Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie, I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 9 września 2015 r. w Lublinie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki jawnej A. P., J. P. w L.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w L.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia
30 grudnia 2014 r. sygn. akt IX GC 132/12

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od (...) Spółki jawnej A. P., J. P. w L. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej w L. kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

I A Ca 132/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 grudnia 2014 roku Sąd Okręgowy w Lublinie po rozpoznaniu na rozprawie sprawy z powództwa (...) spółka jawna A. P., J. P. w L. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w L. o zapłatę oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanej 7217,00zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Z dokonanych przez Sąd Okręgowy ustaleń wynika, że (...) spółka jawna A. P., J. P. w L. [dalej: (...) zawarła z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w K. [dalej: (...)] umowy sprzedaży betonu towarowego na łączną kwotę 623 235,78 złotych objęte:

- fakturą VAT nr (...) z dnia 30.03.2010 roku na kwotę 89066,10 złotych;

- fakturą VAT nr (...) z dnia 30.04.2010 roku na kwotę 98981,04 złotych;

- fakturą VAT nr (...) z dnia 31.05.2010 roku na kwotę 208912,19 złotych;

- fakturą VAT nr (...) z dnia 30.06.2010 roku na kwotę 226276,45 złotych;

na budowę realizowaną przy ul. (...) w L..

Inwestorem tej budowy była (...) Spółka Akcyjna w L. [dalej: (...)], zaś generalnym wykonawcą konsorcjum, w skład którego wchodziły (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. i (...). (...)z siedzibą w A. [dalej: Konsorcjum] (faktury VAT – karty nr 12-14, umowa z dnia 07 grudnia 2009 roku, nr 07/12/2009– karty nr 54-85).

W związku z przyjętym przez inwestora, generalnego wykonawcę oraz podwykonawców sposobem płatności, Spółka (...) nie płaciła za wykonane usługi i dostarczone materiały bezpośrednio podwykonawcom i dostawcom materiałów budowlanych, lecz dokonywała cesji wierzytelności, jakie przysługiwały tej spółce w stosunku do (...) Spółki Akcyjnej w L., na co ta spółka wyraziła zgodę (oświadczenie z dnia 17 marca 2010 roku – karta nr 21).

W toku współpracy Spółki (...) zawarły umowy cesji wierzytelności:

- z dnia 30 kwietnia 2010 roku,

- z dnia 31 maja 2010 roku oraz

- z dnia 30 czerwca 2010 roku (umowy cesji – karty nr 15-20).

Umowy te zostały podpisane przez reprezentanta firmy (...), a w imieniu Cedenta – firmy (...) przez T. R., który nie miał uprawnień do reprezentowania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. w sprawach finansowych (zeznanie świadka T. R. – karta nr 144).

Umową cesji z dnia 30 kwietnia 2010 roku, objęta została wierzytelność (...) wobec (...) wynikająca z umowy z dnia 7 grudnia 2009r. na budowę „Realizacja osiedla mieszkalnego w L. przy ul. (...) – I etap” do kwoty 98 981,04zł , która stanowiła kwotę zapłaty za dostarczony przez (...)beton , zgodnie z fakturą za kwiecień 2010, nr (...)

Pismem z dnia 14 czerwca 2010r. [k. 23] (...) zwrócił się do (...) o zapłacenie firmie (...) należności za dostarczony beton wynikającej z faktury nr (...) z dnia 30 kwietnia 2010 roku na kwotę 98981,04 złotych i potrącenie tej kwoty z należnościami przysługującymi z faktury numer (...).05.2010 z dnia 31 maja 2010 roku wystawionej przez firmę (...) SP. z o.o. w K. firmie (...) SA, na sumę 306806,45 złotych.

Ponadto firma (...) zwróciła się do firmy (...) o zapłatę swoich należności wobec innych firm i potrącenie ich z wierzytelności przysługującej jej wobec (...) wynikającej z tej samej faktury nr (...).05.2010, z dn. 31.05.2010. I Tak firma (...) zwróciła się do:

- (...) C. C., W. S., Z. S., W. (...) spółki jawnej o zapłatę jej długu na kwotę 6056,57 złotych, [k. 97],

- (...) o zapłatę jej długu na kwotę 37377,75 złotych, [k.98, 99],

- (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o zapłatę jej długu na kwotę 127212,79 złotych i 46116 złotych [k.100, 101, 650,651],

- (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o zapłatę jej długu na kwotę 8084,86 złote [k. 652],

- K. K. o zapłatę jej długu na kwotę 8296,00 złotych [653],

- (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (umowa cesji z dnia 6 kwietnia 2010 roku – karty nr 106-107).

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. zawarła również umowę cesji z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w L. (karty nr 644-649).

Konsorcjum, pozostawało w opóźnieniu w stosunku do umownego harmonogramu robót przy ul. (...) w L. (pisma inwestora – karty nr 86-91, zeznania świadka P. K. (1) – karta nr 145, zeznania świadków J. Z. i T. G. – karty nr 159-160 czas: 00.04.25 – 00.44.30).

Pismami z dnia 30 czerwca 2010 roku i 5 lipca 2010 roku (...) Spółka Akcyjna w L. poinformowała konsorcjum, o ograniczeniu zakresu robót z jednoczesnym zmniejszeniem wynagrodzenia (karty nr 24-25).

Oświadczeniem z dnia 7 lipca 2010 roku (...) Spółka Akcyjna w L. odstąpiła od umowy z dnia 7 grudnia 2009 roku numer (...)z winy wykonawcy (karty nr 26-27, pismo z dnia 14 lipca 2010 roku – karta nr 28, zeznania świadków J. Z. i T. G. – karty nr 159-160 czas: 00.04.25 – 00.44.30, zeznania świadków P. K. (2), M. L., M. S., A. C. – karty nr 176-178 czas: 00.07.36-00.49.40, S. R. – karta nr 655 czas: 00.04.26 – 00.22.15).

Pismem z dnia 7 lipca 2010 roku (...) Spółka Akcyjna w L. poinformowała konsorcjum, o naliczeniu kar umownych na podstawie art. 18 ust. 1 a umowy z dnia 7 grudnia 2009 roku numer (...)na kwotę 509 480,00 złotych oraz na podstawie art. 26 ust. 7 umowy z dnia 07 grudnia 2009 roku numer(...)na kwotę 764220,00 złotych (karty nr 92-93). Część tej kwoty potrącono z kaucji gwarancyjnej i Gwarancji Dobrego Wykonania Umowy (bezsporne).

Na wyznaczony na dzień 9 lipca 20101 roku odbiór wykonanych częściowo robót nie stawili się reprezentanci konsorcjum.

(...) Spółka Akcyjna w L. jednostronnie dokonała rozliczenia wykonanych prac, stwierdzając, że do rozliczenia pomiędzy podwykonawców i dostawców pozostała kwota 177 651,67 złotych i kwotę tę inwestor rozdysponował proporcjonalnie ma rzecz każdego z wierzycieli, proporcjonalnie, w sposób następujący:

- (...) spółka jawna A. P., (...) spółki jawnej w L. kwotę 54 687,42 złotych (bezsporne, zeznania świadków J. Z. i T. G. – karty nr 159-160 czas: 00.04.25 – 00.44.30, zeznania świadków P. K. (2), M. L., M. S., A. C. – karty nr 176-178 czas: 00.07.36-00.49.40),

- (...) C. C., W.S.. Z. S., W. (...) spółka jawna - 6.056,57 zł, co stanowi ,61%, do zapłaty 1.075,76 zł,

- (...) 37.377,75 zł, co stanowiło 3,74%, do zapłaty 6.638,97 zł;

- (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością127.212,79 zł., co stanowi 12,72%, do zapłaty 22.595,30 zł,

- (...) SA - 521.648,55 zł., co stanowiło 52,16%, do zapłaty 92.654,67 zł (dokumenty księgowe – karty nr 197-642, pisma stron – karty nr 867-885).

Pismem z dnia 2 sierpnia 2010 roku (...) Spółka Akcyjna w L. poinformowała (...) spółka jawna A. P., (...) spółkę jawną w L. o sposobie rozliczenia wzajemnych należności z konsorcjum, (pismo z dnia 2 sierpnia 2010 roku – karty nr 102-105).

W dniu 16 września 2010 roku (...)wniósł pozew przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w L. o zapłatę [ sygn. akt(...) . W związku z rozmowami, które toczyły się w sprawie zawarcia ugody, spółka jawna cofnęła pozew. Do ugody nie doszło.

Pismem z dnia 25 listopada 2010 r. powódka skierowała do pozwanej wezwanie do zapłaty obejmujące całą kwotę zadłużenia wynikającą z zawartych umów cesji tj. wezwanie do zapłaty kwoty 479 482,26 złote oraz wnioskiem z dnia 21 lutego 2011 r. zawezwała do próby ugodowej (Sąd Rejonowy L.z siedziba w Świdniku (...), sygn. akt (...) bezsporne).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody z dokumentów oraz pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego K. (karta nr 862), oraz zeznań świadków i reprezentantów stron, którym dał wiarę.

W ocenie Sądu kwestie dotyczące rozliczenia prac wykonanych w czerwcu 2010 roku przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w K. w związku z umową z dnia 7 grudnia 2009r. na budowę: „(...)przy ul. (...) – I etap” nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Z tych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 217 § 2 k.p.c. (w brzmieniu przed 3 maja 2012 roku) oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczności wskazywane w piśmie z dnia 18 kwietnia 2013 roku (karty nr 737-738).

Sąd wskazał ponadto, że w postępowaniu w sprawach gospodarczych, z mocy art. 479 ¹² § 1 – powódka w pozwie była obowiązana podać wszystkie twierdzenia oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że wykaże, że ich powołanie w pozwie nie było możliwe albo że potrzeba powołania wynikła później.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powodowa Spółka dochodziła zapłaty od pozwanej na podstawie zawartych umów cesji wierzytelności. Zgodnie z art. 513 § 1 k.c. dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie.

W ocenie Sądu w imieniu Spółki (...) umowy te podpisał T. R. (kierownika robót), który nie był uprawniony do reprezentowania Spółki (...).

Art. 201 § 1 k.s.h. przewiduje bezwarunkową kompetencje zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do prowadzenia spraw spółki i do reprezentowania jej.

Z art. 103 § 1 k.c. wynika, iż ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta.

W ocenie Sądu zawarcie umowy z naruszeniem powołanego przepisu przez nieumocowanego pełnomocnika skutkuje sankcją w postaci bezskuteczności zawieszonej. Potwierdzenie wadliwie zawartej umowy przez zarząd, sanuje jej wadę i umowa staje się skuteczna. W sprawie niniejszej do potwierdzenia zawarcia umów cesji przez Zarząd Spółki (...) nie doszło, co skutkuje, że zawarte umowy cesji takie czynności nie są ważne.

Wadliwości umów cesji nie sanują także czynności faktyczne dokonane przez pozwaną spółkę (...) w postaci realizacji części roszczenia w ramach podziału środków finansowych.

Niezależnie od powyższego Sąd Okręgowy wskazał, że w dacie sporządzenia umów o przelew wierzytelności wynagrodzenie generalnego wykonawcy nie było jeszcze mu należne. Przelana wierzytelność z tytułu wynagrodzenia wykonawcy za wykonanie przedmiotu umowy była wierzytelnością przyszłą, która konkretyzowała się w trakcie realizacji umowy o roboty budowlane.

Z umowy z dnia 7 grudnia 2009 roku o roboty budowlane wynika, że przelana wierzytelność konkretyzowała się w trakcie realizacji zadania inwestycyjnego, na skutek wystawianie co miesiąc faktur, które powiązane były z wykonaniem przez generalnego wykonawcę określonych prac budowlanych stosownie do zapisów art. 17 ust 1 i nast. umowy (za zakończone i odebrane elementy robót wskazanych w harmonogramie – karta nr 74). Ustalone umową wynagrodzenie - objęte umowami cesji - płatne było nie jednorazowo, ale w cyklach miesięcznych.

Powodowej spółce (...) zgodnie z zapisami w bezskutecznych umowach cesji należała się wierzytelność skonkretyzowana w wystawionych przez generalnego wykonawcę fakturach częściowych z wymagalnością określoną w umowie. Wzajemne powiązanie tych wierzytelności, ich wewnętrzna łączność, w świetle postanowień umownych, jest oczywista.

Sąd Okręgowy powołując się na poglądy Sądu Najwyższego wyrażone w orzecznictwie [uchwała z dnia 19 września 1997 r.,III CZP 45/97, LEX, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 września 1997 r., III CZP 45/97, LEX, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1999 r., sygn. akt III CKN 423/99, BSN 2000, nr 1, poz. 1, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1999 r., sygn. akt III CKN 423/98, OSNC 2000, nr 5, poz. 92, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2008 r. (II CSK 445/07, LEX] uznał co do zasady zawarcie umowy cesji co do wierzytelności przyszłych za dopuszczalne.

Sąd Okręgowy wskazał, że w wyniku przelewu wierzytelności, przelewana wierzytelność przechodzi z cedenta na cesjonariusza; innymi słowy, wchodzi do majątku cesjonariusza. Natomiast umowa przelewu wierzytelności przyszłej wywiera skutek dopiero z chwilą powstania wierzytelności. Oznacza to, że z chwilą zawarcia umowy cedent przenosi na cesjonariusza ekspektatywę wierzytelności, a przelana wierzytelność powstaje dopiero w majątku cesjonariusza.

Ostatnia wystawiona przez (...) faktura VAT nr (...).05.2010 z dnia 31 maja 2010 roku opiewała na kwotę 306 806,45 złotych i objęta była cesjami na rzecz powodowej spółki oraz innych podmiotów wymienionych wyżej. Prace wykonane w czerwcu 2010 roku nie zostały zatwierdzone przez inwestora, co uniemożliwiało wystawienie faktur za nie.

Pozwana firma (...) oświadczeniem z dnia 7 lipca 2010 roku odstąpiła od umowy zawartej z firmą (...) z dnia 7 grudnia 2009r. w oparciu o art. 491 § 1 k.c. w zw. z 26 ust.1 umowy i jednocześnie na podstawie tej umowy naliczyła kary umowne.

Notą księgową z dnia 7 lipca 2010 roku obciążyła wykonawcę karą umowną i potrąciła ją z wynagrodzenia należnego wykonawcy.

Co istotne powodowa Spółka (...) nie kwestionowała w pozwie faktu, że doszło do odstąpienia od umowy. Nie kwestionowała przyczyn odstąpienia od umowy, jak i zasadność naliczonej kary umownej.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy oddalił powództwo jako bezzasadne. O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c.

Powodowa Spółka wniosła apelację zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu:

I.  Naruszenie prawa materialnego:

1.  art. 499 k.c. poprzez jego niezastosowanie i uznanie, iż potrącenia jakie zostały dokonane pomiędzy spółkami (...) Sp. z o.o. reprezentującą Konsorcjum firm (...) i (...) S.A. w L. były skutecznymi, podczas gdy z materiałów sprawy nie wynika i Pozwany faktu tego nie wykazał zgodnie z art. 6 k.c., aby oświadczenia takowe, o ile w ogóle zostały sformułowane, zostały doręczone należycie do tego Umocowanemu przedstawicielowi Wykonawcy;

2.  art. 483 k.c. i art. 471 k.c. poprzez pominięcie dokonania oceny stanu faktycznego sprawy i dokonanych przez Spółkę (...) S.A. w L. potrąceń z punktu widzenia dyspozycji powołanych przepisów, co winno skutkować w przypadku następczego uznania, iż do takowych potrąceń w ogóle doszło, stosowną korekturą kwot potrąconych z tytułu kar umownych zastrzeżonych na wypadek zwłoki i opóźnienia i jednocześnie kary umownej zawarowaną na wypadek odstąpienia od umowy w sytuacji gdy zabieg taki, równoczesne obciążenie karami umownymi z dwóch tytułów, był niedopuszczalnym; nadto nieuwzględnienia pkt. 18 ust 2 Umowy pomiędzy (...) S.A. w L. a Konsorcjum firm (...), nadto art. 21 ust. 1 pkt 1 i art. 21 ust. 3 i 5 rzeczonej Umowy w zakresie ustalenia wysokości tej kary;

3.  art. 65 k.c. poprzez dokonanie wadliwej wykładni postanowień Umowy zawartej pomiędzy Konsorcjum firm (...) Sp. z o. oraz (...).(...)a (...) S.A. w L. jak również umów cesji zawartych pomiędzy Powodową Spółką a (...) Sp. z o.o. reprezentującą Konsorcjum w kontekście ustalenia przedmiotu cesji, które obejmowało wynagrodzenie należne (...) Sp. z o.o. w przyszłości od (...) S.A., a zapłatę takiego właśnie wynagrodzenia na wypadek wypowiedzenia umowy przewidywał jej zapis, tj. art. 26 ust 5, który nie został przez Sąd w sposób prawidłowy oceniony.

II.  Naruszenie prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik niniejszej sprawy, a to:

1.  art. 233 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. polegające na nienależytym rozważeniu całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, co skutkowało wadliwym ustaleniem, iż T. R. nie był umocowany do reprezentowania Konsorcjum firm (...) Sp. z o.o. i (...).(...)w sytuacji gdy fakt ten ustalono wyłącznie na podstawie stwierdzenia świadka w sytuacji, gdy pozostały materiał dowodowy z dokumentów, zeznań strony Pozwanej, wskazuje, iż Konsorcjum firm (...) Sp. z o.o. i (...) (...)akceptowało dokumenty podpisane przez świadka T. R., posługującego się nadto pieczęcią (...) sp. z o.o., z czego wynika, iż świadek ten dysponował stosownym pełnomocnictwem do dokonywania czynności prawnych w imieniu Konsorcjum firm (...) Sp. z o.o. i (...).(...), który to fakt aktualnie zataił.

2.  art. 233 k.p.c. poprzez zaniechanie dokonania oceny dowodów z Umów cesji zawartych pomiędzy Powodową Spółką a (...) Sp. z o.o. oraz Umowy zawartej pomiędzy Konsorcjum firm (...) Sp. z o.o. i (...) (...)a (...) S.A. w L. w kontekście prawidłowego ustalenia przedmiotu cesji i jego zbieżności z aktualnie przysługującym Konsorcjum wobec (...) S.A. roszczeniem o zapłatę wynagrodzenia, a co za tym idzie możliwością żądania zapłaty kwot objętych pozwem bezpośrednio od (...) S.A. w L. jako tożsamych, jak również zaniechanie dokonania oceny zalegających w aktach sprawy dokumentów oraz zeznań świadków w kontekście wzajemnych rozliczeń Pozwanej (...) S.A. z Konsorcjum firm (...) Sp. z o.o. i (...) (...)w kontekście istnienia wierzytelności przysługującej Konsorcjum wobec (...) S.A. z tytułu wykonanych a niezrealizowanych prac budowlanych.

Na zasadzie przepisu art. 368 § 1 pkt 4 k.p.c. w zw. z art. 207 k.p.c. wnoszę o przeprowadzenie na etapie postępowania apelacyjnego dowodu z dokumentów, a to Oświadczeń świadka T. R. na okoliczność posiadania przez niego upoważnienia do rozliczania budowy, nadto wnoszę o wezwanie wskazanego świadka T. R., adres w aktach sprawy, na termin rozprawy apelacyjnej i przeprowadzenie dowodu z jego uzupełniającego przesłuchania na okoliczność ustalenia zakresu umocowania świadka do reprezentowania Konsorcjum firm (...) Sp. z o.o. i (...) (...)w szczególności istniejącego upoważnienia do podpisywania w imieniu Konsorcjum wszelkich dokumentów dotyczących rozliczania prowadzonej budowy, nadto rozliczeń z firmą (...) S.A.

Powódka wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od Spółki (...) S.A. w L. na rzecz Powoda (...) spółka jawna A. P., J. P. kwoty (...).81 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia rzeczywistej zapłaty, oraz zasądzenie kosztów procesu za obie instancje według norm prawem przepisanych.

Pozwany wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje. Apelacja nie jest uzasadniona.

Nie są uzasadnione podniesione w apelacji zarzuty naruszenia prawa procesowego.

Na wstępie wskazać należy, że pozew w sprawie niniejszej wpłynął do Sądu w dniu 22 marca 2012r., a zatem przed nowelizacją przepisów kodeksu postępowania cywilnego na podstawie ustawy z dnia 16 września 2011r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw [Dz.U.2011.233.1381], która weszła w życie z dniem 3 maja 2012r. Zgodnie z art. 9 ww. ustawy przepisy ustawy nowelizującej stosuje się do postępowań wszczętych po dniu jej wejścia w życie, z zastrzeżeniem ust. 2-7. Przepisy dotyczące postępowania w sprawach gospodarczych nie były objęte włączeniami z ust. 2-7, z tych względów sprawa niniejsza podlegała rozpoznaniu w oparciu o przepisy dotyczące postępowania w sprawach gospodarczych uregulowanych w Dziale IVa kpc. Ocena zasadności zarzutów apelacyjnych dotyczących naruszenia przez Sąd Okręgowy przepisów prawa procesowego musi zatem tę okoliczność uwzględniać.

Zgodnie z zasadami procedowania w sprawach gospodarczych obowiązujących przed nowelizacją, która weszła w dniu 3 maja 2012r., art. 479 ¹² § 1 kpc powodowa Spółka była obowiązana podać w pozwie wszystkie twierdzenia oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że wykaże, że ich powołanie w pozwie nie było możliwe albo, że potrzeba powołania wynikła później. W tym przypadku dalsze twierdzenia i dowody na ich poparcie powinny być powołane w terminie dwutygodniowym od dnia, w którym powołanie ich stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania.

Podstawę prawną roszczenia powódki stanowiły zawarte przez (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w K. z powodową Spółką (...) umowy cesji z dnia 30 kwietnia 2010 r., z dnia 31 maja 2010 r. oraz z dnia 30 czerwca 2010 r.

Umową cesji z dnia 30 kwietnia 2010 roku, objęta została wierzytelność (...) wobec (...) wynikająca z umowy z dnia 7 grudnia 2009r. na budowę „Realizacja osiedla mieszkalnego w L. przy ul. (...) – I etap” do kwoty 98 981,04zł , która stanowiła kwotę zapłaty za dostarczony przez (...)beton , zgodnie z fakturą za kwiecień 2010, nr(...)

W uzupełnieniu ustaleń Sądu Okręgowego wskazać należy, że umową cesji z dnia 31 maja 2010 roku, objęta została wierzytelność (...) wobec (...) wynikająca z umowy z dnia 7 grudnia 2009r. na budowę „Realizacja osiedla mieszkalnego w L. przy ul. (...) – I etap” do kwoty 208 912,19zł, która stanowiła kwotę należności za dostarczony przez(...)beton , zgodnie z fakturą (...) z dnia 31 maja 2010r.[ k.17].

Natomiast umową cesji z 30 czerwca 2010r. objęta została wierzytelność (...) wobec (...) wynikająca z tej samej umowy do kwoty 226 276,45zł, która stanowiła kwotę należności za dostarczony przez (...)beton , zgodnie z fakturą (...) z dnia 30 czerwca 2010r.[k.19].

W umowach Cedent [ (...)] zobowiązywał się powiadomić dłużnika [ (...)] o dokonanej cesji listem poleconym.

Powódka w pozwie przyznała, że pozwana Spółka odstąpiła z dniem 7 lipca 2010r. od umowy z Konsorcjum, zmniejszając wcześniej zakres robót z jednoczesnym zmniejszeniem wynagrodzenia wykonawcy, obciążając Konsorcjum karami umownymi w łącznej kwocie 764.220 zł. Część tej kwoty potrącono z kaucji gwarancyjnej i Gwarancji Dobrego Wykonania Umowy, w związku z czym pozostała do zapłaty kwota 521.648,55 zł. Powódka , tak jak wskazał Sąd Okręgowy w swym uzasadnieniu nie kwestionowała ani podstawy odstąpienia od umowy, ani sposobu rozliczenia przez (...) umowy zawartej z Konsorcjum z dnia 7 grudnia 2009r.

Co więcej, z uzasadnienia pozwu [s.4] wynika, że powódka Spółka (...) w chwili wniesienia pozwu swoje roszczenia wywodziła z faktu z zawartych przez (...) ze Spółką (...) umów cesji, wywodząc, że „ spółka (...) pomimo wykonania znacznych prac budowlanych, nie wystawiła za wykonane prace faktur VAT. W związku z tym należy uznać, że spółce (...) w dalszym ciągu przysługują wierzytelności w stosunku do (...) , a co za tym idzie wskutek umowy cesji (...) ma obowiązek zaspokojenia wierzytelności dochodzonych niniejszym pozwem” .

W odpowiedzi na pozew pozwana wskazała, że w przypadku umowy z dnia 30 kwietnia 2010 r. brak jest potwierdzenia doręczenia do (...) Spółki Akcyjnej w L. powiadomienia o cesji, zaś w przypadku umów dnia 31 maja 2010 r. oraz 30 czerwca 2010 r. były one dostarczane odpowiednio w dniach 12 lipca 2010 r. i 13 lipca 2010 r. Okoliczności te nie zostały zaprzeczone przez powodową Spółkę.

Ponadto w uzupełnieniu ustaleń Sądu Okręgowego wskazać należy, że już w dniu 6 kwietnia 2010r. , a więc przed pierwszą umową cesji stanowiącą podstawę zgłoszonego przez powódkę roszczenia, Konsorcjum zawarło umowę przelewu wierzytelności przysługującej jej wobec (...) na podstawie umowy z dnia 7 grudnia 209r., na rzecz (...) sp. z o.o.

na zabezpieczenie jej roszczeń. Przedmiotem przelewu była cała wierzytelność Konsorcjum wobec (...), a Konsorcjum zwalniało się z zobowiązania wynikającego z umowy przelewu dopiero w dniu całkowitego zaspokojenia (...) sp. z o.o. [ § 3 umowy z dnia 6 kwietnia2010r. , k. 106].

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy nie dopuścił się naruszenia art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 227 kpc poprzez ustalenie, że T. R. nie był umocowany do reprezentowania Spółki (...) i zawierania w jej imieniu umów cesji. Ustalenia te dokonał Sąd w oparciu o omówione dokumenty i zeznania samego T. R.. Podjęta w apelacji próba podważenia tych ustaleń w ocenie Sądu Apelacyjnego jest spóźniona , a wnioskowane dowody Sąd oddalił jako sprekludowane. Ponadto należy wskazać, że ewentualne potwierdzenie zawarcia umów cesji przez Spółkę (...) ze Spółką (...) mogłoby być skutecznie dokonane, przez Zarząd Spółki (...), a nie osobę , która występowała w jej imieniu, nie będąc do tego upoważnioną. Z tych względów ocena bezskuteczności zawarcia umów cesji dokonana przez Sąd Okręgowy jest w pełni uzasadniona.

Brak skutecznego potwierdzenia zawarcia umów cesji, które stanowiły podstawę roszczenia powódki, jest wystarczający dla oddalenia roszczeń powódki wobec strony pozwanej, jako wynikających z zawartych umów cesji.

Zarzut naruszenia art. 233 kpc poprzez ustalenie przez Sąd Okręgowy, że ewentualne roszczenia firmy (...) wobec (...) z tytułu wykonanych, lecz niezapłaconych robót w związku z odstąpieniem (...) od umowy z dnia 7 grudnia 2009r., nie były objęte umowami przelewu, dotyczą oceny prawnej dokonanej przez Sąd Okręgowy, a nie dokonanych ustaleń faktycznych. Z tego względu zarzut ten, jako zarzut naruszenia prawa procesowego, w ocenie Sądu Apelacyjnego nie był skuteczny.

Sąd Apelacyjny w całości podziela ocenę Sądu Okręgowego opartą na orzecznictwie Sądu Najwyższego, co do możliwości zawierania umów cesji wierzytelności przyszłych. Prawidłowa jest również ocena Sądu Okręgowego w świetle dokonanych ustaleń faktycznych co do braku podstaw do uznania, że ewentualne wierzytelności (...) wobec (...) z tytułu wykonanych lecz nie rozliczonych robót objęte były umowami cesji wierzytelności zawartymi przez (...) ze Spółką (...). Skoro bowiem wierzytelności (...) wobec (...) powstawały dopiero po wykonaniu robót przez (...), przyjęciu wykonanych robót przez (...), w następstwie czego (...) wystawiał fakturę (...), to niewątpliwie, ostatnią fakturą wystawioną przez (...) i przyjętą przez (...), jest faktura z maja 2010r., która została rozliczona pomiędzy stronami. Apelacja nie kwestionuje ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego co do innych wierzycieli firmy (...), których wierzytelności miały być również zaspakajane przez (...) wskutek zawartych przez (...) z tymi wierzycielami umów cesji, ani faktu, że wierzytelności (...) wobec Spółki (...) za roboty, za które zostały wystawione faktury za kwiecień i maj 2010r., zostały rozliczone. Konsekwentnie uznać za tym należy, że wierzytelności (...) wobec (...) powstałe do maja 2010r. zostały zaspokojone i wygasły.

Sąd Apelacyjny zgadza się z oceną Sądu Okręgowego, że umowa cesji nie mogła obejmować w związku z powyższym ewentualnych wierzytelności (...) za roboty „niezafakturowane”, a więc także i te które wynikają z ewentualnych nierozliczonych robót (...) z umowy wiążącej ją z (...). Kwestia ta ma jednak dla rozstrzygnięcia sprawy niniejszej znaczenie drugorzędne.

Po pierwsze dlatego, że wobec ustalonej bezskuteczności umów cesji roszczenie powódki jest bezzasadne.

Po drugie dlatego, że zgodnie z art. 479 ¹² § 1 kpc powódka winna już w pozwie zgłosić dowody na okoliczność ewentualnego rozliczenia niezafakturowanych robót (...), w tym dowodu z opinii biegłego, a taki dowód nie został w sprawie zgłoszony.

Z tych samych względów nie są uzasadnione zarzuty naruszenia przez Sąd Okręgowy przepisów prawa materialnego art. 499 kc, art. 483kc i art. 471 oraz art. 65 kc. Przypomnieć należy, że strona powodowa w pozwie nie zakwestionowała ani skuteczności odstąpienia przez (...) od umowy z dnia 7 grudnia 2009r., ani sposobu naliczenia przez (...) kar umownych należnych od (...), a w konsekwencji rozliczenia przez (...) z (...), a w zasadzie z wierzycielami (...). Sugerowała jedynie istnienie dalszych wierzytelności (...) wobec (...) z tytułu wykonanych w ramach umowy lecz nie rozliczonych robót. Wierzytelności te zaś nie były objęte i tak bezskutecznymi umowami cesji, a wykonanie i wartość robót składających się na wierzytelności (...) z tytułu umowy z dnia 7 grudnia 2009r. zawartej przez Konsorcjum z (...) nie została udowodniona.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację jako bezzasadną i na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 108 § 1 kpc i w zw. z § 2 ust. 1 , § 6 pkt 7 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu [ Dz. U. Nr 163, poz. 1349], zasądził od powodowej Spółki na rzecz pozwanej Spółki koszty procesu odpowiadające wynagrodzeniu pełnomocnika przewidzianemu w przepisach wskazanego Rozporządzenia.