Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 29 kwietnia 2014 roku

Sąd Rejonowy w Kielcach Wydział VIII Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący - SSR Katarzyna Latała

Protokolant - stażysta Mirosława Koprowska

po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2014 roku w Kielcach

na rozprawie

sprawy z wniosku B. S. (1)

z udziałem J. S. (1), R. Ł., I. Ł., M. K., W. K., M. S., J. K., Gminy K.-Miejskiego Zarządu Dróg w K., (...) Sp. z o.o. w K., Skarbu Państwa- Prezydenta Miasta K., P. S.

o zasiedzenie

p o s t a n a w i a:

I.  oddalić wniosek;

II.  przyznać od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w K. na rzecz adwokata P. Z. kwotę 1 476 zł (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestniczce J. S. (1) z urzędu;

III.  stwierdzić, że wnioskodawczyni i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

SSR Katarzyna Latała

Sygn. akt VIII Ns 302/13

UZASADNIENIE

We wniosku złożonym w dniu 11marca 2013 r. (k. 2 - 3) B. S. (1) wniosła o stwierdzenie, ze nabyła ona w drodze zasiedzenia własność nieruchomości składającej się z działek numer (...) o pow. 0,0237 ha i numer (...)o pow. 0,0207 ha położonej w K. przy ul. (...). W uzasadnieniu wniosku wnioskodawczyni wskazała, że właścicielami działki (...) byli nieżyjący już J. i F. P., a działki (...) J. P. (1) – brat F., przy czym właścicielami stali się oni na podstawie postanowienia Sądu w sprawie Ns 49/72. Wnioskodawczyni wskazała, że J. i F. P. mieli córkę J. S. (1) (która jest jej teściową), zaś J. P. (1) nie miał dzieci; dom i działki J. S. (1) przekazała zaś wnioskodawczyni i swojemu synowi Z. S.. Wnioskodawczyni wskazała, ze przedmiotowe działki zamieszkuje nieprzerwanie od 12 maja 1978 r., płaci podatki i ponosi wszelkie koszty związane z utrzymaniem nieruchomości.

Uczestnik Skarb Państwa – Prezydent Miasta K. w odpowiedzi na wniosek z dnia 23 sierpnia 2013 r. (k. 48) oświadczył, że nie wnosi zastrzeżeń do wniosku i wniosek ten pozostawia do uznania Sądu.

Na rozprawie w dniu 26 września 2013 r. (k. 65) uczestnicy R. Ł., I. Ł., M. K., W. K. i J. K. wniosek pozostawili do uznania Sądu.

Uczestniczka J. S. (1) w piśmie z dnia 27 listopada 2013 r. (k. 78) oświadczyła, ze nie wnosi zastrzeżeń do wniosku o zasiedzenie.

Na rozprawie w dniu 21 stycznia 2014 r. (k. 117 odwrót) uczestnik (...) Sp. Z o.o. w K. oświadczył, że nie ma zastrzeżeń do wniosku.

W pismach z dnia 27 stycznia 2014 r. (k. 152 - 153)uczestnicy P. S. i M. S. przyłączyli się do wniosku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Postanowieniem z dnia 31 stycznia 1972 r. Sąd Powiatowy w K. w sprawie Ns 49/72 stwierdził, że:

1.  J. i F. małżonkowie P. nabyli przez zasiedzenie z dniem 13 lutego 1960 r. na zasadach majątkowej wspólności małżeńskiej własność nieruchomości położonej w K. przy ul. (...) oznaczonej numerem (...)a przedstawionej na mapie sporządzanej przez K. S.;

2.  J. P. (1) nabył przez zasiedzenie z dniem 13 lutego 1960r. własność nieruchomości położonej w K. przy ul. (...) i oznaczonej numerem (...), a przedstawionej na mapie sporządzanej przez K. S..

Działce oznaczonej numerem (...) odpowiada obecnie działka numer (...), zaś działce oznaczonej numerem (...) odpowiada obecnie działka numer (...).

dowód:

- postanowienie Sądu Powiatowego w K. z dnia 31 stycznia 1972 r. k.28 akt Ns 49/72

- mapa k. 12.

Za życia F. i J. małżonków P. i J. P. (1) użytkowali oni swoje działki odrębnie, postawili na swoich działkach domy mieszkalne połączone wspólna ścianą.

dowód:

- protokół rozprawy z dnia 31 stycznia 1972 r. k. 24 – 27 akt Ns 49/72.

F. P. zmarł 20 marca 1965 r. pozostawiając żonę J. P. (2) oraz jedno dziecko: córkę J. obecnie S..

Brat F. – J. P. (1) zmarł w dniu 15 maja 1970 r.; jego żona A. zmarła przed nim w 1935 r., nie miał dzieci; jego spadkobierczynią ustawową była J. S. (1) jako zstępna zmarłego wcześniej brata.

Żona F. J. P. zmarła w dniu 9 października 1971 r. jako wdowa; pozostawiła jedno dziecko – córkę J. S. (1).

dowód:

- odpis skrócony aktu zgonu F. P. k. 5 akt Ns 49/72 Sądu Powiatowego w K.,

- odpis skrócony aktu zgonu J. P. (1) k. 7 akt Ns 49/72 Sądu Powiatowego w K.,

- odpis skrócony aktu zgonu A. P. k. 8 akt Ns 49/72 Sądu Powiatowego w K.,

- wyciąg z aktu zgonu J. P. (2) k. 6 akt Ns 49/72 Sądu Powiatowego w K.

- zeznania wnioskodawczyni k. 118.

J. S. (1) przejęła obie działki po śmierci swoich rodziców F. i J. małżonków P. oraz po bezpotomnej śmierci stryja J. P. (1). Od tego czasu działki stanowiły całość gospodarczą i funkcjonalna. Wraz z nią mieszkał tam również jej mąż J. S. (2) oraz dwójka dzieci: syn Z. oraz córka M. (obecnie O.). Jesienią 1977 r. Z. S. zawarł związek małżeński z wnioskodawczynią B. S. (1), która zamieszkała na przedmiotowej nieruchomości, a w dniu 12 maja 1978 r. została tam zameldowana. Córka J. M. O. w 1978 r. wyjechała do Niemiec, gdzie zamieszkuje do chwili obecnej, tak, ze na nieruchomości pozostali J. i J. S. (2) oraz Z. i B. S. (1) z dziećmi M. i P..

Decyzją z dnia 4 września 1979 r. mężowi J. J. (2) S. przekazana została w użytkowanie wieczyste nieruchomość Skarbu Państwa położona w K. na osiedlu (...) oznaczona numerem (...). J. S. (2) zobowiązany wówczas został do wybudowania na przydzielonej mu działce domu jednorodzinnego w terminie 4 lat z zastrzeżeniem, że rozpoczęcie budowy powinno nastąpić w ciągu 2 lat od dnia zawarcia umowy notarialnej. Na przedmiotowej nieruchomości J. i J. małżonkowie S. wybudowali budynek mieszkalny. W trakcie budowy domu na działce przy ul. (...) zapewniali syna Z. i jego żonę, że przekażą im nieruchomość przy ul. (...) jak tylko wybudują dom. Po wybudowaniu domu na działce przy ul. (...) przeprowadzili się tam; oświadczyli wówczas synowi Z. i jego żonie B., ze nieruchomość przy ul. (...) należy do nich – miało to miejsce najwcześniej w 1990 r. – w dniu 13 listopada 1990 r. J. i J. małżonkowie S. stanęli do aktu notarialnego na podstawie którego oddano im ponownie nieruchomość przy ul (...) w użytkowanie wieczyste, dom na tej nieruchomości był już wówczas wybudowany.

J. S. (1) była zameldowana przy ul. (...) do dnia 19 lutego 1991 r., kiedy to wymeldowała się i zameldowała się pod adresem K. ul. (...), gdzie zamieszkuje do chwili obecnej.

W czasie, kiedy J. i J. S. (2) oraz Z. i B. S. (2) wspólnie zamieszkiwali na nieruchomości przy ul. (...), podatki opłacali J. i J. S. (2), a Z. i B. S. (2) dokładali się do tych należności. Od czasu wyprowadzenia się z nieruchomości przy ul. (...) to Z. i B. małżonkowie S. przejęli opłacanie ciężarów publicznoprawnych związanych z nieruchomością, gospodarowali na niej, przeprowadzali remonty budynków. Mąż wnioskodawczyni Z. S. zmarł w 2003 r.; po jego śmierci na nieruchomości pozostali wnioskodawczyni oraz ich dzieci M. S. i P. S..

dowód:

- decyzja z dnia 4 września 1979 r. k.128 – 130

- akt notarialny rep. A (...) k. 135 – 138

- odpis z księgi wieczystej Kw nr (...) K. k. 140 - 141

- zaświadczenie systemu PESEL SAD k. 143 – 144

- zeznania świadka B. B. k. 117 odwrót - 118

- zeznania wnioskodawczyni k. 118 – 118 odwrót częściowo

- zeznania uczestniczki J. S. (1) k. 118 odwrót

- zeznania uczestniczki W. K. k. 119

- zeznania uczestnika J. K. k. 119

Co do przedmiotowych działek nie było prowadzone postępowanie uwłaszczeniowe i nie wydano co do nich aktu własności ziemi. Działki nie mają również urządzonej księgi wieczystej ani zbioru dokumentów.

dowód:

- zaświadczenie Urzędu Miasta K. z dnia 11 marca 2013 r. k. 9.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci dowodów z dokumentów, które nie były kwestionowane w toku niniejszego postępowania. Sąd dokonał również ustaleń faktycznych w oparciu o zeznania świadka B. B. (k. 117 odwrót - 118), którym to zeznaniom dał wiarę. Świadek ten od 1984 r. mieszka bowiem w sąsiedztwie przedmiotowej nieruchomości, miała więc możliwość obserwacji, kto na nieruchomości tej zamieszkiwał i gospodarował, a przy tym nie była zainteresowana w rozstrzygnięciu sprawy na korzyść wnioskodawczyni. Nadto Sąd poczynił ustalenia faktyczne w oparciu o dowód z przesłuchania wnioskodawczyni i uczestników. Przy czym zeznaniom wnioskodawczyni i uczestników dał wiarę w tej części, w jakiej były zbieżne wzajemnie ze sobą oraz z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Sąd nie dał w szczególności wary zeznaniom wnioskodawczyni w tej części, w jakiej twierdziła ona, że jej teściowa J. S. (1) przekazała przedmiotową nieruchomość na jej i Z. S. rzecz jeszcze przed wyprowadzeniem się na ulicę (...), że już w trakcie budowy domu przy ul. (...) zapewniała wnioskodawczynię i jej męża, że nieruchomość należy do nich. P. bowiem temu zeznania samej J. S. (1), która podała, że istotnie Z. i B. S. (1) wiedzieli, że „dostaną to” czyli że nieruchomość będzie do nich należała w przyszłości, a przedmiotową nieruchomość przekazała im, jak się z niej wyprowadzała.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek B. S. (1) o stwierdzenie, iż nabyła ona w drodze zasiedzenia własność nieruchomości położnej w K. przy ul. (...) i oznaczonej jako działki numer (...) nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści przepisu art. 172 k.c. posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze, zaś po upływie lat trzydziestu nabywa on jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Nabycie własności w drodze zasiedzenia uzależnione więc zostało od spełnienia dwóch podstawowych przesłanek: władania nieruchomością jako posiadacz samoistny oraz upływu ustawowego terminu zasiedzenia; dobra lub zła wiara posiadacza nie stanowi bowiem przesłanki uzyskania własności, gdyż wpływa jedynie na długość terminu zasiedzenia.

Naczelną przesłanką zasiedzenia jest zaś posiadanie samoistne, zdefiniowane w art. 336 k.c. stanowiącym, iż posiadaczem samoistnym rzecz jest ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel. Posiadanie samoistne charakteryzuje się wiec tym, że posiadacz włada rzeczą w takim zakresie, jak to czyni właściciel, wykorzystując taką faktyczną możliwość władania rzeczą, do jakiej uprawniony jest właściciel; tylko ten, kto rzeczą faktycznie włada z zamiarem władania dla siebie ( cum animo rem sibi habendi) jest jej posiadaczem samoistnym. Konieczne jest zatem wykonywanie przez posiadacza czynności faktycznych wskazujących na samodzielny, rzeczywisty, niezależny od woli innej osoby stan władztwa (zob.: postanowienie SN z dnia 18 września 2003 r., I CK 74/02, Lex nr 141416); zgodnie w doktrynie przyjmuje się, że posiadanie jest stanem faktycznym przejawiającym się we władztwie nad rzeczą ( corpus possesionis) oraz woli władania rzeczą dla siebie ( animus rem sibi habendi). Pierwszy element – władztwo nad rzeczą - występuje, wtedy gdy dana osoba znajduje się w sytuacji pozwalającej jej na korzystanie z rzeczy w taki sposób, w jaki mogą to czynić osoby, którym przysługuje do rzeczy określone prawo, przy czym nie jest wymagane efektywne korzystanie z rzeczy, wystarczy bowiem sama możliwość korzystania z niej, a o możliwości korzystania z rzeczy można mówić wówczas, jeżeli władający może używać rzeczy, pobierać z niej pożytki, przekształcać, a nawet zniszczyć rzecz - zakres potencjalnego korzystania z rzeczy jest najszerszy przy posiadaniu samoistnym i odpowiada ono wówczas treści prawa własności. Przy czym władztwo nad rzeczą może być uznane za posiadanie, jeżeli jest stanem trwałym, a władanie nie napotyka skutecznego oporu osób trzecich, prowadzącego do trwałej utraty władania rzeczą, choć posiadacz może w stosunku do rzeczy przejściowo nie wykonywać władztwa, lecz na skutek tego nie traci posiadania. Drugi zaś czynnik – wola władania dla siebie - przejawia się w podejmowaniu czynności wskazujących na to, że posiadacz traktuje faktyczny stosunek do rzeczy jako własną, nieograniczoną z reguły sferę dyspozycji.

Podkreślić należy, iż fakt, że wniosek o zasiedzenie nie jest kwestionowany, a przyłącza się do niego również osoba, przeciwko której to zasiedzenie biegnie – J. S. (1) (jako spadkobierca po F. i J. małżonkach P. i J. P. (1)) nie zwalnia Sądu z obowiązku badania, czy powyższe przesłanki zasiedzenia zostały spełnione.

Zdaniem zaś Sądu o ile zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, by wnioskodawczyni B. S. (1), a dokładnie wnioskodawczyni i jej mąż Z. byli samoistnymi posiadaczami nieruchomości, to materiał ten nie daje już podstaw do przyjęcia, by posiadaczami tymi byli przez wymagany przepisami okres. Co do samoistności posiadania zauważyć z jednej strony należy, iż co prawda uczestniczka W. K. twierdziła, że nadal uważa za właściciela przedmiotowej nieruchomości J. S. (1) (co oznaczałoby, że wnioskodawczyni i jej mąż nie byli postrzegani przez otoczenie jak jej właściciele), nadto niezrozumiałym wydaje się nieuregulowanie tej kwestii przez J. s. (1) w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego (skoro wszelkie czynności dotyczące nieruchomości przy ul. (...) dokonywane były w odpowiedniej formie), co mogłoby przemawiać za wola pozostawienia przedmiotowej nieruchomości dla siebie. Z drugiej jednakże strony zauważyć należy, że J. S. (1) przyznała, że przekazała synowi Z. i jego żonie przedmiotową nieruchomość jak wyprowadzała się z niej wraz z mężem na ulice (...), a przekazanie to było wynikiem wcześniejszych obietnic J. i J. S. (2), że jak wybudują dom na nieruchomości przy ul. (...), dom przy ul. (...) przekażą synowi i jego żonie.

Nawet jednakże przyjęcie, że wnioskodawczyni i jej mąż Z. byli samoistnymi posiadaczami nieruchomość wniosek w niniejszej sprawie nie mógłby zostać uwzględniony z uwagi na nieupłynięcie ustawowego terminu zasiedzenia. Wbrew bowiem twierdzeniom wnioskodawczyni początku terminu okresu zasiedzenia nie można upatrywać w dacie zameldowania jej na nieruchomości czy tez w dacie nabycia przez jej teściów prawa do nieruchomości przy ul. (...), czy też rozpoczęcia tam budowy domu. Zdaniem Sądu początkiem biegu terminu zasiedzenia może być jedynie data, w jakiej J. S. (1) trwale opuściła nieruchomość przy ul. (...), przeprowadzając się do domu posadowionego na nieruchomości przy ul. (...). Jak już bowiem wyżej wskazano, dopiero wyprowadzając się do nowego domu J. S. (1) przekazała nieruchomość przy ul. (...) synowi Z. i wnioskodawczyni. Jak zaś wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego, pierwszą pewną datą, co do której możemy przyjąć, że dom przy ul. (...) był już wybudowany, jest dzień 13 listopada 1990 r. – z aktu notarialnego rep. A (...) z dnia 13 listopada 1190 r. (k. 136) wynika, że w tej dacie dom był już wybudowany. Nie oznacza to jednakże, że J. S. (1) już tam mieszkała, gdyż w akcie notarialnym nadal posługiwała się adresem K. ul (...). Pierwszą całkowicie pewna datą, która pozwala na przyjęcie, że J. S. (1) zamieszkałą na nieruchomości przy ul. (...) jest 19 lutego 1991 r. – data, w jakiej J. S. (1) wymeldowała się z adresu przy ul. (...) i zameldowała pod adresem przy ul. (...). Powyższe oznacza zaś, że nie upłynął jeszcze 30 – letni termin zasiedzenia wymagany z uwagi na posiadanie nieruchomości w złej wierze.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w punkcie I postanowienia.

Stosownie zaś do treści art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (t. jedn. Dz. U. 2009 r., nr 146, poz. 1188 z późn. zm.) koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ponosi Skarb Państwa. Natomiast szczegółowe zasady przyznawania tegoż wynagrodzenia, w szczególności w zakresie jego wysokości, określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2002 r., nr 163, poz. 1348 z późn. zm.). Za pełnione czynności pomocy prawnej udzielonej uczestniczce J. S. (1) należało ponadto przyznać adwokatowi P. Z. wynagrodzenie od Skarbu Państwa w kwocie 1 476 zł (kwota 1 200 zł powiększona o należny podatek VAT), ustalonej stosownie do treści § 5 w zw. z § 8 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t. jedn. Dz. U. 2013 r., poz. 461).

Na zasadzie art. 520 § 1 k.p.c. w punkcie III postanowienia orzeczono, iż wnioskodawca i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

SSR Katarzyna Latała