Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 28.06.2013 roku oddalił powództwo o opróżnienie lokalu użytkowego i zapłatę wniesione przez powodów A. D. i D. D. przeciwko pozwanym N. J. i P. J. (1). Jednocześnie zasądzono od powodów solidarnie na rzecz pozwanych kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy ustalił, że współwłaścicielami nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) o powierzchni 0,1118 ha na dzień 09.11.2007 roku byli: A. D. w ½ części i D. D. w ½ części. W dniu 20 lutego 1996 roku doszło do sporządzenia inwentaryzacji nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego A. I. (1), w wyniku, której łączną powierzchnię budynków ustalono na 1.856,19 m kw. przy czym na nieruchomości znajdowały się 5 budynków o różnym przeznaczeniu: mieszkalnym, usługowym bądź o mieszanym charakterze a także budynek magazynu – hurtowni. Piwnice wskazano jedynie w budynkach oznaczonych literami: (...) Obliczenia powierzchni wykonano na zlecenie powoda i były one dostarczone do potrzeb Urzędu Miejskiego w B..

W dniu 09.11.2007 roku doszło do zawarcia umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży pomiędzy powodami a osobą trzecią. Wyodrębniono wówczas lokal mieszkalny oznaczony numerem (...) o łącznej powierzchni 105,78 m ², obejmującego 4 pokoje, kuchnię, spiżarnię i łazienkę. Ustalono, że właścicielowi tego lokalu przysługuje udział we współwłasności nieruchomości wynoszący (...) części i taki sam udział we współwłasności wszelkich części budynku i innych urządzeń, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli lokali. Dokonano powyższego na podstawie zaświadczenia o samodzielności lokalu oraz częściowej inwentaryzacji, z której wynika, że w budynku mieszkalnym znajduje się 11 lokali o łącznej powierzchni 1025,70 m ². W dniu 23.03.2009 roku strony umowy z dnia 09.11.2007 roku zmieniły umowę wskazując na błędy w poprzedniej i precyzując, że na skutek błędnej inwentaryzacji pominięto lokale znajdujące się poza bryłą głównego budynku i w rzeczywistości budynek obejmuje 17 lokali, których łączna powierzchnia użytkowa wynosi 1.400 m ². Na tej podstawie dokonano korekty zapisów w księdze wieczystej określając wielkość udziałów na (...) części. W dniu 23.03.2009 roku doszło do zawarcia pomiędzy powodami a pozwanym N. J. umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży. Wyodrębniono lokal nr (...) o łącznej powierzchni 60,24 m ² znajdującego się na parterze budynku nr (...) posiadającego jedną kondygnację naziemną i niepodpiwniczonego a obejmującego dwa pokoje, salon z aneksem kuchennym, komunikację i łazienkę z udziałem we współwłasności nieruchomości w wysokości (...) części i takim samym udziałem we współwłasności wszelkich części budynku i innych urządzeń, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli lokali. W dniu 25.01.2012 roku została zawarta kolejna umowa pomiędzy powodami a osobą trzecią dotycząca ustanowienia odrębnej własność lokalu numer (...) o łącznej powierzchni 101,64 m ² znajdującego się na w budynku handlowo-usługowym i obejmującym m.in. warsztat ślusarski z udziałem (...) części i taki samym udziałem we współwłasności wszelkich części budynku i innych urządzeń, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli lokali.

Powodowie nie wyodrębnili innych lokali pozostając współwłaścicielami nieruchomości w udziałach po 566/1400.

Pod budynkiem mieszkalno – usługowym opisanym w inwentaryzacji z 1996 roku jako budynek (...) a w umowie z dnia 23.03.2009 roku jako budynek nr (...) znajdowały się pomieszczenia piwniczne – węglarki. Układ pomieszczeń był taki, że korytarz znajdował się pod budynkiem a zespół niewielkich węglarek będących w złym stanie pod podwórkiem. Z jednej z węglarek korzystała B. M. a w części pomieszczeń znajdujących się w tym obiekcie powód trzymał swoje rzeczy, m.in. muszle klozetowe, rury i stary abażur. W marcu 2009 roku pozwany P. J. (2) poprosił powoda o klucze do piwnicy i otrzymał je. Pozwany zrobił podest w miejscu gdzie znajdowały się klapy zrzutu węgla w sposób uniemożliwiający B. M. korzystanie z węglarki. Pozwany chciał umożliwić Pani M. dalsze korzystanie z węglarki, jednak ostatecznie otrzymała ona inne pomieszczenie od powoda. Pozwany jednocześnie przerabiał i remontował część powyższych pomieszczeń, pozbywając się zgromadzonych tam uprzednio rzeczy, na co powód wówczas nie reagował. Prace przy adaptacji piwnic na potrzeby pozwanych trwały około dwóch sezonów. Po ich wykonaniu powód zwrócił się do pozwanego, aby ten od niego wykupił albo wydzierżawił te pomieszczenia. Powód odmówił płacenia czynszu wskazując na poniesione nakłady. Pozwani trzymają w piwnicy swoje rzeczy po przeprowadzce, narzędzia po prowadzonej działalności gospodarczej a jeden z pozwanych spotyka się w niej ze znajomymi. Powodowie mają możliwość korzystania z innych pomieszczeń piwnicznych i strychów.

Sąd Rejonowy ustalając powyższy stan faktyczny oparł się na dokumentach urzędowych i prywatnych, które uznał za wiarygodne, tak jak i zeznania świadków przesłuchanych w toku postępowania oraz zeznania stron, jednak z pewnymi zastrzeżeniami. Sąd I instancji wskazał, że świadkowie nie uczestniczyli bezpośrednio w zaistniałym sporze, stąd ich spostrzeżenia dotyczyły jedynie faktów, które zaobserwować mogli zamieszkując w nieruchomości. Dlatego tez Sąd uznał, iż zeznania świadka S. S. nie wniosły żadnych istotnych okoliczności do stanu faktycznego. Za najistotniejsze uznał Sąd zeznania świadka B. M., która jako jedyna bezpośrednio zajmowała jedną z węglarek składających się na pomieszczenia zajęte przez pozwanych. Sąd uznał, że okoliczność, iż prace prowadzone przez pozwanego P. J. (1) uniemożliwiały temu świadkowi korzystanie z węglarki oraz fakt, że uzyskała ona inne pomieszczenie od powoda świadczy o tym, że same prace – zgodnie z twierdzeniami pozwanego – rozpoczęto za przyzwoleniem powoda. Jednocześnie za mało wiarygodne, Sąd Rejonowy uznał zeznania powoda, który wskazywał, że udostępnił pozwanemu jedynie klucze w celu dokonania ocieplenia swojego mieszkania od strony stropów piwnicy, a ten niejako podstępnie – wykorzystał dostęp do pomieszczeń, aby zając je na własne potrzeby. Sąd wskazał przy tym również na fakt, iż powód nie reagował, gdy pozwany opróżniał pomieszczenia z pozostawionych tam rzeczy, co w ocenie Sądu, wskazuje na to, że istniała, co najmniej dorozumiana zgoda powoda na prace adaptacyjne a powód zgłosił swoje roszczenia dopiero, kiedy zrozumiał, że powstały lokal może być kolejnym do wynajęcia.

Sąd Rejonowy stwierdził, że powyższe uwagi mają jednak drugorzędne znaczenie dla rozpoznania sprawy, gdyż istota rozstrzygnięcia sprowadza się do kwestii prawnych.

Powodowie swoje roszczenie oparli na tym, że przysługuje im wyłączne prawo własności do zajętych przez pozwanych piwnic. Sąd I instancji wskazał na specyficzną sytuację prawnorzeczową, gdy na nieruchomości dochodzi do wyodrębnienia jednego lub kilku lokali, ale proces ten nie zostaje zakończony, gdyż w nieruchomości pozostają jeszcze lokale niewyodrębione formalnie, wraz z nieruchomością gruntową nadal objęte własnością w częściach ułamkowych. Sąd Rejonowy przytoczył tezy postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 05.04.2012 roku w sprawie II CSK 432/11, celem wyjaśnienia z jaką sytuacją prawną miał do czynienia w niniejszej sprawie. Sąd Rejonowy uznał, że z chwilą zawarcia umowy z dnia 9.11.2007 roku i dokonania odpowiednich wpisów w księgach wieczystych doszło do powstania trzech grup nieruchomości tj. nieruchomości lokalowej, nieruchomości w skald której wchodzą niewyodrębione lokale oraz nieruchomości wspólnej. Dlatego też Sąd I instancji uznał, że najważniejszym ustaleniem dla rozpoznania niniejszej sprawy było ustalenie, skład, której z powyższych nieruchomości wchodzą przedmiotowe pomieszczenia piwniczne. Przy czym za bezsporne Sąd Rejonowy uznał, że nie wchodziły one jedynie w skład nieruchomości lokalowej pozwanego. W ocenie Sądu należało ustalić czy ich wyłącznymi właścicielami są powodowie, jak to twierdzili w pozwie, czy też zarówno powodowie jak i pozwany N. J. są ich współwłaścicielami w ramach tzw. „nieruchomości wspólnej”. Sąd Rejonowy wskazał, że to na powodach ciążył obowiązek wykazania, że pomieszczenia piwniczne zajęte przez pozwanych wchodzą w skład nieruchomości obejmującej niewyodrębione dotąd lokale – jako ich przyszłe pomieszczenia przynależne. W ocenie Sądu powodowie temu obowiązkowi nie sprostali. Sąd uznał, że środkiem dowodowym służącym do wykazania tej okoliczności był dokument inwentaryzacyjny budynku. Sąd przytoczył treść art. 2 ust. 2 ustawy o własności lokali uznając, że co do zasady pomieszczenia znajdujące się poza „zespołem izb wydzielonych trwałymi ścianami) wchodzą w zakres nieruchomości wspólnej. Ustawa umożliwia włączenie takich pomieszczeń w zakres samodzielnego lokalu jako jego części składowe. Jednak zgodnie z art. 2 ust. 5 lokale wraz z pomieszczeniami do nich przynależnymi zaznacza się na rzucie odpowiednich kondygnacji budynku, a w razie położenia pomieszczeń przynależnych poza budynkiem mieszkalnym – także w zarysie operatu ewidencyjnego. Tym samym, zdaniem Sądu Rejonowego, podstawą do ustalenia czy dane pomieszczenie nieprzylegające bezpośrednio do zespołu izb stanowić będzie pomieszczenie przynależne do danego lokalu stanowi operat ewidencyjny, czyli tzw. „inwentaryzacja budynku”. Powodowie powoływali się na inwentaryzację z 1996 roku sporządzoną przez A. I. (2), jednak ta inwentaryzacja nie była podstawą do ustanowienia wyodrębnionych lokali. Sąd wskazał, że do ustanowienia odrębnych własności lokali dochodziło w oparciu o jedynie częściowe inwentaryzacje sporządzone później. Powodowie nie przedstawili inwentaryzacji o charakterze ogólnym. Z dostępnych informacji z inwentaryzacji częściowych wynika, że przedmiotowe piwnice nie zostały przewidziane jako pomieszczenia przynależne do niewyodrębionych lokali.

Sąd Rejonowy wskazał, że inwentaryzacja z 1996 roku i dane z inwentaryzacji częściowych różnią się ustaloną powierzchnią użytkową lokali, a budynek (...) oznaczony w inwentaryzacji z 1996 roku jako budynek (...) opisany został jako budynek niepodpiwniczony. Zdaniem Sądu Rejonowego pozwala to na uznanie z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością, że piwnice pod tym budynkiem, w ogóle nie były przedmiotem opracowania stanowiącego podstawę do wyodrębnienia lokali w przedmiotowej nieruchomości. A jako takie weszły w skład nieruchomości wspólnej.

Zdaniem Sądu Rejonowego kierowanie roszczenia na podstawie art. 224 § 2 kc przeciwko pozwanym będącym również współwłaścicielami nieruchomości wspólnej nie jest uprawnione. Spór i ewentualne żądania w tym zakresie wynikać mogłyby z tzw. roszczeń o naruszenie zakresu współposiadania i znajdowałyby oparcie w art. 12 owl i art. 206 kc, z które wskazują na to, że każdy współwłaściciel ma prawo korzystać z nieruchomości wspólnej w takim stopniu, w jakim nie przeszkadza to pozostałym współwłaścicielom, przy czym zakres korzystania nie jest uzależniony od wielkości udziału we współwłasności. Do zawarcia umowy, co do korzystania z rzeczy wspólnej może dojść w sposób dorozumiany, a w sytuacji braku porozumienia to tylko zarząd wspólnoty może występować z roszczeniami wobec poszczególnych współwłaścicieli (art. 18 i 21 ust. 1 owl). Natomiast współwłaściciel nieruchomości wspólnej nie posiada podstaw do kierowania przeciwko innemu współwłaścicielowi roszczenia za bezumowne korzystanie z tejże nieruchomości wspólnej o ile nie doszło do szczególnego wypadku, w postaci całkowitego wyzucia tego współwłaściciela z posiadania, czyli tzw. „zawładnięcia rzeczą wspólną”. Na potwierdzenie tego stanowiska Sąd Rejonowy przytoczył szereg orzeczeń Sądu Najwyższego. Sąd I instancji wskazał jednocześnie, że powyższe uwagi posiadają marginalny charakter, bowiem roszczenie powodów oparte było na innej podstawie faktycznej i nie było nią nadużycie zakresu współposiadania przez innego współwłaściciela, lecz posiadanie rzeczy należącej na własność wyłącznie do powodów w ramach przysługującego im udziału w niewyodrębnionej części nieruchomości, co jednak nie znalazło potwierdzenia w przeprowadzonym postępowaniu dowodowym.

Sąd Rejonowy uznał również, że brak było podstaw do kierowania roszczeń z tego tytułu przeciwko drugiemu z pozwanych, który korzystał ze spornych pomieszczeń na zasadzie umowy użyczenia zawartej z N. J., która rozciąga się na przysługujące temu pozwanemu prawo do współposiadania nieruchomości wspólnej.

Sąd Rejonowy oddalił również powództwo windykacyjne bowiem pozwany N. J. jest współwłaścicielem zajmowanej części nieruchomości wspólnej a powodowie wbrew własnym twierdzeniom nie są wyłącznymi właścicielami przedmiotowych piwnic.

Apelację od tego wyroku wnieśli powodowie zaskarżając go w zakresie roszczenia o opuszczenie i opróżnienie pomieszczeń piwnicznych i w zakresie roszczenia zasądzenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie w kwocie 350 zł za okres od 01.04.2009 roku do 29.02.2012 roku.

Powodowie zarzucili wyrokowi sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym poprzez bezzasadne uznanie, że powodom nie przysługuje prawo własności lokali piwnicznych zajętych przez pozwanych oraz stwierdzenie, że pozwani korzystają z piwnicy za przyzwoleniem powoda, co nie zostało udowodnione. Nadto zarzucono naruszenie prawa materialnego tj. przepisu art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, iż powodom nie przysługuje wyłączne prawo własności piwnic i prawo takie wymaga sporządzenia stosownej inwentaryzacji oraz przepisu art. 4 ust 1 w/o ustawy poprzez uznanie, iż przepis ten wyklucza możliwość występowania przez powodów z roszczeniem przeciwko pozwanym. Skarżący zarzucili także naruszenie art. 206 kc oraz art. 222 § 1 kc poprzez przyjęcie, że powodowi nie przysługują roszczenia o opuszczenie lokalu przez pozwanych oraz o wynagrodzenie oraz art. 140 kc poprzez jego niezastosowanie. Zarzucono również naruszenie art. 233 § 1 kpc poprzez przekroczenie przez Sąd Rejonowy zasady swobodnej oceny dowodów i dokonanie dowolnej oceny dowodów, w szczególności niewyjaśnienie przyczyn, dla których Sąd dał wiarę jedynie twierdzeniom pozwanego a nie uznał za wiarygodne wyjaśnień powoda.

W konsekwencji skarżący wniósł o zmianę wyroku w całości poprzez orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu tak w zakresie roszczenia głównego jak i zasądzenia na rzecz powoda odsetek oraz kosztów postępowania. Jako wniosek ewentualny skarżący domagał się uchylenia wyroku Sądu I instancji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Pozwani w odpowiedzi na apelację wnieśli o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego. W uzasadnieniu wskazano na sprzeczność żądania apelującego z zakresem, w jakim wyrok został zaskarżony i na bezzasadność podniesionych w apelacji zarzutów.

Na rozprawie apelacyjnej strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację należało uznać za częściowo zasadną.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że rzeczywiście zakres zaskarżenia wskazany w apelacji był sprzeczny z wnioskami apelacji, skoro, bowiem powód zaskarżył wyrok jedynie, co do żądania zapłaty kwoty 350 zł to nie mógł następnie we wnioskach apelacji żądać uwzględnienia całego roszczenia dochodzonego pozwem w tym także, co do żądania zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy wspólnej. Nie ma to jednak wpływu na apelację w tej części, w której Sąd Okręgowy uznał ja za zasadną.

Sąd uznał, iż żądanie nakazania opróżnienia i wydania spornych pomieszczeń przez pozwanych winno zostać uwzględnione. Sąd Rejonowy w swoich rozważaniach pominął całkowicie okoliczności związane z ustanowieniem lokali odrębnych przez powodów i ich zamiarem, aby pomieszczenia piwniczne we wszystkich budynkach znajdujących się na nieruchomości nie wchodziły w skład wyodrębnianych lokali a tym samym, aby nie stały się częścią nieruchomości pozostającą do wspólnego użytkowania przez wszystkich współwłaścicieli. Powód w swoich zeznaniach na karcie 151 akt stwierdził, że nie była jego zamiarem sprzedaż piwnic przy ustanawianiu lokali odrębnych. Prawdziwość tego twierdzenia potwierdza treść aktów notarialnych a także wystawianych wcześniej zaświadczeń o samodzielności lokali a także sposób wyliczenia udziałów we współwłasności nieruchomości wspólnej. W aktach notarialnych z dnia 23.03.2009 roku i z dnia 09.11.2007 roku określono skład lokali mieszkalnych tak jak i w wydanych zaświadczeniach bez pomieszczeń piwnicznych jako ich części składowych. Jedynie w akcie notarialnym z dnia 25.01.2012 roku określono jako pomieszczenie przynależne do lokalu warsztat ślusarski. Określając udział we współwłasności wzięto pod uwagę powierzchnię użytkowa 1.400 m ^{( 2)} również nie doliczając do niej jakichkolwiek pomieszczeń piwnicznych. Nie można pominąć tej okoliczności, iż właścicielem całej nieruchomości pierwotnie był jedynie powód a następnie powód i jego córka. Lokale mieszkalne mogą być wyodrębniane bez jakichkolwiek pomieszczeń przynależnych w tym piwnic. Można, zatem przyjąć, że wolą właściciela lub współwłaścicieli nieruchomości będzie jedynie częściowe wyodrębnienie lokali mieszkalnych bez pomieszczeń przynależnych, tak jak nastąpiło to w niniejszej sprawie. Skoro pomieszczenia piwniczne nie były brane pod uwagę przy wyodrębnianiu(...) lokali a w budynkach na nieruchomości łącznie znajduje się 17 lokali mieszkalnych to uznać należy, że pomieszczenia piwniczne nie mogą być traktowane jako część wspólna przeznaczona do korzystania przez wszystkich współwłaścicieli. Nie można również uznać, aby zajęcie spornych pomieszczeń piwnicznych dokonało się za zgodą lub chociażby przyzwoleniem powodów. Sporne pomieszczenia piwniczne były w bardzo złym stanie technicznym i były wykorzystywane jedynie częściowo i to sezonowo na składowanie opału. W tej sytuacji powodowie nawet stwierdzając ingerencję w dotychczasową zabudowę piwnic nie musieli niezwłocznie na to reagować. Pozwany dokonując daleko idących prac remontowych mógł je wykonywać tylko będąc przekonanym, iż uzyskał na takie działanie zgodę dotychczas dysponującego tymi pomieszczeniami powoda. Tymczasem z zeznań pozwanego P. J. (2) wynika, że wszystkie prace remontowe wykonywał samodzielnie bez żądnych uzgodnień, bo jak stwierdził myślał, że należą one do niego, że kupił je z mieszkaniem. Takie przekonanie tego pozwanego wskazuje na prawdziwość zeznań powoda i nie daje podstaw do uznania istnienia dorozumianej zgody na korzystanie z pomieszczeń piwnicznych przez pozwanych.

W świetle powyższych rozważań nie ma żadnego znaczenia istnienie czy też brak inwentaryzacji budynku. Spornymi pomieszczeniami piwnicznymi dysponował przez cały czas aż do ich objęcia w posiadanie przez pozwanych powód, nie były to pomieszczenia przynależne do żadnego z lokali wyodrębnionych a były wykorzystywane przez najemców lokali mieszkalnych zarządzanych przez powodów.

Wobec powyższego należało uznać, iż sporne pomieszczenia piwniczne nie były ani pomieszczeniami przynależnymi do lokali wyodrębnionych ani pomieszczeniami przeznaczonymi do ogólnego użytku przez wszystkich współwłaścicieli a pozwani nie korzystali z nich na podstawie uzgodnienia z pozostałymi współwłaścicielami. Pozwanych należało wobec tego uznać za nieuprawnionych do zajmowania spornych pomieszczeń a powodów za ich właścicieli, skoro nie weszły one do części wspólnej.

Dlatego też na moc art. 386 § 1 kpc należało zmienić zaskarżony wyrok w punkcie 1 poprzez nakazanie pozowanym opróżnienia i wydania spornych pomieszczeń piwnicznych, przy czym na mocy art. 320 kpc Sąd wyznaczył termin wykonania tego obowiązku do dnia 31.12.2014 roku. Sąd miał na uwadze fakt, iż pozwani korzystają z tych pomieszczeń już od 2009 roku i dokonali szeregu nakładów umożliwiających korzystanie z nich w sposób wcześniej niemożliwy z uwagi na ich zły stan techniczny. Pozwani muszą wobec tego mieć czas, aby zapewnić sobie inne pomieszczenia. Zapewne niezbędne będą także między stronami ustalenia dotyczące rozliczenia, zwrotu lub usunięcia dokonanych przez pozwanych nakładów.

Apelację w pozostałym zakresie w tym również, co do żądania zapłaty należało na mocy art. 385 kpc oddalić jako bezzasadną. Wprawdzie Sąd Okręgowy z uwagi na wyżej poczynione rozważania nie podziela stanowiska Sądu Rejonowego co do niedopuszczalności żądania w niniejszej sprawie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie ze spornych pomieszczeń, bowiem nie weszły one do mienia wspólnego i nie były przedmiotem współkorzystania przez współwłaścicieli. Na marginesie sprawy nawet w sytuacji naruszenia uprawnień z art. 206 kc Sąd Najwyższy dopuszcza możliwość domagania się przez jednego ze współwłaścicieli wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy wspólnej w oparciu o art. 224 § 2 lub 225 kc (vide: uchwała SN z dnia 19.03.2013 roku, III CZP 88/12). Powodowie nie wykazali jednak w niniejszej sprawie okoliczności uzasadniających tego typu żądanie, w szczególności sposobu wyliczenia kwoty 350 zł wskazanej w zakresie zaskarżenia ani też faktu utraty jakichkolwiek korzyści związanych z zajmowaniem przez pozwanych spornych pomieszczeń piwnicznych. Dlatego też żądanie w tym zakresie uznać należało za niezasadne.

Na mocy art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 3 kpc i na mocy § 9 pkt 3 w zw. z § 12 ust 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, należało zasądzić od pozwanych jako strony przegrywającej na rzecz powoda kwotę 290 zł. tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.