Sygn. akt I A Ca 1428/14
Dnia 13 stycznia 2015 r.
Sąd Apelacyjny w Poznaniu Wydział I Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSA Bogdan Wysocki
Sędziowie: SA Ewa Staniszewska,
SA Jan Futro (spr.)
Protokolant: st. sekr. sąd. Kinga Kwiatkowska
po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2015 r. w Poznaniu
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.
przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Prezydenta Miasta P.
o ustalenie
na skutek apelacji powódki
od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 23 października 2014 r.
sygn. akt I C 1562/13
1. oddala apelację;
2. zasądza od powódki na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa 2 700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
Jan Futro Bogdan Wysocki Ewa Staniszewska
I A Ca 1428/14
Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wniosła o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej Skarbu Państwa położonej w P. przy ul. (...), oznaczonej geodezyjnie: obręb P., arkusz mapy (...) działki nr (...) o łącznej powierzchni 2.312 m 2, zapisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) jest nieuzasadniona, ewentualnie wniosła o ustalenie, że aktualizacja ww. opłaty jest uzasadniona w niższej wysokości. Powódka wniosła ponadto o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.
Pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Prezydenta Miasta P. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.
Wyrokiem z dnia 23 października 2014 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu ustalił, że dokonana przez Skarb Państwa – Prezydenta Miasta P. aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego wyżej opisanej nieruchomości, zawarta w ofercie z dnia 17 grudnia 2009 r. jest uzasadniona:
od 1 stycznia 2010 r. do kwoty 8 593,80 zł;
od 1 stycznia 2011 r. do kwoty 89 568,78 zł;
od 1 stycznia 2012 r. i w latach następnych do kwoty 170 543,76 zł.
W pozostałej części Sąd Okręgowy oddalił powództwo.
Orzekając o kosztach postępowania, zasądził od pozwanego na rzecz powódki 616,25 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 180,85 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, zasądził od powódki na rzecz pozwanego 4 321,74 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 3 420 zł na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i nakazał ściągnąć od powódki na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Poznaniu) 966,16 zł tytułem zwrotu wydatków.
Jako podstawy rozstrzygnięcia Sąd I instancji powołał następujące ustalenia.
Właścicielem nieruchomości gruntowej położonej w P. przy ul. (...), oznaczonej geodezyjnie: obręb P., ark. mapy (...) działki nr (...) o łącznej powierzchni 2.312 m 2, objętej księgą wieczystą KW nr (...) jest Skarb Państwa. Użytkownikiem wieczystym opisanej nieruchomości jest (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.. Prawo użytkowania wieczystego gruntu powódka nabyła w celu prowadzenia tam działalności gospodarczej.
W dniu 17 grudnia 2009 r. Skarb Państwa – Prezydent Miasta P. wypowiedział użytkownikowi wieczystemu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. obowiązującą w wysokości 4 296,90 zł opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa położonego w P. przy ul. (...), oznaczonego w ewidencji gruntów - obręb P., ark. mapy(...) działki nr (...), zapisanego w księdze wieczystej Kw nr (...) o łącznej powierzchni 2.312 m 2 jako przedmiotu użytkowania wieczystego i zaoferował przyjęcie nowej opłaty rocznej w wysokości 178 449,41 zł za opisany grunt, którą obliczono przyjmując wartość nieruchomości x 3%. Jednocześnie poinformowano, że opłata została ustalona w oparciu o wycenę nieruchomości dokonaną przez rzeczoznawcę majątkowego mgr inż. S. S. (2), z dnia 10.12.2009 r., który oszacował jej wartość na kwotę 5.948.414,00 zł tj. 2.572,80 zł/ m 2. Zaktualizowana opłata miała obowiązywać od dnia 1 stycznia 2010 r.
Przedmiotowe działki gruntu zostały zabudowane budynkiem usługowo biurowym i stanowią gospodarczą całość. Powierzchnia użytkowa budynku wynosi 4.396,60 m 2. Budynek techniczno-biurowy jedenastokondygnacyjny, podpiwniczony, konstrukcji szkieletowej stanowi odrębną nieruchomość. Prawo użytkowania wieczystego gruntu zostało ustanowione do 5 grudnia 2089 r. Na nieruchomości ustanowiona jest odpłatna służebność przesyłu, przedmiotem wykonania jest pas gruntu zajmowany przez sieć cieplną i przyłącza, przebiegająca przez działkę numer (...), na rzecz (...) S.A. Nieruchomość zlokalizowana jest w centrum miasta. Przy ul. (...) znajduje się pełne uzbrojenie w infrastrukturę techniczną. W sąsiedztwie nieruchomości znajdują się obiekty głównie o charakterze usługowo-biurowym oraz zabudowa mieszkaniowa zwarta. Brak jest bezpośredniego dojazdu do drogi. Dojazd do nieruchomości przebiega z utwardzonej ulicy (...). Dostęp do działek jest poprzez inne działki. W tym celu nie została ustanowiona służebność gruntowa. Przedmiotowa nieruchomość nie została objęta miejscowym planem zagospodarowania. W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta P. zatwierdzonym Uchwałą nr (...) z dnia l stycznia 2008 r. analizowana działka oznaczona została symbolem - A/UMsw. Jest to teren zabudowy śródmiejskiej, zwartej, średniowysokiej o funkcji usługowej, centrotwórczej i ogólnomiejskiej oraz mieszkaniowej wielorodzinnej. Dodatkowo jest to teren cenny kulturowo objęty formą ochrony zabytków, teren historycznych dzielnic.
Rynkowa wartość nieruchomości gruntowej położonej w P., przy ul. (...), oznaczonej w ewidencji gruntów - obręb P., ark. mapy 41, działki nr (...), zapisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) o łącznej powierzchni 2.312 m 2 według stanu i poziomu cen z dnia 17 grudnia 2009 r. wynosiła 5.684,792 zł.
Decyzją nr (...) (numer sprawy: (...) z dnia 14 listopada 2012 r. Prezydent Miasta P., na skutek odwołań złożonych przez m.in. (...) sp. z o.o. w P., ustalił warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku handlowo-biurowo-mieszkalnego z podziemną halą garażową, przewidzianej do realizacji na działkach nr (...) arkusz 41 obręb P. przy ul. (...) w P.. Decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia 16 sierpnia 2013 r. nr (...) (...).2012 decyzja Prezydenta Miasta P. została utrzymana w mocy.
Przed Sądem Rejonowym Poznań-Stare Miasto w P., sygn. akt I Ns 723/11 toczy się postępowanie w sprawie ustanowienia służebności drogi koniecznej dla nieruchomości będącej w użytkowaniu (...) sp. z o.o. w P. i dotyczy działek przy ul. (...).
Wyrokiem z dnia 13 grudnia 2013 r. w sprawie o sygn. akt I C 1566/10 o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P.: I. odłączył z księgi wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P. działkę nr (...) o powierzchni 0,0598 ha do nowo założonej księgi wieczystej z wpisem w dziale II prawa własności nieruchomości na rzecz: Skarbu Państwa w udziale 7/8 części, S. K. w udziale 4/48 części, S. Ś. w udziale 1/48 części i K. Ś. w udziale 1/48 części oraz orzekł o kosztach procesu (pkt. II. i III. wyroku).
Sąd Okręgowy w Poznaniu, prawomocnym wyrokiem z dnia 8 lipca 2014 r. wydanym w sprawie II Ca 414/14, na skutek apelacji Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta P. oraz (...) Sp. z o.o. w P., zmienił ww. wyrok Sądu Rejonowego w sprawie I C 1566/10 i powództwo oddalił, orzekając również o kosztach procesu.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy wskazał, że podstawę roszczenia powódki stanowiły przepisy art. 71-80 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 518 ze zm., dalej: „u. o g.n.”).
Zgodnie z art. 77 ust. 2a u. o g.n. w pierwszym roku użytkownik wieczysty wnosi opłatę roczną w wysokości odpowiadającej dwukrotności dotychczasowej opłaty rocznej. W przypadku, gdy zaktualizowana wysokość opłaty rocznej przewyższa, co najmniej dwukrotnie wysokość dotychczasowej opłaty – co ma miejsce w niniejszej sprawie - użytkownik wieczysty w drugim roku od aktualizacji wnosi opłatę w wysokości stanowiącej sumę dwukrotności dotychczasowej opłaty i połowy nadwyżki ponad dwukrotność tej opłaty, a w trzecim roku od aktualizacji wnosi opłatę w wysokości stanowiącej sumę opłaty ustalonej w drugim roku i połowy nadwyżki ponad dwukrotność dotychczasowej opłaty. W ten sposób, w trzecim roku od aktualizacji opłata osiąga wysokość wynikającą z aktualizacji.
Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że wartość rynkowa nieruchomości pozwanego będącej w użytkowaniu wieczystym powódki, według stanu i cen z daty dokonania wypowiedzenia wysokości dotychczasowej opłaty za użytkowanie wieczyste tej nieruchomości, tj. na dzień 17 grudnia 2009 r. wynosiła 5 684 792,00 zł. Dotychczasowa opłata wynosiła 4 296,90 zł, a kwota zaktualizowanej opłaty zaoferowana przez pozwanego wynosiła 178 449,41 zł. W tej sytuacji, stwierdzić należało, że powództwo okazało się częściowo zasadne, bowiem aktualizacja opłaty rocznej zawarta w ofercie z dnia 17 grudnia 2009 r. jest uzasadniona: w roku 2010 do kwoty 8 593,80 zł (4 296,90 zł x 2), w roku 2011 do kwoty 89 568,78 zł (8 593,80 zł + 80 974,98 zł), a w roku 2012 i w latach następnych, do kwoty 170 543,76 zł (5 684 792,00 zł x 3%).
Jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu - wskazując, co się na nie składa - Sąd Okręgowy powołał przepisy art. 100 zd. 1 k.p.c. i art. 94 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 1025 ze zm.).
Od wyroku tego apelację wniosła powódka, zaskarżając go w części, w jakiej oddalono powództwo i orzeczono o kosztach procesu. Zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi:
naruszenie art. 132 § 1 k.p.c. poprzez niedokonanie przez Sąd zwrotu pisma pozwanego z dnia 10 września 2013 r. zatytułowanego (...) Odpowiedź na pozew” pomimo tego, że pozwany nie doręczył odpisu tego pisma bezpośrednio występującemu w sprawie radcy prawnemu R. W. na podany przez niego w sprzeciwie z dnia 19 lutego 2013 r. adres - ul. (...), (...)-(...) P.;
naruszenie art. 339 § 1 k.p.c. poprzez niewydanie przez Sąd wyroku zaocznego pomimo tego, że pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę oraz nie wniósł prawidłowo pisma procesowego z dnia 10 września 2013 r. zatytułowanego (...) Odpowiedź na pozew”;
naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów wyznaczonej logicznym rozumowaniem i zasadami doświadczenia życiowego oraz nierozważenie wszystkich istotnych okoliczności niniejszej sprawy, w efekcie prowadzących do niezgodności ustaleń faktycznych z materiałem dowodowym zebranym w niniejszej sprawie i oparcie wyroku głównie na dowodzie z opinii biegłego M. S., która to opinia zawiera istotne braki, jest nieprecyzyjna i nie wyjaśnia odpowiednio spornych kwestii;
naruszenie art. 217 § 1 w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez odmowę przeprowadzenia dowodu z uzupełniającej opinii biegłego M. S., ewentualnie zlecenie opinii innemu biegłemu, w sytuacji gdy sporządzona przez biegłego opinia nie wyjaśniła większość istotnych dla sprawy kwestii podnoszonych przez stronę powodową w pismach procesowych, a wpływających bezpośrednio na ocenę wartości nieruchomości, której dotyczy aktualizacja.
W konsekwencji powódka wniosła o zmianę wyroku Sądu Okręgowego w zaskarżonej części i ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej Skarbu Państwa położonego w P. przy ul. (...), oznaczonej geodezyjnie: obręb P., akr. mapy (...) działki nr (...) o łącznej powierzchni 2.313 m 2, objętej księgą wieczystą nr (...), dokonana przez Skarb Państwa - Prezydenta Miasta P., zawarta w ofercie z dnia 17 grudnia 2009 r. jest nieuzasadniona oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. Ewentualnie powódka wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania. Wniosła ponadto o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od powódki na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
S ą d Apelacyjny zwa ż y ł , co nast ę puje.
Apelacja jest niezasadna.
Na wstępie wskazać należy, że zakres kognicji Sądu drugiej instancji wyznacza treść art. 378 § 1 k.p.c., który stanowi, iż Sąd ten rozpoznaje sprawę w granicach apelacji. Jak przyjął Sąd Najwyższy orzekający w składzie 7 sędziów w uchwale z dnia 31 stycznia 2008 r. III CZP 49/07 sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego, wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. (OSNC 2008/6/55).
Podniesione w apelacji zarzuty naruszenia prawa procesowego są niezasadne.
Przede wszystkim, nie było podstaw do zwrócenia pisma procesowego pozwanego z 10 września 2013 r. (k. 88) na podstawie art. 132 § 1 k.p.c. i wydania w sprawie wyroku zaocznego. Należy podnieść, że zgodnie z art. 80 ust. 1 i 2 u. o g.n., wniesienie przez użytkownika wieczystego sprzeciwu od orzeczenia samorządowego kolegium odwoławczego jest równoznaczne z żądaniem przekazania sprawy do sądu powszechnego i kolegium przekazuje właściwemu sądowi akta sprawy wraz ze sprzeciwem, a wniosek, o którym mowa w art. 78 ust. 2, tj. wniosek użytkownika wieczystego o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości, zastępuje pozew. Tak też ten wniosek traktowała powódka (k. 74). Powódka we wniosku z 16 stycznia 2010 r., wniesionym w dniu 19 stycznia 2010 r. do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. w trybie art. 78 ust. 2 u. o g.n. (k. 34), zastępującego pozew w niniejszej sprawie, podała jedynie adres swojej siedziby, tj. ul. (...), (...)-(...) P., na który została nadana przez pozwanego przesyłka zawierająca odpowiedź na pozew (k. 87). Należy podkreślić, że pozew w niniejszej sprawie zastępuje wniosek złożony przez powódkę do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. a nie sprzeciw od jego orzeczenia z 5 grudnia 2012 r., w którym podano adres kancelarii pełnomocnika powódki: ul. (...), (...)-(...) P. (k. 4). Jak wynika z akt sprawy, zarządzeniem z 7 czerwca 2013 r. powódka została wezwana do uzupełnienia braków formalnych pozwu, w szczególności poprzez przedłożenie jednego odpisu pozwu - kopii wniosku o ustalenie z dnia 16 stycznia 2010 r. (k. 71) i odpowiadając na to wezwanie pismem z 20 czerwca 2013 r. wskazała, że załącza do niego jeden odpis pozwu, tj. wniosku o ustalenie z dnia 16 stycznia 2010 r. i podaje nowy adres kancelarii pełnomocnika: ul. (...), (...)-(...) P. (k. 74). Pozwanemu wraz z zawiadomieniem o terminie rozprawy w dniu 17 października 2013 r. został doręczony jedynie odpis wniosku powódki (k. 80 i 82). W tej sytuacji należy zatem uznać, że odpowiedź pozwanego na wniosek z 16 stycznia 2010 r., zastępujący pozew w niniejszej sprawie, została złożona skutecznie. Zasadnie zatem Sąd Okręgowy na rozprawie w dniu 17 października 2013 r. oddalił wnioski pełnomocnika powódki o zwrócenie pisma procesowego pozwanego z 10 września 2013 r. W piśmie tym pozwany wniósł o przeprowadzenie rozprawy również w jego nieobecności. Nie było zatem podstaw do wydania w sprawie wyroku zaocznego (art. 340 k.p.c.).
Bezzasadne są również zarzuty naruszenia prawa procesowego przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie przez Sąd Okręgowy nieprawidłowej oceny dowodu z opinii biegłego M. S. (art. 233 § 1 k.p.c.)ustalającej wartość według stanu i cen z dnia 17 grudnia 2009 r. , a w konsekwencji poczynienia na podstawie tej opinii wadliwych ustaleń faktycznych. Sąd Okręgowy dokonał oceny powyższego dowodu w sposób bardzo dokładny i wnikliwy. W szczególności rozważył wszystkie zarzuty powodowej spółki, co do treści tej opinii zawarte w pismach procesowych powódki z 10 kwietnia 2014 r. i 28 maja 2014 r. dotyczące braku bezpośredniego dostępu nieruchomości do drogi publicznej i stanu otoczenia nieruchomości (k. 158 i 228). Uznając przedmiotową opinię za sporządzoną prawidłowo i przydatną dla rozstrzygnięcia w sprawie Sąd Okręgowy nie naruszył też zasad logiki i doświadczenia życiowego. Słuszne jest bowiem stanowisko, że skoro zgodnie z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami dla potrzeb ustalenia wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego określenie wartości rynkowej nieruchomości następuje na datę dokonania wypowiedzenia dotychczasowej wysokości opłaty, bez znaczenia są kwestie dotyczące ewentualnego obowiązku poniesienia w przyszłości przez powódkę jednorazowej opłaty z tytułu ustanowienia służebności drogi koniecznej oraz kwestie dotyczące ewentualnego wzniesienia budynku na sąsiedniej nieruchomości. Według stanu na dzień 17 grudnia 2009 r., powódka nie ponosiła żadnych opłat na rzecz właścicieli nieruchomości sąsiednich w związku z umożliwianiem dojazdu do nieruchomości pozwanego będącej w jej użytkowaniu wieczystym, a na działkach sąsiednich nie wybudowano planowanego obiektu. Ewentualna konieczność poniesienia w przyszłości opłaty z tytułu ustanowienia służebności drogi koniecznej i wybudowanie nowego budynku w otoczeniu nieruchomości podlegającej wycenie nie może w żaden sposób wpływać na wartość nieruchomości oszacowaną przez biegłego na dzień 17 grudnia 2009 r. Należy podkreślić, że dla wyceny nieruchomości na tę właśnie datę nie ma istotnego znaczenia to, czy został uregulowany stan prawny w zakresie dostępu do drogi publicznej, tj. czy została ustanowiona służebność drogi koniecznej, a jedynie to czy nieruchomość ta posiadała na datę wyceny rzeczywisty dostęp do drogi publicznej. Podobnie, dla określenia wartości rynkowej nieruchomości istotne jest jedynie, że na datę wyceny w otoczeniu nieruchomości nie powstał wskazywany przez powódkę obiekt.
Zarówno z treści opinii pisemnej wydanej przez biegłego M. S., jak i jego ustnych wyjaśnień wynika, że biegły dokonując wyceny wartości przedmiotowej nieruchomości uwzględnił m.in., że nieruchomość ta nie ma bezpośredniego dostępu do drogi publicznej i oceniając dojazd do niej jako cechę nieruchomości, ocenił go jako „mniej korzystny” (k. 134-135). Biegły wskazał, że otrzymana rynkowa wartość niezabudowanej nieruchomości wynosi 5 684 792 zł i odzwierciedla stan rynku nieruchomości na dzień 17 grudnia 2009 r. Wartość ta uwzględnia cechy rynkowe nieruchomości, a także występujące ograniczenia. Prawidłowo ocenił Sąd Okręgowy, że opinia biegłego M. S. jest pełna i jednoznaczna, a w konsekwencji zasadnie przyjął, że nie zachodzi potrzeba wydania przez tego biegłego opinii uzupełniającej, ani też konieczność zasięgnięcia opinii innego biegłego. Oddalenie na rozprawie w dniu 12 czerwca 2014 r. wniosku powódki o zobowiązanie biegłego do sporządzenia opinii uzupełniającej i dokonanie ustaleń faktycznych w sprawie na podstawie opinii wydanej przez biegłego M. S. nie narusza art. 217 § 1 i art. 227 k.p.c. Słusznie też stwierdził Sąd Okręgowy, że zarzuty powódki dotyczące tej opinii stanowią jedynie nieuzasadnioną polemikę z zawartymi w niej, prawidłowymi wnioskami.
Ostatecznie stwierdzić należy, że wszystkie zarzuty naruszenia prawa procesowego okazały się niezasadne, zatem ustalony przez Sąd Okręgowy stan faktyczny w sprawie, który Sąd Apelacyjny przyjmuje za własny (art. 382 k.p.c.) stanowi podstawę zastosowania przepisów prawa materialnego.
Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 wyroku orzekając o kosztach postępowania zgodnie z treścią przepisu art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz w zw. art. 99 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 6 oraz § 13 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (j.t. Dz. U. z 2013 poz. 461) i art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (Dz. U. nr 169, poz. 1417 ze zm.).
Jan Futro Bogdan Wysocki Ewa Staniszewska