Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2015r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2015r. w S.

odwołania S. Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 22 listopada 2013 r. Nr (...)-SER

w sprawie S. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy dla inwalidy wojskowego

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala prawo S. Z. do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy powstałej w czasie pełnienia służby wojskowej bez związku z tą służbą w okresie od 1 listopada 2013 roku do 28 lutego 2014 roku.

Sygn. akt: IV U 1457/13 UZASADNIENIE

Decyzją z 22 listopada 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.30, 31, 33, 35 ust.1 i art.64 ustawy z 29 maja 1974r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych odmówił S. Z. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie służby wojskowej bez związku z tą służbą wskazując, że u wymienionego nie stwierdzono niezdolności do pracy.

Odwołanie od w/w decyzji złożył S. Z. wnosząc o jej zmianę i ustalenie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie służby wojskowej bez związku z tą służbą. W uzasadnieniu stanowiska wskazał, że nie może zgodzić się ze stwierdzeniem, że jest zdolny do pracy, gdyż ma problem z chodzeniem i są dni, że nie może stanąć na nogę. Ponadto ma problemy z kręgosłupem i leczy się na nadciśnienie (odwołanie k.2).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując że zaskarżona decyzja wydana została na podstawie orzeczenia Komisji Lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 14 listopada 2013r., która nie stwierdziła u ubezpieczonego niezdolności do pracy, a odwołanie nie wnosi do sprawy żadnych nowych dowodów faktycznych lub prawnych, które uzasadniałyby zmianę tej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.3-4).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony S. Z. do 31 października 2013r. uprawniony był do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy powstałej w czasie służby wojskowej bez związku z ta służbą (decyzja z 25 października 2010r. o ustaleniu prawa do renty na okres do 31 października 2013r. k.174 akt rentowych). W dniu 26 sierpnia 2013r. ubezpieczony wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres (wniosek k.176 akt rentowych). Rozpoznając wniosek organ rentowy skierował ubezpieczonego na badanie przez Lekarza Orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z 25 września 2013r. ustalił, że ubezpieczony jest niezdolny do pracy, ale celowe jest przekwalifikowanie zawodowe ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie. Jednocześnie ustalono, że niezdolność ubezpieczonego do pracy w dotychczasowym zawodzie powstała w dniu 15 kwietnia 1990r. ,tj. w czasie odbywania zasadniczej służby wojskowej (orzeczenie Lekarza Orzecznika z 25 września 2013r. k.178 akt rentowych).

Na skutek zarzutu wadliwości zgłoszonego do powyższego orzeczenia Lekarza Orzecznika przez Zastępcę Głównego Lekarza Orzecznika (...) Oddział w S., motywowanego brakiem podstawy prawnej do przyznania renty szkoleniowej dla osoby pobierającej rentę z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie służby wojskowej, ubezpieczony skierowany został na badanie przez Komisję Lekarską ZUS, która w orzeczeniu z 14 listopada 2014r. ustaliła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy (zarzut wadliwości do orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS k.185 i orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z 14 listopada 2013r. k.189 akt rentowych). Na podstawie powyższego orzeczenia, zaskarżoną decyzją z 22 listopada 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie służby wojskowej na dalszy okres (decyzja z 22 listopada 2013r. k.190 akt rentowych).

Ubezpieczony ma wykształcenie zawodowe w zawodzie ślusarz-mechanik (świadectwo ukończenia (...) Szkoły Zawodowej w G. z 10 czerwca 1988r. k.47 akt sprawy). Od 28 października 1989r. ubezpieczony odbywał zasadniczą służbę wojskową. W trakcie pełnienia służby wojskowej w dniu 15 kwietnia 1990r. ubezpieczony stał się częściowo niezdolny do służby wojskowej i w związku z tym z dniem 23 sierpnia 1990r. zwolniony z odbycia dalszej służby wojskowej (zaświadczenie Wojskowej Komendy Uzupełnień w G. z 20 września 1990r. k.4 akt rentowych). Częściowa niezdolność do odbycia służby wojskowej spowodowana została przebytym otwartym zwichnięciem w stawie skokowym prawym ze złamaniem kostki przyśrodkowej i kości skokowej (orzeczenie Rejonowej Wojskowej Komisji Lekarskiej w L. z 17 sierpnia 1990r. k.5 i zaświadczenie o stanie zdrowia z 25 października 1990r. k.6 akt rentowych). Powyższe schorzenie było podstawą zaliczenia ubezpieczonego do trzeciej grupy inwalidów powstałej w czasie pełnienia służby wojskowej i ustalenia prawa ubezpieczonego do renty inwalidzkiej wojskowej trzeciej grupy poczynając od 24 sierpnia 1990r. (orzeczenie Komisji Lekarskiej ds Inwalidztwa i Zatrudnienia z 14 grudnia 1990r. i decyzja z 20 grudnia 1990r. o ustaleniu prawa do renty inwalidzkiej k.9 i 11 akt rentowych). Prawo do renty inwalidzkiej wojskowej, a następnie renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy powstałej w czasie służby wojskowej bez związku z tą służbą było przedłużane na dalsze okresy, aż do 31 października 2013r. (vide: akta rentowe).

Ubezpieczony nie pracował w wyuczonym zawodzie ślusarza-mechanika, ani w żadnym innym (wyjaśnienia ubezpieczonego k.18-18v – nagranie od minuty 1 do 9). Badanie ortopedyczno-neurologiczne ubezpieczonego wykazuje stan po urazie prawego stawu skokowo-goleniowego, po leczeniu operacyjnym, powikłanym zaawansowanymi zmianami zwyrodnieniowymi i zesztywnieniem stawu, dolegliwościami bólowymi i niewydolnością chodu. Stan ten jest następstwem w/w zdarzenia zaistniałego w czasie odbywania przez ubezpieczonego zasadniczej służby wojskowej (opinia biegłych z zakresu ortopedii i neurologii k.8-9 akt sprawy).

W związku z doznanym urazem kończyny dolnej lewej ubezpieczony jest niezdolny do pracy w wyuczonym zawodzie ślusarza-mechanika. Z uwagi na młody wiek ubezpieczonego celowe jest jego przekwalifikowanie zawodowe – przysposobienie zawodowe. Czas potrzebny na takie przekwalifikowanie to okres 4 miesięcy, który licząc od daty upływu poprzednio ustalonego prawa do renty ubezpieczonego (31 października 2013r.) upłynął z dniem 28 lutego 2014r. (opinia biegłego z zakresu medycyny pracy k.22-23 i opinie uzupełniające tego samego biegłego k.33 i 39 akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego S. Z. skutkowało zmianą zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że przysługuje mu renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy powstałej w czasie pełnienia służby wojskowej bez związku z tą służbą w okresie od 1 listopada 2013r. do 28 lutego 2014r.

Zgodnie z art.30 ust.1 ustawy z 29 maja 1974r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz.U. z 2010r., Nr 101, poz.648 ze zm.) inwalidą wojskowym jest żołnierz niezawodowy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, który został uznany za całkowicie lub częściowo niezdolnego do pracy, przy czym niezdolność ta powstała:

1)  w czasie odbywania czynnej służby wojskowej w okresie pokoju,

2)  w ciągu 3 lat od zwolnienia z tej służby, jeżeli niezdolność do pracy jest następstwem chorób powstałych lub urazów doznanych w czasie odbywania służby wojskowej.

Z kolei w myśl art.31 w/w ustawy w zależności od przyczyny powstania całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, niezdolność ta może pozostawać w związku ze służbą wojskową albo bez związku z tą służbą. W odniesieniu do definicji niezdolności do pracy powyższa ustawa odsyła – w art.64 - do uregulowań ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. I tak w myśl art.12 ust.1, 2 i 3 tej ostatniej ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Rozstrzygnięcie o zasadności odwołania ubezpieczonego od decyzji organu rentowego odmawiającej mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie służby wojskowej, ale pozostającej bez związku z ta służbą wymagało ustalenia, czy u ubezpieczonego w dalszym ciągu istnieje częściowa lub całkowita niezdolność do pracy powstała w czasie pełnienia służby wojskowej. W tym celu Sąd zasięgnął opinii specjalistów z zakresu medycyny. Sporządzone na tę okoliczność opinie - biegłego ortopedy i neurologa oraz opinie biegłego z zakresu medycyny pracy (podstawowa i uzupełniające) dały podstawy do ustalenia, że ubezpieczony jest w dalszym ciągu osobą częściowo niezdolną do pracy w wyuczonym zawodzie ślusarza- mechanika, przy czym niezdolność ta powstała w czasie odbywania przez ubezpieczonego służby wojskowej, ale nie pozostaje w związku z tą służbą. Wprawdzie biegli ortopeda i neurolog (opinia na k.9 akt sprawy) stwierdzili we wnioskach, że ubezpieczony jest zdolny do pracy, ale w treści opinii wskazali, że nie może on wykonywać pracy na wysokości, przy przenoszeniu ciężarów powyżej 10 kg, pracy wymagającej chodzenia po schodach, czy rusztowaniach. Nie ulega wątpliwości, że zawód posiadany przez ubezpieczonego ukierunkowuje go do wykonywania pracy fizycznej, a zatem pracy, w której występują czynniki wskazane przez biegłych. Wniosek o częściowej niezdolności ubezpieczonego do pracy, a zatem pracy w posiadanym przez ubezpieczonego zawodzie mechanika-ślusarza wynika również z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy (opinia k.22-23). Wprawdzie biegły ten, podobnie jak biegli z zakresu ortopedii i neurologii wskazał we wnioskach, że ubezpieczony jest zdolny do pracy, ale wniosek ten – jak wynika z uzasadnienia opinii – wynika z przyjęcia przez biegłego, że ubezpieczony może wykonywać inne – lekkie prace fizyczne, na które wskazali biegły ortopeda i neurolog. W tym zakresie wnioski opinii nie mogą być przyjęte, gdyż w sprawie o rentę należy odnosić się do kwalifikacji ubezpieczonego, a nie pracy na tzw. „ogólnym rynku pracy”. Z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy wynika jednak inny istotny w sprawie wniosek, a mianowicie to, że o ile ubezpieczony nie jest zdolny do pracy w wyuczonym zawodzie (innych – praktycznych umiejętności ubezpieczony nie nabył, gdyż nigdy nie podjął zatrudnienia), to zważywszy na stosunkowo młody wiek ubezpieczonego (46 lat) wskazane jest jego przekwalifikowanie zawodowe w celu uzupełnienia kwalifikacji (opinia k.23). W opiniach uzupełniających biegły z zakresu medycyny pracy wskazał, że czas potrzebny na takie przekwalifikowanie wynosi 4 miesiące licząc od ustania poprzednio ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (opinie uzupełniające biegłego z zakresu medycyny pracy z 2 lutego 2015r. k.33 i 4 marca 2015r. k.39 akt).

Mając na uwadze powyższe ustalenia biegłego z zakresu medycyny pracy wskazać należy, że przepisy ustawy z 29 maja 1974r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz.U. z 2010r. Nr 101, poz.648 ze zm.) nie przewidują renty szkoleniowej, w związku z tym mimo stwierdzenia celowości przekwalifikowania zawodowego ubezpieczonego brak było podstaw do ustalenia prawa ubezpieczonego do renty szkoleniowej. Przepisy w/w ustawy przewidują jednak prawo inwalidy wojskowego do przysposobienia zawodowego – art.2 pkt 2 lit.c ustawy. Przysposobienie to, jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 22 czerwca 2004r. w sprawie II UZP 3/04 (OSNP 2004/21/374) polega na specjalnym leczeniu, przeszkoleniu i usprawnieniu w ośrodkach rehabilitacji w celu przywrócenia zdolności do pracy. Dlatego ustalenie wobec inwalidy wojskowego celowości przekwalifikowania zawodowego należy rozumieć jako ustalenie celowości przysposobienia zawodowego w rozumieniu w/w przepisu ustawy z 29 maja 1974r., w którym to okresie inwalida wojskowy zachowuje prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Sąd Okręgowy podzielając powyższy pogląd Sądu Najwyższego doszedł do przekonania, że w sprawie zachodzą podstawy do ustalenia prawa ubezpieczonego do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w okresie od 1 listopada 2013r. do 28 lutego 2014r. ,tj. okresie potrzebnym - w ocenie biegłego z zakresu medycyny pracy – na przysposobienie zawodowe ubezpieczonego (opinia uzupełniająca z 4 marca 2015r. k.39).

Kończąc wskazać należy, że w ramach wyuczonego zawodu ślusarza-mechanika (zdobytego w 1988r. - świadectwo szkolne k.47 akt sprawy i wyjaśnienia ubezpieczonego k.57-57v) ubezpieczony nie zdobył umiejętności do obsługi obrabiarek sterowanych numerycznie. Gdyby ubezpieczony nabył takie umiejętności, to w ocenie biegłego, nie zachodziłaby podstawa do przekwalifikowania – przysposobienia zawodowego (opinia z 2 lutego 2015r. k.33 akt sprawy).

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.