Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 lipca 2015 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu – Wydział XIII Cywilny Rodzinny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Beata Zientek

Sędziowie: SSO Alicja Spustek-Kląskała

SSR del. Dominik Flunt

Protokolant: Katarzyna Lewandowska

po rozpoznaniu w dniu 29 lipca 2015 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa R. S.

przeciwko małoletniej M. C. (1) reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową M. C. (2)

o ustalenie ojcostwa i alimenty

na skutek apelacji wniesionej przez powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Oławie z dnia 20 listopada 2014 r. sygn. akt VIIIRC 76/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie VIII w ten sposób, że nie obciąża powoda wydatkami poniesionymi w sprawie, obciążając nimi w całości Skarb Państwa;

II.  w pozostałej części apelację oddala;

III.  nie obciąża pozwanej kosztami procesu poniesionymi przez powoda w postępowaniu odwoławczym.

Alicja Spustek-Kląskała B. D. F.

Sygn. akt XIII Ca 76/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 20 listopada 2014r. Sąd Rejonowy w Oławie w sprawie z powództwa R. S. przeciwko małoletniej M. C. (1) reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową M. C. (2) o ustalenie ojcostwa i alimenty ustalił, że powód R. K. (dwojga imion) S. zd. S., syn W. i E. , urodzony (...) w S., zamieszkały w miejscowości K. ul. (...) jest ojcem biologicznym małoletniej M. A. (dwojga imion) C. urodzonej dnia (...) w S., córki M. C. (2), której akt urodzenia został sporządzony w Urzędzie Stanu Cywilnego w S. za numerem (...), nadał małoletniej nazwisko (...), wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią M. C.- S. powierzył matce M. C. (2) ograniczając władzę rodzicielską ojca do ogólnego wglądu w wychowanie, zdrowie i kształcenie małoletniej,

zasądził od powoda R. S. na rzecz małoletniej M. S. kwotę w wysokości 350,- (trzysta pięćdziesiąt) zł miesięcznie tytułem alimentów, począwszy od dnia 24.06.2014 r. płatnych do 20- każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami na wypadek zwłoki którejkolwiek z rat do rąk matki M. C. (2), jako ustawowej przedstawicielki małoletniej pozwanej, oddalił powództwo w pozostałym zakresie, nie obciążył pozwanej kosztami postępowania, nie obciążył powoda opłatą sądową w niniejszej sprawie, zasądził od powoda na rzecz Skarbu Państwa (kasa tut. Sądu) kwotę w wysokości 1925,30 zł tytułem wydatków poniesionych w sprawie, zniósł wzajemnie koszty zastępstwa procesowego, wyrokowi w punkcie IV nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Powyższy wyrok Sąd Rejonowy wydał po dokonaniu następujących ustaleń faktycznych:

W okresie od lipca 2013 do września 2013 roku R. S. i M. C. (2) pozostawali w nieformalnym związku. W trakcie trwania związku strony postępowania utrzymywały stosunki cielesne. W dniu 01 października 2013r. powód dowiedział się, że pozwana jest w ciąży. Od 27 grudnia 2013r. pozwana zaprzestała utrzymywania kontaktów z powodem, z uwagi, iż każdorazowy kontakt wywoływał u niej silny stres. Od tego czasu pozwany nie interesował się stanem zdrowia ani sytuacją materialną przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda.

W dniu 04 czerwca 2014 roku pozwana M. C. (2) urodziła małoletnią córkę M. C. (1).

Powód R. S., z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością jest biologicznym ojcem małoletniej M. C. (1), córki M. C. (3).

Odnośnie powoda Sąd Rejonowy ustalił, że R. S. pracuje w (...) s.c. jako konsultant ds. reklamy za wynagrodzeniem w wysokości 1464,48 zł netto. Powód nie podejmuje prac dodatkowych. Zajmuje się grafiką u swego pracodawcy.

Powód mieszka sam w wynajmowanym mieszkaniu. Na koszt utrzymania mieszkania składa się : opłata za mieszkanie 385 zł, energia 150 zł, woda ok 60 zł, śmieci 20 zł . Powód posiada opóźnienia w opłatach za mieszkanie. Powód choruje na cukrzycę i wymaga zażywani leków, których miesięczny koszt wynosi 70-100 zł oraz wymaga szczególnej diety. Powód stołuje się u swojej matki oraz zakupuje odzież raz do roku.

Sąd Rejonowy ustalił ponadto, że powód posiada syna z poprzedniego związku małżeńskiego liczącego 14 lat i zobowiązany jest do płacenia alimentów na jego rzecz w kwocie po 600 zł miesięcznie . Powód kontaktuje się z synem regularnie, który przebywa u niego co dwa tygodnie na weekend.

Powód jest właścicielem kawalerki o pow. 26 m położonej w miejscowości K.. Powód nie zamieszkuje jej ani nie wynajmuje, gdyż mieszkanie wymaga remontu. Ponadto jest właścicielem motocykla, który zakupił 1,5 roku temu za kwotę 1600 zł. W roku podatkowym 2013 powód osiągnął przychód z wykonywanej pracy w wysokości 24 897,77 zł zaś dochód w wysokości 22 872,25 zł.

Obecnie powód utrzymuje kontakt z małoletnią córką i przyczynia się do jej kosztów utrzymania poprzez zakup potrzebnych rzeczy dziecku np. mleka. Powód na pokrycie kosztów wyprawki dla dziecka przekazał kwotę w wysokości 1500 zł . Powód stara się brać czynny udział w wychowaniu małoletniej, interesuje się jej zdrowiem i losem.

Odnośnie matki małoletniej Sąd Rejonowy ustalił, że M. C. (2) ma 24 lata, z zawodu jest technikiem ekonomistą. Od dnia 21 maja 2013 roku zatrudniona jest w firmie (...) ‘s (...) Spółka z o.o. na stanowisku pracownika restauracji na czas określony do 31 lipca 2015 roku, w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem w wysokości 1278 zł brutto tj. 1094,13 zł netto. Obecnie matka małoletniej do miesiąca czerwca 2015 roku przebywa na urlopie macierzyńskim i z tego tytułu osiąga dochód w wysokości 884 zł w miesiącu który ma 31 dni i 850 zł w miesiącu który ma 30 dni. W roku podatkowym 2013 pozwana osiągnęła przychód z wykonywanej pracy w wysokości 13 241,12 zł a dochód w wysokości 11 766,32zł.

Według ustaleń Sądu Rejonowego małoletnia M. C. (1) obecnie ma 5,5 miesiąca. Małoletnia rozwija się prawidłowo, nie choruje przewlekle i nie wymaga szczególnej diety. Matka na zakup wyżywienia w tym słoiczków, mleka B., kaszek wydatkuje kwotę około 220 zł, na zakup odzieży około 50zł , na zakup środków pieluch około 120 zł , na zakup środków czystości około 60-100 zł oraz ponosi koszt zakupu lekarstw i witamin w wysokości około 100 zł a także innych potrzebnych rzeczy w postaci butelek, smoczków, maści na ząbkowanie w wysokości ok. 50 zł .

M. C. (2) wraz z dzieckiem M. C. mieszka w mieszkaniu u swoich rodziców. W mieszkaniu mieszka jeszcze siostra pozwanej. Pozwana przyczynia się do kosztów jego utrzymania przekazując 200 zł tytułem opłat na rachunki oraz 350 zł na wyżywienie.

Powód stara się brać czynny udział w wychowaniu małoletniej, interesuje się jej zdrowiem i losem. Powód stara się także systematycznie odwiedzać córkę.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy stwierdził, że podstawą żądania ustalania ojcostwa w niniejszej sprawie jest art. 84 k.r.io. w zw. z art. 85 k.r.i.o Powołał ponadto jaką podstawę rozstrzygnięcia art.85§1 kro i dokonał interpretacji powołanych wyżej przepisów.

Sąd I instancji uznał, że , z przedstawionego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wynika, iż powód R. S. obcował z matką dziecka – M. C. (2), w okresie koncepcyjnym, dlatego też na podstawie art. 85 §1 k.r.i.o. orzekł jak w punkcie I sentencji orzeczenia.

Na podstawie art. 89 § 2 k.r.i.o. Sąd Rejonowy orzekł, iż małoletnia M. C. (1) będzie nosiła nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca tj. (...) bowiem powód i matka mał. dziecka nie złożyli zgodnych oświadczeń w przedmiocie nazwiska dziecka.

Sąd Rejonowy uznał, że na podstawie art. 93 § 2 k.r.i.o. w zw. z art. 107 k.ri.o., zasadnym jest powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem matce, z jednoczesnym ograniczeniem powodowi R. S. władzy rodzicielskiej nad małoletnią M. C. (1) do ogólnego wglądu w wychowanie, zdrowie i kształcenie małoletniej.

Sąd I instancji stwierdził, że odnośnie żądania pozwu w przedmiocie zasądzenia alimentów, podstawą rozstrzygnięcia jest art. 133 k.r. i o. w związku z art. 135 k.r.i.o.

Według ustaleń Sądu I instancji małoletnia M. C. (1) ma obecnie 5,5 miesiąca, rozwija się prawidłowo, nie choruje przewlekle i nie wymaga szczególnej diety. Małoletnia nie uczęszcza do żłobka, pozostając pod opieką matki.

Sąd Rejonowy stwierdził, że uwzględniając zasady doświadczenia życiowego oraz potrzeby zakresie wyżywienia małoletniej, potrzeby w zakresie zakupu odzieży i obuwia, potrzeby zakupu środków pielęgnacyjnych i higienicznych Sąd Rejonowy uznał, że całkowity koszt utrzymania małoletniej M. C. (1) kształtuje się na poziomie ok. 700 złotych miesięcznie. Na powyższe wydatki związane z utrzymaniem małoletniej pozwanej, w ocenie Sądu składają się : koszt wyżywienia ,w tym zakup kaszek i mleka – ok. 220 zł, koszt zakupu odzieży - 50 zł, zakup lekarstw , w tym witamin – ok. 100 zł, koszt zakupu środków pielęgnacyjnych i pampersów- ok. 120 zł, koszt zakupu środków czystości - 62 zł miesięcznie, koszt zakupu zabawek , smoczków, butelek itp. oraz koszt utrzymania mieszkania przypadający na małoletnie dziecko. Powyższe wydatki zdaniem Sądu I instancji wyczerpują wszelkie usprawiedliwione potrzeby małoletniej pozwanej i zaspokoją odpowiedni do jej wieku, prawidłowy rozwój psycho- fizyczny.

W ocenie Sądu Rejonowego zasadnym jest obciążenie powoda R. S. obowiązkiem łożenia na rzecz córki M. C. (1) tytułem alimentów kwoty po 350 złotych miesięcznie, począwszy od dnia wniesienia pozwu tj. od dnia 24.06.2014 roku. Powyższa kwota stanowi 50% usprawiedliwionych kosztów utrzymania dziecka. Powód pracuje jako konsultant ds. reklamy za miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 1464,48 zł netto. Miesięczne koszty utrzymania mieszkania wynoszą około 615 zł. Powód płci również alimenty na starszego syna w kwocie po 600 zł miesięcznie. Określając wysokość alimentów należnych od powoda, Sąd I instancji miał na uwadze również okoliczność, że powód interesuje się losem i zdrowiem dziecka, utrzymuje z nim kontakty oraz przyczynia się do jej kosztów utrzymania poprzez robienie dla niej zakupów. Po drugie Sąd Rejonowy zwrócił również uwagę , iż powód posiada majątek w postaci mieszkania w K., które stoi puste a przy dołożeniu należytej staranności mogłoby być wynajęte i w ten sposób powód miałby dodatkowe źródło dochodu.

Orzeczenie o kosztach procesu Sąd Rejonowy oparł na podstawie art. 102 k.p.c.. Uwzględniając aktualną sytuację zarobkową stron postępowania, Sąd odstąpił od obciążenia matki mał. pozwanej kosztami postępowania , zaś powoda nie obciążał opłatami sądowymi w niniejszej sprawie, w szczególności od zasądzonego roszczenia alimentacyjnego.

Na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. art. 113 i w zw. z art. 83 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2014.1025 j.t.), Sąd zasądził od powoda R. S. na rzecz Skarbu Państwa kwotę w wysokości 1925,30 zł tytułem wydatków poniesionych w niniejszej sprawie. Powyższe kwota stanowi wydatki poniesione przez Skarb Państwa związane ze sporządzeniem pisemnej opinii w przedmiotowej sprawie. Strona postępowania sądowego powinna liczyć się z koniecznością ponoszenia związanych z tym postępowaniem kosztów i zawczasu zabezpieczyć środki na ten cel. Nadto, powód ma stałą prace i możliwości pokrycia tych wydatków, chociażby w ratach.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód zaskarżając powyższy wyrok w części tj. w punkcie IV i w punkcie VIII.

Wyrokowi temu powód zarzucił:

I.  naruszenie prawa procesowego , tj.:

1/ art. 98§1 kpc przez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, iż powód powinien ponieść koszty wydatków w niniejszej sprawie, podczas gdy jest stroną, której powództwo zostało uwzględnione w całości;

2/ art. 229 kpc w zw. Z art. 234 kpc poprzez ich niezastosowanie i dopuszczenie z urzędu dowodu z badań DNA pomimo istnienia domniemania prawnego i zgodnego oświadczenia stron co do ojcostwa powoda;

3/ art. 328§2 kpc przez nienależyte wyjaśnienie podstawy prawnej rozstrzygnięcia w zakresie obciążenia powoda wydatkami poniesionymi w sprawie;

II.  naruszenie prawa materialnego tj.:

1/ art. 85 kro poprzez jego niezastosowanie i nieprzyjęci za udowodnionego ojcostwa powoda w sytuacji zgodnego oświadczenia stron w tym zakresie;

2/ art. 135§1 kriop poprzez jego niewłaściwe zastosowanie , a w konsekwencji przyjęcie, że wydanie zaskarżonego wyroku wynikało z usprawiedliwionych potrzeb uprawnionej oraz majątkowych możliwości zobowiązanego;

3/ art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez jego niezastosowanie i nieznanie, że w sprawie zachodzą nadzwyczajne okoliczności przemawiające za nieobciążaniem stron wydatkami w sprawie.

Zarzucając powyższe powód wniósł o :

1/ zmianę wyroku Sadu Rejonowego w Oławie z dnia 20 listopada 2014r. w pkt.VIII poprzez nieobciążanie żadnej ze stron wydatkami poniesionymi w sprawie, ewentualnie o obciążenie stron kosztami po połowie

Oraz

2/ zmianę wyroku w pkt.IV poprzez zasadzenie alimentów na rzecz małoletniej w wysokości 300zł miesięcznie, począwszy od dnia wniesienia pozwu tj. od 24.06.2014r.;

3/ zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa prawnego za postępowanie przed Sadem II instancji według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja powoda zasługuje na częściowe uwzględnienie a mianowicie w zakresie zasadzenie od powoda na rzecz Skarbu Państwa kwoty 1925,30 zł tytułem wydatków poniesionych w sprawie a mianowicie kosztów opinii DNA. Trafnie podnosi powód , że nie było konieczności dopuszczenia przez Sąd dowodu z opinii DNA z urzędu wobec faktu, że powód wniósł powództwo o ustalenie ojcostwa, a pozwana w odpowiedzi na pozew z dnia 30.07.2014r. przyznała fakt ojcostwa powoda. Sąd z urzędu dopuścił dowód z badań DNA postanowieniem z dnia 08.07.2014r. a więc jeszcze przed ustosunkowaniem się pozwanej do żądania pozwu. Ojcostwo powoda zostało ustalone zgodnie z żądaniem pozwu więc nie może być on, jak to słusznie podkreślano w apelacji być uznany za osobę przegrywającą.

Wobec powyższego uznając zarzut powoda za zasadny Sąd Okręgowy nie obciążył powoda wydatkami poniesionymi w sprawie.

Rozpoznając sprawę w granicach apelacji Sąd Okręgowy uznał, że chybiony jest zarzut naruszenia art. 135 kro.

Sąd Rejonowy przeprowadził prawidłowe postępowanie dowodowe dokonał trafnych ustaleń w zakresie usprawiedliwionych potrzeb małoletniej oraz możliwości majątkowych i zarobkowych powoda. Poczynione przez Sąd I instancji ustalenia Sąd Okręgowy przyjął za własne.

Wbrew zarzutowi zawartemu w apelacji w ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniej M. ustalając je na kwotę 700 zł miesięcznie.

Prawidłowo również ocenił możliwości majątkowe i zarobkowe powoda uznając , że winien on partycypować kwotą 350zł w utrzymaniu małoletniej tj. ponosić 50% tych kosztów.

Sąd Okręgowy podziela pogląd Sądu I instancji , że powód nie wykorzystuje w pełni swoich możliwości majątkowych i zarobkowych. Powód posiada bowiem mieszkanie w K. , które przy dołożeniu przez powoda należytej staranności mogłaby przynosić dodatkowe dochody. Nie ma również przeszkód w ocenie Sądu Okręgowego by powód podjął dodatkowe zatrudnienie tymbardziej , że ma również zobowiązania wobec syna z poprzedniego związku.

Mieć należy na uwadze, że matka małoletniej swój obowiązek alimentacyjny w większej części niż powód wykonuje poprzez osobiste starania w wychowanie i utrzymanie małoletniej.

Sąd Rejonowy przy ustaleniu wysokości alimentów miał na uwadze, że powód utrzymuje kontakty z córką oraz robi dla małoletniej pewne zakupy. Z tego też względu trafnie obciążył rodziców po połowie kosztami utrzymania małoletniej.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w punkcie I wyroku na mocy art.386§1 kpc oraz na mocy art.385 w punkcie II wyroku.

Orzeczenie o kosztach oparto na przepisie art. 102 kpc.