Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 kwietnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Jan Futro (spr.)

Sędziowie: SA Ewa Staniszewska,

SA Mikołaj Tomaszewski

Protokolant: st. sekr. sąd. Agnieszka Paulus

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2015 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa M. G. (1)

przeciwko M. O. (1)

o zapłatę

oraz z powództwa wzajemnego M. O. (1)

przeciwko M. G. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda wzajemnego M. O. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 4 kwietnia 2014 r.

sygn. akt I C 871/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda wzajemnego M. O. (1) na rzecz pozwanego wzajemnego M. G. (1) 1 800 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Mikołaj Tomaszewski Jan Futro Ewa Staniszewska

I A Ca 1354/14

UZASADNIENIE

Powód M. G. (1) w pozwie skierowanym przeciwko M. O. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 150 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 listopada 2008 r. do dnia zapłaty i kosztami procesu.

W uzasadnieniu twierdził, że udzielił pozwanemu pożyczki na zakup samochodu osobowego marki B. (...), który został nabyty w ramach działalności gospodarczej pozwanego.

Pozwany M. O. (1) wniósł o oddalenie powództwa w całości. Wniósł również powództwo wzajemne, w którym domagał się zasądzenia od M. G. (1) kwoty 34 400 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 lipca 2013 r. do dnia zapłaty i kosztami postępowania, tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z przedmiotowego samochodu osobowego marki B. (...) w okresie od stycznia do sierpnia 2013 r.

Powód M. G. (1) wniósł o oddalenie powództwa wzajemnego i zasądzenie kosztów procesu.

Wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2014 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu oddalił powództwo główne i zasądził od powoda M. G. (1) na rzecz pozwanego M. O. (1) kwotę 3 617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Wyrokiem tym Sąd Okręgowy oddalił również powództwo wzajemne, zasądzając tytułem zwrotu kosztów postępowania od powoda wzajemnego M. O. (1) na rzecz pozwanego wzajemnego M. G. (1) kwotę 2 417 zł.

Jako podstawy rozstrzygnięcia Sąd I instancji powołał następujące ustalenia.

M. G. (1) zawarł związek małżeński z córką pozwanego w 2004 r. Przez kilka lat po ślubie jego relacje z teściem (pozwanym) były bardzo przyjazne, strony darzyły się wzajemnym zaufaniem i życzliwością. W 2006 r. powód wraz z żoną otrzymał w darowiźnie od teścia działkę pod budowę domu i zaczął się na niej budować. M. G. (1) osiągał w tym okresie wysokie zarobki, gdyż robił karierę sportową jako piłkarz. Jego miesięczne dochody wynosiły wówczas ok. 50 000 zł. Z kolei pozwany prowadził dwie rentowne firmy: kopalnię piasku w ramach spółki cywilnej z W. S. oraz jednoosobową działalność gospodarczą w postaci firmy transportowej. Pozwany osiągał dochody z działalności gospodarczej na poziomie 300 000-400 000 zł rocznie.

W 2008 r. powód chciał kupić dla siebie luksusowy samochód, gdyż nadal zarabiał na poziomie 50 000 zł miesięcznie i chciał jeździć reprezentacyjnym autem. Radził się w tej sprawie swojego kolegi M. G. (2), pracującego w banku, który namawiał go na częściowe sfinansowanie samochodu z kredytu, ponieważ miało się to powodowi bardziej opłacać. M. G. (1) wybrał dla siebie samochód marki B. (...) d, rocznik 2007. Faktura za auto została wystawiona 10.11.2008 r. Należność za samochód w kwocie 150 000 zł powód uiścił przelewem na rachunek dealera M. O. (2) w dniu 17.11.2008 r.

Faktura za samochód została wystawiona na firmę pozwanego (...). Również na tę firmę auto zostało zarejestrowane, w związku z czym pozwany odzyskał zwrot podatku dochodowego VAT. Samochód użytkował M. G. (1) dla swoich prywatnych celów, między innymi jeździł tym autem do K., gdzie spędzał po kilka dni na treningach i rozgrywkach. Paliwo powód kupował na firmę pozwanego, również na tę firmę brał inne faktury związane z użytkowaniem samochodu.

W dniu 10.01.2012 r. zapadł wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu rozwiązujący małżeństwo powoda z córką pozwanego. W tym okresie stosunki między stronami były już bardzo napięte.

W grudniu 2012 r. M. G. (1) zlecił swojemu pełnomocnikowi prowadzenie sprawy sądowej przeciwko pozwanemu o zwrot pożyczki.

Pismem z dnia 11.12.2012 r., nadanym do pozwanego w dniu 12.12.2012 r., powód wezwał pozwanego do zapłaty 150 000 zł tytułem zwrotu pożyczki. Żądanie powoda pozostało bez odpowiedzi, jednakże pozwany w styczniu 2013 r. udzielił pełnomocnictwa do prowadzenia sprawy przeciwko powodowi o wydanie samochodu B. zarejestrowanego na firmę (...). W piśmie z dnia 4.01.2013 r. adresowanym do powoda pełnomocnik pozwanego wskazał, że umowa użyczenia pojazdu zostaje wypowiedziana z zachowaniem 14-dniowego terminu wypowiedzenia, a powód ma zwrócić samochód w terminie 3 dni od upływu okresu wypowiedzenia, przy czym w razie braku zwrotu pojazdu zostanie on obciążony kwotą po 350 zł za każdy dzień bezumownego korzystania.

W czerwcu 2013 r. pozwany wystąpił z pozwem przeciwko powodowi o wydanie samochodu B..

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy wskazał, że nie było podstaw do uwzględniania powództwa. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że między stronami nie doszło do zawarcia umowy pożyczki, na podstawie której powód M. G. (1) przekazał pozwanemu M. O. (1) kwotę 150 000 zł, na zakup samochodu osobowego marki B. (...) w ramach jego działalności gospodarczej, lecz samochód ten powód nabył na swój prywatny użytek.

Oddaleniu podlegało również powództwo wzajemne, którego podstawę prawną stanowiły przepisy art. 224 i 225 k.c. Powód wzajemny M. O. (1) nie wykazał bowiem, że w okresie objętym jego żądaniem, tj. od stycznia do sierpnia 2013 r. był właścicielem samochodu osobowego marki B. (...), z którego w tym okresie korzystał pozwany M. G. (1) bez tytułu prawnego, będąc w złej wierze, w rozumieniu przytoczonych wyżej przepisów.

Jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu - wskazując, co się na nie składa - Sąd Okręgowy powołał przepisy art. 98 k.p.c. oraz § 2 ust. 2 w zw. z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461) i § 2 ust. 2 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490).

Apelacja powoda/pozwanego wzajemnego (dalej: pozwanego) M. G. (1) została odrzucona prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 20 października 2014 r. (k. 504)

Od wyroku tego apelację wniósł powód wzajemny (dalej: powód) M. O. (1), zaskarżając go w części oddalającej powództwo wzajemne i zarzucając:

1.  naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

–

art. 244 k.p.c. i 252 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. i ark 6 k.c. poprzez uznanie, że powód nie sprostał ciężarowi dowodu i nie wykazał by był właścicielem pojazdu B. (...) mimo, iż powód przedstawił na tą okoliczność dowody z dokumentów i świadków, w tym dowód z dokumentu urzędowego tj. zaświadczenia Starosty (...) z dnia 16.05.2013 r. (k. 137), a pozwany nie zaprzeczył prawdziwości tego dokumentu ani jego zgodności z prawdą;

–

art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. i art. 229 k.p.c. poprzez uznanie przez Sąd, że: a) powód nie wykazał, że przysługuje mu własność przedmiotowego pojazdu, mimo że okoliczność ta wynikała z dokumentów zgromadzonych w toku postępowania, a także została w toku procesu wielokrotnie przyznana w pismach procesowych przez pozwanego, w związku z czym jako przyznana nie wymagała dowodzenia; b) powód nie przedstawił żadnych dowodów na okoliczność, iż pozwany korzystał z przedmiotowego samochodu bez tytułu prawnego oraz że towarzyszyła mu przy tym zła wiara, mimo iż powód załączył do pozwu wzajemnego dowód wypowiedzenia umowy użyczenia pojazdu i wezwanie do jego zwrotu, a pozwany w pismach procesowych przyznał wprost, że przedmiotowy pojazd, stanowiący własność M. O. (1), otrzymał tytułem bezpłatnego użyczenia na czas oznaczony i nie wykazał aby go zwrócił właścicielowi;

–

art. 207 § 6 k.p.c. i art. 217 § 2 k.p.c., albowiem Sąd oparł ustalenia faktyczne na spóźnionych twierdzeniach pozwanego wzajemnego, powołanych dopiero na ostatniej rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku, mimo iż Sąd na rozprawie w dniu 08.11.2013 r. zobowiązał pozwanego do złożenia w terminie 7 dni wszelkich twierdzeń i dowodów, w odpowiedzi na pozew wzajemny, pod rygorem ich pominięcia zgodnie z art. 207 § 6 k.p.c., a pozwany nie uprawdopodobnił żadnej z okoliczności uzasadniających dopuszczenie spóźnionych twierdzeń;

–

art. 217 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez oddalenie przez Sąd I instancji zawnioskowanego w pozwie wzajemnym dowodu z opinii biegłego sądowego - na okoliczność ustalenia wysokości stawki rynkowej za najem samochodu marki B. (...) o pojemności 2993 cm ³/200 kW, rok produkcji 2007, jako niezasadnego, mimo iż przeprowadzenie tego dowodu było istotne dla wykazania wysokości roszczenia powoda z tytułu bezumownego korzystania, a zasadność tego roszczenia została udowodniona przez powoda w toku procesu;

–

art. 103 k.p.c. w zw. z art. 3 k.p.c. i art. 6 § 2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i obciążenie powoda kosztami procesu, mimo iż pozwany wzajemny nie podejmował czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, w szczególności wywodził w toku procesu twierdzenia niezgodne z prawdą, które wykluczały się nawzajem i powoływał okoliczności faktyczne z celowym opóźnieniem;

–

art. 233 k.p.c. poprzez brak wszechstronnej oceny dowodów i dokonanie tej oceny w sposób dowolny, nielogiczny i sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego poprzez: a) pominięcie w ocenie dowodów treści dokumentu urzędowego przedstawionego przez powoda, w postaci zaświadczenia Starosty (...) (k. 137), a także treści faktury za zakup pojazdu przedstawionej przez pozwanego wzajemnego, które to dokumenty potwierdzają że to powód nabył pojazd i jest jego właścicielem, a w konsekwencji sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zgromadzonego materiału dowodowego; b) uznanie, że powód nie przedstawił żadnych dowodów na okoliczność, iż pozwany korzystał z samochodu bez tytułu prawnego oraz że był posiadaczem w złej wierze, mimo iż powód załączył do pozwu dowód wypowiedzenia umowy użyczenia pojazdu i wezwanie do zwrotu pojazdu, a pozwany wielokrotnie w toku procesu przyznawał, że otrzymał pojazd w użyczenie na czas oznaczony i nie wykazał aby go zwrócił na rzecz powoda; c) uznanie, że fakt wytoczenia przez powoda przeciwko M. G. (1) powództwa windykacyjnego z art. 222 k.c. o wydanie pojazdu, potwierdza iż własność pojazdu była między stronami sporna, albowiem wniosek ten nie znajduje racjonalnego uzasadnienia i jest sprzeczny z logiką i doświadczeniem życiowym; d) uznanie w sposób sprzeczny z logiką i zasadami doświadczenia życiowego, że wyjaśnienia pozwanego, złożone na ostatniej rozprawie w ramach przesłuchania stron, zasługują na miano wiarygodnych i oparcie na tych

twierdzeniach rozstrzygnięcia Sądu, mimo iż stoją one w oczywistej sprzeczności z wcześniejszymi twierdzeniami pozwanego, wyrażonymi w pismach procesowych oraz dokumentami zgromadzonymi w aktach sprawy;

1.  błędne ustalenia faktyczne, mające istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia w sprawie, poprzez rażąco błędną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego i przyjęcie, iż:

–

samochód został zarejestrowany na firmę (...) wyłącznie w celu odzyskania podatku dochodowego i całkowite pominięcie okoliczności, iż pojazd ten został wyrejestrowany z firmy powoda w kilka miesięcy po jego zakupie, a wszelkie podatki z tego tytułu zostały zwrócone;

–

fakt oddania pojazdu w użytkowanie N. B. i M. G. (1) przeczy wersji zakupieniu pojazdu do firmy (...), mimo iż powód wykazał, że w okresie zakupu pojazdu N. B. była zatrudniona w firmie powoda, a auto to miało służyć jej do dojazdów do pracy jak i do celów prywatnych, co potwierdziły zeznania świadka N. B. i W. S.;

–

pojazd został w rzeczywistości kupiony przez M. G. (1), na jego własne, prywatne potrzeby, a nie przez powoda do firmy (...), mimo iż przeczą temu zeznania świadków i stron oraz dokumenty zgromadzone w toku procesu, w tym faktura VAT potwierdzająca zakup pojazdu oraz dokument urzędowy w postaci zaświadczenia Starosty (...) potwierdzające, że to powód jest właścicielem pojazdu.

W konsekwencji powód M. O. (1) wniósł o zmianę wyroku Sądu I instancji w zaskarżonej części i zasądzenie od pozwanego M. G. (1) kwoty 34 400 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 25 lipca 2013 r. do dnia zapłaty, a nadto zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych.

Wniósł również o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego, zawnioskowanego w pozwie wzajemnym na okoliczność ustalenia wysokości stawki rynkowej za najem samochodu marki B. (...) o pojemności 2993 cm ³/200 kW, rok produkcji 2007, znajdującego się w posiadaniu pozwanego wzajemnego, z uwzględnieniem stawki za jeden dzień korzystania z przedmiotowego samochodu w okresie od stycznia 2013 r. do sierpnia 2013 r.

Ewentualnie wniósł o uchylenie wyroku Sądu I instancji w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Na wypadek nieuwzględnienia zarzutów apelacji zmierzających do zmiany rozstrzygnięcia o oddaleniu powództwa wzajemnego, skarżący wniósł o zmianę orzeczenia o kosztach postępowania wywołanego powództwem wzajemnym i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, na podstawie art. 103 k.p.c.

Pozwany M. G. (1) wniósł o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie od powoda wzajemnego kosztów zastępstwa procesowego.

Wniósł ponadto o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego Poznań - Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 27 czerwca 2014 r. sygn. akt I C 1077/13 wraz z uzasadnieniem, w sprawie z powództwa M. O. (1) przeciwko pozwanemu M. G. (1) o wydanie samochodu osobowego marki B. (...), na okoliczność niezasadności powództwa wzajemnego, prawidłowości ustaleń dokonanych przez Sąd Okręgowy w Poznaniu w sprawie i niezasadności zarzutów zgłoszonych przez powoda w piśmie z dnia 12 maja 2014 r.

S ą d Apelacyjny zwa ż y ł , co nast ę puje.

Apelacja okazała się niezasadna.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do wniosków dowodowych stron, na uwzględnienie zasługiwał wniosek pozwanego M. G. (1) o przeprowadzenie dowodu z dokumentu w postaci prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego Poznań - Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 27 czerwca 2014 r. sygn. akt I C 1077/13. Należy przychylić się do argumentacji podniesionej w uzasadnieniu tego wniosku, że możliwość powołania powyższego dowodu powstała dopiero po wydaniu w sprawie przez Sąd Okręgowy rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w pierwszej instancji (art. 381 k.p.c.). Okoliczności sprawy wskazują, że wniosek został zgłoszony dla wykazania faktu prawomocnego oddalenia powództwa powoda M. O. (1) skierowanego przeciwko M. G. (1) o wydanie przedmiotowego samochodu marki B. (...).

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny uwzględniając wniosek pozwanego dopuścił dowód z prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego Poznań - Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 27 czerwca 2014 r. sygn. akt I C 1077/13 wraz z uzasadnieniem wydanego w sprawie z powództwa M. O. (1) przeciwko pozwanemu M. G. (1) o wydanie samochodu osobowego marki B. (...) celem ustalenia czyją własność stanowił przedmiotowy samochód.

Prawomocność tego wyroku strony przyznały.

Należy podnieść, że powyższy wyrok jest dla Sądu w niniejszym postępowaniu wiążący (art. 365 § 1 k.p.c.). Sąd Rejonowy oddalając powództwo, którego podstawę prawną stanowił przepis art. 222 § 1 k.c., ustalił, że w listopadzie 2008 r. pozwany M. G. (1) dokonał zakupu samochodu osobowego marki B. (...), rocznik 2007, za cenę 150 000 zł. Cała cena pojazdu została uiszczona przelewem bankowym z konta pozwanego i pokryta do wysokości 50 000 zł z oszczędności pozwanego, a w pozostałym zakresie z kredytu bankowego. Zgodnie z fakturą VAT nr (...) jako nabywca pojazdu została wskazana firma powoda M. O. (1). Pojazd został zarejestrowany na M. O. (1) oraz zaliczony do środków trwałych i wpisany do ewidencji środków trwałych PPHU (...). Było to wynikiem uzgodnień stron - takie rozwiązanie pozwalało na zaliczanie kosztów eksploatacji pojazdu w poczet kosztów funkcjonowania firmy powoda, co miało później znacznie przy ustalaniu wysokości obciążających powoda zobowiązań podatkowych. Od momentu zakupu do chwili obecnej pozwany M. G. (1) jest jedynym użytkownikiem pojazdu. Pojazd był wykorzystywany głównie do osobistego użytku pozwanego, w tym także do podróżowania na treningi odbywające się poza P. czy na zgrupowania piłkarskie. Pozwany ponosił koszty serwisowania oraz ubezpieczenia pojazdu, przy czym wszelkie dokumenty wystawione były na przedsiębiorstwo powoda. Powód nigdy nie stał się właścicielem tego samochodu.

Nie było natomiast podstaw do uwzględnienia wniosku powoda wzajemnego M. O. (1) o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczność ustalenia wysokości stawki rynkowej za najem samochodu marki B. (...) o pojemności 2993 cm ³/200 kW, rok produkcji 2007 w okresie od stycznia 2013 r. do sierpnia 2013 r. Przede wszystkim, po oddaleniu tego wniosku przez Sąd Okręgowy na rozprawie w dniu 21 marca 2013 r. obecny na tym terminie pełnomocnik powoda wzajemnego nie złożył do tej decyzji procesowej zastrzeżenia do protokołu w trybie art. 162 k.p.c. Zatem na obecnym etapie postępowania nie może skutecznie powoływać się na niezasadne oddalenie tego wniosku.

Wniosek ten Sąd Okręgowy ponadto oddalił zasadnie. Bezzasadne są bowiem zarzuty apelacji podniesione w zakresie naruszenia prawa procesowego i błędnych ustaleń faktycznych w zakresie braku ustalenia, iż własność przedmiotowego samochodu w okresie objętym powództwem wzajemnym przysługiwała powodowi M. O. (1). Prawidłowe jest stanowisko Sądu Okręgowego, że powód okoliczności tej nie wykazał. Wskazywane przez apelującego dowody z dokumentów, tj. zaświadczenia Starosty (...) z dnia 16 maja 2013 r. i faktury VAT wystawionej za zakup samochodu nie są wystarczające do dokonania takiego ustalenia. Powyższe zaświadczenie wskazuje jedynie na fakt zarejestrowania pojazdu na rzecz M. O. (1) i w żaden sposób nie przesądza kwestii własności. Również wskazanie na fakturze, że pojazd został nabyty w ramach działalności gospodarczej powoda nie przesądza o rzeczywistym stanie własności. Natomiast z zeznań świadków uznanych przez Sąd Okręgowy za wiarygodne, w szczególności E. G. i M. G. (2) wynika, że własność przedmiotowego samochodu od momentu jego zakupu przez cały czas użytkowania pojazdu przysługiwała pozwanemu M. G. (1).

Nie zasługuje na uwzględnienie argumentacja, że w toku postępowania okoliczność przysługiwania powodowi własności przedmiotowego pojazdu była bezsporna. W sytuacji, gdy pozwany M. G. (1) w toku całego postępowania przed Sądem I instancji konsekwentnie wnosił o oddalenie powództwa wzajemnego w całości, wskazując ostatecznie, że w istocie to on nabył przedmiotowy samochód za własne pieniądze, nie można przyjąć, iż nie było sporu co do kwestii własności samochodu marki B. (...). Wprawdzie stanowisko procesowe pozwanego M. G. (1) było niekonsekwentne, bowiem z jednej strony wskazywał, iż pożyczył powodowi M. O. (1) kwotę 150 000 zł na zakup spornego samochodu, a z drugiej strony żądał oddalenia powództwa wzajemnego o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z tego pojazdu, to jednak należy zauważyć, że zdaniem pozwanego wzajemnego o zawarciu przez strony umowy pożyczki w wysokości odpowiadającej cenie nabycia przez niego pojazdu świadczyła okoliczność (wynikająca również z zeznań E. G.), iż w ramach uzgodnień stron, po pewnym okresie eksploatacji pojazdu przez pozwanego M. G. (1) powód miał zwrócić pozwanemu cenę, jaką pozwany zapłacił za samochód i przejąć samochód na własną rzecz w ramach prowadzonej działalności. W tej sytuacji przedłożenie przez powoda wypowiedzenia umowy użyczenia pojazdu i wezwania do jego zwrotu nie jest wystarczające do wykazania, że M. G. (1) korzystał z przedmiotowego samochodu bez tytułu prawnego.

Nie znajdują podstaw zarzuty naruszenia art. 233 k.p.c. w zakresie braku wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Oceniając materiał dowodowy zebrany w sprawie Sąd Okręgowy nie pominął dowodu z dokumentu w postaci zaświadczenia Starosty (...) (k. 137), a także faktury za zakup pojazdu. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku jednoznacznie wynika, że dokumentom tym Sąd dał wiarę, dokonując na ich podstawie ustaleń faktycznych w zakresie wystawienia faktury za auto i kwoty z niej wynikającej oraz wystawienia faktury na firmę pozwanego, a nadto faktu zarejestrowania samochodu na tę firmę. Wbrew też zarzutowi, ocena dowodu z zeznań pozwanego wzajemnego M. G. (1) jako wiarygodnych nie narusza zasad logiki i doświadczenia życiowego. Zeznania te w zakresie, w jakim pozwany wskazał, iż sporny samochód kupił dla siebie częściowo za zgromadzone oszczędności a częściowo za pieniądze pochodzące z kredytu bankowego znajdują potwierdzenie w uznanych za wiarygodne zeznaniach E. G. i M. G. (2). Prawidłowe są również ustalenia Sądu, że samochód został zarejestrowany na firmę powoda w związku z czym pozwany odzyskał zwrot podatku VAT. Okoliczność, że następnie pojazd ten został wyrejestrowany z firmy powoda w kilka miesięcy po jego zakupie, a wszelkie podatki z tego tytułu zostały zwrócone nie wpływa w żaden sposób na prawidłowość tego ustalenia. Bezzasadny jest też zarzut błędnego uznania, że fakt oddania pojazdu w użytkowanie N. B. i M. G. (1) przeczy wersji zakupienia pojazdu do firmy (...). Apelujący

powoływał się w tym zakresie na zatrudnienie w okresie zakupu pojazdu N. B. w firmie powoda wzajemnego oraz okoliczność wynikającą z zeznań świadków N. B. i W. S. , iż auto to miało służyć córce powoda wzajemnego do dojazdów do pracy oraz do celów prywatnych. Zeznania powyższych świadków zostały ocenione w powyższym zakresie przez Sąd Okręgowy jako niewiarygodne. Skarżący oceny tej natomiast nie podważył. Nie zachodzi więc wskazywana sprzeczność ustaleń Sądu z zebranym materiałem dowodowym. Stan faktyczny w sprawie został bowiem ustalony zgodnie z materiałem uznanym za wiarygodny.

Ostatecznie stwierdzić należy, że ocena dowodów w kwestionowanym zakresie jest prawidłowa i nie narusza art. 233 k.p.c. Zarzuty podniesione przez apelującego stanowią zaś jedynie polemikę z prawidłowym stanowiskiem wyrażonym w zaskarżonym orzeczeniu. Skoro zarzuty naruszenia prawa procesowego okazały się niezasadne, ustalony przez Sąd Okręgowy stan faktyczny, który Sąd Apelacyjny podziela i przyjmuje za własny, uzupełniony o ustalenie dotyczące prawomocnego oddalenia przez Sad Rejonowy Poznań - Grunwald i Jeżyce w Poznaniu powództwa windykacyjnego wytoczonego przez powoda M. O. (1) stanowił podstawę oceny zastosowania przepisów prawa materialnego (art. 382 k.p.c.).

W ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy zastosował natomiast właściwe przepisy prawa materialnego i dokonał ich prawidłowej wykładni. Słusznie Sąd Okręgowy stwierdził, że przeprowadzone postępowanie dowodowe nie dostarczyło podstaw do przyjęcia, iż powód wykazał fakt przysługiwania mu w okresie objętym powództwem wzajemnym prawa własności samochodu użytkowanego przez pozwanego M. G. (1). Nie zachodzi zatem naruszenie prawa materialnego, a szczególności art. 224 i 225 k.c.

Nie było też podstaw do zmiany orzeczenia Sądu Okręgowego o kosztach postępowania wywołanego powództwem wzajemnym. Okoliczność, iż stanowisko procesowe pozwanego wzajemnego w toku postępowania było niekonsekwentne i zawierało sprzeczności nie uzasadnia zastosowania przepisu art. 103 k.p.c. i włożenia na pozwanego obowiązku zwrotu powodowi wzajemnemu kosztów postępowania. Zmiana stanowiska procesowego, w szczególności w zakresie podnoszonych twierdzeń jest uprawnieniem procesowym strony i nie może być kwalifikowana jako niesumienne lub oczywiście niewłaściwe postępowanie w rozumieniu przytoczonego przepisu.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 wyroku orzekając o kosztach postępowania apelacyjnego zgodnie z treścią przepisu art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 7 w zw. z § 6 pkt 5 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490). Na koszty te składają się koszty zastępstwa procesowego strony wygrywającej postępowanie apelacyjne.

Mikołaj Tomaszewski Jan Futro Ewa Staniszewska