Sygn. akt I ACa 1373/14
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 kwietnia 2015 r.
Sąd Apelacyjny w Poznaniu, I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: |
SSA Piotr Górecki |
Sędziowie: |
SA Mariola Głowacka (spr.) SA Elżbieta Fijałkowska |
Protokolant: |
starszy sekretarz sądowy Sylwia Woźniak |
po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2015 r. w Poznaniu
na rozprawie
sprawy z powództwa B. M. i C. M.
przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej (...) przy ul. (...)
w P.
o uchylenie uchwały
na skutek apelacji powodów
od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu
z dnia 14 października 2014 r., sygn. akt I C 529/14
1. oddala apelację;
2. zasądza od powodów na rzecz pozwanej kwotę 135 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
/-/SSA M. Głowacka /-/SSA P. Górecki /-/SSA E. Fijałkowska
Powodowie B. M. i C. M. pozwem z dnia 16 grudnia 2013r. wniesionym do Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu skierowanym przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej nieruchomości położonej w P. przy ul. (...) domagali się uchylenia uchwały z dnia 14 listopada 2013r. nr (...) Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej w P. przy ul. (...) oraz zasądzenia od pozwanej na swoją rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych oraz kosztów opłaty od pełnomocnictwa.
Sąd Rejonowy Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu postanowieniem z dnia 14 stycznia 2014r. stwierdził swoją niewłaściwość rzeczową i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Poznaniu jako właściwemu miejscowo i rzeczowo.
Pozwana Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości położonej w P. przy ul. (...) w odpowiedzi na pozew z dnia 15 maja 2014r. wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenia od pozwanej na rzecz powoda (najprawdopodobniej winno być od powodów na rzecz pozwanej) kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Sąd Okręgowy w Poznaniu wyrokiem z dnia 14 października 2014r. oddalił powództwo, kosztami procesu obciążył w całości powodów i na tej podstawie zasądził od powodów na rzecz pozwanej kwotę 197 zł.
Sąd pierwszej instancji ustalił, że ogół właścicieli budynku położnego przy ul. (...) w P. tworzy wspólnotę mieszkaniową. W budynku tym znajduje się 13 lokali stanowiących przedmiot odrębnej własności. Powodowie są właścicielami lokalu nr (...) w pozwanej wspólnocie, przysługuje im też udział w części wspólnej nieruchomości w wysokości (...). W lokalu tym powodowie posiadają dwa pokoje, kuchnię oraz łazienkę o powierzchni ok. 4 -5 m 2 w której znajduje się kratka wentylacji grawitacyjnej oraz piec gazowy typu junkers.
Sąd pierwszej instancji ustalił, że w budynku przy ul. (...) w P. na ostatniej IV kondygnacji znajdują się dwa pomieszczenia strychowe do których prowadzi klatka schodowa. Pomieszczenie po lewej stronie od wejścia ma powierzchnię 24,67 m 2 i znajduje się w nim pionowy otwór okienny o przekątnej ok. 150 cm. Pomieszczenie po prawej stronie od wejścia ma powierzchnię 7,68 m 2 i znajduje się w nim pionowy otwór okienny o przekątnej ok. 100 cm. W obu pomieszczeniach strychowych rozwieszone są linki służące suszeniu wypranej odzieży, zaś w mniejszym dodatkowo nieczynny piec kaflowy. Przez kilkadziesiąt lat pomieszczenia te służyły mieszkańcom jako suszarnia - większe i pralnia - mniejsze. W ostatnich latach z suszarni korzystali prawie wyłącznie powodowie. Pozostali lokatorzy ubrania suszą we własnych mieszkaniach.
Sąd pierwszej instancji ustalił, że właścicielem lokalu nr (...) w budynku wspólnoty położnym na III kondygnacji jest M. M.. Jej mieszkanie znajduje się bezpośrednio pod pomieszczeniami strychu. W styczniu 2012r. zwróciła się ona do wspólnoty mieszkaniowej o wyrażenie zgody na odpłatne użytkowanie pomieszczenia strychowego znajdującego się na IV piętrze budynku na cele mieszkalne i połączenie tego pomieszczenia z lokalem nr (...). Od tego czasu wśród mieszkańców, zarządu oraz zarządcy wspólnoty toczyły się rozmowy w sprawie udostępnienia powierzchni strychu lub jego sprzedaży, formy tego udostępnienia oraz kwoty jaką wspólnota miałaby z tego tytułu uzyskać. W tym przedmiocie debatowano podczas zebrań wspólnoty mieszkaniowej w dniach 23 lutego 2012r., 9 sierpnia 2012r., 14 lutego 2013r. i 24 października 2013r. Podejmowano wówczas także uchwały w sprawie wyrażenia zgody na zmianę sposobu ogrzewania mieszkania nr (...) należącego do M. M. oraz w sprawie modernizacji instalacji elektrycznej w tym mieszkaniu. W przedmiotowym okresie M. M. podjęła szereg starań celem ustalenia technicznych możliwości adaptacji strychu na cele mieszkalne w tym wybudowania schodów łączących pomieszczenie strychowe o powierzchni 24,67 m (( 2 ))z jej mieszkaniem oraz wartości rynkowej tego pomieszczenia. W tym celu zleciła na własny koszt sporządzenie opracowania ws. warunków techniczno-budowlanych adaptacji poddasza z sierpnia 2012r., projektu architektoniczno-budowlanego ze stycznia 2013r. Sporządzona też została opinia rzeczoznawcy majątkowego z dnia 16 października 2013r., a dokumenty te udostępnione zostały właścicielom lokali mieszkalnych w budynku oraz zarządowi. Podczas zebrania wspólnoty mieszkaniowej w dniu 9 sierpnia 2012r. omawiano w sposób szczegółowy możliwość sprzedaży jednego z pomieszczeń strychowych o powierzchni 24,67 m (( 2 ))na rzecz M. M.. Pełnomocnik Miasta P. podkreślał korzyści jakie odniesie z tego tytułu wspólnota. Głosowano wówczas nad uchwałą nr (...) w sprawie adaptacji, sprzedaży lokalu powstałego z części wspólnej, zmiany wysokości udziałów nieruchomości wspólnej oraz w wieczystym użytkowaniu gruntu w wyniku sprzedaży. W projekcie uchwały wpisano jednak nieprawidłowo powierzchnię sprzedawanego strychu określając ją na 35,49 m (( 2)). Za podjęciem uchwały głosowali wówczas współwłaściciele posiadający 48,01 % udziałów, przeciw podjęciu uchwały współwłaściciele posiadający 37,05 % udziałów, natomiast wstrzymali się od głosu współwłaściciele posiadający 14,94 %. Po odkryciu omyłki w projekcie uchwały M. M. zwróciła się pismem dnia 5 listopada 2012r. do zarządcy nieruchomości o przeprowadzenie ponownego głosowania ze wskazaniem prawidłowej powierzchni strychu, który ma zamiar nabyć. W dniu 5 listopada 2012r. zarządca poinformował współwłaścicieli lokali o pomyłce przesyłając do wglądu koncepcję zagospodarowania strychu przeznaczonego na adaptację oraz przeprowadzając głosowanie nad uchwałą nr (...) w drodze indywidualnego zbierania głosów w której w sposób wyraźny wskazano, że dotyczy ona wyrażenia zgody na zmianę sposobu użytkowania pomieszczenia o powierzchni 24,67 m (( 2)) w części strychowej nieruchomości wspólnej na cele mieszkalne. Uchwała ta podjęta została w dniu 11 grudnia 2012r. większością głosów. Za podjęciem uchwały głosowali wówczas współwłaściciele posiadający 59,95 % udziałów, przeciw podjęciu uchwały współwłaściciele posiadający 15,20 % udziałów, natomiast wstrzymali się od głosu współwłaściciele posiadający 24,85 % udziałów. W § 2 uchwały wspólnota wyraziła zgodę na ustanowienie odrębnej własności lokalu powstałego w następstwie przebudowy strychu i sprzedaż tego lokalu M. M.. Wskazano, że rozliczenie finansowe w zakresie transakcji zbycia lokalu zostanie podjęte odrębną uchwałą wraz z ustaleniem stawki z tytułu sprzedaży 1 m (( 2)), która to stawka nie może być niższa niż stawka wyliczona przez rzeczoznawcę majątkowego w operacie szacunkowym. Uchwała ta nie została zaskarżona przez żadną z uprawnionych osób. Na zebraniu wspólnoty mieszkaniowej w dniu 24 października 2013r. podjęto dyskusję nad tematem kwoty za jaką zostanie sprzedane pomieszczenie strychowe o powierzchni 24,67 m (( 2)). Podjęto głosowanie nad uchwałą nr (...) w sprawie sprzedaży pomieszczenia za kwotę 28.296 zł. Z uwagi na brak na zebraniu części członków wspólnoty, przeprowadzono dalsze głosowanie drogą indywidualnego zbierania głosów. Ostatecznie za podjęciem uchwały nr (...) z dnia 14 listopada 2013r. głosowali współwłaściciele posiadający 61,42 % udziałów, przeciw podjęciu uchwały współwłaściciele posiadający 15,20 % udziałów, natomiast nie brali udziału w głosowaniu współwłaściciele posiadający 23,38 % udziałów. Zgodnie z treścią tej uchwały wspólnota mieszkaniowa wyraziła zgodę na sprzedaż strychu o powierzchni 24,67 m (( 2)) M. M. za wyliczoną na podstawie operatu kwotę 28.296 zł pomniejszoną o opłatę na rzecz Miasta P. (wartość ułamkowa części gruntu przynależnego do strychu). Wykonanie uchwały powierzono zarządowi wspólnoty. Wspólnota mieszkaniowa w 2011r. przedsięwzięła inwestycję polegającą na budowie windy za łączną kwotę ok. 160.000 zł. Na poczet ceny zaciągnęła kredyt w wysokości 100.000 zł, do spłaty pozostała suma ok. 60.000 zł. Z uzyskanej ze sprzedaży strychu kwoty wspólnota zamierza dokonać częściowej spłaty kredytu.
Sąd pierwszej instancji ustalił, że M. M. w sierpniu 2013r. złożyła do Urzędu Miasta P. wniosek o ustalenie warunków zabudowy dla inwestycji związanej z zamianą sposobu użytkowania wraz z przebudową części strychu, a w październiku 2013r. wniosek o pozwolenie na przebudowę lokalu mieszkalnego nr (...) wraz z częścią strychu. Dotąd nie zostały przeprowadzone żadne prace związane z przebudową oraz adaptacją pomieszczenia strychowego. Określona na dzień 16 października 2013r. wartość strychu o powierzchni 24,67 m 2 wynosi 21.950 zł, natomiast wartość ułamkowej części gruntu odpowiadającego udziałowi wynosi 6.346 zł.
Sąd pierwszej instancji powyższy stan faktyczny ustalił na podstawie dokumentów dołączonych od akt sprawy, zeznań świadków, wyjaśnień powodów oraz zeznającego za pozwaną członka zarządu. Sąd złożone do akt kserokopie dokumentów uznał za potwierdzające istnienie oryginałów o tożsamej treści, czego strony nie kwestionowały, nie było też podstaw by podważać tą okoliczność z urzędu. Sąd opierał się również na nagraniu wideo sporządzonym przez powodów odtwarzając film na rozprawie i przyjmując od obu stron oświadczenie, że materiał ten odzwierciedla rzeczywisty wygląd pomieszczeń strychowych oraz mieszkania powodów. Zdaniem Sądu w toku rozpatrywanej sprawy nie zostało wykazane przez powodów zagrożenie jakie dla konstrukcji budynku ma stwarzać przebudowa strychu. Powodowie poza własnymi twierdzeniami nie przedstawili żadnego dowodu, który mógłby choćby pośrednio wskazywać na potencjalne zagrożenie lub już istniejące wady budynku powstałe na skutek remontu mieszkania nr (...). Przeciwko twierdzeniom powodów przemawiał także materiał zgromadzony w aktach sprawy w szczególności opinia techniczno budowlana – koncepcja zagospodarowania strychu na cele mieszkalne sporządzona przez (...) budownictwa (...) oraz projekt architektoniczno-budowlany połączenia lokalu mieszkalnego nr (...) z częścią strychu adaptowaną do celów mieszkalnych sporządzony przez mgr inż. arch. M. K. oraz mgr inż. R. Ż.. Z dokumentacji tej nie wynikają jakiekolwiek zagrożenia dla konstrukcji budynku w związku z planowaną przebudową. Zarzucanych zagrożeń nie potwierdził też świadek G. S. - inżynier budownictwa i inspektor nadzoru budowlanego, pracownik (...) S.A., którym to zeznaniom Sąd dał wiarę w całości. W ocenie Sądu nie potwierdziły się także zarzuty powodów o korzystaniu ze strychu przez większość mieszkańców budynku oraz przewidywanym braku miejsca do suszenia ubrań jak również o zagrożeniu zagrzybieniem. W zakresie pierwszej z okoliczności nie przedstawiono miarodajnych dowodów w postaci zeznań osób z tego strychu korzystających. Poza twierdzeniami powodów oraz zeznaniami ich córki W. T. (1), która w budynku nie zamieszkuje, żaden z mieszkańców nie potwierdził, by korzystano z tej powierzchni. Świadek J. Z. obecne nie mieszka w przedmiotowym budynku, więc nie może suszyć tam ubrań. Nie potrafiła ona nawet w przybliżeniu podać okresu w którym ostatnio korzystała z pomieszczeń strychowych wskazując na własne trudności z pamięcią. Nadto świadek wymienił oprócz swojej osoby i powodów jeszcze tylko jedno małżeństwo, które miałoby korzystać z suszarni, jednak dowód z ich zeznań nie został Sądowi zaoferowany do przeprowadzenia. Także świadek K. G. nie potwierdziła korzystania ze strychu. Od trzech lat stale zamieszkuje w Finlandii, a wcześniej tylko sporadycznie przebywała w mieszkaniu przy ul. (...). W zakresie korzystania z suszarni przez szereg mieszkańców Sąd nie dał wiary świadkowi W. T. (1), która jako córka powodów była zainteresowana rozstrzygnięciem sprawy na ich korzyść, a nadto jej zeznania nie znalazły korelacji z pozostałym materiałem dowodowym. Zgromadzony materiał w szczególności nagranie filmowe przedstawione przez powodów przeczyło także zarzutowi braku możliwości suszenia prania w innym miejscu. Powodowie nadal będą mogli korzystać z mniejszego pomieszczenia strychowego znajdującego się po prawej stronie od wejścia o powierzchni 7,68 m 2. W pomieszczeniu tym znajduje się pionowy otwór okienny o przekątnej ok. 100 cm, istnieje możliwość otwarcia bądź uchylenia tego okna, aby dokonać przewietrzenia. Pomieszczenie to po przebudowie będzie miało wymiary 3,8 m x 2,1 m, już obecnie znajdują się tam zamocowane cztery sznury o łącznej długości ok. 15 metrów. Skoro od pewnego czasu jedynie powodowie korzystali z suszarni, Sąd kierując się zasadami doświadczenia życiowego uznał, że jest to powierzchnia wystarczająca do suszenia ubrań i pościeli dla dwuosobowego gospodarstwa domowego. Sąd uznał też, że istnieje potencjalna możliwość suszenia ubrań w łazience powodów, gdzie znajduje się otwór wentylacji grawitacyjnej oraz piec gazowy typu junkers. Nie spowoduje to zagrzybienia mieszkania. W podobny sposób ubrania suszą pozostali właściciele lokalów w tym budynku. Zdaniem Sądu nie znalazły potwierdzenia w materiale dowodowym zarzuty powodów o nieadekwatności kwoty jaką za pomieszczenie strychowe miała zapłacić M. M.. Pozwana wspólnota przy ustalaniu ceny kierowała się operatem niezależnego rzeczoznawcy majątkowego E. J., która wartość strychu o powierzchni 24,67 m 2 wyceniła na 21.950 zł, natomiast wartość ułamkowej części gruntu odpowiadającego udziałowi na 6.346 zł, łącznie 28.296 zł. Cena ta ustalona została na dzień 16 października 2013r., natomiast zaskarżana uchwała zapadła w dniu 14 listopada 2013r. Sąd uznał, że w przeciągu jednego miesiąca, a nawet do dnia wydania orzeczenia, wartość ta nie uległa zmianie. Ciężar dowodu w przedmiocie wykazania innej wartości pomieszczenia i udziału w gruncie spoczywał na powodach, którzy reprezentowani byli w toku postępowania przez zawodowego pełnomocnika. Powodowie mogli zatem wnieść o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego w ramach postępowania przed Sądem lub ostatecznie przedstawić opinię prywatną, zaś w sytuacji, gdyby jej wnioski odbiegały od opinii złożonej przez pozwaną, Sąd mógłby skorzystać z kontroli operatu o jakiej mowa w art. 157 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Tymczasem powodowie nie podjęli żadnej inicjatywy i poza własnymi twierdzeniami nie zaproponowali Sądowi miarodajnego materiału, który pozwoliłby na poczynienie odmiennych ustaleń. Z powyżej wymienionymi wyłączeniami Sąd dał wiarę wyjaśnieniom powodów, zaś wyjaśnieniom zeznających za pozwaną T. W. i M. N. Sąd dał wiarę w całości, bowiem korespondowały one z pozostałym materiałem dowodowym. Za częściowo przydane dla sprawy Sąd uznał zeznania świadka K. G., która nie przebywając na stałe w Polsce nie potrafiła wskazać istotnych dla sprawy okoliczności. Częściowo sprzeczne z materiałem dowodowym były zeznania J. Z. szczególnie w zakresie korzystania z suszarni przez innych lokatorów, która wskazywała na własne problemy z pamięcią i nie potrafiła odpowiedzieć na część kierowanych do niej pytań. Sąd tylko częściowo oparł się na zeznaniach W. T. (1) z powołanym już wyłączeniem kwestii korzystania z większej ilości mieszkańców z suszarni oraz braku innego miejsca do suszenia ubrań. Z materiału filmowego wynikała też inna powierzchnia łazienki powodów, którą świadek określił na 1,5 x 1,5 m. W pozostałym zakresie zeznania tego świadka były albo nieprzydatne dla sprawy, bowiem W. T. (1) nie orientowała się w rzeczywiście przewidywanych pracach związanych przebudową strychu, albo też potwierdzały okoliczności niesporne. Sąd oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań E. i H. K. uznając go za nieprzydatny dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż osoby te nie są właścicielami żadnego z lokalu znajdującego się w budynku, zatem nie sposób by mogli zeznawać na okoliczności wskazane we wniosku dowodowym. Wniosek ten Sąd uznał również za spóźniony. Sąd uchylił też postanowienie o przeprowadzeniu dowodu z zeznań świadka Romy J., gdyż okoliczności na które miała ona zeznawać zostały już dostatecznie wyjaśnione.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd pierwszej instancji uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Sąd pierwszej instancji podkreślił, że zgodnie z treścią art. 25 ust. 1 ustawy o własności lokali (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) właściciel lokalu może zaskarżyć uchwałę do sądu z powodu jej niezgodności z przepisami prawa lub z umową właścicieli lokali, albo jeśli narusza ona zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną lub w inny sposób narusza jego interesy. Powództwo, o którym mowa w ust. 1, może być wytoczone przeciwko wspólnocie mieszkaniowej w terminie 6 tygodni od dnia podjęcia uchwały na zebraniu ogółu właścicieli albo od dnia powiadomienia wytaczającego powództwo o treści uchwały podjętej w trybie indywidualnego zbierania głosów (ust. 1a).
Sąd pierwszej instancji uznał, że powodowie w ustawowym terminie wnieśli o uchylenie uchwały nr(...) z dnia 14 listopada 2013r. w sprawie wyrażenia zgody na sprzedaż części strychu o pow. 24,67 m 2 M. M. za kwotę 28.296 zł. Sąd podkreślił, że z wyżej powołanego przepisu wynika, iż ustawa przewiduje cztery samodzielne podstawy zaskarżenia uchwały. Powodowie w niniejszej sprawie zarzucali naruszenie trzech z nich. Według twierdzeń pozwu podjęta uchwała narusza zasady prawidłowego zarządu nieruchomością wspólną, gdyż powoduje ona realne zagrożenie pojawienia się w nieruchomości grzyba na skutek wilgoci, która będzie konsekwencją suszenia przez mieszkańców rzeczy w mieszkaniach. Dodatkowo prace remontowe, które będą bezpośrednim następstwem uchwały doprowadzą jedynie do powstania zniszczeń w budynku. Nadto kwota za którą miałaby zostać sprzedana suszarnia jest zbyt niska. Uchwała narusza też interes powodów oraz pozostałych mieszkańców, którzy korzystają z suszarni. Ostatecznie powodowie zarzucili też niezgodność uchwały z przepisami prawa wskazując, że na zebraniu w dniu 24 października 2013r. nie uwzględniono ich wniosku o głosowanie według zasady, że na każdego właściciela przypada jeden głos.
Sąd pierwszej instancji stanowiska powodów nie podzielił. Odnosząc się do zarzutu natury formalnej, a mianowicie odmowy uwzględnienia wniosku powodów o głosowanie według zasady, że na każdego właściciela przypada jeden głos Sąd wskazał, że analiza protokołu zebrania z dnia 24 października 2013r. nie pozwala na przyjęcie, że taki formalny wniosek został przez powodów złożony. Powodowie nie wskazywali przy tym, że odmówiono im zaprotokołowania tej okoliczności lub że zwracali się oni o sprostowanie błędnie zredagowanego protokołu. Nie zaproponowali też dowodu z zeznań protokolanta, który mógłby potwierdzić podnoszone okoliczności. Ostatecznie Sąd wskazał, że powodowie posiadają udział w części w wspólnej w wysokości (...), zaś do złożenia wniosku o głosowanie według zasady, że na każdego właściciela przypada jeden głos konieczne jest posiadanie przez właścicieli co najmniej 1/5 udziałów w nieruchomości wspólnej (art. 23 ust. 2a w/w ustawy), a zatem w sprawie niniejszej (...). Skoro powodowie nie wskazywali, by jeszcze którykolwiek ze współwłaścicieli taki wniosek złożył, formalny zarzut pozwu Sąd uznał za chybiony z uwagi na brak zdolności postulacyjnej powodów w tym zakresie. Nawet zatem ewentualny błąd w protokole nie mógł przesądzić o naruszeniu przepisów ustawy.
Sąd pierwszej instancji przystępując do oceny zarzutów merytorycznych wskazał, że zaskarżana uchwała nr (...) dotyczyła w rzeczywistości określenia wysokości ceny za jaką część strychu zostanie sprzedana. Z kolei wyrażenie przez wspólnotę zgody na sprzedaż pomieszczenia na rzecz M. M. nastąpiło w drodze uchwały nr (...) z dnia 11 grudnia 2012r. w której wyraźnie określono ustanowienie odrębnej własności lokalu oraz jego sprzedaż. W § 2 tej uchwały wskazano natomiast, że jedynie cena sprzedaży zostanie ustalona w drodze kolejnej uchwały, co właśnie nastąpiło uchwałą nr (...). Uchwała nr (...) nie została zaskarżona przez żadną z uprawnionych osób, zaś twierdzenia powodów wyrażone na rozprawie w dniu 30 września 2014r. o jej rzekomej nieprawomocności, Sąd uznał za spóźnione. Z materiałem dowodowym złożonym wraz z odpowiedzią na pozew w tym z treścią uchwały nr (...) powodowie mogli się zapoznać w maju 2014r., natomiast zarzut w tym przedmiocie złożony został na rozprawie w dniu 30 września 2014r., a zatem ponad cztery miesiące później. Powodowie mając odpowiedni czas na postawienie takiego zarzutu i umożliwienie pozwanej obrony poprzez przedstawienie stosownych dowodów na okoliczność doręczenia uchwały, nie uczynili tego naruszając zasady wyrażone w art. 3 kpc i art. 6 § 2 k.p.c. W takiej sytuacji Sąd pominął spóźnione twierdzenia na podstawie art. 207 § 6 k.p.c. i art. 217 § 2 k.p.c.
W zakresie twierdzeń powodów o naruszeniu przez uchwałę zasad prawidłowego zarządu nieruchomością wspólną z uwagi na nieadekwatność ceny uzyskanej za pomieszczenie strychowe Sąd podkreślił, że wartość strychu o powierzchni 24,67 m 2 niezależny rzeczoznawca majątkowy wycenił na sumę 21.950 zł, natomiast wartość ułamkowej części gruntu odpowiadającego udziałowi na 6.346 zł, łącznie 28.296 zł. Cena ta ustalona została na dzień 16 października 2013r., natomiast zaskarżona uchwała zapadła w dniu 14 listopada 2013r. Zdaniem Sądu do dnia wydania orzeczenia wartość ta nie uległa istotnej zmianie. Powodowie nie podjęli przy tym żadnej inicjatywy dowodowej i poza własnymi wątpliwościami nie zaproponowali Sądowi miarodajnego materiału, który pozwoliłby na poczynienie ustaleń o odmiennej wartości pomieszczenia i udziału w gruncie. Uzyskana ze sprzedaży cena zasili majątek wspólnoty, a przeznaczona ma być w całości na częściową redukcję zadłużenia wynoszącego obecnie ok. 60.000 zł. W ocenie Sądu nie zostały potwierdzone także zarzuty dotyczące ewentualnego zniszczenia mienia wspólnoty poprzez pojawienie się w nieruchomości grzyba na skutek wilgoci, która będzie konsekwencją suszenia przez mieszkańców rzeczy w mieszkaniach oraz przez prace remontowe, które doprowadzą do powstania zniszczeń w budynku. Mieszkańcy nieruchomości w tym powodowie nadal będą mogli korzystać z mniejszego pomieszczenia strychowego znajdującego się po prawej stronie od wejścia o powierzchni 7,68 m 2. W pomieszczeniu tym znajduje się okno o przekątnej ok. 100 cm, istnieje możliwość jego otwarcia bądź uchylenia, aby dokonać przewietrzenia. Pomieszczenie po przebudowie będzie miało wymiary 3,8 m x 2,1 m, już obecnie znajdują się tam zamocowane cztery sznury o łącznej długości ok. 15 metrów bieżących. Skoro od pewnego czasu jedynie powodowie korzystali z suszarni, kierując się zasadami doświadczenia życiowego Sąd uznał, że jest to powierzchnia wystarczająca do suszenia ubrań i pościeli dla dwuosobowego gospodarstwa domowego. Istnieje też potencjalna możliwość suszenia ubrań w łazience powodów, gdzie znajduje się otwór wentylacji grawitacyjnej oraz piec gazowy typu junkers. Takie działania wykonywane są przez pozostałych mieszkańców budynku w tym takich, którzy posiadają identyczne z powodami mieszkanie i nie doprowadziło to dotąd do katastrofy budowlanej.
Zgromadzony w aktach sprawy materiał w szczególności opinia techniczno budowlana – koncepcja zagospodarowania strychu na cele mieszkalne sporządzona przez (...) budownictwa (...), projekt architektoniczno-budowlany połączenia lokalu mieszkalnego nr (...) z częścią strychu adaptowaną do celów mieszkalnych sporządzony przez mgr inż. arch. M. K. oraz mgr inż. R. Ż. oraz zeznania świadka G. S. - inżyniera budownictwa i inspektora nadzoru budowlanego wskazują też wyraźnie na brak przeciwwskazań do adaptacji strychu oraz budowy dodatkowych schodów pomiędzy kondygnacjami. Remont nie stanowi zagrożenia budowlanego. Jeśli zaś powodowie wyciągnęli inne wniosku ze złożonych do akt dokumentów powinni byli zaoferować odpowiedni dowód z opinii specjalisty z zakresu budownictwa lub zaprezentować inny sposób wykazania swoich racji. Powodowie nie sprostali ciężarowi dowodu wynikającemu z art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. Zdaniem Sądu zabudowa poddasza przyczyni się wręcz do poprawy struktury budynku, gdyż wymagać będzie uzupełnienia ubytków w ścianach powstałych na przestrzeni kilkudziesięciu lat użytkowania nieruchomości, a nadto doprowadzi do obniżenia rachunków za ogrzewanie pomieszczeń, albowiem przewidywane jest ułożenie 22 cm ocieplenia z wełny mineralnej oraz wiatroszczelnej izolacji części dachu. Niewątpliwie ograniczy to ucieczkę ciepła przez przegrodę dachową, co znajdzie przełożenie w niższych kosztach ciepła. W konsekwencji Sąd uznał, że nie wystąpiła żadna z zarzucanych przez powodów okoliczności, o której mowa w art. 25 ustawy o własności lokali powodująca konieczność uchylenia uchwały nr (...) z dnia 14 listopada 2013r,. gdyż uchwała ta nie jest niezgodna z przepisami prawa, nie narusza zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną jak również nie narusza interesów powodów lub innych członków wspólnoty.
Apelację od powyższego wyroku wnieśli powodowie B. M. i C. M. zaskarżając orzeczenie w całości. Powodowie zarzucili:
1) naruszenie prawa materialnego poprzez uznanie, że w niniejszej sprawie nie ma zastosowania art. 22 ust. 3 pkt 4,5,5a i 6 ustawy o własności lokali tj., że uchwała o której uchylenie wnosili powodowie mogła zostać podjęta w drodze głosowania większością głosów, podczas gdy podjęcie tej uchwały było czynnością przekraczającą zwykły zarząd, a co za tym idzie, w jej podejmowaniu powinni uczestniczyć wszyscy właściciele i wyrazić swoją zgodę jednomyślnie,
2) naruszenie prawa procesowego mającego wpływ na treść wyroku tj. art. 328 § 2 k.p.c. poprzez nie dokonanie przez Sąd pierwszej instancji należytego uzasadnienia wyroku, gdyż Sąd pierwszej instancji w ogóle nie odniósł się do podnoszonego przez powodów argumentu dotyczącego naruszenia art. 22 ust. 3 pkt 4,5,5a i 6 ustawy o własności lokali w sytuacji, gdy zmiana wysokości udziałów w nieruchomości wspólnej jest następstwem zmian w prawie odrębnej własności lokali i w związku z tym ustalenie wysokości udziałów powinno nastąpić w umowie zawartej z udziałem wszystkich właścicieli lokali, a zmiana dokonana przez wspólnotę w drodze uchwały podjętej większością głosów - co miało miejsce w niniejszej sprawie - jest nieważna jako niemieszcząca się w kompetencji tego organu zakreślonych przepisem art. 22 ust. 3 pkt 5a ustawy o własności lokali,
3) sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez przyjęcie, że
a) z suszarni korzystają obecnie jedynie powodowie podczas, gdy z pomieszczenia tego korzystają także inni lokatorzy,
b) zagospodarowanie obecnej pralni na nową suszarnię będzie wykonalne, a także, że takie małe pomieszczenie będzie w stanie zaspokoić potrzeby mieszkańców,
c) fakt, że w obecnej pralni wiszą sznurki oznacza, że pomieszczenie może być przeznaczone na pralnię podczas, gdy okoliczność, że są tam zawieszone sznury oznacza jedynie, że kiedy w obecnej suszarni brakuje miejsca lokatorzy awaryjnie mogą także i w tym małym pomieszczeniu coś zawiesić,
d) pomieszczenie w którym obecnie znajduje się pralnia może służyć jako nowa suszarnia i będzie się do tego celu nadawać w sytuacji, gdy pomieszczenie to już w chwili obecnej jest bardzo małe, a po planowanych remontach ulegnie jeszcze zmniejszeniu,
e) możliwym jest suszenie prania w mieszkaniach znajdujących się w budynku w tym w szczególności w małych łazienkach, podczas, gdy zarówno w łazienkach jak i w pozostałej części mieszkań nie ma miejsca na zawieszanie prania, a nadto, że suszenie prania w mieszkaniach wiązać się będzie z gromadzeniem wilgoci, a w konsekwencji doprowadzi do powstania w nich pleśni,
f) zgoda za sprzedaż części strychu została wyrażona w uchwale nr (...) z 11 grudnia 2012r. oraz, że powodowie odnieśli się do tej kwestii dopiero na rozprawie podczas, gdy powodowie zaprzeczyli jakoby mieli wiedzę na temat uchwalenia takiej uchwały w odpowiedzi na odpowiedź na pozew,
4) naruszenie prawa procesowego mającego wpływ na treść wyroku w szczególności art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego tj. dokonanie przez Sąd pierwszej instancji ustaleń sprzecznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym
a) poprzez uznanie za udowodnione zapewnień strony pozwanej dotyczących tego, że M. M. ma zamiar przebudować pomieszczenie w którym obecnie znajduje się pralnia i na własny koszt zaadoptować je na suszarnię w sytuacji, gdy pozwana na tą okoliczność nie przedstawiła żadnych dowodów, nie podniosła jej w odpowiedzi na pozew, a jedynie zakomunikowała o tym na rozprawie,
b) nieuwzględnienie faktu, że powodowie nabyli lokal z przynależnym do niego udziałem w nieruchomości, a także, że fakt istnienia suszarni w budynku był jednym z elementów dla których powodowie nabyli ten
c) poprzez nieuwzględnienie podnoszonego przez powodów faktu, że część lokatorów podpisała oświadczenie o braku zgody na przeznaczenie większości strychu pod adaptację i pozostawienie do wspólnego korzystania jedynie jego części w której obecnie mieści się pralnia,
d) poprzez niezasadną odmowę wiarygodności zeznań świadków strony powodowej w tym w szczególności świadka W. T. (1),
e) poprzez całkowicie bezzasadne danie wiary zeznaniom świadków strony pozwanej,
5) naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na treść wydanego orzeczenia tj. poprzez naruszenie art. 227 k.p.c. poprzez bezpodstawne oddalenie wniosków dowodowych powodów w postaci zeznań świadków:
a) E. i H. K., gdyż wbrew twierdzeniom Sądu pierwszej instancji dowód z przesłuchania tych świadków ma istotne znaczenie dla sprawy, gdyż świadkowie ci potwierdziliby fakt dewastacji budynku przez prowadzone prace remontowe oraz fakt, że w lokalach znajdujących się w budynku w szczególności w łazienkach nie ma możliwości suszenia prania,
b) Romy J. - Sąd bezpodstawnie założył, że świadek ten zeznałby na okoliczności już ustalone, podczas, gdy Sąd pierwszej instancji nie jest uprawniony do zakładania co dany świadek zezna,
6) naruszenie art. 228 § 1 k.p.c. poprzez nieprzyjęcie jako faktu znanego powszechnie i niewymagającego udowodnienia, że długotrwałe i regularne suszenie prania w lokalu mieszkalnym w którym łazienka jest pomieszczeniem małym jest przyczyną zawilgoceń lokali i powstawania pleśni, a nadto, że suszenie prania w takim pomieszczeniu w ogóle jest możliwe podczas, gdy z doświadczenia życiowego wynika coś zupełnie przeciwnego.
Powodowie wskazując na powyższe zarzuty wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie powództwa i uchylenie uchwały nr (...) z dnia 14 listopada 2013r. ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powodów kosztów postępowania przed Sądem I i II instancji w tym kosztów zastępstwa adwokackiego w obu instancjach według norm przepisanych.
Pełnomocnik pozwanej na rozprawie apelacyjnej w dniu 9 kwietnia 2015r. wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od powodów na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.
Apelacja powodów nie zasługiwała na uwzględnienie.
Sąd Apelacyjny podziela w całości poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne. Nie budzą one wątpliwości, gdyż zostały poczynione na podstawie całego materiału dowodowego oraz są zgodne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, stąd Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 382 k.p.c. przyjmuje je za podstawę własnego rozstrzygnięcia. Wnioski płynące z tych ustaleń Sąd Apelacyjny akceptuje.
Zaskarżona uchwała wspólnoty mieszkaniowej nr (...) z dnia 14 listopada 2013r. dotyczyła wyrażenia zgody na sprzedaż części strychu za kwotę 28.296 zł pomniejszoną o opłatę na rzecz Miasta P.. Uchwała ta była konsekwencją wcześniejszej uchwały nr (...) przyjętej przez wspólnotę 11 grudnia 2012r. To uchwałą nr (...) wyrażono zgodę na zmianę sposobu użytkowania części nieruchomości wspólnej – pomieszczenia o powierzchni 24,67 m (( 2)) na cele mieszkalne, na ustanowienie odrębnej własności lokalu powstałego w następstwie przebudowy tego pomieszczenia i jego sprzedaży M. M. oraz na ustalenie nowej wysokości udziałów w nieruchomości wspólnej i w prawie użytkowania gruntu z uwzględnieniem pomieszczeń przynależnych do lokali. Powodowie jako członkowie wspólnoty nie zaskarżyli uchwały nr (...) z 11 grudnia 2012r. i tym samym wyrazili zgodę na dokonanie wskazanych w niej czynności. Podkreślenia wymaga zatem, że to niezaskarżona uchwała nr (...) przesądziła wszystkie kwestie podniesione w apelacji w zarzutach dotyczących naruszenia prawa materialnego - art. 22 ust. 3 pkt 4, 5, 5a i 6 ustawy o własności lokali.
Mając jednak na uwadze, że konsekwencją nieważności uchwały nr (...) byłaby niemożność wykonania zaskarżonej w niniejszej sprawie uchwały ustalającej cenę sprzedaży nieruchomości Sąd Apelacyjny wskazuje, że z treści art. 22 ust. 3 pkt 5 ustawy z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali (j.t. Dz. U. z 2000r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.) powoływana dalej jako „u.w.l.” wynika wprost prawo do udzielenia w drodze uchwały zgody na nadbudowę lub przebudowę nieruchomości wspólnej, na ustanowienie odrębnej własności lokalu powstałego w następstwie nadbudowy lub przebudowy i rozporządzenie tym lokalem oraz na zmianę wysokości udziałów w następstwie powstania odrębnej własności lokalu nadbudowanego lub przebudowanego. Brzmienie tego przepisu nie pozostawia wątpliwości, że uchwałą większości - w trybie art. 23 ust. 2 bądź ust. 2a u.w.l. - może zostać podjęta zarówno decyzja o zgodzie na przebudowę nieruchomości wspólnej, jak i następnie ustanowienie odrębnej własności lokalu i nią rozporządzenie, a w konsekwencji także zgoda na zmianę wysokości udziałów w nieruchomości wspólnej. Możliwe jest zatem, że objęta przebudową powierzchnia nieruchomości wspólnej (np. pomieszczenie na strychu) może posłużyć właścicielowi wyodrębnionego już lokalu w ten sposób, że jeżeli uzyska do niej właściwy tytuł, to powierzchnia ta stanie się częścią jego nieruchomości lokalowej (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 19 września 2013r. I ACa 1536/12, LEX nr 1392078). Dla skutecznej obrony powołanego przez skarżących zarzutu nie mogło służyć przytoczone w apelacji postanowienie Sądu Najwyższego z 24 listopada 2010r. wydane w sprawie II CSK 267/10 (LEX nr 738095). Zapadło ono bowiem w zupełnie innym stanie faktycznym i dotyczyło zgody na zmianę wysokości udziałów na skutek inwentaryzacji budynku i nowego pomiaru powierzchni wskutek wyeliminowania loggi jako przynależności do lokalu i w następstwie tego zmniejszenia udziału w nieruchomości wspólnej właściciela lokalu o pomniejszonej powierzchni.
Zaskarżona uchwała nr(...)dotyczy ceny za jaką wspólnota zdecydowała się sprzedać pomieszczenie na strychu o powierzchni 24,67 m 2 M. M.. Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu pierwszej instancji, że powodowie w procesie nie wykazali, aby wskazana w uchwale cena była za niska i aby godziła w ich interesy. Przedstawienie stosownych środków dowodowych pozwalających na udowodnienie innej wartości pomieszczenia i udziału w gruncie niż wskazane w uchwale – przede wszystkim dowodu z opinii biegłego – zgodnie z zasadą kontradyktoryjności wyrażoną w art. 232 k.p.c. spoczywało na powodach. Tymczasem powodowie – reprezentowani przez pełnomocnika w osobie adwokata - stosownych dowodów na potwierdzenie stawianej przez siebie tezy nie powołali, ograniczając się do zakwestionowania twierdzeń pozwanej wspólnoty. Pozwana wykazała zaś, że przy ustalaniu ceny kierowała się operatem niezależnego rzeczoznawcy majątkowego E. J., która wyceniła wartość pomieszczenia na strychu i wartość ułamkowej części gruntu odpowiadającego udziałowi ustalając je na miesiąc przed podjęciem uchwały przez wspólnotę. Cena za jaką ma dojść do sprzedaży pomieszczenia na strychu o powierzchni 24,67 m 2 wraz z wartością ułamkowej części gruntu odpowiadającego udziałowi wynosi łącznie 28.296 zł i nie nasuwa zastrzeżeń. Wymaga też podkreślenia, że kwota ta ma być przeznaczona na spłatę zobowiązania wspólnoty związanego z wybudowaniem windy, a więc z pożytkiem dla ogółu właścicieli.
Odnosząc się do podniesionego w apelacji powodów zarzutu sprzeczności istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wskazać należy, że ocena tego materiału nie budzi zastrzeżeń Sądu odwoławczego. Ustalenia poczynione przez Sąd pierwszej instancji znajdują bowiem oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym ocenionym przez ten Sąd w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c. Wnioski co do faktów stanowiących następnie podstawę rozstrzygnięcia wynikają wprost z treści dowodów i nie można wniosków tych podważyć jako naruszających zasady logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Natomiast twierdzenia apelujących o możliwości dokonania odmiennych ustaleń opierają się przede wszystkim na wyjaśnieniach powodów i zeznaniach ich córki W. T. (2), których wartość dowodowa została przez Sąd Okręgowy oceniona jako niska z uwagi na zainteresowanie wskazanych osób korzystnym dla nich rozstrzygnięciem. Powodowie nie wskazali przy tym na czym miałaby polegać wadliwość ustaleń Sądu inna niż polemika z ustalonym przez ten Sąd, w ramach swobodnej oceny dowodów, stanem faktycznym w sprawie. Samo przekonanie skarżących o innej, niż przyjął Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena Sądu nie jest wystarczające dla skutecznego podniesienia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.
J. Z., która przez okres 25 lat do kwietnia 2014r. mieszkała w nieruchomości, której dotyczy zaskarżona uchwała z tym, że nie była członkiem wspólnoty, gdyż najmowała lokal zeznała że pranie na strychu suszyli powodowie, W. i ona, a więc właściciele 2 lokali stanowiących przedmiot odrębnej własności i jeden lokator, nie zaś wszystkie osoby zamieszkujące tą nieruchomość przy czym w nieruchomości jest 13 lokali mieszkalnych stanowiących przedmiot odrębnej własności w tym Miasto P.. Oznacza to, że 10 właścicieli tych lokali nie suszyło tam swojego prania. Zresztą sama powódka wyjaśniła, że z suszarni korzystali wyłącznie ona i jej mąż, K. G. i J. Z. (vide: k. 233 akt). Jednakże w dacie orzekania przez Sąd pierwszej instancji J. Z. już w tej nieruchomości nie mieszkała, zaś K. G. od trzech lat na stałe mieszka w Finlandii, zaś ze strychu jako pralni korzystała kilka razy (vide: k. 236-237 akt). Rację ma więc Sąd pierwszej instancji ustalając, że ze strychu korzystają wyłącznie powodowie ewentualnie również W., jednakże powodowie nie zaoferowali Sądowi dowodu z ich zeznań. T. W. na rozprawie w dniu 30 września 2014r. wyjaśnił, że M. M. ma przystosować małe pomieszczenie dla celów używania go jako pralni (vide: k. 234 akt). Powodowie w apelacji nie zakwestionowali tych zeznań ani oceny ich wiarygodności dokonanej przez Sąd pierwszej instancji. Wbrew zarzutowi przytoczonemu w apelacji możliwe jest suszenie prania w łazienkach, co czyni np. M. N. mieszkający w nieruchomości od 51 lat (vide: wyjaśnienia M. N. - k. 241 akt) czy T. W., który także suszy pranie w łazience, zaś K. G. pranie suszyła na balkonie. Z wyjaśnień M. N. wynika jednocześnie, że posiada łazienkę takiej wielkości jak łazienka powodów, w mieszkaniu nie ma wilgoci, nie ma problemów z suszeniem prania rownież zimą (vide: k. 241 akt). W apelacji powodowie nie zakwestionowali wyjaśnień złożonych przez M. N. i T. W., jak również zeznań K. G.. W świetle w/w wyjaśnień i zeznań uznać należy, że możliwym jest suszenie prania w łazienkach położonych w lokalach w nieruchomości przy ul. (...) i nie powoduje to zawilgocenia czy powstania pleśni.
Nietrafny jest także zarzut naruszenia art. 227 k.p.c. poprzez oddalenie przez Sąd pierwszej instancji wniosku o przesłuchanie w charakterze świadków E. i H. K.. Osoby te w dacie w której była podejmowana zaskarżona uchwała jeszcze nie mieszkały w nieruchomości przy ulicy (...). Powodowie sami przyznali, że E. i H. K. to nowi lokatorzy, którzy do nieruchomości wprowadzili się w bliżej nieprecyzowanej w sprawie dacie (po 30 września 2014r.) zajmując lokal po J. Z.. Przesłuchanie w/w osób na okoliczności wskazane przez powodów tj. czy uchwała nr (...) doprowadzi do pokrzywdzenia mieszkańców, czy narusza zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną oraz narusza interes wspólnoty byłoby bezcelowe, skoro osoby te nie miały bezpośredniej wiedzy na temat tych zagadnień. Odnosząc się zaś do przesłuchania tych osób na okoliczność braku możliwości suszenia prania w łazienkach poszczególnych lokali byłoby to nieprzydatne dla rozstrzygnięcia sprawy, skoro mieszkańcom pozostawiono na strychu jeszcze jedno pomieszczenie, które może być wykorzystywane jako suszarnia.
Uchybieniem procesowym jakiego dopuścił się Sąd Okręgowy było natomiast odstąpienie od przesłuchania w charakterze powołanego przez powodów świadka Romy J.. Błędne jest uznanie Sądu pierwszej instancji o niecelowości przeprowadzenia wnioskowanego dowodu z uwagi na to, że okoliczności na które świadek miała zeznawać zostały już dostatecznie wyjaśnione. Zgodnie bowiem z orzecznictwem Sądu Najwyższego, które Sąd Apelacyjny podziela, pominięcie dowodu wobec dostatecznego wyjaśnienia okoliczności spornych dopuszczalne jest tylko wówczas, gdy okoliczności, na które dowód został powołany, są wyjaśnione z takim wynikiem, który jest zgodny z twierdzeniami strony powołującej dowód. Tylko wtedy przeprowadzenie dalszych dowodów jest zbędne, skoro zmierzają one do tego samego rezultatu, który już został osiągnięty (vide: wyrok z 18 września 1969r. II CR 308/69, OSNCP 1970, nr 7-8, poz. 130). Tymczasem powodowie zmierzali do wykazania swoich twierdzeń, które były odmienne od poczynionych przez Sąd Okręgowy i uznanych za dostatecznie wyjaśnionych okoliczności. Uchybienie to nie miało jednak wpływu na treść wydanego w sprawie orzeczenia, bowiem z całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika kto i w jakim zakresie wykorzystywał pomieszczenia na strychu.
Brak było podstaw do przyjęcia, że Sąd pierwszej instancji dopuścił się naruszenia art. 228 § 1 k.p.c. zgodnie z którym fakty powszechnie znane nie wymagają dowodu. Za takie uznać bowiem należy okoliczności, zdarzenia, czynności lub stany, które powinny być znane każdemu rozsądnemu i mającemu doświadczenie życiowe mieszkańcowi miejscowości w której znajduje się siedziba sądu (wydarzenia historyczne, polityczne, zjawiska przyrodnicze, procesy ekonomiczne lub zdarzenia normalnie i zwyczajnie zachodzące w określonym miejscu i czasie). Przy tym to od decyzji Sądu zależy czy dany fakt zostanie zakwalifikowany jako notoryjny. Sąd nie może przyjąć, że określony fakt, istotny dla rozstrzygnięcia sprawy, jest powszechnie znany, gdy chociaż część zebranego w sprawie materiału temu przeczy (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 4 maja 1977r. IV CR 150/77, LexisNexis nr 3211789). Za zdarzenie normalne, ustalone w oparciu o kryteria obiektywne nie można natomiast uznać niemożności suszenia prania w lokalu w którym łazienka jest pomieszczeniem małym ani też twierdzenia, że długotrwałe i regularne suszenie prania w takim lokalu zawsze prowadzić może do powstawania pleśni i zawilgocenia lokalu. Twierdzenia takie powinny bowiem zostać wykazane w każdym przypadku indywidualnie z określeniem właściwości poszczególnych lokali.
Biorąc powyższe pod rozwagę apelację powodów, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalono.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono w punkcie 2 wyroku w oparciu o zasadę ponoszenia kosztów procesu wyrażoną w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Powodowie przegrali spór i zostali zobowiązani do zapłaty na rzecz pozwanej 135 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej ustalonych w oparciu o § 11 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013r. poz. 461 ze zm.).
/-/SSA Mariola Głowacka /-/SSA Piotr Górecki /-/SSA Elżbieta Fijałkowska