Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód Gmina K. wniósł o zasądzenie od pozwanych A. i T. S. kwoty 824,92 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 22,71 zł od dnia 1 maja 2014 r. do dnia zapłaty i od kwoty 802,21 zł od dnia 1 czerwca 2014 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu. Podstawą roszczenia było nieuiszczenie opłaty za użytkowanie wieczyste za lata 2009-2013 w zakresie różnicy pomiędzy nową a dawną wysokością tej opłaty wynikającą z wypowiedzenia dokonanego w dniu 26 września 2008 r.

Pozwani A. i T. S. wnieśli odpowiedź na pozew, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów procesu.

W toku dalszego procesu strony podtrzymały swe stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 marca 1997 roku pozwani nabyli własność domu jednorodzinnego wraz z prawem użytkowania wieczystego gruntu położonego w K. przy ulicy (...), stanowiącego działkę nr ewid. (...) o pow. 200 m2 z obrębu (...) (dowód: umowa k. 7-8).

Pismem z dnia 26 września 2008 r. Burmistrz Gminy K. wypowiedział obowiązującą dotychczas wysokość opłaty rocznej w kwocie 292zł za użytkowanie wieczyste gruntu będącego własnością komunalną, stanowiącego działkę o nr ew. (...) w obrębie (...) o pow. 200 m2, położoną w K. i przedstawił ofertę nowej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste przedmiotowego gruntu od dnia 1 stycznia 2009 r. płatnej do 31 marca 2009 r. w wysokości 914,28 zł. Jednocześnie wartość przedmiotowej nieruchomości została oszacowana na kwotę 91 428 zł i na te okoliczność sporządzony został operat szacunkowy (dowód: wypowiedzenie z dnia 26 września 2008 r. k.9, informacja k. 10).

W dniu 04 listopada 2008 r. A. i T. S. złożyli do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. wniosek o ustalenie, ze proponowane zwiększenie opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste jest nieuzasadnione (dowód: wniosek z dnia m02 listopada 2008 r. k.13).

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. w sprawie (...) orzeczeniem z dnia 23 września 2013 r. po rozpatrzeniu wniosku A. i T. S. przeciwko Burmistrzowi Gminy K. o ustalenie, że podwyższenie opłaty z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej (działka nr ew. (...) obr. (...)) o pow. 200 m2, położonej w K., jest nieuzasadnione oddaliło złożony wniosek (decyzja z dnia 23 września 2013 r. k. 15-16v).

Pismem z dnia 14 listopada 2013 r. Burmistrz Gminy K. w związku z powyższym orzeczeniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego oddalającym wniosek A. oraz T. S. o ustalenie, że podwyższenie opłaty z tytułu użytkowania wieczystego jest nieuzasadnione wezwał pozwanych, podając, że odsetki zostały wyliczone na dzień sporządzenia pisma, do uiszczenia różnicy między uiszczoną opłatą a opłatą należną w kwotach: za działkę nr ew. (...) w obrębie (...), za rok 2009 w kwocie 622,28 zł, za rok 2010 w kwocie 622,28 zł, za rok 2011 w kwocie 622,28 zł, za rok 2012 w kwocie 622,28 zł, za rok 2013 w kwocie 622,28 wraz z odsetkami za zwłokę (dowód: pismo z dnia 14 listopada 2013 r. k.17).

W związku z wnioskiem pozwanych o rozłożenie należności na raty, gminna komisja rozłożyła należność na cztery raty o czym gmina powiadomiła pozwanych pismem z dnia 20 stycznia 2014 roku. Raty przedstawiały się w następujący sposób: należność w kwocie 1.044,71 – płatna do 28 lutego 2014 r., należność w kwocie 1.044,70 – płatna do 31 marca 2014 r., należność w kwocie 1.044,70 – płatna do 30 kwietnia 2014 r., należność w kwocie 1.044,70 – płatna do 31 maja 2014 r. (dowód: pismo z dnia 18 listopada 2013 r., pismo z dnia 26 listopada 2013 r. k. 19, pismo z dnia 16 stycznia 2014 r., pismo z dnia 20 stycznia 2014 r. (k.24).

W dniu 25 lutego 2014 r. A. oraz T. S. wpłacili na rzecz Gminy K. kwotę 1.044,71 tytułem spłaty zaległości za użytkowanie wieczyste dz. ewid. Nr (...) w obrębie(...) I rata, w dniu marca 2014 wpłacili kwotę 1.044,71 tytułem spłaty zaległości za użytkowanie wieczyste dz. ewid. Nr(...) w obrębie(...) II rata, w dniu 30 kwietnia dokonali zapłaty kwoty 158,00 zł tytułem tytułem spłaty zaległości za użytkowanie wieczyste dz. ewid. (...) w obrębie (...) zgodnie z ich pismem z dnia 14.04.2014 r., w dniu 21 sierpnia przelali kwotę 863,98 zł tytułem tytułem spłaty zaległości za użytkowanie wieczyste dz. ewid. Nr (...) w obrębie (...) ostatnia rata należności głównej oraz w dniu 11 września 2014 r. kwotę 242,49 tytułem odsetek za zwłokę od opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu, stanow. Dz. ewid. nr (...) w obręb (...) położonego w K..

Powyższe wpłaty zostały zaksięgowane w następujący sposób

⚫

Wpłata z dnia 28.02.2014 w kwocie 1.044,71 na należność główną w kwocie 777,85 i odsetki za zwłokę 266,86 zł

⚫

Wpłata z dnia 31.03.2014 w kwocie 1.044,71 na należność główną w kwocie 777,85 i odsetki za zwłokę 266,85 zł, oraz 0,01 zł na opłatę, której termin płatności upływa z dniem 30.04.2014

⚫

Wpłata z dnia 30.04.2014 w kwocie 158,00 na należność główną w kwocie 158,00 zł

⚫

Wpłata z dnia 21.08.2014 w kwocie 863,98 na należność główną w kwocie 587,13 i odsetki za zwłokę 266,85 zł

⚫

Wpłata z dnia 11.09.2014 w kwocie 242,49 na odsetki za zwłokę w kwocie 242,49 zł (dowód: pismo z dnia 03 września 2014 r. k. 41, przelewy k.96-100).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w pierwszej kolejności w oparciu o twierdzenia stron co do faktów nie zakwestionowanych przez stronę przeciwną, w trybie art. 229 kpc i 230 kpc. Ponadto Sąd oparł się o następujące dowody z dokumentów: kopia aktu notarialnego - k. 7-8; wypowiedzenie - k. 9; kopia orzeczenia SKO - k. 15-16, pisma - k. 17, 24, 51; potwierdzenia przelewu - k. 96-100. Dokumenty te stanowią w pełni wartościowy materiał dowodowy; strony nie kwestionowały powyższych dokumentów i ich kopii, podobnie Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich wiarygodności i rzetelności z urzędu. Stan faktyczny przy tym zasadniczo nie był sporny. Spór koncentrował się wokół oceny prawnej tego stanu faktycznego, w szczególności co do płynącego z niej rozmiaru roszczenia pieniężnego.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 238 kc, wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną. Uzupełnieniem tej regulacji jest art. 71 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (dalej UGN). Z ust. 1 tego artykułu wynika, że za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Natomiast ust. 4 zd. 1 stanowi, że opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry za dany rok. Stosownie do art. 78 ust. 1 UGN właściwy organ zamierzający zaktualizować opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej powinien wypowiedzieć na piśmie wysokość dotychczasowej opłaty, do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego, przesyłając równocześnie ofertę przyjęcia jej nowej wysokości. Zgodnie z art. 78 ust. 2 UGN użytkownik wieczysty może, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wypowiedzenia, złożyć do samorządowego kolegium odwoławczego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, zwanego dalej "kolegium", wniosek o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości. Natomiast art. 79 ust. 4 UGN stanowi, że w przypadku oddalenia wniosku obowiązuje wysokość opłaty zaoferowana zgodnie z art. 78 ust. 1. W tym wypadku stosuje się odpowiednio przepis ust. 5 tego artykułu, zgodnie z którym ustalona na skutek prawomocnego orzeczenia kolegium lub w wyniku zawarcia przed kolegium ugody nowa wysokość opłaty rocznej obowiązuje począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym wypowiedziano wysokość dotychczasowej opłaty.

Z powyższych przepisów wynika, że pozwani powinni uiszczać opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego w terminie do dnia 31 marca każdego roku. Zdaniem pozwanych jednak, w przypadku wniesienia odwołania od wypowiedzenia dotychczasowej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, data wymagalności tej opłaty ulega przesunięciu, gdyż nadchodzi dopiero z dniem uprawomocnienia się orzeczenia Samorządowego Kolegium Odwoławczego, które to orzeczenie ma charakter konstytutywny, a co skutkuje oceną, iż przed jego uprawomocnieniem się, zobowiązany – jak pozwana w niniejszej sprawie - nie pozostaje w opóźnieniu. Ze stanowiskiem tym nie sposób się zgodzić, przede wszystkim dlatego, iż jest ono sprzeczne z wyraźnym brzmieniem przepisu art. 79 ust. 4 w zw. z ust. 5 UGN (por. glosę E. Gniewka do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 2005 r., III CZP 37/2005).

Po wtóre należy podnieść, że opłaty roczne za użytkowanie wieczyste mają charakter cywilnoprawny i są rodzajem ekwiwalentu za korzystanie z gruntów Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego z wyłączeniem innych osób. Skoro więc są one ustalane jako określony procent od wartości nieruchomości, to ich wysokość zupełnie słusznie uzależniona jest od aktualnej wartości tych nieruchomości, która może być zmienna w czasie i jest kategorią obiektywną. Sam jednak np. wzrost wartości nieruchomości nie powoduje automatycznie wzrostu opłaty rocznej, konieczne jest bowiem jej wypowiedzenie skoro ma w ten sposób dojść do zmiany umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. Istotą norm prawa w tym zakresie jest przyjęcie zasadności i skuteczności wypowiedzenia zmieniającego umowę a prowadzącego do jej nowych warunków (wysokość opłaty), o ile są adekwatne do aktualnej wartości nieruchomości oraz szczególna rola przyjęcia złożonej wraz z wypowiedzeniem oferty nowej opłaty. Jako racjonalne jawią się zatem poglądy wskazujące na obowiązek dokonania czynności prawnej w postaci przyjęcia przez kontrahenta oferty nowej opłaty, jeżeli wartość nieruchomości uległa zmianie, czego wyłącznie dotyczyć może merytoryczna kontrola tak administracyjna, jak sądowa. W takim jednak razie konsekwentnie trzeba przyjąć, iż po pierwsze - w razie ustalenia pozytywnych przesłanek, tj. zmiany wartości nieruchomości, obowiązek przyjęcia oferty nowej opłaty zachodzi już w chwili dokonania zgodnego z przepisami wypowiedzenia ze wszystkimi ustawowymi jego skutkami (powstania roszczenia w nowej wysokości i terminu wymagalności), a po drugie – przyjmując instytucję zastępczego oświadczenia woli, to konstytucyjną kompetencję w tym kierunku ma wyłącznie sąd, a nie Samorządowe Kolegium Odwoławcze, przez co już przywoływane przez pozwanego orzeczenia Sądu Najwyższego nie mogą znaleźć przełożenia wprost na orzeczenia kolegium. Warto nadmienić, że konstytutywność takiego orzeczenia sądu oznacza jedynie zastąpienie przyjęcia oferty nowej opłaty choćby w innej wysokości, nie zaś tworzenie wszystkich nowych warunków umowy i zmianę ustawowych regulacji w zakresie sposobu wykonania umowy. Innymi słowy wyrok taki oznacza, że zobowiązany w ten sposób złożył oświadczenie woli, ale już nie to, że zrobił to we właściwym terminie do czego był zobowiązany, gdzie w tle wypada mieć na uwadze tak instytucję przedawnienia roszczeń majątkowych, jak prawo wierzyciela do uzyskania świadczenia zgodnie z umową lub przepisami prawa. Przesłanki obowiązku prawnego obiektywnie albo są albo ich nie ma, a późniejsza kontrola i stwierdzenie ich zajścia w określonej chwili w przeszłości (zmiana w pewnym momencie wartości nieruchomości), na sam obowiązek nie mają wpływu. Interpretacje w duchu tworzenia na nowo samego obowiązku są zbyt daleko idące mimo, że istotnie sprawy tego rodzaju dotyczą wysokich kwot, a przede wszystkim długoterminowych podstaw korzystania z nieruchomości. Paradoksalnie nie tak szczególnie w orzecznictwie traktowane są spory wokół np. często przewidzianych w umowach zmian czynszu najmu wskutek zmian poziomu cen, a to wyłącznie dlatego, że dane takie są publikowane przez stosowne organy (GUS) i strony się takim uśrednionym, ale oficjalnym jednak danym poddają, podczas, gdy przesłanka wartości nieruchomości wynika z jej każdorazowego szacowania; charakter prawny jednak takich zmian umowy jest mocno zbliżony. Z tych przyczyn w zasadzie żadne orzeczenie zapadłe w wyniku sprzeciwu użytkownika wieczystego nie powinno mieć wpływu tak na chwilę powstania roszczenia pieniężnego ani oczywiście na jego wymagalność, jedynie na wysokość tego roszczenia.

Zgodnie z art. 481 § 1 Kc Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi natomiast art. 451 stanowi iż, jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Zatem fakt, iż pozwani przez okres pięciu lat czekali na decyzję SKO nie wpływa na ich odpowiedzialność względem powoda w kwestii odsetek.

Wszystkie powyższe argumenty przemawiają za tym, że opłaty roczne w podwyższonej wysokości za użytkowanie wieczyste poszczególnych działek powinny być uiszczone przez pozwanego w terminie wynikającym z UGN, tj. do dnia 31 marca każdego roku z góry. Od 1 kwietnia każdego roku wierzyciel mógł stąd naliczać odsetki ustawowe wobec opóźnienia dłużnika ze spełnieniem świadczenia pieniężnego stosownie do 481 § 1 i § 2 kc.

Wysokość należności, którą pozwani zdaniem winni byli zapłacić za w związku ze zmianą opłaty za użytkowanie wieczyste od 2009 roku do dnia 18 listopada 2013 roku czyli do dnia wniesienia przez nich pisma o rozłożenie należności na raty wyniosła 4.178,81 zł z czego 3.111,40 to należność główna, a 1.067,41 to odsetki za zwłokę wyliczone od dnia wymagalności opłaty do dnia złożenia pisma. Dokonana kapitalizacja odsetek sprawiła, iż w przypadku powstania kolejnych zaległości w spłacie kolejne odsetki liczone były od momentu powstania zwłoki w spłacie kolejnych rat.

W niniejszej sprawie powód dochodził kwoty 824,92 zł na którą składa się nieuiszczona opłata w kwocie 22,71 z terminem płatności do 30 kwietnia 2014 roku oraz nieuiszczona opłata w kwocie 802,21 z terminem płatności do dnia 31 maja 2014 roku.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 2 kpc zw. z art. 99 kpc, według norm przepisanych, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Zważywszy, że powód wygrał proces w całości pozwany powinien zwrócić mu poniesione koszty w całości. Na koszty te składało się wynagrodzenie radcy prawnego w kwocie 180 zł ustalone zgodnie z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu oraz kwota 30 zł uiszczona tytułem opłaty od pozwu.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji.