowi rejonowemu asumpt do tego by uznać w tym zakresie jego winę. Brak jest podstaw do tego by uznać, że skoro S. K. (2) także był osobą karaną to na jego szkodę nie można już było popełnić czynu z art. 190 § 1 kk. Nadto również wybiegnięcie z mieszkania już po groźbach ze strony oskarżonego nie wykluczało braku obawy po stronie S. K. spełnienia gróźb kierowanych do niego. Drzwi mieszkania zajmowanego przez Ł. C. zresztą nie były zniszczone, a jedynie nosiły ślady uderzeń. W dniu tegoż zdarzenia co prawda S. K. wybiegł z mieszkania w kierunku drzwi mieszkania oskarżonego ale nie był sam. Co za tym idzie nie można na tej podstawie uznać, że brak było po jego stronie obawy spełnienia gróźb podobnie jak i po stronie pozostałych członów rodziny B.. W przedmiotowej sprawie nie miały znaczenia nierozumienia sąsiedzkie z innymi mieszkańcami co podnosił obrońca.

Co się tyczy uniewinnienia oskarżonego Ł. C. odnośnie czynu zarzucanego mu w pkt V aktu oskarżenia to zarówno oskarżyciel publiczny jak i sąd nie wykazał, że tenże oskarżony wspólnie i w porozumieniu ze swoim bratem w okresie od sierpnia 2010 roku do dnia 21 marca 2011 roku w O. wbrew przepisom ustawy posiadał substancje zwane dopalaczami zawierające środki odurzające z grupy I-N o nazwie J. (...), (...) 073, (...) 398, (...) 250, (...) o łącznej masie 27,982 grama w postaci dopalaczy.

Jak wynika z akt sprawy to w mieszkaniu zajmowanym przez M. C. znaleziono podczas przeszukania w/w środki. To on prowadził wcześniej sklep z dopalaczami, a potem już nielegalnie przechowywał te środki. Żaden ze zgromadzonych dowodów nie wskazuje na jakieś porozumienie w tym zakresie z oskarżonym Ł. C., który przecież mieszka w zupełnie innym miejscu i nawet jeżeli posiadał wiedzę co do tego, że brat dysponuje takim środkami to nie jest to przecież karane. Posiadanie jest stanem polegającym na faktycznym władztwie nad rzeczą. Nie jest utożsamiane z posiadaniem i dzierżeniem w rozumieniu cywilnoprawnym. Według D. W., w prawie karnym pojęcie "posiadania" jako znamię czasownikowe, charakteryzujące typ czynu zabronionego, występuje w powszechnym znaczeniu ("mieć"), jeżeli z treści samego aktu prawnego lub kontekstu, w jakim daną regulację wiązać należy z innymi przepisami, nie wynika co innego [D. W., Pojęcie "posiadania" w prawie karnym, Prok. i Pr. 2000, nr 2, s. 14].

Z uwagi na tak poczynione ustalenia należało uniewinnić Ł. C. od popełnienia czynu z art.62 ust. 1 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005, nr 179, poz. 1485 z późn. zm.).

Za chybiony należało uznać zarzut oskarżyciela publicznego w zakresie niewspółmierności orzeczonych wobec wszystkich oskarżonych kar.

W ocenie sądu II instancji z uwagi na zmianę kwalifikacji prawnej odnośnie oskarżonego M. P. C. i Ł. C. należało stosownie do treści art. 53§ 1 kk określić nowy wymiar kary. W ocenie sądu okręgowego zarówno kary jednostkowe jak i kara łączną orzeczone wobec obu oskarżonych są adekwatną odpłatą za czyny których się dopuścili.

Przy ustalaniu wymiaru orzeczonych kar sąd II instancji wziął pod uwagę:

-

wcześniejszą kilkukrotną karalność oskarżonego Ł. C.;

-

nie karalność oskarżonego M. P. C.;

-

znaczne nasilenie zachowań przestępnych obu oskarżonych;

-

nieustępliwość działania obu oskarżonych;

-

wielość naruszanych przepisów oraz dość długą rozpiętość czasową popełnionych przestępstw;

-

częściowe przyznanie się do winy oskarżonego M. P. C..

Odnośnie oskarżonej B. C. to zarzut apelacyjny oskarżyciela publicznego należało uznać za całkowite chybiony. Wymierzona kara grzywny jest adekwatna zarówno do okoliczności sprawy jak i do stopnia zawinienia oraz stopnia społecznej szkodliwości czynu.

W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy.

Na podstawie przepisów powołanych w wyroku zasądzono od oskarżonego M. P. C. oraz Ł. C. opłaty za obie instancje oraz kwoty po 6 złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym.

W pozostałym zakresie wydatki przejęto na rachunek Skarbu Państwa.