Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lipca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Tomasz Skowron (spr.)

Sędziowie SO Waldemar Masłowski SO Andrzej Tekieli

Protokolant Konrad Woźniak

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze Zbigniewa Jaworskiego

po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 2015 roku

sprawy S. K. ur. (...) w K.

s. C., H. z domu S.

oskarżonego z art. 190 § 1 kk, art. 216 § 1 kk i inne

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze

z dnia 10 marca 2015 r. sygn. akt II K 221/15

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego S. K.,

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. T. Ł. 420 złotych tytułem kosztów nieopłaconej obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz 96,60 złotych tytułem zwrotu podatku od towarów i usług,

III.  zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 308/15

UZASADNIENIE

S. K. został oskarżony o to, że:

I.  w okresie od 15 września 2014r. do 2 grudnia 2014r. w K., woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru groził J. R. pozbawieniem jej życia, przy czym groźby te wzbudziły w zagrożonej uzasadnioną obawę ich spełnienia, a także znieważał J. R., używając wobec niej słów uznawanych powszechnie za wulgarne i obelżywe, a ponadto 26 listopada 2014r. naruszył nietykalność cielesną J. R. w ten sposób, że w pobliżu piekarni na ul. (...) szarpał ją i przewrócił ją na ziemię oraz w dniu 29 listopada 2014r. naruszył nietykalność cielesną J. R. w ten sposób, że w pobliżu kiosku na ul. (...) i w pobliżu skrzyżowania ulic (...) szarpał ją i podrapał jej dłoń,

tj. o czyn z art. 190§1kk i art. 216§1kk i art. 217§1kk w zw. z art. 11§2kk w zw. z art. 12kk,

II.  w okresie od 15 września 2014r. do 2 grudnia 2014r. w K., woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru kontaktował się z J. R. w ten sposób, że nachodził ją w drodze do pracy i w miejscu pracy, czyniąc to wbrew zakazowi sądowemu orzeczonemu prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze - VIII Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w K. w sprawie sygn. VIIIK 169/14 z dnia 02.09.2014r. zakazującym mu zbliżania się do J. R. na odległość mniejszą niż 100 metrów przez okres 2 lat,

tj. o czyn z art. 244kk w zw. z art. 12kk.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze wyrokiem z dnia 10 marca 2015r. w sprawie sygn. akt IIK 221/15:

1.  S. K. uznaał za winnego zarzucanego mu czynu opisanego w pkt I części wstępnej wyroku, przy dodatkowym przyjęciu, że wielokrotnie groził J. R. popełnieniem przestępstwa, to jest czynu stanowiącego występek z art. 190 § 1 k.k. i art. 216 § 1 k.k. i art. 217 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył wobec S. K. karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności,

2.  S. K. uznał za winnego zarzucanego mu czynu opisanego w pkt II części wstępnej wyroku, przy przyjęciu, że nie stosował się do orzeczonego przez Sąd zakazu, zbliżając się wielokrotnie do J. R. na odległość mniejszą niż 100 metrów, to jest czynu stanowiącego występek z art. 244 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 244 k.k. wymierzył wobec S. K. karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

3.  na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. orzeczone wobec S. K. w pkt 1 i 2 części dyspozytywnej wyroku kary pozbawienia wolności połączył i orzekł wobec S. K. karę łączną 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności,

4.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności, zaliczył S. K. okres tymczasowego aresztowania od dnia 03.12.2014 r. do dnia 10.03.2015 r.,

5.  na podstawie art. 41a § 1 i § 4 k.k. w zw. z art. 43 § 1 k.k. orzekł wobec S. K., w związku ze skazaniem go za czyn opisany w pkt I części wstępnej wyroku, zakaz kontaktowania się pisemnego z J. R. oraz zakaz zbliżania się do J. R. na odległość mniejszą niż 100 metrów, przez okres 3 (trzech) lat,

6.  na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. orzekł zwrot:

- J. R. dowodu rzeczowego w postaci telefonu komórkowego marki N. (...) wraz z ładowarką

- S. K. dowodu rzeczowego w postaci telefonu komórkowego marki S. (...),

7.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata T. Ł. kwotę 885,60 zł, w tym kwotę 165,60 zł stanowiącą stawkę podatku od towarów i usług,

8.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił S. K. od ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa, w tym nie wymierzył mu opłaty.

Apelację od powyższego wyroku wniósł oskarżony za pośrednictwem obrońcy, zarzucając:

I.  Na mocy art. 438 pkt 3 kpk:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, a mających wpływ na treść wyroku przez ustalenie na podstawie nieprawidłowej oceny dowodów, że oskarżony S. K. w dniu 26 listopada 2014r. naruszył nietykalność cielesną J. R.,

2.  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, a mających wpływ na jego treść przez ustalenie na podstawie nieprawidłowej oceny dowodów, że jedyną pobudką w działaniu oskarżonego była, „chęć odegrania się na pokrzywdzonej”,

3.  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, poprzez przyjęcie, że w stosunku do oskarżonego nie zachodzi pozytywna prognoza kryminologiczna.

II.  Na mocy art. 438 pkt 2 kpk:

Obrazę przepisów postępowania:

- art. 7 kpk poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie jej w sposób niezgodny z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, a przez to w sposób niedozwolony i arbitralny, wyrażający się zawłaszcza w nieuzasadnionym przyjęciu, iż:

⚫

niewiarygodne są wyjaśnienia oskarżonego S. K., w których wskazywał, iż źródłem konfliktu z pokrzywdzoną było zachowanie J. R. polegające na utrudnianiu mu kontaktów z dzieckiem,

⚫

wiarygodne są zeznania J. R., w których wskazywała, że oskarżony w dniu 26 listopada 2014r. naruszył jej nietykalność cielesną.

III.  Na mocy art. 438 pkt 4 kpk rażącą niewspółmierność orzeczonych w pkt 1 i 2 wyroku jednostkowych kar pozbawienia wolności oraz orzeczonej w pkt 3 kary łącznej jednego roku i dwóch miesięcy pozbawienia wolności.

Stawiając powyższe zarzuty obrońca wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku, przez wyeliminowanie z opisu czynu w pkt 1 wyroku naruszenia nietykalności ciała pokrzywdzonej w dniu 26 listopada 2014r.,

- wymierzenie za czyn opisany w pkt 1 wyroku kary ograniczenia wolności względnie złagodzenie orzeczonych kar jednostkowych pozbawienia wolności oraz kary łącznej przy zastosowaniu warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja wniesiona przez obrońcę oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia to błąd, który wynika bądź to z niepełności postępowania dowodowego, bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów. Może on więc być wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów ( art. 7 k.p.k. ), np. błąd logiczny w rozumowaniu, zlekceważenie niektórych dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonującym, bezpodstawne pominięcie określonych twierdzeń dowodowych, oparcie się na faktach w istocie nieudowodnionych itd. W orzecznictwie trafnie podnosi się, że zarzut ten jest słuszny tylko wówczas „gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania”, nie może on natomiast sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu ( wyrok Sądu Najwyższego z 24.03.1975r., II KR 355/74, OSNPG 9/1995 poz. 84 ), przy czym jest to aktualne jedynie przy zarzucie błędu o charakterze dowolności. Tego typu zarzut co do błędu w ustaleniach faktycznych to bowiem, jak zasadnie się wskazuje, nie sama odmienna ocena materiału dowodowego przez skarżącego lecz wykazanie , jakich konkretnych uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej ocenie materiału dowodowego ( wyrok Sądu Najwyższego z 22.01.1975r., I KR 197/74, OSNKW 5/1975 poz. 58).

Sąd Okręgowy nie dopatrzył się w niniejszej sprawie błędnych ustaleń faktycznych wskazanych przez autora w pkt I apelacji. Z zeznań pokrzywdzonej J. R. wynika wprost, że w dniu 26 listopada 2014r. w pobliżu piekarni przy ul. (...) w K. oskarżony szarpał ją i wywrócił na ziemię ( k. 7v. i k. 113 ). Prawidłowo sąd I instancji ocenił zeznania świadka J. R. jako wiarygodne. Korespondują one bowiem praktycznie z całością materiału zebranego w sprawie. Z zeznań pozostałych świadków wynika, że faktycznie z własnej wiedzy, bądź informacji przekazanej przez pokrzywdzoną maja oni wiedzę o tym , że oskarżony nachodził pokrzywdzoną w miejscu pracy, że czekał na ulicy, kiedy wracała ona do domu, że naruszał jej nietykalność cielesną. Nieracjonalne byłoby przyjęcie, że pokrzywdzona mówi prawdę na temat wszystkich okoliczności dotyczących zachowania się wobec niej oskarżonego, a tylko co tego jednego zdarzenia ( z dnia 26 listopada 2014r. ) mówi nieprawdę. Oskarżony przecież w swoich wyjaśnieniach przyznał się do wszystkich stawianych mu zarzutów, zaprzeczając jedynie właśnie temu, że we wspomnianym dniu szarpał i przewrócił pokrzywdzoną. Z tych samych powodów w sposób prawidłowy ustalił sąd I instancji motywację oskarżonego. Powodowało nim uczucie zazdrości i faktyczna chęć dokuczenia, „odegrania się” na pokrzywdzonej. W związku z tym. Iż znalazła sobie ona nowego partnera. Nie znalazł również aprobaty ze strony sądu odwoławczego wskazywany zarzut błędnych ustaleń faktycznych co do braku istnienia tzw. pozytywnej prognozy w stosunku do oskarżonego. S. K. był wcześniej skazany za przestępstwo z art. 207§1 k.k. na szkodę J. R. wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 2 września 2014r. sygn. akt VIII K 169/14. Przypisane mu w niniejszym postępowaniu przestępne zachowanie wobec pokrzywdzonej zaczął on realizować od 15 września 2014r., a zatem zaledwie dwa tygodnie po zapadnięciu wspomnianego wyżej wyroku. Do tego należy jeszcze dodać ustalone okoliczności zachowań oskarżonego i rażąco lekceważący stosunek do zapadłego wcześniej wyroku. To wszystko słusznie skutkowało uznaniem, iż w stosunku do S. K. nie zachodzi pozytywna prognoza.

Art. 7 k.p.k. stanowi, iż organy postepowania kształtują swoje przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego.

Nie dopatrzył się sąd okręgowy przy ocenie zebranego materiału naruszenia ze strony sądu rejonowego przepisu art. 7 k.p.k. w wywiedzionym środku odwoławczym skarżący nie wykazał na czym miało polegać niedozwolone i arbitralne uznanie zeznań pokrzywdzonej za wiarygodne a tym samym odmówienie waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego w zakresie w jakim tłumaczył on powód swojego zachowania ( utrudniania przez pokrzywdzoną kontaktów z córką ).

Apelacja obrońcy oskarżonego zarówno w zakresie zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, jak i naruszenia art. 7 k.p.k. ma charakter czysto polemiczny. Nie wskazuje jakim kryteriom ocen nie odpowiada ocena materiału dokonana przez sąd meriti. Nie wykazała też aby ocena ta zawierała błąd logiczny w rozumowaniu. Nie dopatrzył się również sąd odwoławczy aby sąd I instancji pominął jakiekolwiek dowody dokonując rekonstrukcji stanu faktycznego.

Nie znalazł sąd odwoławczy podstaw do uwzględnienia także trzeciego z zarzutów, a mianowicie zarzutu rażącej niewspółmierności orzeczonych wobec S. K. kar jednostkowych , jak i kary łącznej.

Rażąca niewspółmierność kary w rozumieniu art.438 pkt 4 k.p.k. zachodzi wówczas, gdy orzeczona kara bądź suma zastosowanych kar zasadniczych i środków karnych wymierzonych przez sąd za przypisane oskarżonemu przestępstwo nie uwzględnia należycie stopnia szkodliwości społecznej czynów oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie społecznego oddziaływania oraz celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma uczynić w stosunku do osoby skazanej. Innymi słowy, tylko wtedy można uznać, że przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona, jeśli z punktu widzenia nie tylko sprawcy, ale i ogółu społeczeństwa, kara jawi się jako niesprawiedliwa, zbyt drastyczna, przynosząca nadmierną dolegliwość. Oczywistym jest, iż zmiana kary w instancji odwoławczej nie może następować w każdym przypadku, lecz wyłącznie wówczas, gdy kara orzeczona nie daje się akceptować z powodu różnicy między nią a kara sprawiedliwą, różnicy o randze zasadniczej rażącej. Taka sytuacja – w ocenie sądu okręgowego, nie ma miejsca w niniejszej sprawie. Za przypisany S. K. występek z art. 190§1 k.k. i art. 217§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. sąd rejonowy wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności. Przepis art. 190§1 k.k. ( surowszy ze wskazanych przepisów, a zatem z mocy art. 11§3 k.k. stanowiący w sytuacji kumulatywnego zbiegu przepisów podstawę wymierzenia kary ) przewiduje kary alternatywne: grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch. W sytuacji ustalonych okoliczności zachowania się oskarżonego, nasilenia jego złej woli lekceważenia w sposób rażący zapadłego wcześniej wyroku sądowego brak możliwości przyjęcia, że kary o charakterze wolnościowym spełnia swe cele w zakresie oddziaływania zarówno szczególno, jak i ogólnoprewencyjnego. W związku z tym wymierzenie oskarżonemu S. K. za przypisany mu na szkodę J. R. czyn kary jednego roku pozbawienia wolności nie razi nadmierną surowością. Za przestępstwo z art. 244 k.k. zaś grozi kara pozbawienia wolności do lat 3, zatem również w tym wypadku wymierzenie kary pozbawienia wolności w wymiarze 6 miesięcy, a wiec oscylującym w dolnych granicach zagrożenia ustawowego nie jest rażąco surowe. Podobnie należy ocenić orzeczoną w stosunku do oskarżonego ( przy zastosowaniu znacznej absorpcji ) karę łączną 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności.

Należy w tym miejscu zauważyć, że w zaskarżonym wyroku sąd rejonowy wymierzył oskarżonemu karę, jaką ten zaproponował w złożonym na rozprawie w trybie art. 387§ 1 k.p.k. wniosku, a po zapadnięciu wyroku nie zaszły jakiekolwiek nowe okoliczności pozwalające na podważenie decyzji sądu I instancji w tym zakresie.

W tej sytuacji zaskarżony wyrok jako słuszny należało utrzymać w mocy.

Z uwagi na udział w postępowaniu odwoławczym obrońcy oskarżonego ustanowionego z urzędu i nie opłacenie kosztów tej obrony sąd odwoławczy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. T. Ł. kwotę 420zł. oraz dalsze 96,60zł. z tytułu podatku od towarów i usług ( art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982r. prawo o adwokaturze w zw. z §14 ust. 2 pkt. 4 Rozp. Min. Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ).

Z względu na fakt, że oskarżony pozostaje aktualnie w warunkach pozbawienia wolności i tym samym mocno ograniczone możliwości zarobkowe sąd II instancji zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze ( art. 624§1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. ).