Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lipca 2013 roku

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Mirosława Molenda-Migdalewicz

Protokolant: Katarzyna Awsiukiewicz

po rozpoznaniu w dniu 3 lipca 2013 r. w Legnicy

sprawy z wniosku J. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o emeryturę

na skutek odwołania J. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 19 czerwca 2012 roku

znak (...)

oddala odwołanie

Sygn. akt VU 1407/12

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 19 czerwca 2012r. - znak (...) - odmówił J. B. prawa do emerytury.

W uzasadnieniu strona pozwana podała ,iż wnioskodawca nie spełnia warunków określonych w art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych , gdyż - na dzień 1 stycznia 1999r. - nie udokumentował żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych – wobec wymaganych co najmniej 15 lat , wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy .

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. nie uznał – jako pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze – okresu zatrudnienia :

- w Przedsiębiorstwie (...) z/s w L. od 08 września 1971r. do 26 października 1972r. oraz od 01 września 1975r. do 17 marca 1976 , gdyż w przedłożonym dokumencie nie określono stanowiska zgodnie z wykazem , działem i pozycją oraz punktem zarządzenia właściwego ministra ,

- w (...) we W. od18 maja 1976r. do 19 lutego 1977r. ( oczywista omyłka w decyzji w zakresie oznaczenia roku w dacie ustania zatrudnia- wskazany jest 1976 zamiast 1977r. ), ponieważ w przedłożonym dokumencie nie określono stanowiska zgodnie z wykazem , działem i pozycją oraz punktem zarządzenia właściwego ministra ,

- (...)Spółdzielni (...) we W.08 kwietnia 1977r. do 30 listopada 1990r., ponieważ zostały przedłożone kserokopie dokumentów , które nie stanowią środka dowodowego w sprawie .Ponadto na kserokopiach dokumentów charakter pracy nie został określony ściśle wg wykazu, działu i pozycji Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył J. B. , w którym domagał się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznanie jemu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych .

W uzasadnieniu skarżący podał, iż wbrew twierdzeniem strony pozwanej posiada – na dzień 01 stycznia 1999r. - wymagany przepisami okres zatrudnienia w szczególnych warunkach w wymiarze ponad 15 lat - w zakładach pracy i okresach wymienionych w zaskarżonej decyzji .

W odpowiedzi na odwołanie strona pozwana wniosła o jego oddalenie.
W uzasadnieniu podtrzymała w całości argumenty przedstawione w zaskarżonej decyzji .

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. B. urodził się dnia (...). Wiek 60 lat osiągnął dnia (...).

Od dnia 24 grudnia 2004r. skarżący pobiera rentę z tytułu niezdolności do pracy .

Aktualnie prawo do tego świadczenia ustalone jest do dnia 30 czerwca 2016r.

Na dzień 1 stycznia 1999r. J. B. legitymował się - uznanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. - stażem ubezpieczeniowym ( okresy składkowe i nieskładkowe ) w łącznym wymiarze 27 lat 09 miesięcy i 10 dni .

W dniu 23 maja 2012r. J. B. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o emeryturę .

W następstwie rozpoznania przedmiotowego wniosku organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję .

dowody: - akta emerytalne wnioskodawcy tom II k : 1- 26; akta rentowe k. 56, 115,

- przesłuchanie wnioskodawcy – protokół rozprawy z dnia 03 lipca 2013r. 00:10:14 – 00:29:32 .

W okresie od 08 września 1971r. do 26 października 1972r. J. B. zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) z/s w L. od 08 września 1971r. do 26 października 1972r. na stanowisku mechanika samochodowego oraz od 01 września 1975r. do 17 marca 1976r. kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony .

Jako mechanik samochodowy wnioskodawca pracował w warsztatach remontowych w głębokich kanałach . W przedsiębiorstwie na bazie transportowej były tylko samochody ciężarowe o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony . Warsztaty remontowe , w których pracował wnioskodawca była to duża hala , w której było 6-8 kanałów remontowych o głębokości 2 m . Niektóre kanały były ze sobą połączone , aby umożliwić pracującym w nich mechanikom przemieszczanie się bez konieczności wychodzenia z kanału remontowego na poziom hali remontowej . Wnioskodawca w głębokich kanałach wykonywał na stałe i w pełnym wymiarze czasu pracy – prace polegające na remoncie samochodów ciężarowych , a w przypadku niemożności usunięcia awarii w kanale remontowym – wnioskodawca zajmował się wymontowanie , a następnie zamontowaniem silnika , skrzyni biegów i innych części . Remonty silników , skrzyni biegów i innych części przeprowadzone były na innym dziale w/w przedsiębiorstwa , znajdującym się innej tzw. mniejszej hali .

Na stanowisku mechanika samochodowe wykonywał prace w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych .

Od 27 października 1972r. do 19 października 1974r. J. B. odbywał zasadniczą służbę wojskową .

W okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) z/s w L. od 01 września 1975r. do 17 marca 1976r. J. B. pracował na stanowisku kierowcy . Zajmował się na stałe i w pełnym wymiarze czasu pracami kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony , przewożąc materiały budowlane .

W (...)we W. J. B.zatrudniony był od 18 maja 1976r. do 19 lutego 1977r. na stanowisku kierowcy . Podczas zatrudnienia na stałe i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony . J. B.kierował samochodem ciężarowym T. o ciężarze całkowitym 27 ton w tym 16 ton ładowności . Był to samochód specjalistyczny do przewożenia tzw. dłużyc – dużych i długich prętów i elementów stalowych , które przewożone były na budowę stawu osadowego , poflotacyjnego w Ż.przy Zakładach (...).

W (...)Spółdzielni (...) we W. J. B.zatrudniony był w okresie 08 kwietnia 1977r. do 30 listopada 1990r. na stanowisku kierowcy – montera instalacji gazowej . Praca wnioskodawcy wykonywana była w Zakładzie (...)/P..

J. B. wykonywał prace kierowcy samochodu ciężarowego poniżej 3,5 tony , przewożąc butle gazowe do domowych instalacji gazowych . Wykonywał prace polegające na dostarczeniu butli z gazem do miejsca odbioru i odłączeniem pustej butli od instalacji i podłączeniem do niej pełnej butli z gazem . Ponadto J. B. jako monter instalacji gazowych wykonywał zewnętrze instalacje podłączeniowe kuchenek do butli gazowych . wnioskodawca wykonując te prace pracował po 8 godzin dziennie .

dowód :

- akta osobowe dotyczące zatrudnienia wnioskodawcy w Spółdzielni (...) we W.,

- zeznania świadków : J. K. protokół rozprawy w dniu 29 maja 2013r.00:12:09 - 00:21:50 ; W. M. protokół rozprawy w dniu 29 maja 2013r. 00:22:15 - 00:34:00 , T. M. protokół rozprawy w dniu 29 maja 2013r. 00:34:28 - 00:47:15 ; E. W. protokół rozprawy w dniu 03 lipca 2013r.00:01:24 - 00:10:13,

- przesłuchanie wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 03 lipca 2012r. 00:10-14 – 00:26:06 .

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie .

Zgodnie z treścią art. 184 ust.1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009r. , Nr 153 , poz. 1227 z późniejszymi zmianami ) - urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 , jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. dnia 1 stycznia 1999r.osięgnęli :

okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wymagany w przepisach dotychczasowych nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat dla mężczyzn oraz ,

okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 tj. 25 lat dla mężczyzn- ( ust. 1 ) .

Emerytura – zgodnie z warunkami określonymi w ust. 2 art. 184 ustawy emerytalnej – przysługuje pod warunkiem nie przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku otwartym funduszu emerytalnym ,za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych , na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem .

Art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowi , że ubezpieczonym , urodzonym przed dniem 01 stycznia 1949 r. , będącymi pracownikami , zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze , przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 cytowanej ustawy .

Zgodnie z treścią & 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. z dnia 18 lutego 1983r., Nr 8 poz. 43 z późniejszymi zmianami ) – za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 25 lat dla mężczyzn – liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do zatrudnienia .

Jak wynika treści akt ubezpieczeniowych - wnioskodawca J. B. udokumentował 27 lat 09 miesięcy i 10 dni - łącznego okresu zatrudnienia - na dzień 01 stycznia 1999r.

Zatem został spełniony – po stronie skarżącego - warunek określony w & 3 wyżej wymienionego Rozporządzenia Rady Ministrów, a dotyczący okresu zatrudnienia wymaganego do uzyskania prawa do emerytury .

Zapis & 4 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. z dnia 18 lutego 1983r., Nr 8, poz. 43 z późniejszymi zmianami ) – stanowi, iż pracownik , który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienionych w wykazie A nabywa prawa do emerytury, jeżeli łącznie spełnia następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn i ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach .

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. nie uznał z okresów zatrudnienia żadnego okresu jako pracy w szczególnych warunkach .

Spornym między stronami pozostawał charakter zatrudnienia wnioskodawcy w okresach i zakładach wskazanych w zaskarżonej decyzji , a opisanych w części wstępnej niniejszego uzasadnienia .

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w postaci świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych wystawionego przez zakład pracy Przedsiębiorstwo (...) z siedzibą w L. za okresy objęte sporem , analizie zeznań świadków i przesłuchania wnioskodawcy – sąd uznał ,iż w okresach : od 08 września 1971r. do 26 października 1972r. oraz od 01 września 1975r. do 17 marca 1976r. J. B. na stałe i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Jak wynika z dokumentu wystawionego przez zakład pracy skarżącego , którego wiarygodność potwierdzili słuchani w sprawie świadkowie od 08 września 1971r. do 26 października 1972r.( 01 rok 01 miesiąc i 19 dni ) J. B. na stałe i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych .

Były to prace wymienione w wykazie A dział XIV poz. 16 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. z dnia 07 lutego 1983r.Nr8 , poz. 43 z późniejszymi zmianami ) .

Stanowisko pracy wnioskodawcy w spornym okresie od 08 września 1971r. do 26 października 1972r. 07 maja 1973r. - określone zostało w wykazie A dział XIV poz. 16 pkt.1 (mechanik samochodowy, stale wykonujący prace w kanałach remontowych ) załącznika nr 1 do Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 01 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych , na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.Urz. z dnia 06 grudnia 1983r. Nr 3 poz. 6 ) .

Ponadto na podstawie w/w dokumentów i zeznań świadków , potwierdzonych zeznaniami wnioskodawcy sąd uznał ,iż J. B. w Przedsiębiorstwie (...) z siedzibą w L. od 01 września 1975r. do 17 marca 1976r. ( 06 miesięcy i 16 dni ) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego wykonywał prace w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze w wykazie A dział VIII poz. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. z dnia 07 lutego 1983r.Nr8 , poz. 43 z późniejszymi zmianami ) . Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie J. B. w w/w spornym okresie na stałe i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowcy samochodu ciężarowego i dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony .

Stanowisko pracy wnioskodawcy od 01 września 1975r. do 17 marca 1976r. - określone zostało w wykazie A dział VIII poz. 2 pkt.2 (kierowca samochodu ciężarowego ) załącznika nr 1 do Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 01 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych , na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.Urz. z dnia 06 grudnia 1983r. Nr 3 poz. 6 ) .

Na podstawie świadectwa pracy z dnia 26 października 2004r. ( karta 9 tomu II akt emerytalnych ) wystawionego przez zakład pracy (...) Spółkę z o.o. we W. oraz na podstawie zeznań świadków i wnioskodawcy sąd uznał ,iż w spornym okresie od 18 maja 1976r. do 19 lutego 1977r. ( 09 miesięcy i 01 dzień ) J. B.wykonywał prace warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze w wykazie A dział VIII poz. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. z dnia 07 lutego 1983r.Nr8 , poz. 43 z późniejszymi zmianami ) . Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie J. B. w w/w spornym okresie na stałe i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowcy samochodu ciężarowego i dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony .

Stanowisko pracy wnioskodawcy od 18 maja 1976r. do 19 lutego 1977r. - określone zostało w wykazie A dział VIII poz. 2 pkt.2 (kierowca samochodu ciężarowego ) załącznika nr 1 do Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 01 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych , na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.Urz. z dnia 06 grudnia 1983r. Nr 3 poz. 6 ) .

Uznane przez sąd okresy pracy w warunkach szczególnym w ich łącznym wymiarze wynosiły 02 lata o6 miesięcy i 06 dni .

Do okresu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze sąd nie wliczył okresu pracy J. B.w (...)Spółdzielni (...) we W.od 08 kwietnia 1977r. do 30 listopada 1990r. na stanowisku kierowcy – montera instalacji gazowej .

Zwrócić bowiem należy uwagę na fakt ,iż w dziele IV pkt. 11 wykazu A Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze– prace te nie zostały wymienione . Wymienione zostały jedynie prace w chemii przy produkcji gazów technicznych i napełnianiu butli gazami technicznymi .

Jakkolwiek skarżący podnosi ,iż prace przez niego wykonywane w okresie 08 kwietnia 1977r. do 30 listopada 1990r. są pracami wymienionymi w wykazie A dział IV poz. 11 pkt. 8 Uchwały Nr 80 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy z dnia 30 czerwca 1983r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w jednostkach organizacyjnych spółdzielczości pracy (Biuletyn CZSP Nr 15-16 z dnia 10 sierpnia 1983r.) - to jednak nie można pominąć zasadniczej – w ocenie sądu – okoliczności w sprawie . Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w wykazie A określa prace, których wykonywanie uważane jest za zatrudnienie w szczególnych warunkach . Z kolei powołana powyżej uchwała określa stanowiska, na których wykonywane są prace w warunkach szczególnych . Uchwała Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy nie może być sprzeczne z aktem normatywnym wyższego rzędu jakim jest Rozporządzenie Rady Ministrów , ale winna stanowić jego uzupełnienie . Skoro zatem w dziale IV pkt.11 wykazu A- powołanego powyżej rozporządzenia - nie są wymienione prace montera instalacji, aparatury i urządzeń gazu płynnego ( przy domowych kuchenkach ) – to nie można uznać pracy na takim stanowisku za zatrudnienie w warunkach szczególnych wymienionych w wykazie A dział IV pkt.11 rozporządzenia – na podstawie w/w uchwały .

W wyrokach z dnia : 20 października 2005r. (IUK 41/05 – OSNPUSiSP 2006 nr 19-20, poz. 306) i 21 kwietnia 2004r. (II UK 337/03 - OSNPUSiSP 2004, nr 22, poz. 392) Sąd Najwyższy podkreślił, ż upoważnienie dla właściwych ministrów, kierowników urzędów centralnych i centralnych związków spółdzielczych – nie stwarzało ani podstawy prawnej do wydawania aktów nie pozostających w zgodności z powszechnie obowiązującym prawem, ani nie przewidywało możliwości wykraczania poza wykazy prac wykonywanych w szczególnych warunkach, wymienionych w załącznikach do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego. W konsekwencji zarządzenia resortowe i wykazy zakładowe muszą być dostosowane do treści załączników , w których zawarty jest kompletny wykaz prac wykonywanych w szczególnych warunkach. Gdy więc zarządzenia resortowe i wykazy sporządzone przez zakłady pracy określają – niezgodnie z załącznikami do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego – stanowiska pracy , których wykonywanie uprawnia do nabycia prawa do emerytury w wieku obniżonym , nie wywołują skutków przewidzianych w art. 32 ustawy emerytalnej .

W konsekwencji sąd uznał , iż w niniejszej sprawie zaistniała sytuacja sprzeczności uchwały centralnych związków spółdzielczych z działem IV pkt. 11 wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego, albowiem stanowisk zajmowane przez wnioskodawcę w spornych okresach - zostały wymienione jako stanowiska pracy, których wykonywanie uprawnia do nabycia prawa do emerytury w wieku obniżonym 50 lat. Ta sprzeczność nie wywołuje skutków przewidzianych w art. 32 ustawy emerytalnej .

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 14 czerwca 2004r. ( P 17/03 , OTK – A 2004/6/57, Dz.U. Z 2004r. Nr 144,poz. 1530 ) orzekł niekonstytucyjność art. 32 ust. 2Ustawy emerytalnej w zakresie w jakim powoływał się on na resortowe wykazy stanowisk pracy w warunkach szczególnych . Tym samym tylko praca na stanowiskach wymienionych w załącznikach do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze – uprawnia do nabycia emerytury w wieku wcześniejszym niż określony w art. 27 ustawy emerytalnej .

Zatem – po stronie wnioskodawcy nie został spełniony kolejny warunek określony w &7 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r.w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W konsekwencji sąd uznał ,iż na dzień 01 stycznia 1999r. J. B. nie legitymował się stażem pracy w warunkach szczególnych - określonych w wykazie A Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze – w łącznym wymiarze 15 lat .

Reasumując na podstawie art. 477 14 § 1 kodeksu postępowania cywilnego sąd oddalił odwołanie , gdyż nie było podstaw do jego uwzględnienia z przyczyn wymienionych w niniejszym uzasadnieniu .