Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lipca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anna Budzyńska

Sędziowie: SO Piotr Sałamaj

SR del. Anna Górnik (spr.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Agnieszka Grygiel

po rozpoznaniu w dniu 17 lipca 2015 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. J.

przeciwko T. (Polska) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 12 marca 2015 roku, wydanego w połączonych do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia trzech sprawach o zapłatę kwot: 32.947,16 zł, 30.818,65 zł, 33.310 zł - sygnatura akt V GC 909/13

I.  oddala apelację;

II.  w sprawie o zapłatę kwoty 32.947,16 zł zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.200 zł (jednego tysiąca dwustu złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

III.  w sprawie o zapłatę kwoty 30.818,65 zł zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.200 zł (jednego tysiąca dwustu złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

IV.  w sprawie o zapłatę kwoty 33.310 zł zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.200 zł (jednego tysiąca dwustu złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Piotr Sałamaj SSO Anna Budzyńska SSR (del.) Anna Górnik

VIII Ga 192/15

UZASADNIENIE

W dniu 16 lipca 2013 r. powód M. J. złożył pozew o zapłatę w postępowaniu upominawczym przeciwko (...) sp. z o.o. w K. o zapłatę kwoty 32.947,16 wraz ustawowymi odsetkami, oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż powód dochodzi od pozwanej zapłaty kwoty 32.947,16 zł wraz z ustawowymi odsetkami jako wynagrodzenia z tytułu sprzedaży pieczywa i wyrobów cukierniczych. W ramach stałej współpracy handlowej, w okresie od 11 kwietnia 2012 r. do 21 kwietnia 2012 r., powód działając na zamówienie składane przez pozwaną, sprzedawał jej towar w postaci pieczywa i wyrobów cukierniczych na łączną kwotę 33.209,10 zł. Na okoliczność sprzedaży powód wystawiał pozwanej 84 faktur VAT. Powód wyjaśnił, iż w związku z częściowym zwrotem towaru z faktury VAT nr (...) z dnia 15 czerwca 2012 r. wystawionej na kwotę 42,38 zł do zapłaty pozostała obecnie kwota 40,90 zł. Ponadto w związku z dokonaniem przez pozwaną wpłaty kwoty 187,95 zł i 30,58 zł z faktury VAT nr (...) z dnia 14 maja 2012 r. wystawionej na kwotę 188,37 zł do zapłaty pozostała kwota 0,42 zł, natomiast z faktury VAT nr (...) z dnia 26 maja 2012 r. wystawionej na kwotę 85,54 zł do zapłaty pozostała kwota 54,96 zł. Zakupiony przez pozwaną towar zostawał jej każdorazowo dostarczany przez powoda do sklepów pozwanej położonych w G. W.., M., S., zielonej górze, K., K., Ś., S. co pozwana potwierdziła na dowodach dostawy. Pomimo upływów terminów płatności wynikających z poszczególnych faktur VAT, pozwana nie uregulowała wynikających z nich należności.

Pozwany (...) sp. z o.o. w K. złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym wniósł o oddalenie powództwa w całości. Uzasadniając swoje stanowisko pozwany wskazał, iż w przedmiotowej sprawie podnieść przede wszystkim należało, iż w ramach stosunków handlowych między powodem M. J. i pozwanym (...) Sp. z o.o. w K. w ramach dostawy produktów piekarniczych powód zobowiązał się do przyjmowania zwrotów towaru. Pozwany jako kupujący miał prawo do zwrotu towaru złej jakości wynikających z przepisów prawa. Porozumienie w sprawie wartości towaru i terminu odbioru było każdorazowo zawierane w sposób konkludentny, poprzez przyjęcie zwrotu towaru. Ponadto pozwany wskazał, iż istnieje domniemanie, że jeśli zwrot został dokonany (towar został przyjęty przez sprzedawcę) i powód jako sprzedawca nie potwierdził ilości zwracanego towaru, to przyjmuje się, iż milcząco zgodził się na wartość dokonanego zwrotu. Pozwany wskazał, iż w przedmiotowej sprawie doszło właśnie do takiego milczącego przyjęcia zwrotów, co powoduje powstanie po stronie powoda jako sprzedawcy wierzytelności z tytułu zwrotu towaru. Przyjęcie zwrotu zostało każdorazowo potwierdzone na dokumencie zwrotu przez osobę do tego upoważnioną. Łączna kwota wartości zwrotów dokonanych przez (...) sp. z o. o. w K. i przyjętych przez powoda wyniosła 71.076,20 zł i taką kwotę pełnomocnik pozwanego potrącił w niniejszym sprzeciwie. Pozwany jednocześnie wezwał powoda do wystawienia faktury korygującej na kwotę 83.031,09 zł wezwaniem z dnia 11 kwietnia 2013 r.

Następnie w dniu 16 lipca 2013 r. powód M. J. złożył kolejny pozew o zapłatę w postępowaniu upominawczym przeciwko (...) sp. z o.o. w K. o zapłatę kwoty 33.310 zł wraz ustawowymi odsetkami, oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż powód dochodzi od pozwanej zapłaty kwoty 33.310 zł wraz z odsetkami ustawowymi jako wynagrodzenia z tytułu sprzedaży pieczywa i wyrobów cukierniczych. W ramach stałej współpracy handlowej, w okresie od 22.07.2012 r. do 06.08.2012 r., powód działał na zamówienia składane przez pozwaną, sprzedawał jej towar w postaci pieczywa i wyrobów cukierniczych, na łączną kwotę 33.415,21 zł. Na okoliczność sprzedaży powód wystawiał pozwanej 54 faktur VAT. Powód wyjaśnił, iż w związku z częściowym zwrotem towaru, z faktury VAT nr (...) z dnia 30.07.2012 r. wystawionej na kwotę 581,24 zł do zapłaty pozostała obecnie kwota 476,03 zł. Zakupiony przez pozwaną towar zostawał jej każdorazowo dostarczany przez powoda do sklepów pozwanej położonych w G. W.., M., S., Zielonej Gorzej, K., K., Ś., S.. Pomimo upływów terminów płatności wynikających z poszczególnych faktur VAT, pozwana nie uregulowała wynikających z nich należności, pełnomocnik powódki pismem z dnia 18 czerwca 2013 r. wezwał pozwaną do dobrowolnego uregulowania należności.

Pozwany, składając sprzeciw od nakazu zapłaty, powtórzył stanowisko zawarte w sprzeciwie w sprawie z pierwszego powództwa.

W dniu 18 lipca 2013 r. powód M. J. złożył ostatni pozew o zapłatę w postępowaniu upominawczym przeciwko (...) sp. z o.o. w K. o zapłatę kwoty 30.818,65 zł wraz ustawowymi odsetkami, oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż w ramach stałej współpracy handlowej w okresie od 07.08.2012r do 31.08.2012 r., powód działając na zamówienia składne przez pozwaną sprzedawał jej towar w postaci pieczywa i wyrobów cukierniczych na łączną kwotę 31.073,25 zł. Na okoliczność sprzedaży powód wystawiał pozwanej 69 faktur VAT. Powód wyjaśnił, iż w związku z częściowym zwrotem towaru, z faktury VAT nr (...) z dnia 14.08.2012 wystawionej kwotę 649,98 zł do zapłaty pozostała obecnie kwota 635,81 zł, z faktury VAT nr (...) z dnia 18.08.2012 r. wystawionej na kwotę 520,23 zł do zapłaty pozostała obecnie kwota 499,44 zł, z faktury VAT nr (...) z dnia 18.08.2012 r. wystawionej na kwotę 364,26 zł, do zapłaty pozostała obecnie kwota 348,22 zł, z faktury VAT (...) z dnia 30.08.2012 r. wystawionej na kwotę 304,55 zł do zapłaty pozostała obecnie kwota 283,33 zł, z faktury VAT nr (...) z dnia 31.08.2012 r. wystawionej na kwotę 460,81 zł do zapłaty pozostała obecnie kwota 407,40 zł i z faktury (...) nr (...) z dnia 31.08.2012 r. wystawionej na kwotę 405,64zł do zapłaty pozostała obecnie kwota 393,99 zł. Zakupiony przez pozwaną towar każdorazowo dostarczany przez powoda do sklepów pozwanej położonych w G. W.. Międzyrzeczu, S., Z., K., K., Ś., S., co pozwana potwierdziła na dowodach dostawy.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty w tej sprawie pozwany ponownie powtórzył stanowisko zawierające zarzut potrącenia.

Następnie Sąd dnia 19 listopada 2013 r. postanowił połączyć do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy opisane powyżej.

W powyższych sprawach Sąd Rejonowy w Gorzowie Wielkopolskim wyrokiem z dnia 12 marca 2015 roku zasądza od pozwanej (...) Spółka z o.o. w K. na rzecz powoda M. J. kwotę 32 947,16 zł (słownie: trzydzieści dwa tysiące dziewięćset czterdzieści siedem złotych szesnaście groszy ) wraz z ustawowymi odsetkami od szczegółów wskazanych kwot, a także zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1 648,00 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych oraz kwotę 2 417,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

W kolejnym punkcie Sąd Rejonowy zasądził od pozwanej (...) Spółka z o.o. w K. na rzecz powoda M. J. kwotę 30 818,65 zł (trzydzieści tysięcy osiemset osiemnaście złotych sześćdziesiąt pięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami od szczegółowo wskazanych kwot oraz kwotę 1 541,00 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych oraz kwotę 2 417,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W kolejnym punkcie Sąd zasądził od pozwanej (...) Spółka z o.o. w K. na rzecz powoda M. J. kwotę 33 310,00 zł (trzydzieści trzy tysiące trzysta dziesięć złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od szczegółowo wskazanych kwot oraz kwotę 1 666,00 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych oraz kwotę 2 417,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając powyższy wyrok Sąd Rejonowy przytoczył treść pism procesowych składanych przez strony oraz treść zeznań świadków przesłuchanych w sprawie.

Ustalając stan faktyczny Sąd Rejonowy wskazał, iż powód M. J. wraz z pozwanym (...) sp. z o.o. w K. współpracowali w ramach stałej współpracy handlowej z tytułu sprzedaży pieczywa i wyrobów cukierniczych. W ramach stałej współpracy handlowej, powód działając na zamówienie składane przez pozwaną, sprzedawał jej towar w postaci pieczywa i wyrobów cukierniczych Na okoliczność sprzedaży powód wystawiał pozwanej faktury VAT. Zakupiony przez pozwaną towar zostawał jej każdorazowo dostarczany przez powoda do sklepów pozwanej położonych w G. W.., M., S., zielonej górze, K., K., Ś., S. co pozwana potwierdziła na dowodach dostawy. Pomimo upływów terminów płatności wynikających z poszczególnych faktur VAT, pozwana nie uregulowała wynikających z nich należności, pełnomocnik powódki pismem z dnia 18 czerwca 2013 r. wezwał pozwaną do dobrowolnego uregulowania należności. Sąd ustalił, że pozwana nie dokonała też zwrotu towaru.

Na podstawie ptak ustalonego stanu faktycznego Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo podlega uwzględnieniu w całości.

Bezspornym, zdaniem Sądu, był fakt łączącej strony umowy stałej współpracy handlowej z tytułu sprzedaży pieczywa i wyrobów cukierniczych oraz dostarczenia przez powoda towaru opisanego szczegółowo na załączonych do pozwu dowodach oraz jego wartość, a także obowiązek zapłaty przez pozwaną na rzecz powoda należności dochodzonych w niniejszym postępowaniu.

Spornym było natomiast, czy pozwany jako kupujący miał prawo do zwrotu towaru złej jakości wynikających z przepisów prawa lub zwrotu towaru niesprzedanego. Sąd wskazał, że porozumienie w sprawie wartości towaru i terminu odbioru było każdorazowo zawierane w sposób konkludentny, poprzez przyjęcie zwrotu towaru. Ponadto pozwany wskazywał, iż istnieje domniemanie, że jeśli zwrot został dokonany (towar został przyjęty przez sprzedawcę) i powód jako sprzedawca nie potwierdził ilości zwracanego towaru, to przyjmuje się, iż milcząco zgodził się na wartość dokonanego zwrotu. Powód przyznawał, iż łącząca strony umowa przewidywała możliwość zwrotu towaru jednakże jak wynika z przywołanego przez pozwaną postanowienia § 9 umowy, zwrot towaru powinien być każdorazowo potwierdzony dokumentem zwrotu, wystawionym przez kupującego, a następnie w oparciu o taki dokument zwrotu sprzedawca powinien wystawić fakturę korygującą. Faktury takie wystawiał powód na bieżąco i zgodnie z dokumentacją. To obowiązkiem pozwanej jako profesjonalisty było przypilnowania i podjęcie aktów staranności, aby odwzorować w dokumentacji faktycznie dokonywane zwrotu. Podobnie, zdaniem Sądu Rejonowego, to na pozwanej ciążył obowiązek zapłaty za konkretne faktury. Tymczasem pozwana z niezrozumiałych powodów płaciła przelewami nie wskazując konkretnie tytułu płatności.

Sąd wskazał dalej, że to pozwana winna udowodnić, że zapłaciła za dochodzone faktury VAT, czego nie uczyniła. Pozwana swoim postępowaniem doprowadziła do skomplikowania stosunków między stronami i nie dowiodła dokonanych przez siebie zwrotów. Tym bardziej pozwana nie dowiodła przedstawionego zarzutu potrącenia. W ocenie Sądu, powód słusznie wskazywał, iż w przedmiotowej sprawie pozwana nie przedstawiała żadnych dowodów potwierdzających przysługujące jej rzekomo należności z tytułu dokonanych zwrotów towaru i mogących stanowić podstawę potrącenia. Pozwana nie dowiodła, że złożone przez nią dokumenty podpisał przedstawiciel powoda - nie ma na nich żadnej pieczątki, ani potwierdzenia zakładu powoda. Ponadto to pozwana winna zwrócić się do powoda o korekty wskazując konkretne zwroty, a tego nie zrobiła. Dopiero sprawy sądowe wytoczone przez powoda wykreowały po stronie pozwanej działanie i składanie dokumentacji, która była jednostronną i nie potwierdzoną przez powoda. Sąd podkreśl, iż taki obraz sytuacji obciąża pozwaną, która nie dopilnowała realizacji obowiązków umownych i płaciła dowolnie za faktury VAT nie wskazując nawet tytułu zapłaty.

Sąd Rejonowy przywołał art. 535 k.c., zgodnie z którym przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Podstawową kwestią istotną dla rozstrzygnięcia jest stwierdzenie, że umowa sprzedaży jest umową dwustronnie zobowiązującą, tzn. taką, gdzie obowiązek świadczenia ciąży na obu stronach, a zarazem wzajemną, tzn. taką, gdzie świadczenie jednej ze stron ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej (art. 487 § 2 k.c.). Sąd podkreślił ponownie, że w przedmiotowej sprawie pozwana nie przedstawiała żadnych dowodów potwierdzających dokonanie zwrotu towaru wyszczególnionego w tabeli zawartej w treści sprzeciwu od nakazu zapłaty, a tym samym nie wykazała żadnych przesłanek warunkujących potrącenie wzajemnych wierzytelności. Złożone przez pozwaną dokumenty prywatne - jak wskazano powyżej - były niewiarygodne. Sąd dał wiarę powodowi, który wskazywał, iż pozwana nie zapłaciła za towar (pozwana przyznała to podnosząc zarzut potrącenia), a jednocześnie pozwana nie dowiodła podniesionego zarzuty potrącenia. Pozwana zgłaszając do potrącenia należności przysługujące jej rzekomo z tytułu zwrotu towaru powinna przede wszystkim przedstawić dokument zwrotu towaru zgodny z umową łączącą strony oraz potwierdzenie jego dostarczenia powodowi, czemu nie podołała. W dokumencie zwrotu poza danymi identyfikującymi podmiot zgłaszający, powinny widnieć informacje dot. dostawcy towaru, data wystawienia, ewentualnie numer dostawy, tak aby powód to potwierdził i miał możliwość wystawienia korekty faktury, nadto numer zamówienia, oznaczenie towaru, numer i ilość zwracanego asortymentu, podpisy uprawnionych osób tj. stron umowy bądź osób je reprezentujących. Zwroty wymagały konkretyzacji, a nie ogólnych sformułowań, które starała się przeforsować pozwana w zarzucie potrącenia. W ocenie Sądu I instancji, w przedmiotowej sprawie przedstawione przez pozwaną dokumenty nie zawierały ww. informacji, a tym bardziej potwierdzenia, że zostały dostarczone dostawcy towaru. Jak wskazywał poprawnie pełnomocnik powoda, to na pozwanej jako osobie dokonującej zwrotu towaru, zgodnie z postanowieniem § 9 łączącej strony umowy, spoczywał obowiązek wystawienia dokumentu potwierdzającego zwrot towaru, w oparciu o który to dokument powód zobowiązany był następnie do wystawienia faktury VAT korygującej. Powód podkreślał, że w ramach dotychczasowej współpracy, po otrzymaniu dokumentu zwrotu towaru, wystawiał faktury VAT korygujące, co zostało dowiedzione.

Sąd Rejonowy dał wiarę zeznaniom świadków, którzy potwierdzili, iż to na pozwanej spoczywał obowiązek sporządzania i przechowywania dokumentów potwierdzających dokonanie zwrotu towaru. Przesłuchani w toku postępowania świadkowie oraz pracownicy pozwanej, przykładowo świadek A. G., P. Ś., A. K., K. R., S. S., D. K., E. P., którzy zeznali, iż dokumenty potwierdzające zwrot towaru były sporządzane każdorazowo przez pozwaną w co najmniej dwóch egzemplarzach, a czasami nawet w trzech, czterech. W treści dokumentu wpisywało się kod towaru, jego ilość, dane punktu dokonującego zwrotu towaru oraz datę zwrotu towaru. Dokument potwierdzający zwrot towaru powinien być podpisany przez osobę przygotowującą zwrot towaru, osobę kontrolującą, pracownika punktu ochrony pozwanej oraz kierowcę mającego w imieniu powoda odebrać towar. Takie dokumenty nie zostały złożone do akt sprawy. Sąd powołał się także na zeznania świadka D. K., który zeznał, że dokumenty potwierdzające zwrot towaru powinny być przechowywane przez pozwaną przez okres 5 lat. Świadek B. P. potwierdziła natomiast, że dokumenty zwrotu znajdują się w posiadaniu pozwanej. Ponadto jak wskazał świadek K. R., dział przyjęć towaru prowadził specjalny zeszyt, w którym odnotowywane były informacje dotyczące poszczególnych zwrotów towarów. Tym samym pozwana winna na bieżąco monitorować zwroty, a nie doprowadzać swoim zachowaniem do niepewności. Raz jeszcze Sąd podkreślił, że pozwana nie przedstawiła także żadnych dowodów potwierdzających doręczenie dokumentów zwrotu powodowi, bądź innej uprawnionej osobie. Z dokumentów załączonych przez pozwaną nie wynikało przez kogo zostały sporządzone, kiedy dokument wystawiono, z jakiego zamówienia towar był zwracany, ani też nie wiadomo jaki asortyment podlegał zwrotowi i jaka była jego wartość. Tymczasem Z części przedstawionych przez pozwaną dokumentów nie wynikało kto był dostawcą towaru, a co za tym idzie nie sposób przyjąć, że dokonano zwrotu towaru dostarczonego przez powoda. Sąd zwrócił także uwagę, że część przedstawionych przez pozwaną dokumentów stanowią wydruki komputerowe nie zawierające żadnego podpisu, ani informacji przez kogo zostały wygenerowane (nie jest do dokument w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego). Z treści tych dokumentów nie wynika również, aby dokument został podpisany przez uprawnioną przez powoda osobę, a co za tym idzie brak jakiegokolwiek dowodu potwierdzającego rzeczywiste dokonanie zwrotu towaru. Zdaniem Sądu, wbrew twierdzeniom pozwanej, jakość przedstawionych przez pozwaną dowodów, nie pozwalała na przyjęcie, iż stanowią one dokument prywatny o jakim mowa wart. 245 k.p.c., o wiarygodności na której Sąd winien oprzeć rozstrzygniecie. Zdaniem Sądu złożone dokumenty nie mogą stanowić o podstawie rozstrzygnięcia i dowieść skutecznie podniesionego zarzuty potrącenia. Podkreślono nadto, że żaden z przesłuchanych w toku postępowania sądowego świadków nie potwierdził okoliczności, że wskazane w sprzeciwie od nakazu zapłaty dokumenty zwrotów zostały sporządzone na podstawie rzeczywiście dokonanych, zasadnych na mocy wiążącej strony umowy, zwrotów towaru, a także, że dokumenty te zostały dostarczone do powoda. W większości przypadków świadkowie (m.in. P. Ś., A. G., K. R., S. S., I. G., D. K.) mówili ogólnie o zasadach obowiązujących u pozwanej w zakresie zwrotów towarów. Pozostali świadkowie przykładowo M. R., E. M., nie posiadali żadnych istotnych dla sprawy informacji. Co jednak najistotniejsze, żaden ze świadków nie potwierdził wiarygodności przedstawionych przez pozwaną dokumentów dotyczących zwrotu towarów, ilości zwracanego towaru, jego wartości, częstotliwości zwrotów ani też osoby dostawcy. W tej sytuacji nie ulega wątpliwości, że w przedmiotowej sprawie pozwana nie przedstawiła żadnych dowodów potwierdzających przysługujące jej rzekomo należności z tytułu dokonanych zwrotów towaru i które mogłyby stanowić podstawę potrącenia.

Sąd Rejonowy wskazał także, iż, jak podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18.04.2000 r., wydanym w sprawie III CKN 720/98 "zarzut potrącenia jest formą dochodzenia roszczenia zrównaną w skutkach z powództwem. Podlega zatem wymaganiom stawianym wobec pozwu co do określenia żądania, przytoczenia okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie oraz wskazania dowodów. W szczególności zgłaszający zarzut potrącenia w procesie ma obowiązek określić swoją wierzytelność, wykazać jej istnienie i w kategoryczny sposób wyrazić wolę potrącenia w celu wzajemnego umorzenia skonkretyzowanych wierzytelności (art. 499 w związku z art. 498 §7/2 k.c.)." W ocenie Sądu pozwana zgłaszając do potrącenia należności przysługujące jej rzekomo z tytułu zwrotu towaru powinna przede wszystkim przedstawić dokument zwrotu towaru oraz potwierdzenie jego dostarczenia powodowi. W dokumencie zwrotu poza danymi identyfikującymi podmiot zgłaszający, powinny widnieć informacje dot. dostawcy towaru, data wystawienia, ewentualnie numer dostawy (zamówienia) towaru, numer i ilość zwracanego asortymentu, podpisy uprawnionych osób tj. stron umowy bądź osób je reprezentujących.

W każdej z połączonych spraw Sąd zasądził dochodzone roszczenie na podstawie łączącej strony umowy dostawy i odsetek od terminów wymagalności z faktur VAT na podstawie art. 481 k.c.

O kosztach procesu w połączonych sprawach orzekano oddzielnie. Zgodnie z wartością przedmiotu sporu wysokość kosztów zastępstwa procesowego wynosiła 2400 zł. Przy każdej ze spraw Sąd uwzględnił też opłatę od pozwu oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa 17 zł.

Od powyższego wyroku apelacje wywiodła strona pozwana zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu:

1.  Naruszenie przepisów postępowania, które miały istotny wpływ na wynik sprawy, tj. w szczególności:

a.  art. 233 § 1 kpc poprzez :

i.  wybiórcze rozważenie materiału dowodowego polegające na pominięciu przy ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów ustalonego faktu, że Powód pozostawał w posiadaniu oryginałów dokumentów zwrotów wydanych przez Pozwanego, i pomimo stosownego wezwania, zaniechał ich przedłożenia, co skutkowało błędnym ustaleniem przez Sąd, iż to Strona Pozwana zaniechała obowiązkowi ich przedłożenia, a w wyniku powyższego, błędnym zastosowaniu wobec niej konsekwencji wynikających z art. 233§ 2 kpc;

ii.  dokonanie przez Sąd I instancji oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób dowolny i niewszechstronny, w szczególności poprzez sprzeczne z zaistniałym stanem faktycznym oraz materiałem dowodowym uznanie, iż przedłożone przez Stronę Pozwaną dokumenty zwrotu towaru, zatwierdzone (podpisane) przez (...) Powoda, nie potwierdzają faktu skutecznego dokonania przez Pozwaną zwrotu towaru, podczas gdy pisma te zawierają informacje o dacie oraz ilości pieczywa i podpis Kierowcy Powoda, a z kontekstu wynika, iż pisma te stanowiły potwierdzenie przez (...) Powoda odebrania rzeczy, czyli dokonania zwrotu towaru.;

(...).  zaniechanie dokonania wszechstronnego rozważenia zebranego materiału w sprawie w szczególności poprzez przyjęcie, że żaden ze świadków nie potwierdził, że dokumenty zwrotów dotarły do Powoda - co pozostaje w sprzeczności z zeznaniami E. R., księgowej Powoda - jak również przyjęcie, że żaden ze świadków nie potwierdził, że zwroty były dokonane, na jaką kwotę oraz, że nie były wystawione korekty faktur, podczas gdy z zeznań świadków A. M. i J. R. wynika zarówno przybliżona kwota dokonanych zwrotów, brak przedłożenia przez Powoda pomimo zaistniałego obowiązku faktur korygujących, a pozostali świadkowie -pracownicy Pozwanej opisywali, w jaki sposób następowały dostawy i zwroty towaru w danym sklepie, co jednoznacznie potwierdza, iż Pozwany wykazał zarówno sposób, jak i kwotę, uzasadniające dokonane potrącenie;

b. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 245 k.p.c. poprzez błędne uznanie, że pismo zawierające: datę, zestawienie rzeczy, czy to wydrukowane czy też napisane (dopisane) odręcznie na innym dokumencie (w szczególności dowodzie dostawy, bądź wydruku internetowym), oraz podpis Kierowcy Powoda nie może stanowić dokumentu prywatnego, w którym Kierowca Powoda składa oświadczenie o odebraniu od Pozwanej wyspecyfikowanych w tym piśmie.

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.

a.  art. 498 § 1 k.c. poprzez jego niezastosowanie i uznanie, iż Pozwany nie wykazał zasadności dokonanego potrącenia, podczas gdy Pozwany przedstawił zespół dokumentów zwrotu, poświadczonych za zgodność z oryginałem przez osobę odpowiedzialną u Pozwanego za kontrolę finansową, które to dokumenty przedstawiały stan rozliczeń pomiędzy Stronami będący następstwem zaniechania dokonywania korekt faktur przez Powoda pomimo zwrotów towarów,

b.  art. 481 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że odsetki za opóźnienie powinny być liczone za okres od dnia wymagalności każdej z faktur podany przez Powoda, do dnia poprzedzającego dzień zapłaty, podczas gdy Powód nie wykazał skutecznego doręczenia tych faktur S. Pozwanej.

Wskazując na powyższe, apelujący wniósł o zmianę wyroku poprzez oddalenie w całości wszystkich trzech powództw połączonych do wspólnego rozpoznania i zasądzenie kosztów sądowych w I instancji wedle norm przepisanych oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w wysokości sześciokrotności stawki minimalnej - dla każdej z trzech spraw z osobna i zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego zwrotu kosztów postępowania w II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wedle norm przepisanych, dla każdej z trzech spraw z osobna.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie w całości i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego, wskazując w uzasadnieniu, iż wyrok odpowiada prawu, zaś argumentacja przedstawiona w apelacji jest błędna.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się niezasadna w całości.

Sąd Okręgowy, zgodnie z dyspozycją art. 378§1 k.p.c., w granicach wniesionej apelacji, rozważa na nowo zebrany w sprawie materiał dowodowy i dokonuje jego samodzielnej oceny. Powyższa analiza pozwala stwierdzić, iż zarówno ustalenia stanu faktycznego, jak i ocena prawna, dokonana przez Sąd I instancji była prawidłowa, tym samym niecelowe jest jej powtarzanie.

Niezasadnym okazał się zarzut przekroczenia przez Sąd granicy swobodnej oceny dowodów i w związku z tym błędnych ustaleń faktycznych.

Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według swego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. W orzecznictwie trafnie przyjmuje się iż, jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena taka nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów wymaganej normą art. 233§1 k.p.c. Ocena taka musi się ostać nawet, gdyby z materiału tego w równym stopniu dały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku braku logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie przeprowadzono wbrew zasadom doświadczenia życiowego, ocena dowodów przeprowadzona przez sąd może być skutecznie podważona ( wyrok SN z 27.09.2001, II CKN 817/00, LEX nr 56906). Apelujący wskazał jedynie na swoje przekonanie, iż stan faktyczny w istocie był odmienny niż ustalony przez Sąd, nie podał jednak przyczyn dyskwalifikujących postępowanie Sądu w zakresie ustalenia tegoż stanu faktycznego. Nie podał więc, jakie kryteria oceny naruszył Sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając ich wiarygodność i moc dowodową (por. orzecz. SN z 23.01.2001r. (...) LEX 52753, z 10.01.2002, II CKN 572/99, LEX 53136). Apelujący przedstawia w uzasadnieniu apelacji twierdzenia dotyczące dokonanych zwrotów. Jednocześnie jednak nie wskazuje, na podstawie jakich konkretnie dowodów Sąd miałby okoliczności te ustalić. Powołał się jedynie na obszerny zbiór kopii, w zdecydowanej części nieczytelnych, z których w żaden sposób nie wynika, czy dokonano zwrotów, jakich towarów o jakiej wartości i z jakich dostaw dokonanych przez powoda.

W ocenie Sądu odwoławczego analiza treści uzasadnienia wyroku pozwala jednoznacznie stwierdzić, iż Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, a ocena ta w żaden sposób nie nosi cech dowolności. Sąd Rejonowy odniósł się do wyników postępowania dowodowego i na jego podstawie wywiódł prawidłowe wnioski, nie podważone przez skarżącego.

Prawidłowo wskazał Sąd Rejonowy, że pozwany nie naprowadził żadnych wiarygodnych dowodów w tym zakresie, a zeznania świadków nie tylko nie potwierdzają okoliczności wskazanych w sprzeciwach z uwagi na ich ogólność, ale wręcz wykazują na to, iż pozwany powinien być w posiadaniu przynajmmniej kilku egzemplarzy dowodów zwrotu towaru, gdyby do takiego zwrotu istotnie doszło. Co więcej, sam apelujący, pomimo insynuacji w uzasadnieniu, iż Sąd nie przeczytał dokumentów zgromadzonych w sprawie, sam również nie odniósł się w konkretach do żadnego ze złożonych przez siebie druku zwrotu. Jako najbardziej zaineresowana w rozstrzygnięciu strona, sam apelujący nie pokusił się o szczątkową nawet analizę tychże nieczytelnych kopii, nie powiązał ich z właściwymi fakturami dostaw, ani nawet z ich datami. Nie poczynił tego zarówno w postępowaniu w Sądzie Rejonowym, ale również w apelacji. Mając na uwadze twierdzenia, iż zestawienie takie jest niezwykle proste, a jedynie czasochłonne, skarżący nie podjął nawet częściowej próby dokonania takiej analizy. Wbrew stanowisku pozwanej, Sąd Rejonowy ocenił powyższe dokumenty i jednoznacznie wskazał, że są w większości nieczytelne, a te, których treść da się odczytać, nie identyfikują dostaw i nie wykazują, że doszło do zwrotu towarów. Pozwana próbowała w tym zakresie przesunąć obowiązek poszukiwania dowodów na stronę przeciwną. Zgodnie z treścią art. 6 k.c. to na pozwanej ciążył obowiązek wykazania, iż po jej stronie istnieje wierzytelność, która może przedstawić do potrącenia zgodnie z treścią art. 498§1 k.c. Powód oświadczył, iż nie posiada żadnych, poza uwzględnionym w fakturach korektach, dowodów zwrotu towaru. Świadkowie – pracownicy pozwanej, jednoznacznie wskazali, iż każdy zwrot towarów dokumentowany był kilkoma dokumentami i to pozwana winna dochować należytej staranności w dokumentowaniu tak ważkich okoliczności, jak zwrot towarów. Tymczasem, pomimo istnienia wielu egzemplarzy dokumentu zwrotu, pozwanej nie udało się przedstawić nawet czytelnych kopii. Wskazać przy tym należy, iż z samych druków zwrotów, przedstawionych przez pozwaną, wynika, iż dokumenty te były sporządzane w kilku, samokopiujących kopiach. Na dole każdego z druków widnieje bowiem oznaczenie kolorów kopii dla poszczególnych działów pozwanej. Pozwana jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność o dużej skali, z rozbudowanymi komórkami organizacyjnymi, dokumentacja prowadzona przez taki podmiot powinna być rzetelna i prawidłowo przechowywana oraz katalogowana. Podniesiona przez pełnomocnika na rozprawie apelacyjnej okoliczność przenoszenia księgowości z Indii do Polski w żaden sposób nie może działać na korzyść pozwanej, a tym bardziej w nieusprawiedliwiony sposób obciążać powoda obowiązkiem poszukiwania dowodów i wykazywania okoliczności, z których to pozwana wywodzi skutki prawne. W ocenie Sądu brak możliwości przedstawienia czytelnych egzemplarzy dowodów zwrotu, w połączeniu z brakiem jakiekolwiek analizy poszczególnych zwrotów łączonych z dostawami nie pozwala uznać, iż pozwana w jakikolwiek sposób zbliżyła się do wykazania zasadności zarzutu potrącenia.

Ponadto zaznaczyć trzeba, iż potrąceniu podlegają konkretne wierzytelności obu stron (art. 489§1 k.c.), pozwana zaś w żądnym z oświadczeń i pisma procesowych nie wskazała, które konkretnie wierzytelności, w jakiej wysokości potrąca z konkretnymi wierzytelnościami powoda. Pisma o potraceniu cechują się dużą dozą ogólności i nie precyzują wzajemnych wierzytelności stron. Tym bardziej, iż strony zawierały szereg umów sprzedaży, a umowa o współpracy reguluje prawo pozwanego do zwrotu każdorazowo zakupionego towaru. Oznacza to, iż uprawnienie do zwrotu i domagania się korekty faktury odnieść należy do poszczególnych umów sprzedaży, a nie ogólnie do całej współpracy stron, jak usiłowała to uczynić strona pozwana.

Wobec prawidłowego ustalenia przez Sąd stanu faktycznego, w szczególności co do treści łączącej strony umowy, niezasadny jest także zarzut naruszenia art. 481 §1 k.p.c. Konsekwencją bowiem pozostawania pozwanego w opóźnieniu w płatności, jest przysługujące wierzycielowi prawo domagania się odsetek za czas opóźniania. Pozwany w żaden sposób nie podważył terminu wymagalności roszczenia, nigdy wcześniej nie kwestionował także otrzymania faktur i terminów płatności na nich wskazanych.

Biorąc pod uwagę całokształt przytoczonych okoliczności i powyższą argumentację, Sąd Okręgowy uznał zarzuty apelacji za niezasadne, co skutkowało ich oddaleniem w trybie art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108§1 k.p.c. Wynagrodzenie pełnomocnika ustalono na podstawie § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1349 ze zm.)– na kwotę 1200 złotych w każdej ze spraw.

SSO Piotr Sałamaj SSO Anna Budzyńska SSR del. Anna Górnik

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  przedłożyć z (...)