Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lipca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 lipca 2015 r. w Gliwicach

sprawy A. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

przy udziale zainteresowanego M. P.

o podleganie pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu

na skutek odwołania A. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 17 listopada 2014 r. nr (...)- (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, iż A. G. jako pracownik u płatnika składek M. P. (...)” w W. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 12 czerwca 2014 r.

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. na rzecz odwołującej kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) SSO Teresa Kalinka

Sygn. VIII U 100/ 15

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 17 listopada 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że A. G. jako pracownik u płatnika składek M. P. (...)” nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu rentowym, chorobowemu i i wypadkowemu od 12 czerwca 2014 roku. Z uzasadnienia decyzji wynika, że za

miesiąc czerwiec 2014 roku wykazano podstawę wymiaru składek w wysokości 0 zł ;

za miesiąc lipiec 2014 roku wykazano podstawę wymiaru składek w wysokości 2055 zł 60 gr;

za miesiąc sierpień 2014 roku wykazano podstawę wymiaru składek w wysokości 12 165 zł 44 gr;

za miesiąc wrzesień 2014 roku wykazano podstawę wymiaru składek w wysokości 11 013 zł 20 gr;

za miesiąc październik 2014 roku wykazano podstawę wymiaru składek w wysokości 4107 zł 20 gr.

A. G. zgłosiła roszczenie o zasiłek chorobowy od 15 sierpnia 2014 roku. Pracodawca w toku postępowania wyjaśniającego przed organem rentowym złożył umowę o pracę z dnia 12 czerwca 2014 roku oraz inne dokumenty pracownicze. A. G. chwili wydania decyzji była jedyną osobą zgłoszoną do ubezpieczeń. Pracodawca wskazał w Centralnej Ewidencji (...) o Działalności Gospodarczej, że jego działalność polega głównie na tynkowaniu. Natomiast w wyjaśnieniach z dnia 17 października 2014 roku stwierdził że działalność polega na świadczeniu usług w zakresie wynajmu rusztowań.

A. G. została zatrudniona na stanowisku przedstawiciela handlowego z wynagrodzeniem w wysokości 3000 zł. Przewidziano również prowizję za podpisanie umów umowy najmu rusztowań budowlanych w wysokości 40 procent wartości netto wynikającej z wystawionej faktury . M. P. dostarczył umowy dzierżawy z dnia 14 czerwca 2014 roku, z 18 czerwca 2014 roku i 20 czerwca 2014 roku . Organ rentowy stwierdził że umowy te budzą wątpliwości co do swojej wiarygodności ,ponieważ dnia 14 czerwca 2014 roku A. G. nie była obecna w pracy, w dniu 18 czerwca 2014 roku odwołująca korzystała ze zwolnienia lekarskiego, a na pozostałych dokumentach widnieje jedynie podpis M. P.. Organ rentowy na uzasadnienie swojego stanowiska przytoczył wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2009 roku sygn. 1 UK 21/09. Stwierdził że samo zawarcie umowy o pracę, a następnie dokonanie zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego nie oznacza nawiązania stosunku pracy. Wskazał że zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Zdaniem organu rentowego w niniejszej sprawie zawarto pozorną umowę o pracę.

W odwołaniu od decyzji A. G. wyniosła ojej zmianę i orzeczenie o podleganiu przez ubezpieczoną ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym oraz chorobowemu i wypadkowemu od dnia 12 czerwca 2014 roku, względnie o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy organowi rentowemu do ponownego rozpoznania.

Zarzucono naruszenie prawa materialnego a to art. 13 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 58 k.c. i art. 300 k.p.. A. G. w dniu 12 czerwca 2014 roku została zatrudniona przez M. P. prowadzącego firmę pod nazwą (...)” na czas określony do dnia 11 czerwca 2016 roku na stanowisku przedstawiciela handlowego z wynagrodzeniem zasadniczym 3000 zl brutto oraz możliwością uzyskania prowizji za doprowadzenie do podpisania umowy wynajmu rusztowań w wysokości 40 procent wartości netto kwoty wynikającej z faktury. W okresie wykonywania pracy podpisała szereg umów towarzyszących zatrudnieniu , a to : dotyczącej korzystania ze służbowego laptopa, karty SIM, indywidualnej odpowiedzialności materialnej za powierzone mienie, przeszła szkolenie wstępne z zakresu bhp. Podjęła pracę na umówionym stanowisku. Do jej obowiązków należało pozyskanie nowych klientów. Doprowadziła do zawarcia trzech umów o wynajem rusztowań z trzema różnymi firmami które przyniosły pracodawcy wysokie dochody. Odwołująca nie była osobą upoważnioną do jednoosobowego podpisania umów w imieniu firmy pracodawcy,y stąd wynika brak jej podpisów na na niektórych umowach. Wyjaśniła nieścisłości pomiędzy jej nieobecności ami w pracy datami zawarcia umów dzierżawy. Zaprzeczyła że była osobą bliską dla pracodawcy M. P.. W dniu zawarcia umowy jedynie przypuszczała że może być ciąży. Lekarz w dniu 16 czerwca 2014 roku potwierdził ciążę.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania w całości, rozpoznanie sprawy pod i zasądzenie od odwołującej na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

M. P. poparł odwołanie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. P. prowadzi działalność gospodarczą od 2004 roku. Początkowo była to działalność w zakresie usług budowlanych – głównie dociepleń budynków. W roku 2013 kupił większą ilość rusztowań i od tego czasu chciał się skoncentrować głównie na wydzierżawianiu tych rusztowań A. G. poznał w roku 2011 lub w 2012 . Wiedział, że jest pracownikiem biurowym Jego znajomy był zadowolony z pracy odwołującej. K iedy 2014 roku M. P. dowiedział się, że A. G. straciła pracę w firmie (...)” postanowił ją zatrudnić, tym bardziej że wiedział iż ma ona kontakty z firmami, które mogłyby być za interesowanie dzierżawą rusztowań. Stworzył dla niej miejsce pracy w domu, w którym mieszka Miała klucze do domu M. P.. Pracowała w określonych godzinach .. Strony ustaliły wynagrodzenie na kwotę 3000 zł brutto + prowizja od zawartych umów dzierżawy rusztowań. W czasie kiedy odwołująca korzystała ze zwolnienia lekarskiego nie zatrudnił innej osoby na jej stanowisko, ponieważ rusztowania były u kontrahentów. Z firmami z którymi zawarł umowy dzięki A. G. współpracował do dnia jego przesłuchania to znaczy do dnia 9 kwietnia 2015 roku. Gdyby A. G. nie zachorowała to i tak miałaby zajęcie Osiągnięty przychód z działalności pozwalał na opłacanie wynagrodzenia w umówionej wysokości (przesłuchanie M. P. – k. 29 – 30 a.s.).

Wykonywanie pracy przez ubezpieczoną potwierdzili świadkowie S. S. Ł. J. R. i M. K.. Są to osoby, które prowadzą działalność gospodarczą w zakresie usług ogólnobudowlanych. S. S. ustalał warunki wynajmu rusztowań z A. G. w trakcie rozmowy telefonicznej. Po przyjeździe do biura również zastał A. G., a miejsce, w którym został przyjęty sprawiało wrażenie takiego, w którym stale ktoś pracuje. Również świadek Ł. N. ustalał warunki wynajmu rusztowań z A. G. . Świadek J. G. był poprzednim pracodawcą A. G.. Zwolnił ją z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Wysoko ocenił umiejętności A. G. jako pracownika biurowego. Świadek M. K. poznał A. G. podczas prowadzonych przez niego prac budowlanych. Odwołująca podjechała samochodem i zapytała, czy nie jest zainteresowany rusztowaniami. Polecił jej aby przywiozła ofertę i faktycznie taka oferta została dostarczona na miejsce budowy przez odwołującą.

M. P. jest znajomym odwołującej. Podczas jednego ze spotkań powiedział, że szuka kogoś na stanowisko przedstawiciela handlowego. A. G. wyraziła chęć pracy na takim stanowisku. Była bardzo zadowolona zaoferowanego jej wynagrodzenia w kwocie 3000 złotych brutto. Jej ogólny staż pracy przed zatrudnieniem u M. P. wynosił około 17 lat. Strony ustaliły że pracę będzie wykonywała od godziny 7 do 15 i faktycznie w tej godzinach odwołująca pracowała w biurze mieszczącym się w domu stanowiącym własność M. P.. W czasie pracy pozyskała trzech nowych klientów a dzwoniła do różnych firm. M. P. nadzorował jej pracę, przyjeżdżał, pytał co załatwiła . Umawiała potencjalnych klientów., przedstawiała oferty a szczegóły ustalał szef przy zawarciu umowy dzierżawy rusztowań.

Od sierpnia 2014 roku przebywała na zwolnieniu lekarskim ,a dziecko urodziło się w dniu (...). Nie wie dokładnie z czego wynika podstawa wymiaru składek ustalona przez organ rentowy. Po skończonym urlopie macierzyńskim ma zamiar wrócić do pracy

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie akt organu rentowego, akt osobowych ubezpieczonej , przesłuchania wyżej wymienionych świadków i przesłuchania A. G. i M. P.. Zdaniem sądu dowody jednoznacznie wskazują na to, że A. G. poczynając od dnia 12 czerwca 2014 roku świadczyła pracę. Sąd dał w pełni wiarę a zeznaniom świadków i stron Znajdują potwierdzenie w dokumentach pracowniczych, umowach dzierżawy. Należy dać wiarę zeznaniom, że daty widniejące na umowach nie odpowiadają datom ich zawarcia. Podpisy były złożone na umowach w innych dniach od ujawnionych na umowach : bądź w dacie wydania rusztowań, bądź w dniach w których strony faktycznie te umowy zawierały.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 roku obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, a za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy (art. 8 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ). Zdaniem organu rentowego umowa o pracę z dnia 12 czerwca 2014 roku została zawarta dla pozoru w rozumieniu art. 83 k.c.. Przepis ten stanowi, że nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej osobie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej ważność oświadczenia ocenia się wg właściwości tej czynności Pozorność wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych i jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich. Istotne znaczenie ma niezgodność między aktem woli, a jej uzewnętrznieniem. Gdy czynność pozorna ukrywa inną czynność, która nie jest ani zakazana ani sprzeczne zasadami współżycia społecznego, to jest ona skuteczna.

Umowa o pracę zawarta dla pozoru nie może stanowić tytułu do objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli gdy obie strony w z góry zakładają że nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy. Nie można zatem przyjąć pozorności oświadczeń woli w o zawarciu umowy o pracę jeżeli pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca tę pracę przyjmował. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało że ubezpieczona prace podjęła, świadczyła ją , a więc umowa nie była pozorna

Zdaniem sądu, z ustalonego stanu faktycznego wynika, że strony zgodnie postanowiły, iż zawrą umowy o pracę. Nie było ich celem ukrycie innej czynności prawnej. Nie miały też na celu obejścia przepisów prawa. Odwołującej zależało na zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę. Przystała na warunki zaproponowane przez M. P.. Chciała pracować i nie mogła przewidzieć pogorszenia stanu zdrowia.

Brak jest również przesłanek do przyjęcia, że przy zawieraniu umowy o pracę wystąpiła którakolwiek z innych wad oświadczenia woli, czy też istnieją przesłanki z art. 58 k.c., ponieważ czynności prawne nie miały na celu obejścia przepisów prawa i nie były sprzeczne z ustawą czy zasadami współżycia społecznego. Bez znaczenia jest okoliczność, czy strony w chwili zawierania umowy o pracę wiedziały tym, że A. G. jest w ciąży. Ta okoliczność pozostaje bez znaczenia dla oceny ważności umowy o pracę.

Warto również zwrócić uwagę na stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w wyroku z dnia 8 lipca 2009 roku sygn. 1 UK 43/ 09. - pozorność umowy o pracę (art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p.) ma miejsce nie tylko wówczas gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy gdy faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. W każdym przypadku decydujące znaczenie ma treść umowy i okoliczności faktycznej jej wykonywania . Podporządkowanie jest jedną z najistotniejszych cech stosunku pracy. Zdaniem sądu fakt wykonywania pracy przez A. G. winien być bezsporny. Należy dać wiarę zeznaniom stron, że praca była wykonywana w siedzibie pracodawcy , w godzinach wcześniej ustalonych i odbywała się pod nadzorem M. P.. Okoliczności te potwierdziły zeznania świadków..

Zaskarżona decyzja pozbawiona była podstaw faktycznych i prawnych i w związku z tym została zmieniona na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Niedopuszczalne jest uchylenie zaskarżonej decyzji przez sąd I instancji.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 i nast. k.p.c. w związku z § 11 ust. 2 i § 2 ust. 1 i 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej w udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. 2013 pozycja 490 ). Zdaniem Sądu nakład pracy pełnomocnika odwołującej uzasadniał przyznanie kosztów w podwójnej wysokości.