Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2015 r. na rozprawie w Szczecinie

sprawy z powództwa J. J.

przeciwko M. B. (1) i P. J.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 18 listopada 2014 r., sygn. akt I C 1417/13

I. oddala apelację,

II. zasądza od pozwanego M. B. (1) na rzecz powódki J. J. kwotę 2700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

G. Gązwa M. Gawinek A. Kowalewski

Sygn. akt: IACa 217/15

IC 1417/13

UZASADNIENIE

Powódka J. J. wniosła o zasądzenie solidarnie od pozwanych M. B. (1) i P. J. kwoty 140 000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 7 listopada 2013 roku i kosztami procesu.

Powódka podniosła, że pozwani są udziałowcami po 50% oraz członkami zarządu (...) sp. z o.o. Przeciwko pozwanym zostały wydane prawomocne wyroki z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S.. Aby uchronić się przed prowadzeniem egzekucji powódka zawarła z wierzycielem ugodę, na podstawie, której zapłaciła kwotę 140 000 zł. Następnie wezwała pozwanych do zapłaty solidarnie powyższej kwoty.

Pozwany M. B. (1) wniósł o oddalenie powództwa. Pozwany podniósł, że powódka spełniła świadczenie w ramach osobistej odpowiedzialności tylko P. J. i zwrotu świadczenia może domagać się tylko od niego. Powódka nie wykazała, że była zobowiązana do uregulowania przedmiotowej należności oraz nie wiadomo, czy uregulowała należność z majątku wspólnego, czy majątku odrębnego.

Ponadto jego odpowiedzialność powinna ograniczać się, co najwyżej do połowy zgłoszonego roszczenia, ponieważ on i P. J. odpowiadają za zobowiązania solidarne w częściach równych.

Z ostrożności pozwany przedstawił do potrącenia wierzytelność wobec pozwanego P. J. w wysokości 53.364,14 zł, za którego powódka ponosi odpowiedzialność z majątku wspólnego. Powyższa wierzytelność wynika z faktu, że M. B. (1) uregulował zobowiązania wobec wierzycieli (...), której członkami zarządu byli pozwani.

Pozwany P. J. podniósł, że jest skłonny zawrzeć proponowaną przez powódkę ugodę, polegającą na zapłacie przez pozwanych kwot po 70 000 zł. Wskazał, że powódka spłaciła dług z majątku osobistego, a nie wspólnego. Nie jest możliwe uwolnieni się M. B. (1) od odpowiedzialności, ponieważ powódka wstąpiła w prawa wierzyciela do wysokości zapłaconego długu, na podstawie art. 518 k.c.

Sąd Okręgowy w Szczecinie wyrokiem z dnia 18 listopada 2014 roku w sprawie I C 1417/13 zasądził od pozwanych M. B. (1) i P. J. na rzecz powódki J. J. kwotę 140.00 zł z odsetkami ustawowymi od 7 listopada 2013 roku - z zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego. W punkcie II wyroku Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie oraz zasądził od pozwanych na rzecz powódki kwotę 7.000 zł tytułem zwrotu opłaty od pozwu oraz kwotę 3.617 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego- z zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego.

Sąd Okręgowy w Szczecinie wydając powyższy wyrok ustalił następujący stan faktyczny.

Powódka J. J. oraz pozwany P. J. pozostawali w związku małżeńskim od 22 sierpnia 1992 roku do maja 2007 roku, kiedy to małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód. W dniu 20 października 1993 roku zawarli umowę o wyłączenie wspólności ustawowej małżeńskiej.

Wyrokiem z dnia 14 marca 2000 roku Sąd Rejonowy w Szczecinie zniósł wspólność ustawową małżeńską pomiędzy J. J. i P. J. dotyczącą spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu przy ul. (...). Umową z 25 września 2000 roku J. J. i P. J. dokonali zniesienia współwłasności wkładu mieszkaniowego związanego z powyższym lokalem.

Pozwany M. B. (1) miał wiedzę o rozdzielności majątkowej pomiędzy powódką i P. J..

Wyrokiem z dnia 9 lipca 1999 roku w sprawie sygn. I C 367/98 Sąd Okręgowy w Szczecinie zasądził solidarnie od pozwanych M. B. (1) i P. J. na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. kwotę 48.536,62 zł z odsetkami ustawowymi od 11 stycznia 1997 roku i kosztami procesu. Sąd Apelacyjny oddalił apelację wyrokiem z dnia 11 marca 2004 roku.

Postanowieniem z 13 lutego 2007 roku (sygn.. I Co 243/06) Sąd Okręgowy w Szczecinie nadał powyższemu wyrokowi klauzulę wykonalności przeciwko powódce J. J., z ograniczeniem do majątku objętego wspólnością majątkową. Zażalenie powódki zostało oddalone.

W oparciu o powyższe tytuły wykonawcze było prowadzone postępowanie egzekucyjne przeciwko powódce i pozwanym. W dniu 18 października 2012 roku pozwana zawarła ze Spółdzielnią Mieszkaniową (...) w S. ugodę, na podstawie, której zobowiązała się zapłacić wierzycielowi kwotę 140.000 zł w ratach po 100.000 zł i 40.000 zł. Powyższe kwoty zostały przez powódkę zapłacone 31 grudnia 2013 roku i 31 marca 2013 roku.

W związku z zapłatą wierzyciel wniósł o umorzenie egzekucji wobec powódki. Postanowieniem z 23 maja 2013 roku komornik umorzył postępowanie egzekucyjne, co do powódki.

W tak ustalonym stanie faktycznym żądanie powódki J. J. zdaniem Sądu Okręgowego okazało się uzasadnione.

Sąd I Instancji uznał, że odpowiedzialność pozwanego M. B. (1) wynika z art. 518 § 1 pkt 1 k.c, zgodnie, z którym osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty, jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi.

W rozpoznawanej sprawie powódka spłaciła dług M. B. (1) wynikający z wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z 9 lipca 1999 roku (I C 367/98), powiększony o narosłe do czasu zawarcia ugody odsetki ustawowe. Odpowiedzialność za ten dług ponosili obaj pozwani, ale każdy z nich do pełnej wysokość. Ich odpowiedzialność była solidarna w rozumieniu art. 366 k.c, co oznacza, że zarówno M. B. (1) jak i P. J. byli zobowiązani do zapłaty całej kwoty będącej przedmiotem egzekucji prowadzonej przez Spółdzielnię (...) w S.. M. B. (1) zostałby, bowiem zwolniony z obowiązku zapłaty całej kwoty tylko w takim zakresie, w jakim zostałaby ona spłacona przez M. J.. Odpowiedzialność solidarna jest przeciwieństwem odpowiedzialności podzielnej przewidzianej w art. 379 k.c, która jednak wbrew twierdzeniom M. J. w rozpoznawanej sprawie nie występuje.

Dokonując zapłaty kwoty 140 000 zł powódka spłaciła, zatem dług M. B. (1) w tej wysokości, a nie połowy tej kwoty. Odpowiedzialność powódki za ten dług wynika z faktu, że została przeciwko niej, jako małżonce M. J., nadana klauzula wykonalności postanowieniem z 13 lutego 2007 r. (k. 214 akt I Co 243/06). Nadanie klauzuli nastąpiło pomimo istnienia rozdzielności, ponieważ powódka nie wykazała, że wierzycielowi było wiadome zawarcie umowy wyłączającej wspólność majątkową (co wynika z uzasadnienie postanowienia Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 29 maja 2007 r.: k. 254 akt I Co 243/06). Powódka była, zatem w stosunku do M. B. (1) osobą trzecią w rozumieniu art. 518 k.c. Tym samym zostały spełnione przesłanki nabycia przez nią spłaconej wierzytelności przysługującej wobec M. B. (1) do wysokości 140 000 zł.

Brak jest podstaw do uwzględnienia zarzutu potrącenia wierzytelności, którą M. B. (1) ma mieć wobec P. J. w wysokości 53.364,14 zł. M. B. (1) podnosi, że powódka ponosi odpowiedzialność z majątku wspólnego (k. 27). Stanowisko M. B. (1) nie jest trafne, ponieważ jest okolicznością bezsporną, że wiedział on o rozdzielności majątkowej powódki i P. J.. Powódka wskazała na to w piśmie z 12 maja 2014 r. (k. 53). M. B. (1) nie wypowiedział się co do tej okoliczności, w związku, z czym, mając na uwadze bezsporny fakt, że dobrze znał P. J., ponieważ wspólnie prowadzili działalność gospodarczą, Sąd uznał tę okoliczność za przyznaną (art. 230 k.p.c).

W rezultacie powódka może wobec M. B. (1) skutecznie powoływać się na wyłączenie wspólności, na podstawie art. 47 § 2 k.r.i.o. w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z 17 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2004.162.1691), oraz na podstawie art. 47 ¹ k.r.i.o. w obecnym brzmieniu, w zależności od daty powstania zobowiązań. Sąd zwraca uwagę, że nawet, gdyby powódka nie mogła powoływać się na wyłączenie wspólności, to w odniesieniu do zobowiązań powstałych po wejściu w życie nowelizacji, to jest od 20 stycznia 2005 r., zgodnie z art. 41 § 1 k.r.i.o. M. B. (1) powinien wykazać, że zobowiązania zostały zaciągnięte za zgodą powódki. Pozwany tej okoliczności jednak nawet nie próbował wykazywać. Wskazywane przez niego daty tytułów egzekucyjnych (k. 27) pozwalają przypuszczać, że w istocie chodzi o zobowiązania powstałe w okresie po nowelizacji.

W odniesieniu do odpowiedzialności M. J. Sąd ma na uwadze, że pozwany nie kwestionuje podstaw swojej odpowiedzialności, a jedynie proponuje zawarcie ugody. Wobec istnienia rozdzielności majątkowej należy uznać, że powódka spłacając wobec Spółdzielni Mieszkaniowej (...) zadłużenie swojego byłego męża działała jak osoba trzecia w rozumieniu art. 518 § 1 pkt 1 k.c. Istnienie rozdzielności majątkowej nie zostało, bowiem zakwestionowane, a przesłanką nadania przeciwko niej klauzuli wykonalności był tylko fakt, iż wierzyciel nie wiedział o wyłączeniu wspólności.

W rezultacie, ponieważ na każdym z pozwanych spoczywa obowiązek zapłaty kwoty 140.000 zł w całości, ale na podstawie odrębnych stosunków prawnych Sąd ustalił, że spełnienie świadczenia przez jednego z nich zwalnia drugiego (odpowiedzialność in solidum). Sąd oddalił powództwo tylko w takim zakresie, w jakim powódka domagała się zasądzenia dochodzonej kwoty solidarnie, ponieważ w tym przypadku solidarność nie wynika ani z ustawy, ani z czynności prawnej (art. 369 k.c). Sąd zasądził odsetki począwszy od daty wskazanej przez powódkę, jako data wezwania do zapłaty, której pozwani nie kwestionowali. Sąd nie przeprowadził dowodu z przesłuchania stron bądź świadków, ponieważ strony o to nie wnosiły. Ustalenia zostały oparte na dokumentach, których, których prawdziwości strony nie kwestionowały.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu Sąd wydał na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 6 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. nr 163, poz. 1348 z 2002 r. ze zmianami) i art. 113 § 1 ustawy z 28 lipca 2005 o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 18 listopada 2104 roku w sprawie I C 1417/13, złożył apelację pozwany M. B. (1) zaskarżając opisany wyżej wyrok w całości zarzucając temu wyrokowi: naruszenie prawa materialnego, a to art. 518 § 1 pkt 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na błędnym przyjęciu, że znajduje on zastosowanie w sytuacji, gdy osoba trzecia spłaca wierzyciela w sposób przymusowy, podczas gdy jego analiza prowadzi do wniosku, że powinien być stosowany jedynie w stosunku do tej osoby trzeciej, która spłaca wierzyciela dobrowolnie; naruszenie art. 518 § 1 pkt 1 k.c. w zw. z art. 787 § 1 k.p.c. w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy -Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2004 r. Nr 162, poz.1691) w zw. z art. 232 § 2 zd. 1 k.p.c. i obciążenie pozwanego ad. 1 negatywnymi konsekwencjami nieprawidłowego prowadzenia przez powódkę postępowania o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika, podczas gdy w dniu, w którym została nadana przeciwko powódce klauzula wykonalności między nią a pozwanym ad. 2 istniała rozdzielność majątkowa, a więc nie było podstaw do nadania klauzuli, a ocena przesłanek z art. 518 § 1 pkt 1 k.c. wymaga ustalenia osobistej odpowiedzialności za dług spłacającego. Ponadto naruszenie prawa procesowego, a to art. 207 § 6 k.p.c. oraz art. 217 § 2 k.p.c. poprzez dopuszczenie spóźnionych dowodów z dokumentów przedłożonych przez powódkę wraz z pismem z dnia 12 maja 2014 r., mimo, że powódka nie uprawdopodobniła, że nie zgłosiła ich w pozwie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo, że występują inne wyjątkowe okoliczności; sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie poprzez uznanie, że powódka ponosiła osobistą odpowiedzialność za dług pozwanych.

W związku z powyższymi zarzutami pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez: oddalenie powództwa w stosunku do pozwanego M. B. (1) oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych; zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania
odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm
przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji pozwany M. B. (1) podniósł, iż Sąd uznał, że odpowiedzialność M. B. (1) wynika z art. 518 § 1 pkt 1 k.c, zgodnie, z którym osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty, jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi. Jednakże analiza ww. przepisu prowadzi do wniosku, że dotyczy on osoby trzeciej, która dobrowolnie spłaca wierzyciela. Wniosek taki płynie z analizy przepisów rozdziału IX działu I zobowiązań - dotyczą one sytuacji, gdy zmiana wierzyciela następuje z inicjatywy nabywcy wierzytelności, a przynajmniej za jego zgodą. Istotna jest wola osoby trzeciej nabycia cudzego długu, przy czym nie jest wymagana zgoda dłużnika. Tymczasem w niniejszej sprawie spłata przez powódkę długu pozwanych nastąpiła przymusowo - zawarła ona z wierzycielem Spółdzielnią mieszkaniową (...) ugodę, ponieważ było to niezbędne do uniknięcia egzekucji z lokalu mieszkalnego. W tych okolicznościach nie było podstaw do uznania, że roszczenie powódki zasługiwało na uwzględnienie.

Ponadto wskazać należy, że obowiązek zapłaty przez powódkę należności wobec wierzyciela pozwanych wynikał z faktu, uzyskania przez ten ostatni podmiot klauzuli wykonalności przeciwko powódce, z uwagi na pozostawanie w związku małżeńskim z jednym z pozwanych. Powódka nie była uczestnikiem stosunku prawnego, z którego wynikała odpowiedzialność pozwanych. Nadanie klauzuli nastąpiło pomimo istnienia rozdzielności, ponieważ powódka nie wykazała, że wierzycielowi było wiadome zawarcie umowy wyłączającej wspólność majątkową. Z treści art. 787 k.p.c. w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, wynika, bowiem w sposób jednoznaczny, iż klauzula wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika dotyczy wyłącznie egzekucji z majątku wspólnego małżonków, a nie może obejmować majątku odrębnego małżonka dłużnika. W dniu 20 października 1993 r. powódka i pozwany P. J. zawarli umowę o wyłączenie wspólności ustawowej małżeńskiej. W dniu 14 marca 2000 r. Sąd Rejonowy w Szczecinie zniósł wspólność ustawową małżeńską pomiędzy powódką a P. J., dot. spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu przy ul. (...). Umową z dnia 25 września 2000 r. ww. dokonali zniesienia współwłasności wkładu mieszkaniowego związanego z powyższym lokalem. W sytuacji, gdy między powódką, a jej byłym mężem P. J. istniała rozdzielność majątkowa, klauzula wykonalności nadana przeciwko małżonkowi dłużnika utraciła praktyczne znaczenie - nie istniała, bowiem masa majątkowa, do której wierzyciel mógł skierować egzekucję na podstawie takiego tytułu wykonawczego, a mianowicie majątek objęty wspólnością majątkową. Wskutek zaniedbań powódki w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności oraz w trakcie postępowania egzekucyjnego, zmuszona była ona zapłacić cudzy dług, mimo, że nie było podstawy prawnej do egzekucji z jej majątku odrębnego.

Ocena przesłanek z art. 518 § 1 pkt 1 k.c. wymaga ustalenia osobistej odpowiedzialności za ten dług spłacającego, brak tej przesłanki powoduje, że nie dochodzi do wstąpienia osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela. Analiza okoliczności niniejszej sprawy prowadzi do wniosku, że powódka nie ponosiła osobistej odpowiedzialności za dług pozwanych, z uwagi na to, że nie było majątku wspólnego, z którego można byłoby prowadzić egzekucję. Jej ewentualna odpowiedzialność ograniczała się jedynie do majątku wspólnego powstałego w wyniku małżeństwa z P. J., a brak tego majątku wyłączał jej odpowiedzialność. Pozwany M. B. (1), nie może ponosić odpowiedzialności za zapłatę przez powódkę należności, do której świadczenia nie była zobowiązana. W konsekwencji, nie można uznać, że powódka wstąpiła w prawa zaspokojonego wierzyciela Spółdzielni Mieszkaniowej (...).

Jednocześnie wskazać należy, że pozwany M. B. (1) nie był stroną w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko J. J.. Nie miał również żadnego wpływu na to postępowanie. Tymczasem klauzula wykonalności została nadana pomimo tego, ze nie istniał już żaden majątek wspólny, do którego można by skierować egzekucję. Podobnie egzekucja z lokalu mieszkalnego prowadzona była pomimo tego, że nie wchodził on w skład majątku wspólnego powódki i P. J.. Stało się tak prawdopodobnie na skutek nieprawidłowego prowadzenia postępowania przez powódkę.

Ponadto podkreślić wymaga, iż strona powodowa nie wykazała w pozwie, czy rzeczywiście była zobowiązana do uregulowania przedmiotowej należności. Mając na uwadze zasady rozkładu ciężaru dowodu, to na stronie powodowej ciąży obowiązek wykazania, z jakiego majątku wykonała zobowiązanie wobec pierwotnego wierzyciela, a także czy rzeczywiście był jakiś majątek umożliwiający skuteczną egzekucję na podstawie art. 787 k.p.c. Tymczasem te informacje nie wynikają z dokumentów przedłożonych przez J. J. wraz z pozwem. Zważyć, bowiem należy, iż fakt wydania klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika, nie świadczy automatycznie, że istnieje majątek wspólny, z którego egzekucja może być prowadzona. Postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika, zostało wydane w momencie, gdyż powódka nie pozostawała już w związku małżeńskim z pozwanym P. J.. Oznacza to, iż w okolicznościach niniejszej sprawy powódka nie wykazała, czy uregulowała należność w zastępstwie za swojego byłego męża z majątku wspólnego, czy ze swojego majątku odrębnego, ani nawet czy w chwili uregulowania zobowiązania przez powódkę istniał jeszcze jakikolwiek majątek wspólny umożliwiający skuteczną egzekucję należności. Dopiero w późniejszym, piśmie procesowym powódka wskazała, że nie istniał już majątek wspólny małżonków, z którego możliwa byłaby egzekucja na podstawie tytułu wykonawczego przeciwko małżonkowi dłużnika oraz przedstawiła dokumenty potwierdzające, że zapłata została dokonana z majątku odrębnego powódki, który nie mógł być przedmiotem egzekucji.

Mając na uwadze powyższe oraz fakt, że powódka powinna wykazać w niniejszym postępowaniu, że ponosiła odpowiedzialność za dług pozwanych osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi stwierdzić należy, że wydane w przedmiotowej sprawie rozstrzygnięcie nie jest trafne, a niniejsza apelacja jest konieczna i uzasadniona.

Powódka J. J. w piśmie procesowym wniosła o oddalenie apelacji pozwanego oraz zasądzenie od pozwanego kosztów w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przypisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego M. B. (1) nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela i przyjmuje za własne ustalenia faktycznie dokonane przez Sąd I instancji w niniejszej sprawie, jako iż są one prawidłowe i znajdują odzwierciedlenie zebranym materiale dowodowym w sprawie. Sąd drugiej instancji w pełni akceptuje także rozważania prawne zaprezentowane w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, które stały się przyczyną jego wydania przez Sąd Okręgowy w Szczecinie.

Podkreślić należy, iż Sąd I instancji dokonał wszechstronnej i prawidłowej oceny zebranego materiału dowodowego w sprawie zgodnie z art. 2331 kpc, który stanowi, że Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd Okręgowy oceniając zebrany materiał dowodowy w niniejszej sprawie nie naruszył wyżej wymienionego przepisu oraz nie popełnił żadnego uchybienia. W tej sytuacji żaden z zarzutów apelacji i użytych w jej uzasadnieniu argumentów nie mógł wywrzeć zamierzonego przez skarżącego w skutku w postaci zmiany zaskarżonego wyroku.

Zarzuty naruszenia prawa materialnego art. 518 i § 1 pkt 1kc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na błędnym przyjęciu, że znajduje zastosował w sytuacji, gdy osoba trzecia spłaca wierzyciela w sposób przymusowy, podczas gdy analiza prowadzi do wniosku, że powinien być stosowany jedynie w stosunku do tej osoby trzeciej, która spłaca wierzyciela dobrowolnie oraz zarzut sprzecznych ustaleń Sądu z treścią materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie poprzez uznanie, że powódka ponosiła osobistą odpowiedzialność za dług pozwanych są nieuzasadnione.

Zgodnie z art. 518. § 1 kc osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty:

1)jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi;

Jak wynika z interpretacji wyżej wymienionego przepisu cechą charakterystyczną wstąpienia w wierzytelność pod tytułem szczególnym osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela jest to, iż sukcesja ta następuje zawsze z mocy prawa, w wypadkach określonych w art. 518 § 1. Druga cecha wynika ze zdania pierwszego art. 518 § 1, które brzmi: "Osoba trzecia, która spłaca wierzytelność, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty (...)"., to przy wstąpieniu w prawa zaspokojonego wierzyciela osoba trzecia nabywa spłaconą wierzytelność tylko w takim zakresie, w jakim spłaciła wierzyciela.

Należy podzielić stanowisko SA w Łodzi z 17.3.2014 r., I ACA 1167/13, Legalis, że celem instytucji podstawienia ustawowego osoby trzeciej w miejsce wierzyciela jest nie tyle samo przeniesienie wierzytelności, ile utrwalenie praw osoby trzeciej względem dłużnika wobec wykonania za niego świadczenia, które na nim ciąży.

Jak wynika z powyższego istotną przesłanką jest spłata wierzyciela przez osobę trzecią. Przy czym nie ma żadnego znaczenia dla zastosowania wyżej wymienionego przepisu czy spłata następuje dobrowolnie czy też pod jakiś przymusem prawnym. Koniecznym warunkiem jest tylko spłata wierzyciela przez osobę trzecią. Trudno się zgodzić ze stanowiskiem pozwanego, iż wynika to usytuowania wyżej wymienionego przepisu albowiem nie jest to poparte żadnym konkretnym argumentem. W przedmiotowej sprawie faktycznie przeciwko powódce toczyło się postępowania egzekucji z nieruchomości, która stanowiła majątek wspólny powódki z pozwanym P. J.. W związku z zagrożeniem egzekucją powódka zawarła ugodę z wierzycielem pozwanych Spółdzielnią (...) w S. i na mocy, której z majątku odrębnego, osobistego spłaciła wierzytelności w kwocie 140 000 zł. W tej sytuacji mając powyższe okoliczności na uwadze powódka, jako osoba trzecia spłaciła cudzy dług, za który była odpowiedzialna. W tym miejscu należy podkreślić, iż powódka J. J. spłaciła zobowiązanie, które obciążało solidarnie pozwanych. Jak to wskazał słusznie wskazał Sąd I instancji w tej sytuacji odpowiedzialność pozwanych jest z innej podstawy prawnej.

Mając powyższe okoliczności na uwadze zdaniem Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy nie uchybił prawa materialnego a powyższe zarzuty nie znajdują uzasadnienia i podlegają oddaleniu.

Zarzut naruszenia naruszenie art. 518 § 1 pkt 1 k.c. w zw. z art. 787 § 1 k.p.c. w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy -Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2004 r. Nr 162, poz.1691) w zw. z art. 232 § 2 zd. 1 k.p.c. i obciążenie pozwanego ad. 1 negatywnymi konsekwencjami nieprawidłowego prowadzenia przez powódkę postępowania o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika, podczas gdy w dniu, w którym została nadana przeciwko powódce klauzula wykonalności między nią a pozwanym ad. 2 istniała rozdzielność majątkowa, a więc nie było podstaw do nadania klauzuli, a ocena przesłanek z art. 518 § 1 pkt 1 k.c. wymaga ustalenia osobistej odpowiedzialności za dług spłacającego także okazał się nieuzasadniony.

Pozwany M. B. (1) w apelacji nie wskazał, na czym miało polegać nieprawidłowe prowadzenie sprawy przez powódkę. Jak wynika z zebranego materiału dowodowego w sprawie a w szczególności akt I Co 243/06 powódka prowadziła w sposób prawidłowy postępowanie. Zgłaszała stosowne wnioski dowodowe oraz zarzuty w toku postępowania. Po niekorzystnym rozstrzygnięciu dla powódki, złożyła zażalenie i sprawa została uchylona do ponownego rozpoznania. Sąd po ponownym rozpoznaniu sprawy nadał klauzulę wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika z ograniczeniem odpowiedzialności do majątku wspólnego. Wobec powyższego trudno uznać, iż postępowanie powódki było nieprawidłowe a tym samym zarzut okazał się nieuzasadniony.

Także ostatni zarzut naruszenia prawa procesowego a to art. 207 § 6 k.p.c. oraz art. 217 § 2 k.p.c. poprzez dopuszczenie spóźnionych dowodów z dokumentów przedłożonych przez powódkę wraz z pismem z dnia 12 maja 2014 r., mimo, że powódka nie uprawdopodobniła, że nie zgłosiła ich w pozwie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności.

Zgodnie z art. 207§6 kpc Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba, że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo, że występują inne wyjątkowe okoliczności.

W tym miejscu należy stwierdzić, iż Sąd powinien uwzględnić spóźnione twierdzenia i dowody także wówczas, jeżeli nie spowoduje to zwłoki w rozpoznaniu sprawy. Należy się zgodzić, że dla oceny wpływu spóźnionego powołania na możliwość przewleczenia postępowania istotny będzie stan postępowania istniejący w momencie zgłaszania danego twierdzenia lub dowodu. Jeżeli postępowanie prowadzone po uwzględnieniu spóźnionego materiału procesowego trwałoby dłużej niż postępowanie, w którym materiał ten zostałby pominięty, to sąd takich twierdzeń i dowodów uwzględnić nie może.

W przedmiotowej sprawie powódka J. J. złożyła dowody w postaci dokumentów, które w żaden sposób nie wpłynęły na opóźnienie postępowania a tym bardziej przewlekłość. W tej sytuacji powyższy zarzut należy uznać za nieuzasadniony.

Mając na uwadze wszystkie wskazane wyżej okoliczności Sąd Apelacyjny w Szczecinie na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację pozwanego M. B. (1) jako nieuzasadnioną.

W przedmiocie kosztów procesu Sąd Apelacyjny rozstrzygnął w oparciu o art. 98 kpc w związku z § 6 pkt. 6 w zw. z § 13ust 1 pkt 2 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku sprawie o za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez skarb państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2005 r. nr41, poz 392 ze zm.).