Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2015r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Rudnik (spraw.)

Sędziowie: SO Marek Podwójniak

SR del. Adam Ślipek

Protokolant: st. sekr. sąd. Zdzisława Dróżdż

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Sieradzu Balbiny Stasiak oraz oskarżycieli posiłkowych J. J. (1) i T. J.

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2015r.

sprawy S. K.

oskarżonego o przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 193 kk i art. 288 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu z dnia 07 kwietnia 2015r. wydanego w sprawie II K 912/14

na podstawie art. 437§1 i 2 kpk w zw. z art. 438 pkt 2 i 3 kpk oraz art. 627 kpk w zw. z art. 634 kpk:

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  uchyla rozstrzygnięcie z punktu 1 i na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk oraz art. 67 § 1 kk postępowanie karne przeciwko oskarżonemu S. K. warunkowo umarza na okres próby 1 (jednego) roku przy czym zwrot w opisie czynu „972,00 zł” zastępuje zwrotem „559,85 zł”,

b)  uchyla rozstrzygnięcie z punktu 2,

c)  na podstawie art. 67 § 3 kk nakłada na oskarżonego S. K. obowiązek naprawienia w całości szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez uiszczenie na rzecz pokrzywdzonych J. J. (1) i T. J. kwoty 559,85 zł (pięćset pięćdziesiąt dziewięć złotych osiemdziesiąt pięć groszy),

1.  w pozostałym zakresie utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

2.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem opłaty za obie instancje oraz kwotę 20 (dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z postępowaniem odwoławczym.

Sygn. akt II Ka 162/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 07 kwietnia 2015 roku wydanym w sprawie II K 912/14 Sąd Rejonowy w Sieradzu uznał S. K. za winnego popełnienia występku wyczerpującego dyspozycję art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 193 k.k. i art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. polegającego na tym, że w dniu 23 sierpnia 2014 roku w C., gm. S., woj. (...) działając w zamiarze wdarcia się do budynku mieszkalnego, poprzez umyślne uderzenie metalową felgą w drzwi wejściowe do budynku dokonał ich uszkodzenia, działając na szkodę J. i T. J., ustalając wartość szkody na kwotę 559,85 zł zamiast 972 zł wynikającej z zarzutu i za ten czyn na podstawie art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. przy zastosowaniu art. 58 § 3 k.k. wymierzył mu karę 100 stawek dziennych grzywny przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 10 złotych. Ponadto na podstawie art. 46 § 1 k.k. Sąd orzekł wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez uiszczenie solidarnie na rzecz oskarżycieli posiłkowych J. i T. J. kwoty 559,85 złotych oraz zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 złotych tytułem opłaty oraz kwotę 70 złotych tytułem zwrotu wydatków.

W ustawowym terminie apelację od tego wyroku wniósł oskarżony, który zaskarżył wyrok w całości na swoją korzyść i zarzucił, że został uznany za winnego popełnienia przestępstwa w sytuacji, w której jego zachowanie było spowodowane strachem i wzburzeniem ze względu na przekonanie, że jego córka znajduje się w niebezpieczeństwie. Ponadto skarżący zakwestionował wartość drzwi, które zostały uszkodzone i wskazał, że z pewnością nie zostały uszkodzone na kwotę ponad 500 złotych. Podkreślił również, że jeśli nawet nieświadomie je zniszczył to nastąpiło to z winy oskarżycieli posiłkowych. W konkluzji apelacji oskarżony wniósł o uniewinnienie go od popełnienia zarzucanego mu czynu.

W dniu 03 sierpnia 2015 roku wpłynęło do Sądu Okręgowego w Sieradzu pismo sporządzone przez obrońcę oskarżonego i stanowiące uzupełnienie jego apelacji. W piśmie tym zarzucono zaskarżonemu orzeczeniu szereg naruszeń prawa procesowego, co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia, a mianowicie:

1.  art. 6 k.p.k. w zw. z art. 156 § 1 k.p.k. w zw. z art. 386 § 2 k.p.k. poprzez nieudostępnienie obrońcy oskarżonego na rozprawie w dniu 7 kwietnia 2015 roku treści opinii biegłego rzeczoznawcy, pomimo dwukrotnego oświadczenia obrońcy o niemożności zapoznania się z jej treścią przed rozprawą, a w konsekwencji uniemożliwienie oskarżonemu oraz jego obrońcy wypowiedzenie się co do przeprowadzonego dowodu, co stanowiło rażące naruszenie prawa do obrony oskarżonego i miało istotne znaczenie dla prawidłowej kwalifikacji przypisanego oskarżonemu czynu, determinowanej wartością szkody;

2.  art. 156 § 2 k.p.k. poprzez niedoręczenie obrońcy oskarżonego odpisu opinii biegłego rzeczoznawcy przed zamknięciem przewodu sądowego na rozprawie w dniu 7 kwietnia 2015 roku, co miało znaczenie dla przyjęcia wartości szkody wskazanej w treści opinii, rzutującej na kwalifikację prawną czynu przypisanego oskarżonemu;

3.  art. 201 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego o wezwanie biegłego rzeczoznawcy na rozprawę celem uzupełniającego jego przesłuchania, gdy dowód ten miał istotne znaczenie dla prawidłowej kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu z uwagi na wartość wycenionej szkody;

Ponadto obrońca oskarżonego podniósł zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego znaczenie dla treści rozstrzygnięcia polegającego na dowolnym ustaleniu, że „oskarżonemu towarzyszyło natężenie złej woli, determinacja w działaniu”, gdy wniosek taki nie wynika z materiału dowodowego sprawy, zaś okoliczności zdarzenia, a w szczególności opór sprawiany przez pokrzywdzonych funkcjonariuszom Policji i brak z ich strony reakcji na wielokrotne żądania otwarcia drzwi wskazują, iż działanie oskarżonego podyktowane było wyłącznie chęcią ratowania swojej córki oraz wnuka, co miało znaczenie dla ustalenia odpowiedzialności karnej S. K.. Ostatecznie obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Sieradzu do ponownego rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach postępowania apelacyjnego ewentualnie o zmianę orzeczenia i uniewinnienie oskarżonego od dokonania przypisanego mu czynu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżonego zasługuje na uwzględnienie jedynie w zakresie, w jakim skarżący zakwestionował niewzięcie pod uwagę przy rozstrzyganiu sprawy okoliczności zdarzenia.

Na wstępie rozważań należy zaznaczyć, że ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd meriti w toku rozprawy głównej mogą być skutecznie zakwestionowane, a ich poprawność zdyskwalifikowana, wtedy dopiero, gdyby w procedurze dochodzenia do nich Sąd uchybił dyrektywom art. 7 k.p.k., pominął istotne w sprawie dowody lub oparł się na dowodach na rozprawie nieujawnionych, sporządził uzasadnienie niezrozumiałe, nadmiernie lapidarne, wewnętrznie sprzeczne bądź sprzeczne z regułami logicznego rozumowania, wyłączające możliwość merytorycznej oceny kontrolno-odwoławczej. Zarzut obrazy przepisu art. 7 k.p.k. i w związku z tym dokonania błędnych ustaleń faktycznych może być skuteczny tylko wtedy, gdy skarżący wykaże, że sąd orzekający - oceniając dowody - naruszył zasady logicznego rozumowania, nie uwzględnił przy ich ocenie wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego. Ocena dowodów dokonana z zachowaniem wymienionych kryteriów pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. i brak jest podstaw do kwestionowania dokonanych przez sąd ustaleń faktycznych i końcowego rozstrzygnięcia, gdy nadto Sąd nie orzeknie z obrazą art. 410 k.p.k. i 424§2 k.p.k. oraz nie uchybi dyrektywie art. 5§2 k.p.k.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania i analizując zarzuty podniesione w apelacji oraz w piśmie obrońcy stanowiącym jej uzupełnienie Sąd Okręgowy nie stwierdził uchybień ze strony Sądu I instancji, które rodziłyby wątpliwości co trafności ustaleń Sądu I instancji, zgodnie z którymi to oskarżony działając w zamiarze wdarcia się do budynku mieszkalnego, poprzez umyślne uderzenie metalową felgą w drzwi wejściowe do budynku J. i T. małżonków J. dokonał ich uszkodzenia. Analiza uzasadnienia wyroku Sądu I instancji prowadzi do jednoznacznego wniosku, że dowody przeprowadzone w tej sprawie przez ten Sąd zostały poddane bardzo wszechstronnej ocenie, a z przedstawioną argumentacją co do powodów uznania określonych dowodów za wiarygodne i odmówienia wiary innym dowodom należy w pełni się zgodzić. Przede wszystkim słusznie Sąd I instancji podkreślił, że nie ma najmniejszych przesłanek, aby odmówić wiary zeznaniom funkcjonariuszy Policji A. P. i K. Ł., którzy nie mieli żadnego powodu, aby złożyć w tej sprawie zeznania korzystne dla którejkolwiek ze stron, zaś ich relacje dotyczyły zdarzeń, które miały miejsce w trakcie pełnienia przez nich obowiązków służbowych. Za szczególnie cenne należy uznać zwłaszcza zeznania K. Ł., który podkreślał w swojej relacji, iż widział, jak S. K. uszkadzał drzwi domu J. i małżonków J.. W tej sytuacji Sąd Rejonowy zasadnie odmówił wiary wyjaśnieniom oskarżonego nie przyznającego się do zarzucanego mu czynu. Podkreślić przy tym należy, że w złożonej apelacji oskarżony nie zaprzeczał już tak kategorycznie swojemu sprawstwu skupiając się na tym, że jeżeli dokonał uszkodzenia drzwi, to odbyło się do poza jego świadomością, co było spowodowane strachem i wzburzeniem ze względu na przekonanie, iż jego córka znajduje się w niebezpieczeństwie.

Nie ma również najmniejszych podstaw do kwestionowania ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd I instancji w zakresie, w jakim ustalił on wartość wyrządzonej przez oskarżonego szkody na kwotę 559,85 złotych. Sąd Rejonowy oparł swoje ustalenia w tej części na opinii biegłego A. C., której analiza nakazuje w pełni zgodzić się ze stanowiskiem Sądu I instancji, który opinię tą, jako pełną, jasną i nie zawierającą żadnych wewnętrznych sprzeczności, uznał za w pełni wiarygodną. Za bezpodstawne należy przy tym uznać wszelkie zarzuty obrazy prawa procesowego związane z tą opinią, jak też zarzuty naruszenia przepisów postępowania w zakresie dostępu stron do opinii przed wydaniem w tej sprawie przez Sąd I instancji. Jeżeli chodzi o apelację oskarżonego, to podkreślić należy, że nie przedstawił on w niej żadnych argumentów, które można byłoby wziąć pod uwagę jako okoliczności nie pozwalające uznać opinii biegłego za miarodajną. Sąd Rejonowy w pełni zasadnie oddalił przy tym wniosek o wezwanie biegłego rzeczoznawcy na rozprawę celem wydania przez niego ustnej opinii uzupełniającej, skoro obrońca oskarżonego czy S. K. nie przedstawili jakiejkolwiek okoliczności związanej ze sporządzoną opinią pisemną, która nakazywałaby wydanie przez biegłego ustnej opinii uzupełniającej, zaś – jak już wyżej wspomniano – analiza samej opinii nie dawała żadnych podstaw, aby ją zakwestionować. Poza tym wbrew zarzutom obrońcy oskarżonego miał on dostatecznie dużo czasu, aby przed rozprawą, po przeprowadzeniu której został wydany wyrok, zapoznać się z treścią opinii, która nie była skomplikowana i obszerna, uwzględniając zwłaszcza, iż rozprawa rozpoczęła się w tym dniu dopiero o godzinie 10.45. Sąd Rejonowy nie miał przy tym obowiązku doręczenia z urzędu opinii obrońcy po jej wpłynięciu do akt. Tym samym wszelkie zarzuty postawione Sądowi I instancji, a związane z opinią biegłego i kwestią możliwości zapoznania się z nią przez strony należało uznać za całkowicie bezpodstawne.

Nie oznacza to jednak, że należy w pełni zgodzić się z rozstrzygnięciem Sądu I instancji. Otóż uwzględniając wszystkie okoliczności zdarzenia będącego przedmiotem sprawy nie można uznać za słuszne stanowiska Sądu Rejonowego, iż oskarżony wykazał się natężeniem złej woli i determinacją w działaniu, a społeczna szkodliwość czynu nie była nieznaczne, które to okoliczności stanowiły głównej powody wydania w stosunku do jego osoby wyroku skazującego. W szczególności należy zauważyć, że niezależnie od tego czy faktycznie występowało jakiekolwiek zagrożone dla córki oskarżonego za istotny dla oceny stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego należy uznać stan jego świadomości w tym zakresie. Otóż te informacje, którymi dysponował S. K. w momencie wkroczenia na teren posesji J. i T. J. wskazywały, że oskarżony faktycznie mógł się obawiać o swoją córkę, uwzględniając również wcześniejsze sytuacje konfliktowe pomiędzy jego córką, a ojcem jego wnuka i jego rodzicami i fakt nierespektowania przez ojca dziecka orzeczenia Sądu dotyczącego osoby, z którą dziecko powinno mieszkać. Okoliczności te niewątpliwie należało wziąć pod uwagę przy ferowaniu rozstrzygnięcia, choć z drugiej strony w żadnym wypadku nie mogą one całkowicie ekskulpować zachowania S. K.. W szczególności nie może być w tym wypadku mowy o działaniu z jego strony w stanie wyższej konieczności w sytuacji zwłaszcza, gdy w domu J. i T. J. przebywał również kurator społeczny. Nie ma też jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, iż oskarżony nie miał świadomości, co się wokół niego w tym czasie działo i tego, co wówczas robił. Niemniej jednak opisane wyżej okoliczności zdarzenia, w połączeniu z zaawansowanym wiekiem oskarżonego, jego stanem zdrowia oraz jego dotychczasową niekaralnością za przestępstwa i stosunkowo niewielką wartością wyrządzonej szkody, dają pełną podstawę do skorzystania w tej konkretnej sprawie wobec z instytucji warunkowego umorzenia postępowania, o której mowa w art. 66 kk. Na usprawiedliwienie Sądu I instancji w związku z wydaniem przez ten Sąd wyroku skazującego, należy wskazać, że w świetle przepisów kodeksu karnego obowiązujących przed 01 lipca 2015r., kiedy to swój wyrok wydał Sąd I instancji, nie było możliwości warunkowego umorzenia postępowania w sprawie o czyn z art. 288 § 1 kk w sytuacji, w której szkoda nie została naprawiona ani też sprawca nie uzgodnił z pokrzywdzonym sposobu jej naprawienia. Niemniej jednak od 1 lipca 2015r. istnieje możliwość warunkowego umorzenia postępowania w sprawie o każdy czyn zagrożony karą do 5 lat pozbawienia wolności niezależnie od tego czy szkoda została naprawiona. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd uznał za zasadną zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie rozstrzygnięcia z punktu I na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk oraz art. 67 § 1 kk w obecnym brzmieniu warunkowe umorzenie postępowania na okres próby 1 roku. Uchylenie rozstrzygnięcia skazującego oskarżonego za przypisane mu przestępstwo musiało z kolei skutkować uchyleniem związanego z nim rozstrzygnięcia z punktu 2. Jednakże w związku z tym, że szkoda wyrządzona przez oskarżonego nie została naprawiona, bez wątpienia za zasadne należy w tym wypadku uznać, w razie zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania, nałożenie na podstawie art. 67 § 1 kk na S. K. obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez uiszczenie na rzecz pokrzywdzonych J. i T. J. kwoty 559,85 złotych.

Reasumując Sąd Okręgowy, uznają apelację za w części zasadną, na podstawie art. 437§1 i 2 kpk w zw. z art. 438 pkt 2 i 3 kpk, zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  uchylił rozstrzygnięcie z punktu 1 i na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk oraz art. 67 § 1 kk postępowanie karne przeciwko oskarżonemu S. K. warunkowo umorzył na okres próby 1 roku, przy czym zwrot w opisie czynu „972,00 zł” zastąpił zwrotem „559,85 zł”,

b)  uchylił rozstrzygnięcie z punktu 2,

c)  na podstawie art. 67 § 3 kk nałożył na oskarżonego S. K. obowiązek naprawienia w całości szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez uiszczenie na rzecz pokrzywdzonych J. J. (1) i T. J. kwoty 559,85 złotych,

zaś w pozostałym zakresie utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 634 kpk Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 60 złotych tytułem opłaty za obie instancje (na podstawie art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych - tekst jednolity: Dz.U. z 1983r., Nr 49, poz. 223 z późniejszymi zmianami) oraz kwotę 20 złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z postępowaniem odwoławczym, nie znajdując jakichkolwiek podstaw do zwolnienia go z obowiązku uiszczenia tychże kosztów.