Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 kwietnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Piotr Feliniak

Sędziowie: SA Krzysztof Eichstaedt

SA Sławomir Wlazło (spr.)

Protokolant: sekr. sąd. Jadwiga Popiołek

przy udziale: K. G., Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Łodzi

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2015 r., sprawy

1)  A. A. z art. 148 § 1 kk;

2)  M. P. z art. 160 § 2 kk ;

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego A. A.
oraz prokuratora w odniesieniu do oskarżonej M. P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 27 października 2014 r. sygn. akt IV K 59/14

1)  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelacje za oczywiście bezzasadne;

2)  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz:

–

adwokata H. K. - obrońcy oskarżonego A. A.,

–

adwokata T. C. - obrońcy oskarżonej M. P.,

kwoty po 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych tytułem zwrotu kosztów niepłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

1)  zwalnia oskarżonego A. A. od kosztów sądowych za drugą instancję, zaś kosztami związanymi z apelacją prokuratora obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt II AKa 13/15

UZASADNIENIE

A. A. został oskarżony o to, że w okresie czasu co najmniej od dnia 20 września 2013 roku do dnia 23 września 2013 roku w Ł., działając z zamiarem ewentualnym pozbawienia życia swojej małoletniej córki N. P. ur. (...), wielokrotnie uderzał ją otwartą ręką i pięścią w głowę oraz inne części ciała, uderzał jej głową w elementy łóżka i jej łóżeczka, rzucał nią na łóżko oraz potrząsał nią, powodując u niej obrażenia w postaci: krwiaków podtwardówkowych na sklepistości i podstawie mózgu, krwiaków podpajęczynówkowych na sklepistości i podstawie mózgu, wybroczyn krwawych w prawym płacie skroniowym mózgu, obrzęku mózgu, różnoczasowych sińców w powłokach głowy, twarzy, szyi, klatki piersiowej, brzucha, prawej kończyny górnej i prawej kończyny dolnej, podbiegnięcia krwawe w tkance podskórnej głowy, lewym mięśniu skroniowym, tkankach przykręgosłupowych kręgosłupa szyjnego oraz mięśniach pleców i lewej kończyny dolnej, podspojówkowych wybroczyn krwawych lewego oka, śródskórnych wybroczyn krwawych powiek lewego oka, różnoczasowych otarć naskórka szyi, prawej kończyny górnej i prawej kończyny dolnej, których skutkiem była śmierć pokrzywdzonej, tj. o przestępstwo z art. 148 § 1 k.k.

M. P. została oskarżona o to, że w okresie czasu od dnia 20 września 2013 roku do dnia 23 września 2013 roku w Ł., będąc matką N. P., na której ciążył obowiązek opieki nad małoletnią córką, naraziła ją na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w ten sposób, że widząc obrażenia ciała małoletniej córki w postaci: różnoczasowych sińców w powłokach głowy, twarzy, szyi, klatki piersiowej, brzucha, prawej kończyny górnej i prawej kończyny dolnej, podspojówkowych wybroczyn krwawych lewego oka, śródskórnych wybroczyn krwawych powiek lewego oka, różnoczasowych otarć naskórka szyi, prawej kończyny górnej i prawej kończyny dolnej, które wraz z obrażeniami głowy w postaci: krwiaków podtwardówkowych na sklepistości i podstawie mózgu, krwiaków podpajęczynówkowych na sklepistości i podstawie mózgu, wybroczyn krwawych w prawym płacie skroniowym mózgu oraz obrzęku mózgu, powstały na skutek wielokrotnego uderzania N. P. przez jej ojca – A. A. i w konsekwencji skutkowały śmiercią dziecka, nie zapewniła dziecku wyspecjalizowanej pomocy medycznej, w celu poddania go badaniu i leczeniu pomimo, że widoczne obrażenia ciała dziecka wskazywały na konieczność niezwłocznego udzielenia mu takiej pomocy, tj. o przestępstwo z art. 160 § 2 k.k.

Sąd Okręgowy w Łodzi wyrokiem z dnia 27 października 2014 roku w sprawie IV K 59/14 orzekł:

1)  oskarżonego A. A. uznał za winnego dokonania zarzucanego mu czynu z tym, iż wyeliminował z opisu czynu słowo „wielokrotnie” i za to na podstawie art. 148 § 1 k.k. wymierzył mu karę 25 lat pozbawienia wolności;

2)  na podstawie art. 63 §1 k.k. zaliczył oskarżonemu A. A. na poczet orzeczonej kary okres rzeczywistego pozbawienia wolności w przedmiotowej sprawie od dnia 23 września 2013 roku;

3)  oskarżoną M. P. uniewinnił od popełnienia zarzucanego jej czynu i w tym zakresie kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa;

Wyrok zawiera także rozstrzygnięcia o kosztach obrony z urzędu i kosztach sądowych.

Apelacje od powyższego wyroku złożyli: prokurator w odniesieniu do oskarżonej M. P. i obrońca oskarżonego A. A..

Prokurator zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść oskarżonej M. P. i zarzucił obrazę przepisów postępowania karnego, które miały wpływ na treść orzeczenia, art. 7 kpk, art. 410 kpk i art. 424 § 1 pkt. 1 kpk, poprzez dowolną ocenę zebranych w sprawie dowodów wbrew zasadom prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego a w szczególności, poprzez nadanie opinii z dnia 23 września 2014 roku sporządzonej przez dr n.med. M. B. z Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) w Ł. rangi dowodu przesądzającego o braku świadomości oskarżonej M. P. o stanie zdrowia jej dwumiesięcznej córki N. w dniach od 20 do 22 września 2013 roku, na której ciążył obowiązek opieki z pominięciem innych dowodów zebranych w sprawie na tą okoliczność, podczas gdy sekwencja kolejno zaobserwowanych przez oskarżoną M. P., stale sprawującą opiekę nad córką N., obrażeń na ciele dziecka na przestrzeni trzech dni, co potwierdzają wyjaśnienia oskarżonego A. A. oraz zeznania świadków: B. A., A. R., A. W., J. O. i A. L., uznanych przez Sąd za wiarygodne, opinia z przeprowadzonej sekcji zwłok dziecka stwierdzająca obrażenia w postaci: krwiaków podtwardówkowych na sklepistości i podstawie mózgu, krwiaków podpajęczynówkowych na sklepistości i podstawie mózgu, wybroczyn krwawych w prawym płacie skroniowym mózgu, obrzęku mózgu, różnoczasowych sińców w powłokach głowy, twarzy, szyi, klatki piersiowej, brzucha, prawej kończyny górnej i prawej kończyny dolnej, podbiegnięcia krwawe w tkance podskórnej głowy, lewym mięśniu skroniowym, tkankach przykręgosłupowych kręgosłupa szyjnego oraz mięśniach pleców i lewej kończyny dolnej, podspojówkowych wybroczyn krwawych lewego oka, śródskómych wybroczyn krwawych powiek lewego oka, różnoczasowych otarć naskórka szyi, prawej kończyny górnej i prawej kończyny dolnej oraz gojące się załamania sześciu żeber po lewej stronie, których skutkiem była śmierć pokrzywdzonej w dniu 23 września 2013 roku z powodu obrażeń głowy ze śródczaszkowymi wylewami krwi powikłanymi obrzękiem mózgu, dowodziły, że oskarżona M. P., biorąc pod uwagę skalę i rodzaj stwierdzonych u pokrzywdzonej obrażeń wewnętrznych i zewnętrznych, była świadoma stanu zdrowia dziecka w stopniu zagrażającym jego życiu a w szczególności miała tą świadomość w dniu 22 września 2013 roku i pomimo tego nie zapewniła dziecku udzielenia fachowej pomocy medycznej, które to błędy znalazły odzwierciedlenie w sporządzonym uzasadnieniu wyroku.

Podnosząc powyższe prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Obrońca oskarżonego A. A. zaskarżył wyrok w całości i zarzucił:

I.  obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, tj.:

1)  art. 201 k.p.k. i art. 170 § 1 pkt 2) i 5) k.p.k. w zw. z art. 447 § 3 k.p.k. poprzez niesłuszne oddalenie wniosku dowodowego zgłoszonego przez obrońcę w piśmie z dnia 20 października 2014 r. o wydanie w sprawie pisemnej opinii uzupełniającej, w sytuacji gdy w opinii z dnia 23 września 2014 r. oraz ustnej opinii złożonej na rozprawie w dniu 3 października 2014 r.:

a)  biegły dr M. B. nie wyjaśnił mechanizmu śmierci N. P.,

b)  biegły dr M. B. biegły oparł się wyłącznie na domniemaniu, że oskarżony A. A. uderzył N. P. z pięści w twarz,

c)  biegły dr M. B. nie poddał analizie wyników badań morfologii (k. 158) oraz gazometrii (k. 159), które istotnie odbiegały od norm referencyjnych,

d)  biegły dr M. B. nie odniósł się do zapisów w dokumentacji medycznej N. P. z Miejskiej Przychodni (...) w Ł. (str. 22 opinii z dn. 23.09.2014 r.), w której przy wpisie z dnia 9 lipca 2013 r. zawarto symbol „PMS”, a następnie przy wpisie z dnia 10 lipca 2013 r. symbol „PM”,

e)  biegły dr M. B. nie odniósł się do występujących u N. P. stanów ulewania pokarmu z podbiegnięciami krwawymi;

w następstwie czego Sąd Okręgowy dokonał ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia w oparciu o opinię niepełną i niejasną, która wbrew zakreślonej tezie dowodowej nie wyjaśniała wszystkich jawiących się z materiału dowodowego przyczyn śmierci N. P., także z powodów medycznych,

1)  art. 201 k.p.k. i art. 170 § 1 pkt 2) i 5) k.p.k. w zw. z art. 447 § 3 k.p.k. poprzez nietrafne oddalenie wniosku dowodowego obrony z dnia 20 października 2014 r. w przedmiocie wydania przez biegłego dr M. B. samodzielnie lub wspólnie z biegłym z zakresu neurochirurgii dziecięcej opinii uzupełniającej w zakresie wyjaśnienia okoliczności podnoszonych we wniosku z dnia 20 października 2014 r.;

2)  art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k. i art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegającej na niesłusznym daniu wiary opinii sądowo lekarskiej wydanej przez katedrę i Zakład Medycyny Sądowej (...) w Ł., uzupełnionej następnie pisemnie i ustnie przez biegłego dr M. B. w sytuacji gdy:

a)  opinia ta nie wyjaśnia mechanizmu śmierci N. P. i opiera się wyłącznie na domniemaniu wątpliwych co do wartości dowodowej wyjaśnieniach złożonych bez udziału obrońcy, że oskarżony A, A. uderzył dziecko w twarz z pięści,

b)  opinia nie zawiera szczegółowej analizy wyników badań morfologii (k. 158) i gazometrii (k. 159) N. P., a pomimo tego opinia zawiera kategoryczny wniosek, że wyniki te nie miały żadnego znaczenia i związku z późniejszym zgonem dziecka,

c)  biegły dr M. B. na rozprawie w dniu 3 października 2014 r. podał, że wyniki gazometrii (k. 159) pochodzą z badania krwi żylnej N. P., w sytuacji gdy na k. 159 brak informacji skąd pobrano krew do badania, a podane tam normy referencyjne są właściwe dla krwi tętniczej a nie żylnej,

d)  biegły dr M. B. na rozprawie w dniu 3 października 2014 r. podał, że wynik badania morfologicznego w zakresie płytek krwi (k. 158) jest tylko nieznacznie podwyższony, podczas gdy ich poziom u N. P. wynosił aż 634 przy normie od 140.0 do 440.0 i nie zostało wyjaśnione, czy taki stan może prowadzić do wystąpienia wylewów krwi do przestrzeni mózgowej,

e)  opinia pomija i nie odnosi się do wyników pozostałych badań morfologicznych N. P. (k. 158) istotnie odbiegających od normy, a w konsekwencji nie wyjaśnia, czy takie anormalne wyniki mogły mieć związek ze śmiercią dziecka,

f)  opinia nie zawiera analizy, dokumentacji medycznej z okresu okołoporodowego, w konsekwencji czego nie wyjaśnia, czy w okresie tym mogły występować powikłania mogące doprowadzić do śmierci dziecka,

powyższe czyni uprawnionym zarzut, że Sąd Okręgowy dokonał istotnych w sprawie ustaleń faktycznych w oparciu o opinię niepełną i niejasną, która wbrew tezie dowodowej nie wyjaśniała wszystkich możliwych mechanizmów śmierci N. P. jawiących się z zebranego w sprawie materiału dowodowego i sprowadzała się wyłącznie do potwierdzenia tezy aktu oskarżenia,

1)  art. 201 k.p.k. i art. 170 § 1 pkt 2), 3) i 5) k.p.k. w zw. z art. 447 § 3 k.p.k. poprzez nietrafne oddalenie wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego z k. 772, podczas gdy dla oceny stanu zdrowia psychicznego oskarżonego istotne znaczenie może mieć występowanie u niego padaczki, zwłaszcza z punktu widzenia obligatoryjnej obrony z art. 79 § 1 pkt 3) k.p.k., co z kolei mogło rzutować na wartość dowodową czynności procesowych przeprowadzonych z udziałem oskarżonego bez udziału obligatoryjnego obrońcy, a dowód z opinii neurologa zmierzał do ustalenia, czy u oskarżonego występuje ta jednostka chorobowa, mając na uwadze treść dokumentacji z k. 328;

2)  art. 193 § 1 k.p.k. poprzez formułowanie (na stronie 7 i 16 uzasadnienia wyroku stanowiska dotyczącego stanu zdrowia psychicznego oskarżonego w zakresie epilepsji bez wymaganej wiedzy specjalistycznej i w konsekwencji argumentowanie przez Sad również bez wymaganej wiedzy specjalistycznej, że oskarżony nie jest chory na padaczkę a lek D. C. 300 przyjmował w związku z zaburzeniami osobowości;

3)  art. 167 k.p.k. i art. 366 § 1 k.p.k. poprzez uchylenie się przez Sąd Okręgowy od dążenia do wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy w zakresie ustalenia, czy u oskarżonego A. A. została zdiagnozowana padaczka, w sytuacji gdy:

a)  dotyczące oskarżonego zaświadczenie lekarskie z dnia 19 sierpnia 2013 r. (k. 328), wydane przez lekarza neurologa zawiera zapis: „Rozpoznanie: Omdlenie. Epilepsja",

b)  w kopercie opisanej jako k. 328 znajduje się nośnik danych CD z zapisem badania CTG głowy wykonanego u A. A., który nie był w sprawie przedmiotem analizy zarówno ze strony Sądu jak i powołanych biegłych psychiatrów,

c)  z zebranego materiału dowodowego wynika, że oskarżony zażywał lek o nazwie D. (...), także w trakcie pobytu w Areszcie Śledczym, a biegłe lekarze psychiatrzy stwierdzili, że jest to lek przeciwpadaczkowy (protokół rozprawy z dn. 31.07.2014 r., str. 4),

czego następstwem było niesłuszne tłumaczenie tych okoliczności przez Sąd Pierwszej Instancji na niekorzyść oskarżonego i przyjęcie, że nie cierpi on na padaczkę, pomimo, że zebrany materiał dowodowy uzasadniał wyciągniecie przeciwnych wniosków w tym zakresie,

1)  art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k. i art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez niesłuszne danie wiary opinii psychiatrycznej dotyczącej oskarżonego A. A. z dnia 10 lutego 2014 r., uzupełnionej na rozprawie w dniu 31 lipca 2014 r., w sytuacji gdy:

a)  biegłe przyjęły, że u oskarżonego nie została stwierdzona padaczka, podczas gdy na karcie 328 znajduje się diagnoza tej choroby potwierdzona badaniem CT głowy oskarżonego, którą to dokumentację biegłe pominęły,

b)  biegłe nie przeprowadziły badania stanu zdrowia psychicznego oskarżonego pod kątem charakteropatii padaczkowej, do której wystąpienia może prowadzić źle leczona padaczka (protokół rozprawy z dn. 31.07.2014 r., str. 4),

c)  biegłe w opinii nie wzięły pod uwagę zażywania przez oskarżonego leku D. C. 300 i nie wypowiedziały się, czy działanie tego leku mogło mieć wpływ na stan zdrowia psychicznego A. A. oraz czy mogło powodować zniesienie u niego zdolności do kierowania swoim postępowaniem oraz rozumienia jego znaczenia;

1)  art. 366 § 1 k.p.k. poprzez niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy dotyczących możliwej przyczyny śmierci N. P. w zakresie ustalenia, czy w trakcie porodu dziecka występowały komplikacje okołoporodowe, a jeżeli tak, to czy mogły mieć one wpływ na późniejszy stan zdrowia N. P. prowadząc do jej śmierci z powodów niemedycznych, zwłaszcza, że:

a)  jak wynika z zeznań świadka B. A. w okresie ciąży M. P. była leczona w Centrum (...) z powodu komplikacji (protokół rozprawy z dn. 23.07.2014 r., str. 9), co potwierdza także świadek A. R. (k. 423),

b)  w dokumentacji medycznej N. P. z Miejskiej Przychodni (...) w Ł. (str. 22 opinii biegłego dr M. B. z dn. 23.09.2014 r.), przy dacie 9 lipca 2013 r. widnieje wpis „PMS”, a następnie przy dacie 10 lipca 2013 r. wpis „PM”;

1)  art. 167 k.p.k. i art. 170 § 1 pkt 2) i 5) k.p.k. w zw. z art. 447 § 3 k.p.k. poprzez niesłuszne oddalenie wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego o zażądanie wydania karty wyjazdu Pogotowia do N. P. w dniu 28 sierpnia 2013 r., a który zmierzał do ustalenia stanu zdrowia zmarłego dziecka z punktu widzenia przyczyny zgonu w związku z możliwą, na podstawie materiału dowodowego (zeznania świadka B. A. k. 179, 381, protokół rozprawy z dn. 23.07.2014 r. str. 10), niewydolnością oddechową dziecka przed przyjazdem karetki pogotowia dniu 28.08.2013 r.,

2)  art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegającej na:

a)  dowolnym przyjęciu przez Sąd, że z zeznań świadka A. L. (k. 79-80, 687-688) wynika, że oskarżony uderzył N. P. z pięści w twarz po godzinie 11:00 w niedzielę,

b)  niesłusznym daniu wiary wyjaśnieniom oskarżonego A. A. (k. 87-89, 220-231), jakoby oskarżony w dniu 20 września 2013 r. zrzucił N. P. z kolan powodując uderzenie się dziecka głową o kant łóżka, jakoby bujał się z dzieckiem uderzając główką o kant łóżka oraz jakoby uderzył dziecko z otwartej ręki w twarz po czym zaczęły wychodzić zasinienia, w sytuacji gdy:

–

z wyjaśnień oskarżonego wynika, że w dniu 20 września 2013 r. był w pracy od rana do popołudnia (k. 227),

–

z wyjaśnień oskarżonej M. P. wynika, że w dniu 20 września 2013 r. oskarżony wstał rano do pracy o godzinie 6:30 (k. 106,347),

–

z zeznań świadka A. R. wynika, że w dniu 20 września 2014 r. ok. godziny 10:00 była w mieszkaniu oskarżonych, „(...)Arka nie było w domu" dziecko nie miało żadnych obrażeń za wyjątkiem lekkiego zasinienia pod prawym okiem (k. 424),

–

z wydruków z portalu społecznościowego F. (k. 654) wynika, ze oskarżona M. P. zamieściła zdjęcie w dniu 20 września 2013 r. przedstawiające oskarżonego trzymającego N. P. na kolanach, z którego to zdjęcia nie wynika, aby dziecko miało jakiekolwiek obrażenia,

–

w kontekście opinii biegłej psycholog z dnia 15 listopada 2013 r. (str. 6 opinii), stojącej na stanowisku, iż przyznanie do winy ze strony oskarżonego A. A. ma wyłącznie charakter deklaratywny,

a)  dowolnym przyjęciu przez Sąd Okręgowy, że przyczyna zgonu dziecka nie budzi żadnych wątpliwości (str. 5 uzasadnienia) i jest niepodważalna (str. 17 uzasadnienia), w sytuacji gdy w toku postępowania nie zostały wyjaśnione wszystkie jawiące się z materiału dowodowego przyczyny śmierci N. P., także te o charakterze medycznym,

b)  uchylenie się od oceny wartości dowodowej wyjaśnień oskarżonego złożonych w postępowaniu przygotowawczym oraz na rozprawie w dniu 3 października 2014 r. (str. 6 protokołu rozprawy), w których oskarżony opisał w jakich okolicznościach doszło do sporządzenia oświadczenia z k. 69 oraz, że treść tego oświadczenia została oskarżonemu podyktowana przez funkcjonariusza Policji, oraz umotywował dlaczego na wcześniejszym etapie postępowania przyznał się do popełnienie zarzucanego mu czynu;

1)  art. 174 k.p.k. poprzez oparcie rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego na zaliczonym w poczet materiału dowodowego oświadczeniu (k. 69),

czego skutkiem był

I.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych przez Sąd Okręgowy za podstawę zaskarżonego wyroku, który miał istotny wpływ na treść tego orzeczenia, a polegający na niesłusznym przyjęciu, że na podstawie zgromadzonych dowodów można uznać za uprawniony wniosek, że oskarżony A. A. popełnił zarzucane mu przestępstwo wyczerpując swoim zachowaniem dyspozycje art. 148 § 1 k.k., w sytuacji gdy brak jest ku temu wystarczających dowodów, a skazanie w tym zakresie opiera się na domniemanym sprawstwie oraz wyjaśnieniach oskarżonego A. A. złożonych bez udziału obligatoryjnego obrońcy, które oskarżony odwołał na rozprawie w dniu 23 lipca 2014 r. oświadczając, że nie przyznaje się do winy.

Mając na uwadze powyższe obrońca wniósł o:

1)  zwrócenie się przez Sąd do (...) Centrum (...) . (...) w Ł. z wnioskiem o nadesłanie wszelkiej dokumentacji medycznej dotyczącej M. P., a związanej z jej hospitalizacją w okresie okołoporodowym,

2)  zwrócenie się przez Sąd do Wojewódzkiej (...) w Ł. z wnioskiem o nadesłanie karty wyjazdu karetki pogotowia do N. P. w dniu 28 sierpnia 2013 r.,

3)  dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego neurochirurga na okoliczność przyczyn śmierci N. P., a w szczególności czy śmierć ta mogła być następstwem stanu zdrowia dziecka mając na uwadze całość zebranej w sprawie dokumentacji medycznej dotyczącej N. P., w szczególności wyniki gazometrii (k. 159) oraz morfologii (k. 158) dziecka, a także czy można wykluczyć, że śmierć dziecka była następstwem niewydolności oddechowej lub zaburzeń układu krwionośnego,

4)  zwrócenie się przez Sąd do Dyrektora Aresztu Śledczego w Ł. z wnioskiem o nadesłanie dokumentacji lekarskiej oskarżonego A. A. z okresu jego osadzenia w tej jednostce,

5)  dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego neurologa na okoliczność, czy i od kiedy u oskarżonego występuje padaczka oraz na okoliczność przyczyn przepisania oskarżonemu leku D. C. 300,

6)  po przeprowadzeniu dowodu z punktu 5 wnoszę o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłych lekarzy psychiatrów na okoliczność oceny stanu zdrowia psychicznego oskarżonego z uwzględnieniem dokumentacji medycznej znajdującej się na karcie 328, a w przypadku stwierdzenia u oskarżonego padaczki, także na okoliczność czy choroba ta była leczona prawidłowo oraz czy u oskarżonego nie występuje choroba psychiczna pod postacią charakteropatii padaczkowej.

Powołując się na powyższe zarzuty obrońca wniósł o:

1)  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Łodzi do ponownego rozpoznania,

2)  zasądzenie zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu apelacyjnym, wraz z podatkiem VAT, oświadczając przy tym, że koszty te nie zostały mi uiszczone ani w części ani w całości.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Apelacje obrońcy oskarżonego jak i prokuratora nie zasługiwały na uwzględnienie, a podniesione w nich argumenty, po przeprowadzeniu kontroli instancyjnej okazały się bezzasadne i to w stopniu oczywistym. Tym samym nie mogły stanowić podstawy ani do zmiany ani do uchylenia zaskarżonego orzeczenia.

Sąd Apelacyjny utrzymał zatem w mocy zaskarżony wyrok nie podzielając argumentów zawartych w apelacjach.

Analiza akt sprawy, jak i uzasadnienia wyroku Sądu I instancji, prowadzi do wniosku, że Sąd ten w sposób rzetelny i kompletny zebrał materiał dowodowy, a także wnikliwie go rozważył, stosując zarówno obowiązujące przepisy prawa, jak i zasady logiki i doświadczenia życiowego. Zarzut dowolnej oceny dowodów jest słuszny tylko wówczas, gdy skarżący przytoczy okoliczności wskazujące, że Sąd I instancji dokonał swych ustaleń pomijając istotne dowody, ignorując powszechnie akceptowaną wiedzę, czy doświadczenie życiowe, a zasadność dokonanych ocen i wniosków nie odpowiada zasadom logicznego rozumowania. Autor apelacji takich okoliczności nie przedstawił. W ocenie Sądu Apelacyjnego, dokonana w niniejszej sprawie ocena dowodów została przeprowadzona w sposób szczegółowy i z uwzględnieniem zasad wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego. Sąd Okręgowy precyzyjnie wskazał jakie okoliczności uznał za udowodnione, a także które ze zgromadzonych dowodów i z jakiego powodu uznał za wiarygodne, a którym tej wiarygodności odmówił. Tok rozumowania Sądu Okręgowego przedstawiony w pisemnych motywach wyroku jest czytelny i poprawny logicznie, zaś wywiedzione ostatecznie wnioski oparte zostały w całości na wynikających z materiału dowodowego przesłankach.

Odnosząc się do podnoszonych w apelacjach zarzutów, należy wskazać, iż stanowią one w istotnym zakresie jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu Okręgowego.

Obrońca oskarżonego w apelacji nie przytoczył , zdaniem Sądu Apelacyjnego nadających się do zaaprobowania argumentów ani dowodów, które miałyby potwierdzać stawianą tezę o niewiarygodności wyjaśnień oskarżonego złożonych w postępowaniu przygotowawczym , a co za tym idzie o niewinności oskarżonego. Wbrew bowiem twierdzeniom obrońcy , oskarżony A. A. konsekwentnie i szczegółowo opisał przebieg zdarzeń od 20 do 23 września 2013 roku . Wskazał jak w tych dniach zachowywał się w stosunku do swej córki , w jaki sposób uderzał ją , jak zrzucił ją ze swych kolan gdy ta na nich siedziała . Oskarżony wyjaśnił również w jaki sposób jego córka N. P. uderzała głową o łóżko i , że to on był tego sprawcą . Oskarżony wyjaśnił , iż bujał ją , gdy ta siedziała na jego kolanach , a wtedy uderzała ona głową o łóżko .

Taką wersję oskarżony konsekwentnie wskazywał w toku całego postępowania przygotowawczego . W postępowaniu sądowym nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu , nie zakwestionował treści swych uprzednich wyjaśnień ( w których opisał przebieg wydarzeń ) , ani nie przestawił innej wersji zdarzeń .

Oparcie się zatem sądu I instancji na wyjaśnieniach A. A. złożonych w postępowaniu przygotowawczym było zasadne , a taka ocena pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. – będąc oceną swobodną , a nie dowolną .

Zauważyć przy tym należy , że oskarżony jeszcze przed złożeniem , formalnych wyjaśnień w sprawie , sporządził własnoręczne oświadczenie , w którym przyznał się do spowodowania zgonu swej córki i opisał przebieg zdarzeń , w jakich do tego doszło . Oświadczenie to zostało sporządzone bez jakiegokolwiek przymusu i to w sytuacji gdy organy ścigania nie wiedziały jaki był przebieg zdarzeń w mieszkaniu oskarżonego , w którym doszło do zgonu N. P. .

Sąd I instancji oceniając wyjaśnienia oskarżonego , oparł się na tym oświadczeniu , wskazując , że jego treść jest tożsama z wyjaśnieniami A. A. , co wskazuje na jego konsekwencje w przedstawianej wersji zdarzeń w postępowaniu przygotowawczym.

Czyniąc tak sąd nie uchybił treści art. 174 k.p.k. ponieważ wyjaśnień oskarżonego nie zastąpił treścią tego oświadczenia . Zakaz dowodowy określony w tym przepisie uniemożliwia sądowi opieranie się na treści dokumentów , jeżeli są one odmienne od wyjaśnień oskarżonego , a wręcz im przeczą . Celem tego zakazu dowodowego jest zatem nienaruszalność prawa do obrony , przejawiająca się w prawie do dowolnych w treści wyjaśnień składanych w postępowaniu karnym . Stanowisko takie wynika wprost z brzmienia art. 174 k.p.k. , a nadto potwierdzone jest stanowiskiem judykatury choćby postanowieniem Sądu Najwyższego w sprawie VKK 366/12 z dnia 22 stycznia 2013 roku .

Zauważyć również należy , że treść wyjaśnień oskarżonego koreluje z obrażeniami ciała u N. P. , stwierdzonymi w wydanej w sprawie opinii , przez biegłego M. B. . Biegły ten szczegółowo wskazał jakich obrażeń doznała pokrzywdzona oraz jaki był mechanizm ich powstania i zgonu pokrzywdzonej .

Biegły B. wskazał , że obrażenia ciała u pokrzywdzonej mogły powstać w okolicznościach wskazanych przez oskarżonego , a przyczyną zgonu N. P. były obrażenia śródczaszkowe , które spowodować mogły tylko i wyłącznie czynniki zewnętrzne .

Biegły wydając opinię w tej sprawie uczynił to rzetelnie , sumiennie i po uprzednim badaniu ciała pokrzywdzonej oraz w oparciu o wiedzę medyczną , której nie sposób zakwestionować . W toku postępowania sądowego odpowiedział na wszystkie pytania stron postępowania jak i sądu , udzieli szczegółowych wyjaśnień , a swoje stanowisko uzasadnił logicznie w oparciu o wiedzę medyczną i doświadczenie .

Biegły B. odpowiadając na pytania obrony ( ustne na rozprawie oraz złożone na piśmie ) zdezawuował twierdzenia obrony , zmierzające do eksponowania innego mechanizmu zgonu N. P. niż ten , który był rzeczywisty . Biegły wskazał , że twierdzenia obrony oderwane są od obrażeń ciała u pokrzywdzonej i stanowią hipotezy lansowane przez osobę nie mającej wiedzy medycznej .

Do każdej takiej hipotezy biegły odniósł się i podał , że :

- przyczyna zgonu N. P. nie budzi wątpliwości z uwagi na obrażenia śródczaszkowe , urazy głowy ,

- wykluczone jest samoistne uduszenie się pokrzywdzonej np. od za silnie zawiązanej czapki gdyż nie wystąpiła u niej sinica , a zasinienie , brak jest przy tym jakichkolwiek obrażeń zewnętrznych na to wskazujących ,

- wykluczone jest zagardlenie ponieważ nie stwierdzono tego w obrazie sekcyjnym,

- złamanie żeber u pokrzywdzonej nie miało wpływu na jej zgon ,

- hospitalizacja N. P. w dniu 28 sierpnia 2013 roku nie była związana z obrażeniami ciała i nie miała żadnego związku z późniejszym zgonem , powodem hospitalizacji było ulewanie , a nie duża kwasica .

Konkludując biegły stwierdził , że przyczyna zgonu pokrzywdzonej nie budzi żadnych wątpliwości , a wyjaśnienia oskarżonego tłumaczą jak doszło do obrażeń ciała u N. P. .

Z takim stanowiskiem nie może pogodzić się obrona , która nie posiadając wiedzy medycznej , eksponuje swoją wersję wydarzeń , która to wersja oderwana jest nie tylko od niej , ale również od materiału dowodowego w sprawie . Obrona przedstawia wbrew dowodom w sprawie hipotezy opierając się na wiedzy członka swojej rodziny ( matka obrońcy jest pediatrom i rozmawiała z biegłym na temat sprawy o czym ten nadmienia w swej opinii biegły K.781 ) oraz podręcznikach medycznych .

W oparciu o to , obrona w apelacji próbuje zdyskredytować opinię biegłego M. B. , nie przedstawiając jednak żadnych zarzutów co do tej opinii , a jedynie wskazując , że jest ona niepełna i niejasna . Twierdzenie to wywodzi obrona nie z zarzutów formułowanych wobec treści opinii , a z własnego przekonania oraz okoliczności , o których powyżej . Obrona nie dostrzega , że u pokrzywdzonej nastąpiły obrażenia ciała , obrażenia śródczaszkowe i to te obrażenia w powiązaniu z wyjaśnieniami oskarżonego wskazują na mechanizm zgonu . Obrona nie zauważa , co wskazał biegły , że przyczyny zgonu na , które przedstawia obrońca mogą być brane pod uwagę , przy ustaleniach faktycznych gdy do zgonu doszło , a nie ma żadnych zewnętrznych objawów wskazujących na zgon .

Takie wersje zdarzeń , jak zaprezentowane w apelacji , obrona eksponowała już w toku postępowania przed sądem I instancji .

Sąd I instancji wersje te weryfikował . Dopuścił dowód z uzupełniającej pisemnej opinii biegłego M. B. , a nadto wezwał biegłego na rozprawę w celu wydania przez niego opinii ustnej . Opinie uzupełniające biegły wydał odpowiadając na pytania pisemne jak i ustne obrony . Na wszystkie pytania udzielił fachowej odpowiedzi , a stanowisko swe prawidłowo uzasadnił . Brak jest zatem podstaw do podważenia treści tej opinii i uznania jej za nie pełną i nie jasną .

Uznać należy , że apelacja obrony , w tym zakresie to jest kwestionowania opinii biegłego M. B. , stanowi jedynie dalszą polemikę z ustaleniami biegłego , z którymi obrona nie może się pogodzić .

W tej sytuacji zarzuty obrony pod adresem opinii wydanej przez biegłego M. B. uznać należy za bezzasadne , a ustalenia sądu oparte na niej za prawidłowe i pozostające pod ochroną art. 7 k.p.k.

Za takie same uznać należy zarzuty obrony pod adresem opinii wydanej przez biegłych lekarzy psychiatrów . Z opinii tej , jasnej i pełnej , wydanej po uprzednim szczegółowym badaniu oskarżonego i w oparciu o akta sprawy , w tym dokumenty z k.328 i – wynika , że nie ma żadnych podstaw do kwestionowania poczytalności oskarżonego i nie ma żadnych podstaw do uznania , że u oskarżonego występuje epilepsja . Biegli podali dlaczego takiej diagnozy postawić nie mogą i dlaczego sam fakt przyjmowania leku (...) , przez oskarżonego nie świadczy , o tym że występuje u niego epilepsja . Opinie biegli wydali nie tylko pisemnie ale i ustnie na rozprawie ( obrona zadawała pytania ) , a uczynili to w oparciu o całość materiału dowodowego w sprawie , co zaznaczyli w części wstępnej opinii. Twierdzenie obrony o tym , że z jakimś dokumentem z akt sprawy biegli nie zapoznali się , jest zatem gołosłowne .Nie ma oparcia w aktach sprawy twierdzenie obrony , że sąd I instancji oparł swe ustalenia , w zakresie braku epilepsji u oskarżonego , na podstawie własnej wiedzy , a nie na opinii biegłych . To bowiem , z tej opinii ten fakt wynika . Sąd I instancji w pisemnych motywach orzeczenia jako dowód , na to ustalenie faktyczne przywołał opinię biegłych.

Co do wniosków dowodowych zawartych w apelacji , sąd odwoławczy wypowiedział się na posiedzeniu , stanowisko swoje szczegółowo uzasadniając co powoduje , że w tym zakresie rozważania sądu przy rozpoznawaniu apelacji należy pominąć (k.1012) .

Nadmienić można jeszcze jedynie , że w złożonym środku odwoławczym obrońca popada w sprzeczności we własnym rozumowaniu .

Z jednej bowiem strony , próbuje wykazać , że A. A. nie miał żadnego udziału przy spowodowaniu zgonu swej córki N. P. , z drugiej zaś strony próbuje wykazać , że w chwili powodowania tego zgonu oskarżony był niepoczytalny i w związku z tym nie można przypisać mu winy . Takie formułowanie swych myśli i zarzutów apelacyjnych wskazuje na chęć kwestionowania wszelkich dowodów w sprawie oraz ustaleń sądu , które nie są zgodne z linią obrony mimo , że na dowód tego nie posiada się rzeczowych argumentów .

Wobec powyższego apelację obrońcy oskarżonego uznać należało za bezzasadną i to w stopniu oczywistym , tym bardziej , że wymierzona kara nie nosi cech rażącej surowości i jest karą sprawiedliwą w realiach niniejszej sprawy . Stanowisko swe odnośnie kary sąd I instancji również szczegółowo uzasadnił na kartach 22-23 pisemnych motywów orzeczenia , a uzasadnieniu temu nie sposób odmówić trafności przy ocenie okoliczności łagodzących i obciążających . Podnieść można jedynie to , iż zachowanie oskarżonego nacechowane było dużą brutalnością , było działaniem bez powodu i w stosunku do własnego bezbronnego dziecka , które nie mogło nie tylko podjąć żadnej akcji obronnej , ale opowiedzieć o zachowaniu A. A. .

Odnosząc się do apelacji prokuratora , na wstępie podnieść należy , że wszelkie rozważania sądu odwoławczego , w zakresie opinii biegłego M. B. , o których powyżej , są aktualne również w zakresie oskarżonej M. P. .

Opinia biegłego także w tej części jest jasna pełna i zupełna , stanowić zatem może i stanowiła podstawę prawidłowych ustaleń sądu I instancji .

Z opinii tej w sposób jasny wynika , że obrażenia ciała jakich doznała N. P. , na skutek działania A. A. , były obrażeniami skutkującymi jej zgonem . Obrażenia te usytuowane były w czaszce pokrzywdzonej . Na ciele pokrzywdzonej występowały zasinienia , które oskarżony A. , próbował ukryć przed oskarżoną P. . Czynił to kąpiąc N. P. , polewając ją wodą i klepiąc , aby doprowadzić do zaczerwienienia jej całej twarzy i tym samym ukrycia zasinień i zaczerwienień , które spowodował uprzednim jej uderzaniem . Oskarżony A. podjął zatem , działania zmierzające do ukrycia przed oskarżoną P. , obrażeń zewnętrznych ciała u N. P. . Oskarżona nie widziała w związku z tym pełnego obrazu obrażeń u swej córki . Widziała jedynie drobne zasinienia , które wystąpiły dwa dni wcześniej , a których powstanie oskarżony wytłumaczył . W przekonaniu oskarżonej to wytłumaczenie było logiczne . Nadto sam fakt ich występowania nie był powodem do uznania , że nastąpił stan zagrożenia życia czy zdrowia N. P. . Nie każde bowiem zasinienie u dziecka wskazuje na taki stan , szczególnie gdy nie jest na tyle rozległe , aby rodziło podejrzenie powstania go na skutek działania osób trzecich .

Te obrażenia , nie były przy tym na tyle charakterystyczne , aby wskazywały na udział osób trzecich przy ich powstaniu . Apatia i brak apetytu u pokrzywdzonej - wieczorem 23 września 2013 roku - również nie wskazywały na stan zagrożenia o którym w art. 160 k.k. Były to symptomy zdrowotne , które bez wiedzy o tym , że pokrzywdzona N. P. została uderzona nie mogły zrodzić u M. P. (4) przeświadczenia o stanie zagrożenia życia czy zdrowia jej córki .Biegły M. B. podał , że były to obrażenia na tyle nie charakterystyczne , że M. P. nie mogła wiedzieć , że życie jej dziecka jest zagrożone . Wiedzę taką mogłaby mieć gdyby wiedziała o tym , że jej córka ma obrażenia wewnątrzczaszkowe . Tej wiedzy nie miała . Oskarżona nie wiedziała nawet , że N. została uderzona . Oskarżony A. o tym jej nie powiedział , a zewnętrzne objawy tego ukrył .

W tej sytuacji oskarżonej P. nie można przypisać winy i sprawstwa w zakresie popełnienia czynu z art. 160 k.k.

Takie stanowisko , wbrew twierdzeniom prokuratora , nie jest oparte jedynie na opinii biegłego M. B. . Opinia ta jest jedynie pomocnicza , w stosunku do ustaleń sądu I instancji , w zakresie zachowania oskarżonego i oskarżonej . Opinia ta uwiarygodnia twierdzenia M. P. , a nie przesądza o jej niewinności . Bez oparcia ustaleń faktycznych na wyjaśnieniach oskarżonych , nie mógłby sąd I instancji poczynić ustaleń jak na karcie 20-21 pisemnych motywów orzeczenia . Prawidłowo zatem , sąd ustalił , że sam fakt zaistnienia zasinień u córki (o których rozmawiała ze swą matką oskarżona , a która również nie dostrzegła zagrożenia dla zdrowiu N.) nie może przesądzać o tym , że oskarżona winna zwrócić się o specjalistyczną pomoc medyczną . Tym bardziej takie rozumowanie jest uprawnione gdy sąd ustalił, że rodzina oskarżonych nie była patologiczną , nie nadużywano w niej alkoholu , a żaden z jej członków nie znęcał się nad osobą z nim zamieszkującą .

Oskarżona P. nie miała , w związku z tym , podstaw do przypuszczeń , że A. A. będzie kierował lub kieruje swą agresję w stosunku do ich córki N. P. . Oskarżona nie miała świadomości o zagrożeniu życia bądź zdrowia pokrzywdzonej i dlatego , a nie z innych powodów nie wezwała pomocy medycznej , w związku z dostrzeżonymi siniakami u N. P. .

Wbrew zatem twierdzeniom skarżącego , oskarżona P. nie była świadoma zagrożenia życia swej córki , co wprost wynika z zebranych w sprawie dowodów , a szczególnie wyjaśnień oskarżonego i oskarżonej oraz jej matki .

Apelacja prokuratora stanowi zatem , polemikę z prawidłowymi ustaleniami sądu I instancji , pozostającymi pod ochroną art. 7 k.p.k. , a zawarte w środku odwoławczym twierdzenia uznać należy za bezzasadne .

Z tych powodów , nie znajdując podstaw do zakwestionowania orzeczenia w zakresie oskarżonej M. P. , sąd odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok w tej części , uznając apelację za oczywiści bezzasadną .

Nadto Sąd Apelacyjny orzekł o kosztach postępowania odwoławczego i na podstawie § 19, § 14 ust. 2 pkt 5, § 14 ust. 7 i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002r., Nr 163, poz. 1348 ze zm.) i zasądził na rzecz:

- adw. T. C. – kwotę 738 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

- adw. H. K. – kwotę 738 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Uwzględniając natomiast aktualną sytuację majątkową oskarżonego A. A. oraz fakt, iż od dłuższego czasu pozostaje on pozbawiony wolności, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie przed sądem drugiej instancji.

Z uwagi natomiast na to , iż nie uwzględniono apelacji prokuratora w zakresie oskarżonej M. P. w tej części wyroku kosztami postępowania obciążył sąd Skarb Państwa.