Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 07 września 2015 roku

Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Radosław Florek

Protokolant: Joanna Bobrowska

po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 2015 roku w Dzierżoniowie

na rozprawie

sprawy z powództwa Zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P.

przeciwko K. K.

o zapłatę kwoty 9 439,24 zł

I. oddala powództwo;

II. nakazuje stronie powodowej Zarządowi (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w P. zapłacić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie kwotę 26,26 zł tytułem zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Strona powodowa Zarząd (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. wystąpiła o zasądzenie nie jej rzecz solidarnie od pozwanych R. K. i K. K. kwoty 9.439 złotych i 24 groszy wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Uzasadniając żądanie pozwu wskazała, że jej poprzednik prawny Zakład Usług (...) w P. zawarł z pozwanymi umowę najmu lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w budynku numer (...) przy ulicy (...) w P.. Podała, że pozwani nie uiszczali czynszu i innych opłat związanych z korzystaniem z tego lokal, a ich zadłużenie z tego tytułu na dzień 9 grudnia 2014 roku wynosi 9.439 złotych i 24 groszy.

W dniu 18 lutego 2015 roku wydano w postępowaniu upominawczym nakaz zapłaty, w którym w całości uwzględniono żądanie pozwu.

W ustawowym terminie pozwany K. K. wniósł sprzeciw od tego nakazu zapłaty, w którym wystąpił o oddalenie powództwa w całości.

Motywując swoje stanowisko pozwany K. K. podał, że przedmiotowy lokal mieszkalny był od 1974 roku wynajmowany przez jego matkę Z. K., a on i jego brat R. K. byli zameldowani w tym lokalu jako jej dzieci. Wskazał, że Z. K. zmarła w dniu 1 lipca 1998 roku, a po jej śmierci strona powodowa sporządziła w dniu 11 sierpnia 1998 roku umowę najmu spornego mieszkania, w którym jako najemców wpisała jego i jego brata, przy czym umowę podpisał tylko jego brat R. K.. Podał, że w 1997 roku opuścił sporny lokal mieszkalny i mieszkał w wynajętym lokalu mieszkalnym numer (...) położonym w budynku numer (...) przy ulicy (...) w P., gdzie był tymczasowo zameldowany, a do przedmiotowego mieszkania wrócił na okres do lipca 1999 roku do września 2003 roku, po czym opuścił go na stałe. Oświadczył, że nie wiedział o zadłużeniu z tytułu czynszu najmu i za to zadłużenie nie odpowiada, gdyż nie był stroną w stosunku najmu tego lokalu i w okresie, gdy powstało zadłużenie nie przebywał w tym lokalu.

W piśmie procesowym z dnia 3 czerwca 2015 roku strona powodowa podniosła, że w świetle przepisów art. 8 ustawy z dnia 2 lipca 1994 roku o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, zwanej dalej „ustawą”, pozwany K. K. wstąpił w stosunek najmu spornego lokalu mieszkalnego po zmarłej matce i z tego powodu jest najemcą tego lokalu.

Powództwo nie jest zasadne i nie podlega uwzględnieniu.

W niniejszej sprawie powodowa Spółka wystąpiła o zasądzenie od pozwanego zaległego czynszu najmu z tytułu wynajęcia lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w budynku numer (...) przy ulicy (...) w P.. Kluczowe więc znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miało w tym wypadku ustalenie, czy faktycznie pozwany K. K. był najemcą tego lokalu w okresie objętym żądaniem pozwu. Jeżeli bowiem nie był jego najemcą i nie zamieszkiwał w nim, to wówczas nie może być obciążony obowiązkiem spłaty tego zadłużenia, gdyż nie ciążył na nim obowiązek zapłaty czynszu najmu co do tego lokalu.

W pierwszym rzędzie należy podkreślić, że pozwany K. K. nie zawarł żadnej umowy najmu co do tego lokalu. Strona powodowa nie przedstawiła bowiem takiej umowy. Z dołączonego do pozwu odpisu umowy najmu z tego lokalu z dnia 11 sierpnia 1998 roku znajdującego się na kartach od 5 do 7 akt sprawy wynika, że wprawdzie wpisano w niej jako najemcę między innymi pozwanego K. K., jednakże nie podpisał on tej umowy, a uczynił to wyłącznie jego brat R. K.. Potwierdził to zresztą w swoich zeznaniach świadek R. K.. Oznacza to, że pozwany K. K. nie był stroną tej umowy. Powodowa Spółka nie przedstawiła natomiast innych dowodów, z których wynikałoby, że było inaczej. Faktowi zawarcia takiej umowy w trakcie przesłuchania zaprzeczył także pozwany K. K..

Tym samym pozwany K. K. mógł zostać najemcą tego lokalu wyłącznie w wyniku wstąpienia w stosunek najmu w miejsce zmarłej matki Z. K..

W rozpoznawanej sprawie Sąd ustalił, że Z. K. zmarła w dniu 1 lipca 1998 roku, co oznacza, iż do oceny przesłanek wstąpienia przez pozwanego K. K. w stosunek najmu lokalu mieszkalnego po zmarłym najemcy, mają zastosowanie przepisy art. 8 ust. 1 ustawy, które obowiązywały do dnia 10 lipca 2001 roku. Oceny przesłanek wstąpienia w stosunek najmu po zmarłym najemcy dokonuje się bowiem według przepisów obowiązujących w chwili, gdy nastąpił zgon dotychczasowego najemcy (wskazał na to Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 5 lipca 2002 roku, w sprawie o sygnaturze akr. III CZP 36/02, oraz w uchwale z dnia 15 września 1995 roku, w sprawie o sygnaturze akt III CZP 113/95).

Przepisy art. 8 ustępu 1 ustawy stanowią, że w razie śmierci najemcy jego zstępni, wstępni, pełnoletnie rodzeństwo, osoby przysposabiające albo przysposobione oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu małżeńskim z najemcą, mieszkający z nim stale do chwili jego śmierci, wstępują w stosunek najmu lokalu oraz nabywają jego uprawnienia i obowiązki związane z tym lokalem, chyba że się tego prawa zrzekną wobec wynajmującego, przy czym nie dotyczy to osób, które w chwili śmierci najemcy miały tytuł prawny do zajmowania innego lokalu mieszkalnego. Wskazane przepisy warunkowały więc wstąpienie w stosunek najmu po zmarłym najemcy od tego, aby osoba, która miała wstąpić w stosunek najmu, po pierwsze należała do kręgu osób szczegółowo w nich wymienionych, a po drugie stale zamieszkiwała z najemcą w wynajmowanym lokalu do chwili jego śmierci. Wskazane przesłanki muszą przy tym wystąpić łącznie.

Pozwany K. K. był synem Z. K., czyli jej zstępnym, a w związku z tym należy do kręgu osób uprawnionych do wstąpienia w stosunek najmu w świetle omawianych przepisów.

Sporna w niniejszej sprawie była jednak przede wszystkim okoliczność, czy w przypadku pozwanego K. K. spełniona została przesłanka stałego zamieszkiwania wspólnie z najemcą w wynajmowanym lokalu do chwili jego śmierci. W tym zakresie w dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalił się pogląd, zgodnie z którym stałe zamieszkiwanie w lokalu mieszkalnym oznacza, że lokal ten stanowi centrum życiowe określonej osoby, w którym koncentruje się całe życie tej osoby. Stałe mieszkanie określonej osoby z najemcą sprowadza się więc do ześrodkowania przez tą osobę całej swojej działalności życiowej w lokalu najemcy, przy czym chodzi tu o stan faktyczny trwający do chwili śmierci najemcy (tak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 października 1984 roku, w sprawie o sygnaturze akt I CR 309/84, w wyroku z dnia 20 marca 1981 roku, w sprawie o sygnaturze akt III CRN 30/81, w wyroku z dnia 15 stycznia 1981 roku, w sprawie o sygnaturze akt III CRN 314/81, czy w wyroku z dnia 28 października 1980 roku, w sprawie o sygnaturze akt III CRN 230/80).

W niniejszej sprawie Sąd ustalił, na podstawie przede wszystkim dowodów z zeznań świadka R. K. i przesłuchania pozwanego K. K., że pozwany K. K. od dziecka zamieszkiwał w spornym lokalu wraz ze swoją matką Z. K., która była najemcą tego lokalu. Wynika z nich także, że pozwany K. K. wyprowadził się z tego mieszkania we wrześniu 1997 roku i wynajął lokal mieszkalny numer (...) położony w budynku numer (...) przy ulicy (...) w P., a w związku z tym nie zamieszkiwał w nim w chwili śmierci Z. K., czyli w dniu 1 lipca 1998 roku. Jak zeznał przy tym świadek R. K., wyprowadzając się pozwany zabrał wszystkie swoje rzeczy. Co istotne, wrócił ponownie do tego lokalu dopiero w 1999 roku i zamieszkiwał w nim do 2003 roku, kiedy to definitywnie wyprowadził się do N., a następnie do S.. Wskazane dowody są bardzo wiarygodne, albowiem są to zeznania osób, które przebywały w tym lokalu i najlepiej wiedziały jak korzystano z tego lokalu, a przy tym ich zeznania są spójne i tworzą logiczną całość. W szczególności bardzo logicznie pozwany wyjaśnił powody opuszczenia spornego mieszkania w 1997 roku, gdyż wskazał, że miał konflikt z matką ze względu na to, iż nadużywała ona alkoholu. Wyjaśnił także dlaczego wymeldował się z tego lokalu mieszkalnego dopiero w dniu 4 sierpnia 2008 roku, pomimo tego, że nie zamieszkiwał w nim już od 2003 roku. Wskazał bowiem, że musiał mieć stały meldunek, aby uzyskać pracę, a nie miał gdzie się zameldować ani w N., ani w S.. Trudno z kolei nie zauważyć, że świadek R. K. nie miał żadnego interesu w tym, aby wykazywać, że pozwany nie zamieszkiwał w spornym lokalu w chwili śmierci Z. K., albowiem w takiej sytuacji wyłącznie sam odpowiada za dług z tytułu czynszu najmu. Wskazana okoliczność podnosi jego wiarygodność. Co istotne jednak fakty wynikające z wymienionych dowodów znajdują także potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zebranym w sprawie. Przede wszystkim z dowodów w postaci starego dowodu osobistego pozwanego K. K. znajdującego się na karcie 73 akt sprawy wynika, że faktycznie pozwany K. K. był tymczasowo zameldowany przy ulicy (...) w P. w okresie od dnia 12 września 1997 roku do dnia 2 listopada 1999 roku, a więc w okresie, w którym zmarła jego matka. Nie ma przy tym znaczenia, że ten dokument jest już nieważny, albowiem nie podważa to wiarygodności dokonanych w okresie jego ważności wpisów meldunkowych. Z kolei z dowodów z odpisów zeznań podatkowych pozwanego K. K. za lata 2007-2008 znajdujących się na kartach od 22 do 24 akt sprawy oraz wezwania z dnia 11 maja 2004 roku znajdującego się na karcie 73 akt sprawy wynika, że w datach sporządzenia tych dokumentów urzędowych pozwany K. K. przebywał już w N.. Fakt zamieszkiwania przez pozwanego K. K. w lokalu mieszkalnym przy ulicy (...) w P. potwierdzili także świadkowie M. D. i B. T., natomiast fakt opuszczenia na stałe spornego lokalu w 2003 roku potwierdzili świadkowie B. D., M. D., E. M., J. M. i B. T.. W świetle tych dowodów i dokonanych na ich podstawie ustaleń, należało przyjąć, że życie pozwanego K. K. w okresie od września 1997 roku do listopada 1999 roku koncentrowało się w lokalu mieszkalnym numer (...) położonym w budynku numer (...) przy ulicy (...) w P.. W tym lokalu miał bowiem wszystkie swoje rzeczy i tam stale przebywał. Wszystkie rzeczy zabrał ze spornego lokalu zajmowanego przez matkę. Tym samym w dniu 1 lipca 1998 roku nie zamieszkiwał w spornym lokalu i nie stanowił on jego centrum życiowego. Oznacza to, że pozwany K. K. nie spełniał warunku stałego zamieszkiwania wspólnie z najemcą w wynajmowanym lokalu do chwili śmierci najemcy, co wyklucza przyjęcie, że wstąpił w stosunek najmu spornego lokalu w miejsce swojej matki.

Z drugiej strony nie umknęło uwadze Sądu, że w opisanym powyżej okresie pozwany K. K. był najemcą lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w budynku numer (...) przy ulicy (...) w P., a tym samym miał tytuł prawny do zajmowania innego lokalu mieszkalnego niż sporny lokal, co także stanowi przesłankę wykluczającą wstąpienie w stosunek najmu po jego zmarłej matce Z. K..

W świetle tych rozważań pozwany K. K. nie spełniał wszystkich przesłanek wstąpienia w stosunek wynajmu przewidziany w omawianych przepisach art. 8 ustawy, a tym samym nie był najemcą spornego lokalu i z tego tytułu nie może odpowiadać za czynsz najmu objęty żądaniem pozwu.

W ocenie Sądu nie ma także podstaw do przyjęcia, że za dochodzony w niniejszej sprawie dług z tytułu zaległego czynszu najmu odpowiada pozwany K. K. na podstawie przepisów art. 688 (1) par. 1 i 2 Kodeksu cywilnego. Wskazane przepisy stanowią, że za zapłatę czynszu i innych należnych opłat odpowiadają solidarnie z najemcą stale zamieszkujące z nim osoby pełnoletnie, przy czym odpowiedzialność osób, o których mowa w par. 1 ogranicza się do wysokości czynszu i innych opłat należnych za okres ich stałego zamieszkiwania. W świetle tych przepisów podlegają solidarniej odpowiedzialności za czynsz najmu najemca lokalu mieszkalnego i stale zamieszkujące z nim osoby pełnoletnie, które nie muszą być stroną stosunku najmu. Nie ma przy tym wątpliwości, że za czynsz najmu odpowiada osoba pełnoletnia, stale zamieszkująca z najemcą, ale jej odpowiedzialność ogranicza się tylko do okresu wspólnego stałego zamieszkiwania z najemcą w tym lokalu mieszkalnym.

W tej sprawie z dowodu zestawienia sald płatnika znajdującego się na kartach od 8 do 10 akt sprawy wynika, że objęte żądaniem pozwu zadłużenie obejmuje co najwyżej okres od 2005 roku. Tymczasem w świetle opisanych powyżej rozważań nie ma żadnych wątpliwości co do tego, że pozwany K. K. opuścił sporny lokal mieszkalny ostatecznie i definitywnie w 2003 roku i nigdy już w nim stale nie zamieszkiwał. Nie zamieszkiwał więc w nim, w okresie którego dotyczy dług objęty żądaniem pozwu.

Z tych względów należało powództwo oddalić jako bezpodstawne.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji.

W rozpoznawanej sprawie Skarb Państwa - Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie poniósł tymczasowe wydatki na zwrot kosztów podróży świadków B. D., M. D., E. M. i J. M. w łącznej kwocie 26 złotych i 26 groszy. Przy czym należy podkreślić, że dowody z zeznań tych świadków zostały dopuszczone na wniosek pozwanego K. K., a tym samym uprzednio powinien on uiścić zaliczkę na poczet wydatków związanych z przeprowadzeniem tych dowodów.

W ocenie Sądu w takiej sytuacji w drodze analogii należało zastosować przepisy art. 113 ustępu 1 w związkiem z art. 83 ustępem 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, wedle którego sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji tymczasowymi wydatkami poniesionymi przez Skarb Państwa obciąży strony przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu, a wiec w tym wypadku przepis art. 98 par. 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Dlatego też tymi wydatkami należało w całości obciążyć powodową Spółkę jako stronę, która w całości przegrała niniejszy proces.

Z tych powodów, w oparciu o wskazane przepisy, orzeczono jak w punkcie II wyroku.