Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 5 grudnia 2014 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie z powództwa W. M. przeciwko K. S. o zapłatę zasądził od K. S. na rzecz W. M. kwotę 13.239,65 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 30 września 2013 roku (punkt 1), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (punkt 2) oraz orzekł o kosztach procesu (punkty 3-5).

Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na ustaleniach, że K. S. i W. M., reprezentujący D. M. zawarli w dniu 10 listopada 2010 roku, umowę pisemną, w której W. M. zlecił K. S. podjęcie czynności zmierzających do zawarcia umowy zamiany lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w Ł. (tytuł prawny do korzystania z którego posiadała D. M.) na lokal wybrany przez W. M., tj. lokal komunalny położony przy ul. (...) w Ł.. Strony ustaliły wynagrodzenie zleceniobiorcy na 1000 zł (§ 6 umowy), jak również to, że zleceniodawca zleca zleceniobiorcy znalezienie kontrahenta do zamiany z dopłatą w kwocie 41.000 zł wynikającą z różnicy w standardach zamienianych lokali oraz spłaty zadłużenia. W dniu 10 listopada 2010 roku W. M. wpłacił K. S. kwotę 21.000 zł jako „depozyt na poczet transakcji zamiany”. W dniu 23 listopada 2010 roku powód wpłacił pozwanej kwotę 21.000 zł jako „depozyt na poczet transakcji”.

W. M. w drugiej połowie 2010 roku sprzedał lokal mieszkalny przy ul. (...) w Ł., którego był właścicielem. Lokal ten uprzednio powód nabył od Miasta Ł.. Powód zdawał sobie sprawę z tego, że aby być zwolnionym z obowiązku zapłaty podatku dochodowego w zakresie dochodu uzyskanego ze sprzedaży lokalu mieszkalnego powinien w ciągu 2 lat kalendarzowych przeznaczyć sumę uzyskaną ze sprzedaży na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych. Powód planował dokonanie transakcji polegającej na tym, że jego krewna, D. M., zrzeknie się przysługującego jej prawa najmu lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w Ł., a w zamian za to powód uzyska prawo najmu innego lokalu mieszkalnego. W późniejszym terminie powód zamierzał starać się o wykupienie tego lokalu na własność. Suma 42.000 zł przekazana przez powoda na ręce pozwanej pochodziła z uzyskanej przez powoda ceny sprzedaży lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w Ł.. Większość sumy przekazanej pozwanej miała służyć pokryciu zadłużenia dotychczasowego najemcy lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w Ł. z tytułu czynszu za ten lokal. Nie doszło do planowanego przez powoda i pozwaną ciągu czynności prawnych skutkującego nabyciem przez W. M. lub D. M. prawa najmu lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w Ł.. W rozmowach z pozwaną prowadzonych w grudniu 2010 roku powód wzywał pozwaną do zwrócenia mu wyżej opisanej sumy 42.000 zł. Przed końcem 2010 roku pozwana zwróciła powodowi sumę 3000 zł.

Prawomocnym wyrokiem wydanym przez Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w dniu 31 stycznia 2013 roku, w sprawie o sygn. akt IV K 973/12, K. S. została skazana m.in. za popełnienie przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. na szkodę W. M. polegającego na doprowadzeniu go do niekorzystnego rozporządzenia jego mieniem, tj. sumą pieniężną 39.000 zł, poprzez wprowadzenie go w błąd co do faktycznego zamiaru i możliwości wywiązania się z umowy pośrednictwa zawartej z powodem w dniu 10 listopada 2010 roku. W punkcie 5b tego wyroku nałożono na K. S. obowiązek zapłaty kwoty 39.000 zł na rzecz W. M.. W toku egzekucji komornik nie wyegzekwował od pozwanej żadnej części sumy pieniężnej objętej wyżej opisanym wyrokiem.

Pozwana w okresie po wydaniu wyżej opisanego wyroku przez sąd karny a przed wytoczeniem powództwa w sprawie niniejszej dokonała na rzecz powoda wpłaty w łącznej wysokości 3.120 zł. Dalsze wpłaty były dokonywane przez pozwaną w 2014 roku. W tytułach przelewu pozwana podawała sformułowanie „częściowa spłata od K. S.” lub sformułowania równoznaczne. W dniu 10 czerwca 2014 roku została wydana przez Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Ł. w Ł. w stosunku do W. M. decyzja o zmianie decyzji w sprawie rozłożenia na raty zapłaty zaległości w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2010 rok z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, w zakresie pozostałej do spłaty zaległości podatkowej w kwocie 14.646,55 zł wraz z należnymi odsetkami za zwłokę w kwocie 3443 zł – poprzez rozłożenie spłaty tych kwot na 7 rat. Z treści uzasadnienia decyzji nie wynika, z odpłatnym zbyciem jakiej nieruchomości związany jest obowiązek podatkowy.

W rozważanych prawnych Sąd Rejonowy podnosił, że powództwo W. M. jest częściowo zasadne w zakresie dotyczącym odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie przez pozwaną sumy 39.000 zł, obowiązek zapłaty której nałożono na pozwaną prawomocnym wyrokiem karnym wydanym w sprawie IV K 973/12 przez tutejszy Sąd. Oddaleniu podlegało natomiast roszczenie powoda o zapłatę przez pozwaną sumy 19.512,55 zł z tytułu naprawienia szkody powstałej w wyniku powstania zaległości podatkowej obciążającej powoda. Sąd Rejonowy uznał powyższe za roszczenie o naprawienie szkody wynikłej ze zwłoki pozwanej w wykonaniu obowiązku zwrotu powodowi wyżej opisanej sumy 39.000 zł (art. 481 § 3 k.c. w zw. z art. 476 k.c.). Roszczenie to nie podlega uwzględnieniu z powodu braku wykazania przez powoda istnienia i wysokości swojej szkody majątkowej oraz jej adekwatnego związku przyczynowego z zaniechaniem przez pozwaną zwrotu na rzecz powoda kwoty 39.000 zł.

Powód nie wskazał sposobu obliczenia podstawowego składnika zaległości podatkowej określonej przez powoda na 19.512,55 zł, tj. pozostającej do zapłaty części podatku od dochodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości w 2010 roku, a zatem sposobu obliczenia kwoty 14.646,55 zł (k. 74), a sposób obliczenia tej kwoty nie wynika także z uzasadnienia decyzji organu podatkowego złożonej do akt sprawy, gdyż decyzja ta nie dotyczyła ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego obciążającego powoda lecz wniosku powoda o rozłożenie spłaty tego zobowiązania na raty. Powód nie przedstawił dowodów pozwalających ustalić fakt poniesienia szkody oraz jej wysokości, gdyż nie przedstawił dowodów zakupu i sprzedaży lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w Ł., a tylko w oparciu o te dokumenty możliwe byłoby ustalenie wysokości dochodu rzeczywiście uzyskanego przez powoda dzięki zbyciu prawa własności tego lokalu. Twierdzenia powoda dotyczące sumy, za jaką sprzedał lokal przy ul. (...), zawarte w jego przesłuchaniu złożonym na rozprawie w sprawie niniejszej, nie są wystarczająco wiarygodnym dowodem tej okoliczności, skoro nie zostały poparte jakimikolwiek dokumentami, w szczególności aktem notarialnym sprzedaży lokalu. Co więcej, nie został przez powoda zgłoszony żaden dowód pozwalający ustalić, za jaką sumę powód uprzednio nabył prawo do lokalu przy ul. (...) w Ł., a zatem jaki – w sensie prawnopodatkowym – był koszt uzyskania przez niego przychodu związanego z późniejszą sprzedażą tego samego lokalu. Przy braku tej informacji nie było możliwe ustalenie w niniejszym postępowaniu, czy a jeżeli tak to w jakiej wysokości dochód, podlegający opodatkowaniu, uzyskał powód na skutek sprzedaży lokalu przy ul. (...) w Ł. – a to dlatego, że dochód stanowi różnicę miedzy przychodem (ceną sprzedaży nieruchomości) a kosztem uzyskania przychodu (ceną wcześniejszego nabycia nieruchomości).

Powód nie wykazał również adekwatnego związku przyczynowego między brakiem realizacji przez pozwaną obowiązku zwrotu na rzecz powoda kwoty 39.000 zł a tym, że powód nie wykorzystał pozostałej sumy ze sprzedaży mieszkania przy ul. (...) (tj. kwoty 76.000 zł) na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych, celem uniknięcia w tym zakresie obowiązku zapłaty podatku dochodowego.

Skoro powód twierdził, że ze sprzedaży lokalu przy ul. (...) uzyskał kwotę 115.000 zł, to po przekazaniu pozwanej kwoty 42.000 zł i odzyskaniu od pozwanej w grudniu 2010 roku kwoty 3000 zł, powód nadal dysponował sumą 76.000 zł (115.000 – 42.000 + 3000) pochodzącą ze sprzedaży lokalu przy ul. (...) w Ł. i sumę tą mógł przeznaczyć na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych w sposób określony w art. 21 ust. 1 pkt. 131 oraz art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. przez zakupienie innego lokalu mieszkalnego. Twierdzenia powoda o tym, że tak określonej sumy nie mógł przeznaczyć na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych, gdyż musiał spłacić inne swoje zobowiązania, nie zostały w sposób wystarczający udowodnione, gdyż powód – poza swoimi własnymi twierdzeniami – przedstawił na tę okoliczność jedynie zeznania świadków, których wiedza w tym zakresie opierała wyłącznie na informacjach, których udzielił im sam powód. Co więcej, gdyby było tak, że powód nie mógł przeznaczyć sumy 76.000 zł na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych z uwagi na to, że musiał spłacić swoje inne zobowiązania, to okoliczność ta w żaden sposób nie może działać na niekorzyść pozwanej.

Powód nie przedstawił także żadnych dowodów (np. w postaci wyciągów ze swoich rachunków bankowych z okresu lat 2010-2012) pozwalających na przyjęcie, że w okresie 2 lat od sprzedaży lokalu przy ul. (...) (termin 2 lat wynika z art. 21 ust. 1 pkt. 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) nie dysponował środkami pieniężnymi w kwocie 39.000 zł, które także mógłby przeznaczyć na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, a wówczas mógłby całkowicie uniknąć płacenia podatku dochodowego od dochodu ze sprzedaży lokalu przy ul. (...) w Ł. – to, że powód przekazał pozwanej sumę 39.000 zł, której pozwana następnie mu nie zwróciła, nie oznacza, że nie dysponował jeszcze innymi zasobami finansowymi, które mógł wykorzystać celem uzyskania zwolnienia podatkowego z art. 21 ust. 1 pkt. 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powód nie wykazał także prawdziwości swoich twierdzeń o tym, że kolejny lokal mieszkalny (przy ul. (...) w Ł.) nabył na kredyt i to z tego powodu nie mógł skorzystać ze zwolnienia podatkowego wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt. 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w szczególności, powód nie przedstawił umowy, na podstawie której nabył wskazany wyżej lokal.

Następnie, Sąd Rejonowy wskazał, że odszkodowanie należne wierzycielowi na podstawie art. 481 § 3 k.c. łącznie z odsetkami za opóźnienie (art. 481 § 1 k.c.) nie może przewyższać szkody majątkowej wierzyciela będącej skutkiem braku terminowego wykonania zobowiązania przez wierzyciela. Skoro szkodą majątkową powoda, za którą ewentualnie (przy pominięciu wyżej przedstawionych argumentów) mogłaby odpowiadać pozwana, mogłoby być co najwyżej to, że powód nie mógł wykorzystać kwoty 39.000 zł na zakup innego lokalu mieszkalnego i w ten sposób w tym zakresie nie zdołał skorzystać z wyżej opisanego zwolnienia podatkowego, które pozwoliłoby mu obniżyć należny podatek o 7410 zł (39.000 x 0,19), to za szkodę powoda można by co najwyżej uznać taką właśnie kwotę. Jest to jednak kwota niższa od kwoty należnej powodowi z tytułu skapitalizowanych w niniejszej sprawie odsetek ustawowych za opóźnienie pozwanej w zapłacie kwoty 39.000 zł na rzecz powoda (wyżej wysokość tej kwoty określono na 13.239,65 zł). Skoro tak, to zasądzone na rzecz powoda odsetki za opóźnienie z nawiązką pokrywają poniesioną rzekomo przez powoda szkodę majątkową opisaną w pismach złożonych w niniejszej sprawie. Dodać należy, że nawet dysponując sumą 39.000 zł pozostającą we władaniu pozwanej powód nie mógłby tej sumy wykorzystać jednocześnie na dwa różne cele, tj. np. zainwestować jej z zyskiem w postaci oprocentowania oraz wydać na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.

W dalszej kolejności, Sąd Rejonowy wskazał, że nawet jeśli uznać, że powód w niniejszej sprawie domagał się naprawienia nie tyle szkody będącej skutkiem braku terminowego zwrotu przez pozwaną kwoty 39.000 zł co szkody będącej skutkiem niewykonania przez pozwaną umowy zlecenia z 10 listopada 2010 roku, to także wówczas nie zachodziłby związek przyczynowy między niewykonaniem tej umowy a rzekomą szkodą majątkową powoda. Sąd Rejonowy zaznaczył, że brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że mogłoby dojść do transakcji w wyniku której powód w zamian za zrzeczenie się przez swoją krewną D. M. przysługującego jej prawa najmu lokalu mieszkalnego mógłby uzyskać na swoją rzecz (a nie na rzecz D. M.) prawo najmu innego lokalu – z umowy z 10 listopada 2010 roku wynika zresztą wyraźnie, że W. M. zwarł tę umowę jedynie jako pełnomocnik D. M.. Co więcej, niezależnie od tego argumentu, z art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w sposób wyraźny wynika, że nabycie prawa najmu lokalu mieszkalnego (ani, tym bardziej, pokrycie zadłużenia czynszowego poprzedniego najemcy tego lokalu) nie stanowi wydatku pozwalającego na skorzystanie ze zwolnienia podatkowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt. 131 tej samej ustawy. Innymi słowy, w żaden sposób W. M. nie mógłby uzyskać tego rodzaju zwolnienia podatkowego w odniesieniu do kwoty 42.000 zł przekazanej pozwanej na podstawie umowy z 10 listopada 2010 roku. Powód nie może zatem obecnie twierdzić, że gdyby suma ta została przez pozwaną wydatkowana zgodnie z umową to uniknąłby obowiązku zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży lokalu przy ul. (...) w Ł.. Jest raczej tak, że to powód sprzedając wskazany lokal opierał się na błędnym przekonaniu, iż uzyskanie przez niego prawa najmu innego lokalu i spłata zadłużenia poprzedniego najemcy pozwoli mu na skorzystanie ze zwolnienia podatkowego. To błędne przekonanie powoda nie może jednak obciążać pozwanej.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 zdanie drugie k.p.c. – z uwagi na to, że każda ze stron wygrała proces jedynie w części należało orzec o wzajemnym zniesieniu się kosztów postępowania poniesionych przez każdą ze stron. Na podstawie art. 113 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2005 r., Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.) należało rozdzielić stosunkowo między strony procesu nieuiszczone koszty sądowe, tj. opłatę sądową, od której pierwotnie zwolniony został powód.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiódł powód, zaskarżając je w części oddalającej powództwo co do kwoty 19.512,55 zł. Skarżący zarzucił naruszenie przepisów postępowania, tj.:

a)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie treści złożonej do akt sprawy decyzji

Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Ł. z 10 czerwca 2014 r., z której wynikał istotny dla rozstrzygnięcia sprawy fakt w postaci obciążenia powoda podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz wysokość tej należności, a przez to wysokość poniesionej przez powoda szkody i należnego odszkodowania, mimo związania Sądu w postępowaniu cywilnym treścią ostatecznej decyzji administracyjnej, a w konsekwencji bezzasadne uznanie, że powód nie udowodnił poniesienia szkody i jej wysokości;

b)  art. 217 § 1 k.p.c. w zw. z art. 232 w zw. z art. 233 k.p.c. poprzez nienależytą ocenę

osobowych źródeł dowodowych, w szczególności pominięcie dowodu z zeznań powoda i powołanych przez niego świadków, w tym świadka V. M., które miały zasadnicze znaczenie dla niniejszej sprawy;

c)  art. 328 § 2 k.p.c. poprzez skrótowe i ogólnikowe uzasadnienie wyroku w kwestiach

zasadniczych, a to wskazania dowodów, którym Sąd dał wiarę, a którym nie i dlaczego oraz w zakresie zasadności żądania powoda przy jednoczesnym zawarciu w uzasadnieniu obszernych wywodów faktycznych i prawnych niezwiązanych ze sprawą (faktyczna wysokość zobowiązania podatkowego obciążającego powoda, możliwość skorzystania przez niego ze zwolnienia podatkowego);

d)  art. 102 k.p.c. poprzez obciążenie powoda kosztami postępowania, w sytuacji gdy

wykazał on przesłanki dochodzonego roszczenia, a także działanie pozwanej z zamiarem oszustwa.

Nadto, skarżący zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego w postaci art. 481 § 3 k.c. w zw. z art. 361 § 2 k.c. poprzez bezzasadne uznanie, że obowiązek odszkodowawczy ciążący na pozwanej jest ograniczony do żądania odsetek za opóźnienie, w sytuacji gdy powód może żądać od pozwanej również wyrównania szkody, jaką poniósł w związku ze zwłoką pozwanej oraz art. 471 k.c. poprzez bezzasadne przyjęcie, że pozwana nie była odpowiedzialna za całość szkody, jakiej doznał powód na skutek nienależytego wykonania przez nią zawartej przez strony umowy zlecenia oraz ograniczenie odpowiedzialności jedynie do odsetek za opóźnienie.

W oparciu o powyższe zarzuty, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa także w części, w której podlegało ono oddaleniu, ewentualnie uchylenie wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie jest zasadna i jako taka podlegała oddaleniu.

Zaskarżone orzeczenie zostało wydane w wyniku prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, które to ustalenia Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutów naruszenia przepisów postępowania, należy uznać, wbrew stanowisku skarżącego, iż Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy, zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i w oparciu o niego dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych. W szczególności, Sąd Rejonowy uwzględnił w podstawie faktycznej rozstrzygnięcia okoliczności wynikające z decyzji Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Ł. z dnia 10 czerwca 2014 r., a dotyczące rozłożenia na raty pozostałej powodowi do zapłaty zaległości w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2010 r. w wysokości 14.646,55 zł wraz z należnymi odsetkami. Na podstawie rzeczonej decyzji, Sąd Rejonowy nie mógł jednak ustalić wysokości zobowiązania powoda z tytułu zaległości podatkowej ani zdarzenia, w związku z którym zaległość ta powstała (w sensie sprecyzowania nieruchomości będącej przedmiotem odpłatnego zbycia), gdyż nie będąc decyzją wymiarową ani stwierdzającą istnienie zobowiązania podatkowego, nie zawierała ona wskazanych danych. Nie stanowiła ona zatem dowodu na okoliczność powstania zaległości podatkowej w związku z odpłatnym zbyciem lokalu nr (...) przy ul. (...) w Ł. i jej wysokości. Obrazu sytuacji nie zmieniają zeznania powoda, gdyż są one niepełne (co do ceny nabycia prawa do lokalu przy ul. (...) w Ł.), a w pozostałym zakresie niepotwierdzone jakimkolwiek dokumentem. Tak więc, również i one nie dawały Sądowi Rejonowemu podstaw do ustalenia wysokości dochodu ze sprzedaży ww. mieszkania, a w konsekwencji należnego podatku.

Z uwagi na powyższe oraz brak innych środków dowodowych pozwalających Sądowi Rejonowemu na ustalenie wysokości zobowiązania podatkowego, zasadnie Sąd Rejonowy uznał istnienie i wysokość szkody za nieudowodnioną.

W tym miejscu należy wskazać, iż nawet gdyby przyjąć (do czego nie ma podstaw), że szkoda po stronie powoda istnieje i to we wskazanej przez niego wysokości 19.512,55 zł, to brak jest w niniejszej sprawie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy szkodą powoda a działaniem pozwanej, co stanowi niezbędną przesłankę odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanej w sprawie. W myśl art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa swego działania lub zaniechania. Przepis ten odnosi się do jednej z koniecznych przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej, jaką jest związek przyczynowy. Wypowiedziano w nim zasadę adekwatnej przyczynowości. Bez spełnienia warunku, iż między określonym zdarzeniem obciążającym (przypisanym przez przepis prawny) zobowiązanego do odszkodowania a powstałą szkodą istnieje związek przyczynowy, roszczenie odszkodowawcze nie powstanie.

Powód nie wykazał adekwatnego związku przyczynowego między brakiem realizacji przez pozwaną obowiązku zwrotu na jego rzecz kwoty 39.000 zł, a tym że nie wykorzystał on pozostałej sumy ze sprzedaży mieszkania przy ul. (...) (76.000 zł) na zaspokojenie swoich potrzeb mieszkaniowych, celem uniknięcia w tym zakresie obowiązku zapłaty podatku dochodowego. Nie udowodnił również, iż niewykonanie przez pozwaną umowy zlecenia z 10 listopada 2010 r., uniemożliwiło mu zaspokojenie jego potrzeb mieszkaniowych z wykorzystaniem kwoty otrzymanej ze sprzedaży rzeczonego mieszkania. Należy podnieść, ze powód zawierał umowę z pozwaną jako pełnomocnik D. M., nie działał w swoim imieniu i na swoją rzecz, tylko na rzecz D. M. i zainwestował swoje środki finansowe na nabycie przez D. M. prawa najmu lokalu mieszkalnego. Powód w żaden sposób nie wykazał, że mogłoby dojść do transakcji w wyniku której powód w zamian za zrzeczenie się przez swoją krewną D. M. przysługującego jej prawa najmu lokalu mieszkalnego mógłby uzyskać przedmiotowe mieszkanie na swoją rzecz i uzyskać zwolnienie podatkowe. Pozwana nie może ponosić konsekwencji za to, że powód sprzedając własny lokal opierał się na błędnym przekonaniu, iż dojdzie do uzyskania przez niego prawa najmu innego lokalu zaś spłata zadłużenia poprzedniego najemcy pozwoli mu na skorzystanie ze zwolnienia podatkowego.

Powyższe szczegółowo wyjaśnił Sąd Rejonowy w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku (k. 8-10 uzasadnienia), a Sąd Okręgowy w pełni to akceptuje. Chybiony okazał się więc zarzut skarżącego naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 217 § 1 k.p.c. w zw. z art. 232 w zw. z art. 233 k.p.c.

Zdaniem Sądu Okręgowego, ustalenia Sądu Rejonowego co do okoliczności faktycznych stanowiących podstawę dochodzonego pozwem roszczenia zostały poczynione prawidłowo i wnikliwie, co znalazło wyraz w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia. Pisemne motywy zaskarżonego orzeczenia przedłożone przez Sąd Rejonowy spełniają należycie funkcję przypisaną przez ustawę temu dokumentowi sprawozdawczemu, umożliwiając odtworzenie rozumowania sądu orzekającego, które znalazło wyraz w sentencji zapadłego orzeczenia. Powyższe pozwala na dokonanie kontroli instancyjnej zaskarżonego wyroku. Z tej przyczyny nie może odnieść skutku, podniesiony przez skarżącego zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 328 § 2 k.p.c.

Reasumując wszystko powyższe, materiał dowodowy zebrany w sprawie nie daje podstaw do uwzględnienia roszczenia powoda, gdyż nie wynika z niego ani istnienie ani wysokość poniesionej przez powoda szkody ani też adekwatny związek przyczynowy pomiędzy rzekomą szkodą a zaniechaniem przez pozwaną zwrotu na rzecz powoda kwoty 39.000 zł. W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy zasadnie przyjął brak przesłanek odpowiedzialności pozwanej na zasadach określonych w art. 481 § 3 k.c. w zw. z art. 476 k.c.

Prawidłowo też Sąd Rejonowy orzekł o kosztach postępowania mając na względzie wynik sprawy. Odstępstwo od zasady odpowiedzialności za wynik sporu, przewidziane w art. 102 k.p.c., jest uzasadnione tylko, jeśli przemawiają za nim szczególne względy. Podane przez skarżącego powody, przemawiającego w jego mniemaniu za zastosowaniem art. 102 k.p.c., a to udowodnienie roszczenia dochodzonego pozwem oraz charakter działania pozwanej nie są wystarczające do przyjęcia, że zachodzi „szczególnie uzasadniony wypadek”. Wprawdzie, rzeczywiście część dochodzonego pozwem roszczenia (odsetki za opóźnienie w zapłacie kwoty 39.000 zł) związana jest z przestępczym działaniem pozwanej (doprowadzenie powoda do niekorzystnego rozporządzenia mieniem), jednakże oceniając całokształt okoliczności sprawy niniejszej, stwierdzić należy brak okoliczności uzasadniających zastosowanie art. 102 k.p.c. Przypomnieć należy, że rozstrzygnięcie na podstawie art. 102 k.p.c. ma charakter dyskrecjonalny, zaś kontrola instancyjna w tym zakresie jest ograniczona do sytuacji, gdy zastosowanie wzmiankowanego przepisu nie zostało w ogóle uzasadnione bądź nastąpiło z rażącym naruszeniem reguł przewidzianych w tym przepisie. Taka sytuacja w niniejszej sprawie nie występuje, co czyni zarzut podniesiony przez skarżącego niezasadnym.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie 2. wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty poniesione przez pozwaną w tym postępowaniu złożyło się jedynie wynagrodzenie jej pełnomocnika w osobie adwokata, którego wysokość ustalono na podstawie § 2 ust. 1 i 2, § 6 pkt 5 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 461)