Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W. W. został oskarżony o to, że :

w dniu 17 sierpnia 2014r. o godz. 19.05 w miejscowości (...), gm. M. jechał jako kierujący samochodem osobowym marki V. (...) o nr rej. (...)PT w ruchu lądowym będąc w stanie nietrzeźwości 0,74 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, przy czym czynu tego dopuścił się będąc już uprzednio karanym wyrokiem Sądu Rejonowego w P. T.sygn. akt VII K 885/12 z dnia 07.02.2013r. za kierowanie pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości i posiada czynny zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 lata, przy czym czynu tego dopuścił się będąc już uprzednio karanym wyrokiem Sądu Rejonowego w J. sygn. akt II K 961/13 z dnia 15.05.2014r. za kierowanie pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości i posiada czynny zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 4 lat,

tj. o czyn z art. 178a § 4 kk

Sąd Rejonowy w Radomsku wyrokiem z dnia 2 kwietnia 2015r. w sprawie VI K 584/14:

1.oskarżonego W. W. uznał za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu z tą zmianą jego opisu, że ustalił, iż w chwili dopuszczania się zarzucanego czynu działał w warunkach art. 31 § 2 kk, czym wyczerpał dyspozycję art. 178a § 4 kk w zw. z art. 31 § 2 kk i za to na podstawie art. 178 a § 4 kk wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności;

2. na podstawie art. 69 § 1 i 4 kk w zw. z art. 70 §1 pkt 1 kk warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres próby 2 lat;

3. na podstawie art. 73 § 1 kk oddał oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora;

4. na podstawie art. 71 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę 80 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych;

5. na podstawie art. 42 § 2 kk orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w strefie ruchu lądowego, co do wszystkich kategorii pojazdów na okres 6 lat:

6.na podstawie art. 72 § 1 pkt 6 kk zobowiązał oskarżonego do poddania się leczeniu odwykowemu od uzależnienia od alkoholu w terminie 1 miesiąca od uprawomocnienia się wyroku;

7.na podstawie art. 50 kk orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci obowiązku podania wyroku do publicznej wiadomości poprzez ogłoszenie jego treści na stronie internetowej Sądu Rejonowego w Radomsku przez okres 1 miesiąca;

8.zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. K. kwotę 619,92 złotych tytułem obowiązku zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej oskarżonemu z urzędu;

9.zwolnił oskarżonego od uiszczenia kosztów sądowych, które w całości przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od powyższego wyroku w całości wniósł oskarżony W. W. wskazując, iż nie zgadza się z treścią wyroku, a mianowicie, iż nie zgadza się z opinią biegłych psychiatrów, którzy uznali, że w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu działał on w warunkach określonych w art. 31 § 2 kk.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego W. W.. Apelacja obrońcy oskarżonego wywiedziona z treści art. 438 pkt 4 kpk zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary:

a) pozbawienia wolności;

b) okresu jej zawieszenia a wynikająca z niezastosowania przy wymierzeniu kary art 31 § 2 kk aczkolwiek Sąd ustalił, że oskarżony w chwili dopuszczenia się zarzucanego mu czynu działał w tych warunkach,

c) grzywny - wynikającej z nieuwzględnienia przy jej wymierzaniu stanu materialnego oskarżonego,

d) środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 6 lat, a więc bardzo długi okres.

Nadto obrońca wniósł o zwolnienie oskarżonego W. W. od kosztów za II instancję i wniósł o zasądzenie kosztów obrony z urzędu.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 14 lipca 2015 roku

Obrońca z urzędu oskarżonego popiera wniesioną przez siebie apelację, za wyjątkiem pkt II b, dotyczącego warunkowego zawieszenia wykonania kary. Okazuje nadto kartę informacyjną z dnia 26 czerwca 2015 roku wystawioną przez Szpital Wojewódzki im. (...) II w B. Oddział Psychiatryczny II, z której wynika, iż oskarżony przebywał na Oddziale Psychiatrycznym od 01 czerwca do 26 czerwca 2015 roku z rozpoznaniem: epizod depresyjny, choroba afektywna, dwubiegunowa- F31.4.

W konkluzji obrońca wnosi o zmniejszenie oskarżonemu orzeczonej kary pozbawienia wolności, zmniejszenie kary grzywny; nadto wnosi o zasądzenie zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym, oświadczając, że koszty te nie zostały uiszczone.

Oskarżony popiera własną apelację, przyłącza się do apelacji obrońcy.

Prokurator wnosi o utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje obrońcy oskarżonego jak i oskarżonego są bezzasadne, a zarzuty w nich podniesione nie zasługują na uwzględnienie.

Oczywistym jest, że oskarżony W. W. będąc w stanie nietrzeźwości w dniu 17 sierpnia 2014 roku, poruszał się po drodze publicznej pojazdem mechanicznym co nie było kwestionowane w toku postępowania.

Odnosząc się do zarzutu zawartego w apelacji oskarżonego wskazać należy, iż biegli w toku postępowania przygotowawczego uznali, że oskarżony W. W. jest chory psychicznie, albowiem cierpi na chorobę afektywna dwubiegunową, nie jest on jednak upośledzony umysłowo. W czasie popełnienia zarzucanego mu czynu miał ograniczoną w znacznym stopniu zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem ze względu na zaostrzenie choroby afektywnej dwubiegunowej oraz stan upojenia prostego, który to stan upojenia miał w czynie znaczenie drugorzędne. Nadto w toku postępowania sądowego w opinii uzupełniającej biegli psychiatrzy wskazali, iż oskarżony w chwili czynu działał w warunkach opisanych w art. 31 § 2 kk. Oskarżony podniósł natomiast zarzut, iż biegli pierwotnie wskazali, iż w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu działał on w warunkach określonych w art. 31 § 1 kk, co nie znajduje potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym. Klarownie wynika z niego, iż w czasie popełnienia inkryminowanego czynu oskarżony W. W. miał ograniczoną poczytalność, nie działał natomiast w warunkach art. 31 § 1 kk. Nie sposób zatem zgodzić się z lakoniczną argumentacją wskazaną przez oskarżonego w apelacji, która stanowi jedynie polemikę z ustalonym opisem czynu. Podkreślić należy, iż czyn popełniony w warunkach art. 31 § 2 kk, wbrew sugestii oskarżonego, jest zawiniony i stanowi przestępstwo.

Odnośnie zarzutu obrońcy oskarżonego, dotyczącego rażącej niewspółmierności kary pozbawienia wolności, grzywny i środka karnego, wskazać należy, iż w aspekcie ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego w zakresie zasad wymiaru kary i środków karnych wypływa konkluzja, iż zmiana kary w instancji odwoławczej nie może nastąpić w każdym wypadku, w którym jest możliwa wedle własnej oceny Sądu Odwoławczego, lecz wtedy tylko, gdy kara orzeczona nie daje się zaakceptować z powodu różnicy pomiędzy nią a karą sprawiedliwą, różnicy o randze zasadniczej i rażącej (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1995 roku, KZS 4/96 poz. 42; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 1972 roku, V KRN 230/72, niepublikowany). Podzielając powyższy pogląd Sądu Najwyższego, Sąd Okręgowy zważył również, iż rażąca niewspółmierność kary określona w art. 438 pkt 4 k.p.k. zachodzi wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a tą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. w zw. z art. 56 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego

Mając na uwadze zgromadzony w sprawie materiał dowodowy zważyć należy, iż Sąd Rejonowy dokonał nie tylko prawidłowych ustaleń faktycznych oraz rzetelnej i wnikliwej oceny zebranych dowodów, ale także właściwie ocenił zachowanie oskarżonego i uwzględnił całokształt okoliczności podmiotowych i przedmiotowych rzutujących na wymiar orzeczonych wobec W. W. kar zasadniczych i środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 6 lat. Prawidłowo bowiem Sąd meriti uwzględnił na niekorzyść oskarżonego uprzednią wielokrotną karalność, w tym dwukrotnie za prowadzenie pojazdu mechanicznego w ruchu drogowym w stanie nietrzeźwości, a także fakt, iż mając świadomość obowiązującego zakazu prowadzenia pojazdów jechał samochodem w dniu 17 sierpnia 2014 roku. W tym stanie rzeczy, orzeczona wobec oskarżonego kara jest adekwatna do stopnia zawinienia i społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu, a nade wszystko spełni pożądane cele zapobiegawcze i wychowawcze, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Sąd meriti biorąc pod uwagę fakt, iż w chwili zdarzenia oskarżony działał w warunkach ograniczonej w znacznym stopniu poczytalności, uwzględnił tenże fakt jako okoliczność łagodzącą przy wymiarze kary jak i środka karnego. Kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania nie jest karą surową. Tym bardziej mając na względzie dotychczasową karalność oskarżonego W. W.. Nadmienić należy, iż Sąd meriti zastosował art. 69 § 4 kk warunkowo zawieszając wykonanie kary, co dopuszczalne jest w przypadku sprawcy występku z art. 178a § 4 kk jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach, a takim wypadkiem było właśnie działanie w warunkach art. 31 § 2 kk. W kwestii kary grzywny, jest to jedyna kara, która realnie wykonana wywrze skutki względem osoby oskarżonego. Sąd nie znalazł podstawi do zmiany wyroku w tym zakresie. Oskarżony co prawda jest rencistą, nie posiada jednakże nikogo na utrzymaniu a nadto może ewentualne ubiegać się o możliwość spłaty grzywny w systemie ratalnym.

Podkreślić należy, iż postępowanie oskarżonego wymaga zdecydowanego działania ze strony sądu, między innymi poprzez odpowiednią represyjność orzeczeń w tego rodzaju sprawach. Zdaniem bowiem Sądu Okręgowego wymierzenie w takim przypadku kary zbyt łagodnej sprawiłoby, że kara ta nie spełniłaby swych celów w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, powodując w opinii publicznej przekonaniu o bagatelizowaniu przez sąd tego rodzaju przestępstw i pobłażaniu ich sprawcom.

Odnosząc się natomiast do orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na lat 6 stwierdzić należy, że notoryczne lekceważenie zasad ostrożności i bezpieczeństwa w komunikacji przez oskarżonego wymaga, wbrew stanowisku obrońcy, stosowania surowej represji karnej i orzekania przedmiotowego zakazu na okres 6 lat. Kolejne poruszanie się oskarżonego w stanie nietrzeźwości stwarza realne zagrożenie dla innych uczestników ruchu i winno zostać właściwie napiętnowane w celu realnego wzmożenia bezpieczeństwa na drogach. Nadmienić należy, iż środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych nie jest wysoki, mając na uwadze nowelizację przepisów kodeksu karnego, które to zmiany weszły w życie w dniu 18 maja 2015r. Zgodnie z obowiązującym obecnie art. 42 § 2 kk Sąd orzeka, na okres nie krótszy niż 3 lata, zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa wymienionego w § 1 był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia określonego w art. 173, art. 174 lub art. 177. Jednocześnie zmiana objęła także § 3 powyższego przepisu, zgodnie z którym Sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio w razie popełnienia przestępstwa określonego w art. 178a § 4 kk (…).

W tym stanie rzeczy, w ocenie Sądu Okręgowego, kara i środek karny na poziomie ustalonym przez Sąd I instancji uwzględniają w sposób należyty okoliczności popełnienia przedmiotowego przestępstwa oraz są adekwatne do stopnia stanu nietrzeźwości oraz rangi naruszonych norm prawnych, oraz uwzględniają jako okoliczność łagodzącą działanie w warunkach ograniczonej poczytalności w znacznym stopniu. Z uwagi na powyższe zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy jako słuszny i odpowiadający przepisom prawa.

W oparciu o przepisy powołane w sentencji wyroku Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata J. K. kwotę 516,60 złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz zwolnił oskarżonego W. W. od opłaty za drugą instancje i od zwrotu wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym, mając na uwadze jego sytuacje materialną.